جواد اطاعت: بدترین شرایط اقتصادی با زمامداری اصولگرایان رخ داد
«رای به بیدار ها» عنوان مناظره ای بود که انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه علامه طباطبايي دربارهی انتخابات آتی مجلس برگزار کرد.
این مناظرهی سياسي با حضور جواد اطاعت (نماينده اصلاح طلب مجلس ششم و استاد دانشگاه شهيد بهشتي) و حجت الاسلام دكتر مصباحي مقدم (نماينده اصولگرای مجلس و عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام) دوشنبه ٢٦ بهمن ماه در سالن همايشهای دانشكده مديريت دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
گزارش زیر را یکی از دانشجویان حاضر تهیه کرده و در اختیار انصاف نیوز قرار داده است که در پی میآید.
هادی ذوالفقاری، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی در ابتدای این برنامه گفت: هدف از این سلسه نشستها تعیین مسیر آیند با نگاهی به گذشته است. وی با بیان عذرخواهی از عدم استقبال بالای دانشجویان گفت: شما از نزدیک شاهد هستید که چه اتفاقی بر سر دانشگاه علامه آمده است.
نباید بگذاریم کسی غیبت کند!
در ابتدای این مناظره مصباحی مقدم، گفت:
خوشبختانه نظام ما یک نظام مردم سالارانه است. تا کنون 9 انتخابات مجلس، 11 انتخابات ریاست جمهوری، 4 انتخابات مجلس خبرگان و چندین دوره انتخابات شوراهای شهر را داشته است و همین گواه خوب بر مردم سالاری این نظام مقدس است. البته مردم سالاری در کشور ما مبتنی بر آموزه های دینی است از این جهت من آن را مردم سالاری دینی میدانم.
وی با مقایسه مجلسهای بعد از انقلاب گفت:
همانطور که در دور سوم و ششم مجلس یکپارچه در دست اصلاح طلبان قرار داشت. سه دوره اخیر اکثریت مجلس هفتم، هشم و نهم در دست اصولگرایان بوده است.
من در هر سه دورهی اخیر بودهام. در مجلس هفتم اصلاح طلبان نتوانستند رای مردم را داشته باشند و در مجالس هشتم و نهم نگاه تحریم انتخابات، مانع حضور اصلاح طلبان شد و خوشبختانه این دوره شاهد رقابت تنگاتنگ دو جریان هستیم.
نبايد کاري کنيم که از دو جريان سياسي کشور يکي در مديريت کشور غايب باشد. نخبگان اين دو جريان بايد با تعامل وارد عرصه عمل شوند و از ظرفيت نخبگي آن ها استفاده شود چرا که اگر اين ظرفيت را مورد توجه قرار ندهيم ضرر خواهيم کرد و اساسا وجود تضارب آرا است که زمينه پيشرفت را فراهم ميکند.
ثبات مدیریتی را جایگزین مدیریت اتوبوسی کنیم
نباید مدیران میانی و پایین را هر چهارسال یکبار عوض کرد. چرا که ما در اداره کشور نیازمند ثبات کارشناسی و ثبات مدیریتی هستیم و این امر نباید با تغییر یک رییس جمهور زیر سوال برود و اینگونه باشد هرکسی روی کار آمد با اتوبوس مدیران مد نظر خودش را بیاورد.
مسیر توسعه در ایران خطی و تکاملی نیست
سپس دکترجواد اطاعت که وی هم سابقه داوری چندین رساله در گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی را دارد، در رابطه با استقبال کم دانشجویان از مناظرات سیاسی در این دانشگاه، به دلایل توسعه نیافتگی در ایران از کتاب «مبانی توسعه پایدار» خود وهمکارانش استناد کرد و گفت:
یکی از پاشنه های آشیل توسعه در ایران این است که مردم در ابتدا خوب وارد صحنه می شوند اما به دلیل انتظارات بالایی که در کوتاه مدت عملی نمی شود سرکوب و ناکام به خانه هایشان بازمی گردند. علت خلوتبودن سالن، این رئیس دانشگاه یا آن رئیس دانشگاه نیست؛ علت این است که ما ایرانی ها دارای انتظارات غیر واقعی هستیم که ما را دلزده، ناکام و نا امبد می کند. سیر فرایند توسعه در ایران متاثر از سیکل حضور و انزوا است. من به همین دلیل در یکی ازکتابهایم نتیجه گرفته ام که مسیر توسعه در ایران خطی و تکاملی نیست.
