هجوم به فروشگاه‌ها از ایران تا آلمان: ایرانیان با کرونا معقول برخورد کردند
نسترن فرخه، انصاف نیوز: سید جواد میری جامعه شناس بر این باور است که افرادی از درد و رنج‌های جامعه فرصتی ایجاد میکنند تا به درآمدزایی بیشتر برسند. یعنی یک سرمایه‌دار برای جبران خسارت خود و یا سود بیشتر تمهیداتی انجام می‌دهد که شاید از نظر اخلاقی هم ناپسند باشد اما با عقلانیت اقتصادی کار، رویه‌ای برای حفظ سرمایه خودرا پیش گرفته است.
با شیوع ویروس کرونا، بسیاری شروع به احتکار و انبار کردن محصولاتی کردند که بخشی از آن نیاز فوری مردم محسوب می‌شد، همچنین برخی افراد نیز به صورت انبوه از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید کردند که البته در بعضی کشورهای دیگر نیز رفتاری مشابه آن دیده می‌شود. میری در گفت‌وگو با انصاف نیوز به تغییر جایگاه ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها اشاره می‌کند که چه عواملی باعث شد که مثلا در زمان جنگ رزمندگان ماسک ضد شیمیایی خود را به دوست خود بدهند که زنده بماند اما حالا بعد 40 سال افرادی چند میلیون ماسک را احتکار میکنند.
میری برای برون‌رفت از چنین شرایطی با استناد به نظر امام موسی صدر می‌گوید باید اجتماع مقاوم در جامعه شکل بگیرد، جامعه‌ی مدنی مقاوم همچون جامعه‌ی مدرن تنها به فکر قبیله، خانواده و هم‌نژاد خود نیست و در هرکجای جهان که شاهد هجوم مردم به فروشگاه‌ها و احتکار اجناس باشیم به دلیل وجود ریشه‌های جامعه‌ی پیشامدرن است.
حال در شرایط نگرانی همگانی کشورها از ویروس کرونا، می‌بینیم کشورهایی که اپیدمی هستند مثل آلمان و ایتالیا هجوم بیشتری به فروشگاه‌های مواد غذایی و بهداشتی می‌برند که ایران هم شامل این موضوع می‌شود اما در همین شرایط هم بخش زیادی از مردم بر این باورند که چنین اعمالی فقط از جانب مردم ایران انجام می‌شود، در صورتی که حتی روزهای گذشته مارسلفرتسزچر، مدیر انستیتوی تحقیقات اقتصادی آلمان قفسه‌های خالی فروشگاه‌های این کشور را غیر طبیعی و خطرناک اعلام کرده، ولی این نگاه‌ها شاید نشان از اعتماد پایین ایرانی‌ها نسبت به خودشان باشد، میری عواملی را برای چنین احساسات جمعی بیان می‌کند و می‌گوید: «از 100 میلیون جمعیت ایرانی در جهان حدود 70 میلیون نفر وقتی که چشم باز کردند انقلاب شد، بعد جنگ، تحریم و تحریم پشت تحریم را تجربه کردند، بخشی از این فضای منفی به سیاست‌های داخلی خود ایران و بخش دیگر به سیاست‌های کشورهای منطقه علیه ایران مربوط است. مجموع این اتفاقات این پیام را به ایرانی‌ها می‌رساند که شما مشکل‌دار هستید و متعارف جهانی نیستید، مدیریت کردن در چنین فضایی برای هرکسی می‌تواند سخت باشد.»
انصاف نیوز برای بررسی شرایط در فروشگاه‌های دیگر کشورها و ارتباط آن با میزان شیوع ویروس کرونا با چند ایرانی خارج‌نشین گفت‌و گو کرد و همچنین برای تحلیل رفتار مردم در شرایط بحران کرونا و مقایسه‌ی آن با رفتار مردم دیگر کشورها با سید جواد میری استاد دانشگاه فردوسی مشهد گفت‌و گو کرد که در ادامه می‌خوانید:
آیا مردم جهان هم در زمان شیوع کرونا به فروشگاه‌ها هجوم می‌برند؟
با شیوع ویروس کرونا در جهان، هر کشور به فراخور واکنشی نشان داده است، اما کشورهایی که آمار ابتلا و فوت بر اثر کرونای بیشتری دارند، قاعدتا ترس بیشتری نسبت به این موضوع خواهند داشت، تا جایی که اخبار هجوم مردم به فروشگاه‌ها از گوشه و کنار جهان مخصوصا آلمان و ایتالیا به گوش می‌رسد که البته ایران از آن مستثنا نیست، اما در کشورهایی که میزان گستردگی این ویروس زیاد نبوده ترس و تنش روحی کمتری وجود دارد و همین امر بر خرید اجناس فروشگاه‌های آن کشورها هم تاثیر خواهد داشت.
نروژ: مواد بهداشتی و غدعفونی کننده همان روزهای اول در فروشگاه تمام شد
مینو، ایرانی مقیم نروژ در مورد حال و هوای این کشور بعد از خبرهای مربوط به ویروس کرونا می‌گوید: «اینجا ماجرای کرونا تازگی دارد، یعنی چند روز است که در فضای اینجا تاثیر گذاشته و مثل ایران و چین نیست اما با این وجود در این مدت هم به سرعت مواد شوینده، آنتی‌بیوتیک و ژل‌های ضدعفونی در فروشگاه‌ها تمام شد. البته برای مواد غذایی در فروشگاه‌ها موضوع متفاوت است و شهروندان محدودیت خرید دارند و هنوز هم هجومی به سمت اجناس فروشگاه ندیدم. به صورت کلی این مردم موارد بهداشتی را خیلی کم رعایت میکنند و کرونا را جدی نگرفتند.»
فرانسه: خرید مردم تغییر نکرده
نیلوفر یکی از ساکنان پاریس است، شرایط جوی و میزان خرید از فروشگاه‌های فرانسه بعد از شیوع کرونا در جهان را همچنان طبیعی و معمولی میداند و ادامه می‌دهد: «هیچ تغییری در میزان خرید مردم بعد از خبر کرونا پیش نیامده، کرونا هنوز به فرانسه نیامده و طبق سیاست‌های همه‌ی کشورها اگر هم اتفاقی بیافتد به ما اعلام میکنند، البته مردم کمی ترس دارند مثلا وقتی یکی در مترو سرفه می‌کند همه به شکل عجیب به او نگاه میکنند. چندین بیمارستان را آماده کردند و نیروهای درمانی همه آماده باش هستند.
با وجود ترس اما اینجا هیچ تغییری پیش نیامده که روی خرید مردم در فروشگاه‌ها تاثیر داشته باشد، اما این موضوع را در مورد آلمان و ایتالیا شنیده‌ام که در آلمان مواد غذایی به شدت کم شده و فروشگاه‌ها خالی شده است چون شمال ایتالیا را کرونا کامل گرفته و در جنوب آن هم در حال پیشرفت است، فرانسه هم برای همین اعلام آماده باش کرده چون جنوب ایتالیا به شهر نیس فرانسه خیلی نزدیک است.»
ایتالیا: مردم خرید انبوه میکنند
عطا دانشجوی ساکن امیلیارومانیا‌ی ایتالیا است، طبق گفته‌ی این جوان قرنطینه‌ی بعضی شهرهای ایتالیا باعث شده تا بخشی از مردم خریدهای انبوهی از فروشگاه انجام دهند. عطا در ادامه می‌گوید: «اینجا شدت کرونا رو به افزایش است، البته هنوز به شهر ما نرسیده، با وجود اینکه اینجا شهر دانشجویی است و احتمال شیوع اینجا بیشتر بود ولی در شهرهای اطراف وضعیت قرمز است و نه اینجا، برای همین آن شهرها قرنطینه است و غریبه راه نمی‌دهند.