وی با یک مثال تاریخی نظریه ” حضور و انزوا”ی خود را این گونه شرح داد:
سوال من این است مردمی که در سی تیر از جان خود مایه گذاشتند چرا یک سال و 28 روز بعد قهر کردند و به خانه هایشان بر گشتند. همین اتفاق را بعد از انقلاب هم می بینیم.
نماینده مجلس ششم با بیان تجربه انتخاباتهاي رياست جمهوري سالهاي 76 و 80 اظهار کرد:
در دوره برآمدن اصلاحات نيز مردم با مشارکت هشتاد درصدی در صحنه حضوري جدي داشتند اما فکر ميکردند که ميشود يک کشور توسعه نيافته را ظرف 5 تا 6 سال به شرايطي عالي رساند و درنتيجه در سال 84 از شرايط روز نااميد شده و در انتخابات حضور کمتري داشتند.
ما با انقلاب اسلامی ره صدساله را یک شبه رفتیم غافل از اینکه گرفتار مشکلات چند هزار ساله هستیم.
اقتدارگرایی عامل توسعه نیست
برخی از اقتصاددانان معتقدند لازمه توسعه اقتدارگرایی است اگر اینگونه باشد کره شمالی باید توسعه یافته ترین کشور جهان باشد. در صوری که من معتقدم لازمه توسعه امنیت است و امنیت طبیعی در نظام های دموکراتیک اتفاق می افتد. میزان تولید علم ما 1.1 درصد در جهان است و پیشرفتهای ما در علوم پزشکی، نانو، هسته ای و غیره از نتایج داشتن امنیت است.
دعوای 88 نباید به قهر بیانجامد!
مردم نبايد فکر کنند که براي بهتر کردن وضعيت با قهر و رويگرداني از حضور و مشارکت به نتيجه ميرسند. اگر در سال 88 اتفاقاتي افتاد نبايد نتيجهاش قهر مردم با صندوقهاي راي باشد بلکه ما بايد در صحنه حضور پيدا کنيم و البته انتظار نداشته باشيم جرياني را که در انتخابات برمي گزينيم بتواند در مدتي کوتاه کشور را به اوج برساند و تغييرات وسيعي را ايجاد کند.
در فرهنگ اسلامی برعکس این اتفاق حضور و انزوا تبلیغ می شود. روایت داریم “سوره هود مرا پیر کرد” میگویند چرا جواب می دهد در سوره هود آمده است: فاستقوا کما عمل؟؟
در فرهنگ ایرانی اشعار زیادی داریم رهرو آن نیست گهی تند و گهی خسته رود رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود
یا سعدی می فرماید: اسب تازی به دو تک تازد و اشتر می رود شب روز…
انتظاراتمان را واقعی کنیم
یک ایران شناس به اسم ماروین زونیس نویسنده کتاب “شکست شاهانه” و کتاب “روانشناسی نخبگان سیاسی ایران ” که بعد از دوم خرداد در ایران حضور داشت، میگوید: «خاتمی اشتباه میکند. کابینه باید ترکیبی باشد از دو جریان. مثلا اگر ناطق نوری یک سوم آرا را آورده است باید به اندازه یک سوم آرا دارای کرسی باشد».
ناامیدی پاشنه آشیل توسعه ایران است. شما به عنوان داشنجویان علوم انسانی باید در مسائل ایران تامل کنید که چرا ما به ویژه در فرهنگ سیاسی توسعه پیدا نکردهایم؟!
این مدرس دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به تالیفات خود در زمینه سیاست داخلی و خارجی افزود:
ما در انقلاب موفقيتهايي داشتهايم و ايرادات و مشکلات اساسي نيز داريم اما اين ايرادات نبايد دليل شود که از صحنه کنار بکشيم و به افراط و تفريط بيفتيم همان گونه که مردم ما در سالهاي 80 تا 84 دچار افراط و تفريط شدند ؛ مگر می شود در يک دوره به خاتمي راي داد و در دوره بعد احمدي نژاد را انتخاب کرد؟!
اشکال بزرگ مجلس در ایران “عوامانه بودن” است
در بخش ديگري از اين مناظره مصباحي مقدم عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس شوراي اسلامي با اشاره به وظابف اصلی مجلس (قانون گذاری و نظارت بر اجرای قانون) گفت:
در ایران اشکال بزرگي که دامنگير مجلس بوده و در مجالس پيشين وجود داشته است اين است که 70 درصد کارهاي نمايندگان مجلس نه به بعد نظارتي مربوط است و نه بعد قانون گذاري را شامل ميشود بلکه بر حل مشکلات روزمره و اداري مردم حوزههاي انتخابيه معطوف است و اغلب تصور می کنند رصد مشکلات شخصی مردم و کارهای عمرانی حوزه انتخابیه می تواند به انتخاب مجدد آنها کمک کند و اين يکي از ايراداتي است که در اين مجلس نيز وجود داشته است.
تحزب باید تقویت شود
راه حل کاهش ضعفهای مجلس، احزاب قوی است.» دکتر مصباحی مقدم با بیان این جمله ادامه داد: «وقتي از عملکرد مجلس سخن ميگوييم بايد نتايج اعمال ساير مجالس را با يکديگر مقايسه کنيم چرا که در نگاهي يک جانبه ممکن است از مجلس فعلي راضي نباشيم اما در مقايسه با ساير مجالس است که به نقاط ضعف و قوت مجلس فعلي پي خواهيم برد.
سه مجلس اخیر با نظام چالشی نداشت
يکي از نقاط قوت مجلس نهم اين بود که بين قوا چالش جدي وجود نداشت در حالي که در مجلس ششم نوعي چالش با قوه قضاييه، صدا و سيما و حتي به شکلي با رهبري وجود داشت و همين هم موجب شد بخش بسياري از نمايندگان مجلس ششم در مجلس هفتم حضور نداشته باشند اما در مقابل، سه مجلس هفتم، هشتم و نهم فرض ر ابر اين گذاشته بودند که در چارچوب اصول و مباني نظام عمل کنند و با ساير ارکان نظام چالشي نداشته باشند که اين يکي از نقاط مثبت سه مجلس اصولگراي گذشته است.
وي نقطه قوت ديگر اين سه مجلس را «رويکرد ضد استعماري و ضد استکباري و نيز تکيه بر مقاومت در سياست خارجي» خواند و گفت:
نقطه قوت ديگر سه مجلس گذشته رويکرد ضد استعماري و ضد استکباري آن ها و نيز مقاومت شان در عرصه سياست خارجي، مسائل هستهاي، دولت فلسطين و حمايت از انقلابهاي مردمي در جهان اسلام بوده است.
در بعد سياست داخلي رويکرد اين سه مجلس بر اين بود تا مسائل اقتصادي را حل کنند و بيشتر قوانيني که در اين سه مجلس تصويب شد نيز معطوف به مسائل و مشکلات اقتصادي بود.
چالش قوا با افتضاح احمدی نژاد شروع شد
مصباحی مقدم با اشاره به ساير قوانين تصويب شده در مجالس هفتم و نهم گفت:
در بعد سياست داخلي رويکرد اين سه مجلس بر اين بود تا مسائل اقتصادي را حل کنند و بيشتر قوانيني که در اين سه مجلس تصويب شد نيز معطوف به مسائل و مشکلات اقتصادي بود.