اینجا همه مراعات میکنند و کم‌تر افرادی را در بارها و کافه‌ها می‌بینیم، دانشگاه‌ها هم تعطیل شده و کلاس‌ها همه آنلاین است. اینجا هم مثل بقیه دنیا، روزهای اول که خبر کرونا آمد، ژل شست‌وشو و لوازم شوینده و بهداشتی در کسری از ثانیه در کل شهر تمام شد ولی قیمت‌ها را چند برابر حساب نمی‌کردند. البته بعد دو، سه روز فروشگاه‌ها دوباره ماسک و ژل ضد عفونی کننده و الکل را آوردند که با همان قیمت قبل می‌فروشند.
روزهای اول می‌دیدیم اجناس فروشگاه‌های زنجیره‌ای در حال کم شدن است، مثلا خود ما دیدیم که مردم کارتن کارتن پاستا می‌خرند، اما به سرعت قفسه‌های خالی شارژ می‌شود.
البته شهرهایی که قرنطینه هستند شرایط بدتری دارد و غارت میکنند، مردم ایتالیا در برابر کرونا دو نوع واکنش داشتند، یا بی‌خیال هستند و یا کامل مراعات میکنند. از طرف دانشگاه و دولت هم مرتب به ما اطلاع رسانی میکنند اما آمار مبتلاها نشان می‌دهد دولت خوب عمل نکرده، آلمان 19 نفر مبتلا شدند که هیچکدام نمردند. حتی کره که تعداد جمعیت بالایی دارد، آمار مرگ و میر کمی داشت و ایران هم که تکلیفش مشخص است.»
آلمان: مردم وحشت کرده‌اند
پریسا ساکن اشتوتگارت آلمان میزان خرید اجناس مردم از فروشگاه‌ها را در این روزها بیشتر میداند و ادامه می‌دهد: «دولت ده روز تعطیلی اعلام کرده و برای همین مردم به فروشگاه‌ها هجوم آوردند، رگال وسایل بهداشتی خیلی زود خالی می‌شود چون مردم دستورات بهداشتی را رعایت میکنند.
با وجود خریدهای انبوه مردم چون محدودیت خرید اجناس و محدودیت خود اجناس وجود ندارد با خریدارها برخوردی صورت نمی‌گیرد ولی خود مردم وقتی بدانند یک جنسی مثلا شیر کم است اصلا برای خرید آن حمله نمی‌کنند و فقط به اندازه‌ی مصرفشان خرید میکنند تا به جای اینکه در خانه انبار شود کس دیگری از آن استفاده کند.
در این چند روز قرار بود تا نمایشگاه تخصصی آرایشی بهداشتی برگزار شود که به دلیل جلوگیری از تجمع و ورود افراد از کشورهای مختلف آن را لغو کردند، به احتمال خیلی بالا کنسرت‌های خوانندگان ایرانی که قرار بود عید اینجا برنامه داشته باشند هم کنسل شود. آمار مبتلا به کرونا آنقدر شدید بالا نرفته ولی در بیشتر شهرها مدارس و مهدکودک‌ها تعطیل شده و شایعه است که آلمان قرنطینه می‌شود، بنابراین مردم از روی نگرانی شروع به خرید کردند و وحشت زده هستند، البته خیلی از افراد هم اصلا اهمیت نمی‌دهند.»
مالزی: اطلاع رسانی‌ها کافی است
آرش ساکن سایبرجایای مالزی حال و هوای مردم را عادی میداند و می‌گوید: «به صورت مستمر اطلاع رسانی انجام می‌شود و کامل توضیح داده می‌شود که در چه شرایطی قرار داریم. تا الان ویروس کرونا آنقدر فراگیر نشده است و به نظر نمی‌آید که فعلا در اجناس خوراکی و بهداشتی کمبودی وجود داشته باشد و قیمت‌ها اصلا افزایش نداشته است. همه جا ژل ضد عفونی کننده وجود دارد، در آسانسورها و ورودی‌ها و تمام درها را با پد ژل ضد عفونی کننده باز میکنند و کامل مراقب هستند.»