يکي از مسائلي که در اين سه دوره از مجلس شوراي اسلامي مورد توجه ما قرار گرفت مبارزه با فساد بود. ما هم قسم شده بوديم که هم جلوي فساد را در درون مجلس بگيريم و هم اگر در بيرون از مجلس فسادي پيش آمد آن را علني کنيم. در نتيجه شروع ماجراي مه آفريد خسروي از مجلس شوراي اسلامي بود و حتي در مورد بابک زنجاني نيز 26 نماينده از جمله خود من نامهاي به قوه قضاييه نوشتيم و درباره عملکرد وي هشدار داديم. همچنين درباره رحیمی، معاون اول دولت دهم هم نخستين بار مجلس اعتراض کرد و در خصوص سعيد مرتضوي نيز اين مجلس بود که در اين باره هشدار داد و پس از عدم توجه دولت و پاسخ نگرفتن از وزير مربوطه، رييس جمهور سابق را به مجلس فراخوانديم که در نهايت نيز منجر به افتضاح احمدي نژاد در مجلس شد و چالش قوا نيز در آنجا نمايان گرديد.
مجلس را به راس امور بازگردانیم
هرچه مجلس اول به سمت مجالس اخير حرکت ميکنيم از تعداد شخصيتهاي سرشناس و برجسته در مجلس کاسته مي شود. در مجلس اول اکثر نمايندگان چهرههايي سرشناس بودند و هر چه به امروز نزديک ميشويم از اين تعداد کاسته ميشود. ما بايد کساني را که از نخبگي و شايستگي برخودار هستند به مجلس آينده بفرستيم و اگر مجلس ترکيبي از نخبگان باشد جمله امام مبني بر در راس امور بودن مجلس به طور عالي محقق خواهد شد.
نظام پارلمانی ما مشکل دارد
در بخش ديگري از اين مناظره دکتر اطاعت مدرس علوم سیاسی در دانشگاه شهید بهشتی با مقايسه نظامهاي پارلماني دنيا با نظام پارلماني ايران گفت:
در بعضی کشورها دو مجلس داریم، مجلس عوام و مجلس خواص. اما در ایران مجلس ما قابل تفکیک بندی خاصی ندارد. نمایندگان عوام با تاکید بر بار احساس و عواطف مردم حوزه انتخابیه وارد مجلس می شوند.
بدترین شرایط اقتصادی با زمامداری اصولگرایان
برخلاف آنچه آقاي مصباحي مقدم مطرح ميکنند در دورهاي که ايران بيشترين درآمد نفتي را داشت ما با تورم فراواني روبرو بوديم و مردم نيز شرايط اقتصادي کشور را درک کنند. ما در آن دوره که درآمد نفتي فراواني داشتيم فرصتي در اختيارمان بود که خود را به کشورهاي توسعه يافته نزديک کنيم و شرايط مناسبي را براي کشور رقم بزنيم اما در همان دوره بيشترين تورم را تجربه کرديم و مجلس و دولت نيز با هماهنگي عمل نکردند و تنشهاي زيادي نيز در ميانشان اتفاق افتاد و از نظر من مجالس هفتم و نهم کمتر موفقيت داشتهاند باید اعتراف کرد در حالی که دنیا در رکود اقتصادی بود سیاست های مجلس و دولت باعث شد ما در زمان زمامداری اصولگرایان بدترین شرایط اقتصادی را تجربه کردیم.
مجلس ششم جزو موفقترین دورهها بود
در رابطه با مجلس ششم نيز بايد بگويم که اين مجلس بهترين مصوبات اقتصادي را داشته است و خروجي آن نيز موفق بوده است و منابع مربوط به اين آمار نيز در سايت بانک مرکزي موجود است و اين درست نيست که ما يک فيلم را از نطق تند نمايندهاي در مجلس ششم پخش کنيم و واکنش ساير نمايندگان به وي را نيز نمايش دهيم و بگوييم که مجلس ششم مجلسي تنش زا بوده است. موفقترین برنامه توسعه برنامه توسعه سوم در دولت اصلاحات بود.