جوادمیری: ماکیاولیستی‌ها رنج جامعه را فرصتی برای درآمدزایی می‌دانند
سیدجواد میری جامعه شناس و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، هجوم افراد به فروشگاه‌ها و تهیه‌ی بیش از نیاز اقلام غذایی در شرایط بحرانی را دلیل بر وجود احساس ناامنی بین مردم میداند و در گفت‌وگو با انصاف نیوز می‌گوید: «ما از روی یک سری داده‌های ناقص می‌گوییم که فروشگاه‌های ما در حال خالی شدن است، خود این ویروس واگیردار و نوع اطلاع‌رسانی که در رسانه و فضای مجازی صورت گرفته منجر به ایجاد حس ناامنی شده و ما بر این اساس تعمیمی می‌دهیم که واقعا اقلام غذایی وجود ندارد و قرار است به زودی دچار یک قحطی شویم. بنابراین مردم به این سمت می‌روند که بیشتر خرید کنند و اگر سرمایه دارند، احتکار کنند، دلیل این موضوع این است که تجربه در جامعه‌ی ایران نشان داده که در پس هر بحرانی ما از نظر اقتصادی ضعیف‌تر می‌شویم. حال افرادی که فکر اقتصادی دارند بر اساس همان شم ماکیاولیستی خودشان می‌گویند هر درد و رنجی که در جامعه اتفاق می‌افتد، فرصتی هم برای درآمدزایی بیشتر پیش می‌آید.
با این وجود می‌بینیم افرادی مثلا دستکش‌های بهداشتی را احتکار میکنند و قیمت آن چند برابر می‌شود. این موضوع به ناامنی وجودی برمی‌گردد که فقط در جامعه‌ی ایران نیست، اساسا در جوامع پسامدرن یک حس ناامنی وجودی جامعه را فرا می‌گیرد و این نبود امنیت لنگرگاه وجودی آدم‌ها را متزلزل می‌کند.
حال این ناامنی در هر حوزه‌ای باعث بحث و بررسی می‌شود، هر چه در جوامع امروزی امکان تقویت مشارکت اجتماعی وجود داشته باشد آن جامعه مقاوم‌تر خواهد شد.
باید دید اینکه قفسه‌های فروشگاه خالی شده، به دلیل نبود جنس است یا مردم بیشتر از نیازشان خرید میکنند و یا هر دو مورد است، کسانی که مدیریت چرخه‌ی مواد غذایی را دارند به این فکر می‌کنندکه سودی که شاید قرار بود در طول سه ماه به دست بیاورند حال در دو الی سه هفته به دست می‌آورند.
کسانی که کار اقتصادی میکنند این موضوع را در نظر دارند که قیمت دلار باعث شده تا ارزش پول ما پایین‌تر برود یعنی ارزش سرمایه‌ی سرمایه‌دار پایین‌تر رفته و برای جبران این موضوع تمهیداتی را انجام می‌دهد که امکان دارد از نظر اخلاقی ناپسند باشد، اما از نظر عقلانیت اقتصادی کار، رویه‌ای برای حفط سرمایه فرد باشد، پس در واقع احساس ناامنی خیلی بیشتر از واقعیت در جامعه وجود دارد که برای بررسی آن باید پرسید چرا جامعه‌ی ایران در برابر چنین بحران‌هایی مقاوم عمل نمی‌کند؟ امام موسی صدر مطلبی تحت این مفهوم می‌گوید که ما نیازمند مجتمع مقاوم هستیم، یعنی به جامعه‌ی مقاوم نیاز داریم.
در سال‌های اخیر به دلیل تحریم‌ها در جامعه‌ی ایران هم در فضای آکادمیک و هم در محافل سیاسی کلید واژه‌ای که خیلی استفاده شده «اقتصاد مقاومتی و سیاست مقاومتی» است، اما در این چند سال دیدیم که اقتصاد ما مقاوم‌تر نشد و دستش از بازاهای جهانی کوتاه‌تر شد و مردم در برابر سختی‌ها بیشتر مقاومت کردند. در سیاست هم اینطور شد که در برابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا، منطقه بیشتر مقاومت کند.
نتیجه آن نشد که 85 میلیون جمعیت را در شرایط بالندگی قرار دهد و مقاوم هم باشد و به دنبال عوامل مقاومت اقتصاد نرفتیم و به اقتصاد ریاضت‌محور تبدیل شد. چه عاملی باعث شده تا مقاومت جامعه‌ی ایران پایین بیاید؟ نگاه ریاست‌محور بر جامعه و فرهنگ غلبه کرد و نتوانست آن عوامل و مولفه‌های مقاومت را پیدا کند تا روی آنها کار کند.
امام موسی صدر این بحث را مطرح می‌کند که حتی قبل از اینکه سیاست مقاومتی و اقتصاد مقاومتی داشته باشیم، مقاومت جامعه باید بالا برود، در قرن پنجم هجری جامعه نیاز به یک سری مولفه داشت و در قرن 21 ما باید نگاهی داشته باشیم تا جهان را درک کنیم.
چون نگاه ما به امر اجتماعی نبوده، همه چیز را تحت امر سیاسی آنهم از نوع ایدئولوژیک تبیین کردیم، نفهمیدیم چه عواملی باعث می‌شود که افراد آن حس اعتماد و همبستگی اجتماعی را بالا ببرند، همانطور که بسیاری از متفکران معتقدند در سختی و مولفه‌های آن همبستگی اجتماعی بالا می‌رود. حال چرا ما به عنوان شهروندان ایرانی وقتی می‌دانیم مثلا دو بسته ماکارونی احتیاج داریم، ده تا از قفسه‌ی فروشگاه برمی‌داریم؟ و فردی که تولید کننده است، اجناس را احتکار می‌کند؟
من فکر می‌کنم یکی از دلایلش در این چندین سال این است که ما به مساله‌ی توسعه‌ی اقتصادی و توسعه‌ی سیاسی بی‌توجهی جدی کردیم، شواهد و قراین جدی وجود دارد که ما در برابر توسعه‌ی سیاسی و اقتصادی جامعه سیاست‌گذاری‌هایی را اتخاذ کردیم که همان مقدار توسعه‌ی کم را هم متوقف کردیم.»
جامعه‌ی ایران در برابر این اپیدمی تا حدودی معقول، درست و عاقلانه برخورد کرده است
این جامعه شناس به وجود اجتماع مقاوم در شرایط بحرانی تاکید جدی دارد و آن را نتیجه‌ی یک جامعه‌ی مدرن میداند که دیگر فقط خانواده و قبیله و هم‌نژادهای فرد اهمیت ندارند و این موضوع را به رفتارهای افراد در زمان احتکار و خالی کردن قفسه‌های فروشگاه ارتباط می‌دهد و ادامه می‌دهد: «از نگاه من با تمام سختی‌ها با تمام مسایل و مشکلات که جامعه‌ی ایران با آن روبه‌رو بوده، در برابر چنین اپیدمی سراسری خیلی زشت و بد و منفی روبه‌رو نشده است، اتفاقا تا حدودی معقول، درست و عاقلانه برخورد کرده است.
برای آنکه بتوانیم یک مجتمع مقاوم داشته باشیم، باید بین مقاومت به معنای سیاسی و نظامی و مقاومت‌های جامعه و اجتماع انسانی تفکیک قائل شویم و از هم تمیز کنیم تا ببینیم خود امر اجتماعی چگونه قوام پیدا می‌کند. امر اجتماعی زمانی قوام پیدا می‌کند که در جامعه شبکه‌هایی ایجاد شود که این شبکه‌ها حس مدنی جامعه را بالا ببرد، یکی از مسائلی که جامعه‌شناسان کلاسیک در این 100 سال مطرح کردند، تمایز بنیادین بین جوامع مکانیک و ارگانیک و یا جوامع مدرن و جوامع پیشامدرن است.
یکی از تفاوت‌های این دو آن است که در جوامع پیشامدرن حس تعلق در برابر قبیله، خانواده، هم‌دین و هم‌مذهب خود بوده اما در جوامع مدرن اصلا اینگونه نیست و حس تعلق نسبت به جامعه است بی‌آنکه به نژاد و دین و مسائل دیگر توجهی شود و حس تعلق یک حس ارگانیک است.