این نماینده مجلس ششم با لبخند معناداری ادامه داد:
البته این به این معنا نیست که ما نقدی به مجلس ششم نداشته باشیم.من معتقدم ما هم می توانستیم به گونه ای عمل کنیم که موفقیت هایمان تحت الشعاع مباحث سیاسی قرار نگیرد. ولی اگر بخواهیم عادلانه قضاوت کنیم باید به سازمان آمار و ارقام مراجعه کرد.
اصولگرایان از یک قماش نیستند
در بخش پایانی، مصباحی مقدم در جواب این سوال مجری که پرسید «آیا شورای نگهبان در ضعف مجالس اخیر تاثیر داشته است؟» با بیان اینکه شورای نگهبان به مثابه صافی عمل می کند گفت:
ضعف اصلی ما نبود تحزب است. لذا احزاب می توانند با کادرسازی بهترین ها را برای نمایندگی مجلس بسیج کنند. وجود کاندیداهای زیاد در یک حوزه انتخابی ناشی از همین نبود تحزب است که منجر به ریزش آرای مردم می شود.
نمایندگانی هستند که اولویت خود را بر مسائل بومی و محلی و اصطلاحا عوامانه گذاشته اند. اشکالات را قبول دارم اما اينکه دولت نهم و دهم و مجالس هفتم تا نهم را از يک قماش بدانيم کار درستي نيست.
مجلس آینده مجلس عقلانیت باشد
برای جمع بندی پایانی، دکتر اطاعت گفت:
اگر اصولگرایان همه مثل آقای مصباحی مقدم باشند ما برای همکاری با آنها مشکلی نداریم. که با جمله ی مشابهی از سوی دکتر مصباحی مقدم مواجه شد.
ما باید برای مجلس بعدی برنامه داشته باشیم برای مثال یکی از نکات مهم که باید مد نظر مجلس آتی قرار گیرد “صنعت گردشگری” است که به اشتغال زایی هم می انجامد. دولت علاوه بر کاهش تورم باید بر خروج از رکود هم تاکید کند.
ما باید هم زیستی مسالمت آمیز با همسایگان به ویژه عربستان داشته باشیم. ولی متاسفانه سیاست خارجه ما تحت تاثیر اتفاقاتی نظیر حمله به سفارت خانه ها قرار می گیرد که مجلس بعدی باید فکری هم برای این مورد بکند. نکته دیگر مجلس باید ازجذب سرمایه گذاری خارجی حمایت ویژه کند چرا که در شرایط کنونی بدون سرمایه خارجی و کارگزاران ایرانی خارج از کشور نمی توان کشور را در جهت توسعه اداره کرد.
انتهای پیام
اصولگرا ها خوب پولدار شده اند. نماینده مجلس اصولگرا از یکی از شهرهای شمالی که تو تبلیغات انتخاباتیش از ساده زیستی و هم رنگ بودن با مردم میگفت تو تهران بعد از یه دوره نمایندگی خانه چند میلیاردی میخره و تو مالزی ملک داره میوه درخت اصولگرایی است.
سلام ،
با همه ارادتی که به آقای اطاعت دارم ، یک نکته ای را به ایشان تذکر میدهم،و چون ایشان مدرس علوم سیاسی در دانشگاه هستند، این نکته لازم است ! میگوئید ، در بعضی کشورها دو مجلس داریم، عوام و خواص ، اما در ایران چنین نیست ! عزیز من ! پس نقش و فلسفه تشکیلات شورای نگهبان چیست ؟ آنجاها میگویند، مجلس اعیان ( بقول شما،خاص ) ما در ایران میگوئیم،شورای نگهبان ! در قبل از انقلاب میگفتند، سناتورهای انتصابی ( هر چند که اصل و فرعش قلابی بود ) حالا میگوئیم شورای نگهبان ! در آمریکا، میگویند مجلس سنا ،در ایران میگوئیم ،شورای نگهبان ! البته با کمی اغماض در نحوه تشکیل و وظایف ! برادر من ! شما بعنوان استاد علوم سیاسی باید به کارکرد نهادها توجه کنید و نه به اسم آنها ! انگور – استافیل – اوزوم و… همگی یک معنی دارند که همان انگور است !