جامعه‌شناسان کلاسیک به دنبال این هستند که چه عواملی می‌تواند این حس را در جامعه تقویت کند تا حس همدردی، دلسوزی و هم‌نوعی جامعه را بالا ببریم. دورکیم می‌گوید یکی از راهکارها این است که انجمن‌ها و محافلی را درست کنید که این انجمن‌ها همچون سپرهایی بین نهاد قدرت و جامعه باشند و می‌توانند حس همیاری جامعه و تعلق و مشارکت را بالا ببرند این هم در طول زمان ایجاد می‌شود.
مثلا وقتی شما در محله‌ای زندگی می‌کنید و به سوپری آنجا وارد می‌شوید و می‌بینید 10 بسته کمپوت و 10 بسته پنیر است، همه‌ی آنها را برای خانواده و قوم خودتان برنمی‌دارید بلکه باید نگاه کنیم در این محله همه‌ی ما به یک واحد یعنی محله تعلق داریم، هر چه این شعور در انسا‌ن‌ها بالاتر رود در برابر مشکلات مقاوم‌تر می‌شود. همانطور که امام موسی صدر در کتاب مجتمع مقاوم به این موضوع اشاره می‌کند.
در این مورد ما یک مقدار غفلت کردیم و توجه کافی نداشتیم که شرایط و مولفه‌های متجمع مقاوم در عصر جامعه‌ی اورگانیک چگونه می‌تواند شکل بگیرد. وقتی چنین رفتارهایی نه فقط در ایران، در هر کجای دنیا می‌بینید نشان از این است که رگه‌هایی از ذهن مکانیکی از جوامع پیشامدرن وجود دارد که مثلا مبتنی بر دین، نژاد، قبیله‌ی خود بوده است.»
هویت ایرانی در نسبت به کشورهای دیگر کاذب است و این مشکل روانشاختی برای مردم ایجاد می‌کند
روزهای گذشته، خبر هجوم بعضی کشورها به فروشگاه‌ها برای خرید مواد غذایی مثل بخش‌هایی از ایتالیا و آلمان و همچنین کشور خودمان به گوش می‌رسد، اما با این وجود مردم ایران تصور میکنند چنین اعمالی تنها از آنها برمی‌آید و دیگر جوامع هرگز دست به چنین اعمالی نمی‌زنند، جوادمیری مقایسه‌ی ایران و کشوری مثل ایتالیا را با وجودی که رفتارهای مشابه انجام دادند، اشتباه میداند چون تشابهات کمی در آنها وجود دارد و ادامه می‌دهد: «کشور ایتالیا 40 سال تحریم نشده ولی در 5 سال اخیر اساسا بانک‌های ایران برای نقل و انتقال ارز و پول دچار مشکل هستند، چنین مشکلی را ایتالیا ندارد. همین موضوع باعث شده که اگر آنجا یک نفر 50 اسپاگتی برمی‌دارد، جای خالی آن در قفسه سریع پر شود ولی در اینجا جایگزین کردنش سخت است، این موضوع نشان از این دارد که ساختارهای اقتصاد سیاسی جامعه‌ی ایران به دلیل تحریم‌های کمرشکن و سیاست‌های اتخاذ شده، به صورت واقعی دچار مشکل است.
یک نکته این است که اگر همین تحریم‌ها را در برابر مثلا کشور ایتالیا اعمال می‌شد، به همین شکل رفتار می‌کردند؟ و نکته‌ی دیگر این است که مثلا وقتی ویروس کرونا در ایران آمد تمام همسایگان ایران گفتند ما مرزهای خود را می‌بندیم و تمام پروازها به ایران کنسل شد. ولی در ایتالیا که ویروس کرونا همپای ایران بالا می‌رفت، هیچکس مرزهایش را بر علیه این کشور نبست، این موضوع از نظر روانی تاثیرات منفی روی مردم ایران می‌گذارد.
حال باید دید مردم ایران چرا چنین حسی به خودشان دارند؟ جمعیت امروز ایران نزدیک 85 میلیون در داخل ایران و 15 میلیون در خارج داریم، حدود 100 میلیون ایرانی در جهان وجود دارد که حدود 70 میلیون آن قبل از انقلاب وجود نداشتند، این تعداد در کدام فضا و شرایط رشد و نمو کردند تا ایرانی بودن خود را تجربه کنند؟ وقتی که چشم باز کردند انقلاب شده، بعد جنگ، تحریم و تحریم پشت تحریم را تجربه کردند، بخشی از این فضای منفی به سیاست‌های داخلی خود ایران و بخش دیگر به سیاست‌های کشورهای منطقه علیه ایران مربوط است. مجموع این اتفاقات این پیام را به ایرانی‌ها می‌رساند که شما مشکل‌دار هستید و متعارف جهانی نیستید، مدیریت کردن در چنین فضایی برای هرکسی می‌تواند سخت باشد، فضای همین مردم هم همیشه فضایی همراه با نبود اطمینان بوده است.
همه‌ی اینها باعث می‌شود در این شرایط وقتی می‌خواهیم ایران با ایتالیا را مقایسه کنیم شبیه به مقایسه‌ی پرتقال و پرینتر و قیاس مع‌الفارق شود، چون شرایط کاملا متفاوتی دارند و در جهان رویکردهای کشورهای مختلف در برابر این دو کشور فرق دارد. بسیاری از جامعه شناسان و فلاسفه به اصلی اشاره دارند که هویت انسان در نسبت با دیگری تعریف می‌شود، یعنی وقتی می‌خواهی خودت را بشناسی برخلاف آنچه که عرفا می‌گویند، در جامعه‌شناسی مدرن و فلسفه‌ی معاصر اصلا مساله‌ی شناخت خود فقط امر درونی نیست، بلکه در نسبت با دیگری هویت فرد شکل می‌گیرد. یک ایرانی وقتی می‌خواهد هویت خودش را در نسبت با غرب و شرق و بین‌الملل بشناسد، از نظر آنها تصویر مثبتی از خودش در نگاه دیگری نمی‌بیند، این موضوع تاثییرات عمیق روانشناختی روی ایرانی خواهد داشت.
ما از همه‌ی آدم‌ها که نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم تا همه چیز را تحلیل کنند، به صورت متعارف ایرانی‌ها احساس عدم اطمینان میکنند. در بسیاری از وقت‌ها که می‌بینیم افراد شروع به پرخاشگری میکنند، نشان از این دارد که یک نوع شناخت کاذب از خود دارند و انسانی که شناخت متعارف از خود دارد و در واقع حس پایین بودن نداردو این حرکات را از خود نشان نمی‌دهد. پس وقتی در حال مقایسه‌ی رفتار ایرانی‌ها و ایتالیایی‌ها در شرایط شیوع ویروس کرونا هستیم، باید تمام این مسائل را در نظر گرفته باشیم.
باید دید نوع ارتباط دولت و ملت در این چهار دهه چه تغییراتی کرده که حس مشارکت در جامعه‌ی ایران پایین آمده است، هرکجا که حس مشارکت افراد پایین بیاید رفتارهای اجتماعی تغییر می‌کند و ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها جای خودشان را با هم عوض میکنند. کلیپی دیدم که در آن توضیح می‌داد در گذشته مردمانی در این کشور بودند که وقتی بمب شیمیایی زده می‌شد، رزمندگان ماسک‌های صورتشان را در می‌آوردند و به صورت دوستان خود می‌گذاشتند تا آنها صدمه نبینند، اما چه اتفاقی در جامعه‌ی امروز افتاده که می‌گویند 5 میلیون ماسک وجود دارد اما اینها را قایم میکنند و یا احتکار میکنند، چرا ارزش و ضد ارزش جایشان را عوض کردند؟ باید متفکران راهی را جلوی پای مردم بگذارند که وحدت ملی را ارتقا دهد.»
انتهای پیام
کسانی که اقلام مورد نیاز مردم را احتکار میکنند یا به نحوی پشتشان به حکومت گرم است یا حق و حساب میدهند ، چگونه نیروهایی که یک مخالف را در کشوری دیگر شکار میکنند قادر به کشف انبارها نیستند ؟!