چالش کرونا و مهاجرین افغان در ایران
امیر نورزی، مهاجر افغان، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است درباره‌ی مشکلات مهاجرین افغان در دوران شیوع کرونا در ایران نوشت:
امروز هم متاسفانه هزاران نفر در اثر ویروس کرونا جان باختند و یا بستری شدند. میزان بزرگی یک توپ فوتبال را در برابر یک ساختمان چهار طبقه در نظر بگیرید، به اندازه ویروس کرونا پی خواهید برد. توپ فوتبال ویروس کرونا است و ساختمان چهار طبقه کوچکترین سلول انسان است.
این جدیدترین مقایسه از ویروس کرونا نشان می‌دهد که موجودیت‌های نوظهور و ناشناخته چقدر باید جدی گرفته شوند با اینکه ویروس کرونا مشکلات زیادی را ایجاد کرده اما از نظر سیاسی و اجتماعی هم این ویروس شخم عمیقی زده است و هنوز ادامه دارد؛ از رقابت قطر و امارات بر سر کمک رساندن به ایران تا درخواست کمک غیر رسمی آمریکا از چین و کره جنوبی برای مقابله باکرونا، از سویی نیز رهبر معظم کره شمالی هر سرفه کننده‌ای را در نطفه خفه می‌کند، گویی با کرونا در کشتن رقابت می‌کند.
اثرات کرونا در روابط بین المللی کشورها دیر یا زود رنگ می‌بازد اما اثر کرونا در داخل لایه‌های اجتماعی و سیاسی کشوره‌ها کارکرد ویژه خود را خواهد داشت.
در داخل یک کشور برخی از استان‌ها از امکانات و توجه بیشتری برخوردارند برخی با ارتباطات ژنتیک زودتر و بهتر بستری می‌شوند و گروهی نیز مانند همیشه آخرین امکانات موجود را با ثروت خویش به خدمت می‌گیرند.
کلمات را به صف کردم تا بگویم که امروز شاهد فوران یک آتشفشان بدون دود و گدازه بودم. فرزندی که پدر جوان خویش را بر اثر کرونا از دست داده بود و جسم نحیف او را غم سوهان زده بود و تا مغز استخوان خودتان می‌توانستید این کوه اندوه را ببینید و فوران درماندگی را شهادت دهید.
بنا بر کنجکاوی‌های ژورنالیستی از شرایط بستری و هزینه‌های آن سوال کردم که گفت به غیر از هزینه‌ی بیمارستان نزدیک به سه میلیون و هفتصد هزار تومان فقط برای تست کرونا دادیم. دیگر سوالی نپرسیدم و تلاش کردم که بیشتر تحقیق کنم.
در این مورد جسته گریخته شایعاتی قبلا در مورد دریافت هزینه‌های سرسام آور برای بیماران کرونایی اتباع افغانستان شنیده بودم. در حالی که وزارت بهداشت ایران همواره هرگونه دریافت هزینه از پناهندگان افغان را تکذیب می‌کرد چند روز قبل نیز ريیس دانشگاه علوم پزشکی قم، محمدرضا قدیری، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که اجرای طرح غربالگری اتباع افغانستان امکان پذیر نیست و نیازمند سامانه‌ای جداگانه است.
این اظهارات در حالی است که بیش از یک ماه از ورود کرونا به ایران می‌گذرد. افغان‌ها به دلیل نداشتن کد ملی نمی‌توانند ثبت سیستم شوند و باید سیستم جداگانه‌ای برای آنها طراحی شود که معلوم نیست چقدر طول بکشد. با درک این مهم که هزینه‌ی بستری بیماران کرونایی بالاست و امکانات بهداشتی ایران محدود، وجود پناهندگان فشار مضاعفی است به سیستم بهداشت ایران اما عدم پذیرش و یا اخذ هزینه‌های نجومی پزشکی از این قشر ضعیف و شکننده مخالف صریح کنوانسیون 1951 ژنو است و از لحاظ حقوق بشری عملکرد ایران را تحت شعاع قرار می‌دهد.
در تماسی که با یکی از بیماران کرونایی افغان داشتم (یعقوب یسنا) اظهار داشتند که هزینه‌ی بستری چند روزه‌ی او به گفته‌ی پرستارش ۹ میلیون تومان شده است اما از طرف ارگان یا شخص نامعلومی پرداخت شده است. این در حالی است که در ابتدا با پذیرش ایشان به علت مسائل مالی مخالفت می‌شد که با فشار رسانه‌ها و سفارت افغانستان بستری شد اما همه مانند آقای یسنا از شهرت برخوردار نیستند که از حمایت‌های سیاسی برخوردار شوند.
سه‌شنبه نیز خبرگزاری ایلنا گزارش کرد که آقای آشناگر استاندار سمنان از وزیر کشور درخواست ارائه رایگان خدمات بهداشتی را به اتباع داشته است که متعاقب آن ریاست جمهوری ایران موافقت کرده؛ این مواضع ضد و نقیض مقامات ایرانی نشان می‌دهد که گرفتن پول از پناهندگان امری واقعی بوده و به دلیل هزینه‌های بسیار سنگین درمان مراجعه‌ی آنها به مراکز بهداشتی و درمانی به شدت کاهش یافته که این موجب به خطر افتادن جامعه‌ی میزبان و جامعه‌ی مهاجر می‌شود. آنگونه که مشخص است سیاست‌های ایران در مورد پناهندگان یکپارچگی و انسجام لازم را نداشته و نتوانسته حمایت حداکثری ارگان‌های بین المللی مانند کمیساریای پناهندگان را به‌سوی این قشر آسیب پذیر جلب کند.
در مورد دیگری نیز از خانواده‌ی فرد مبتلا که در بیمارستان فوت شده بود مبلغ ۱۴ میلیون تومان اخذ شده است. سفیر افغانستان در تهران آقای لیوال نیز در مصاحبه با شبکه‌ی طلوع افغانستان از فوت ۵۰ پناهنده‌ی افغان بر اثر کرونا و ابتلای ۱۰۰ نفر دیگر خبر داد و اظهار داشت که با وجود پیگیری‌های رسمی و متعدد آن سفارت وزارت بهداشت آمار دقیقی از مبتلایان افغان ارائه نمی‌کند و آماری که آنها دارند آماری غیر رسمی است و منابع آنها معتمدین جامعه پناهندگان بوده‌اند. این در حالی است که شاید این فقط قله‌ی کوه یخ باشد و آمار حقیقی را تنها وزارت بهداشت می‌تواند ارائه کند.
اقدامات ایران را در خصوص مبارزه با کرونا (جامعه پناهندگان) اگر بخواهیم آسیب شناسی کنیم و مقایسه‌ای انجام دهیم به نتایج خاصی خواهیم رسید. قبل از اینکه کرونا وارد ترکیه شود در تمام شهرها ادارات مهاجرت و وزارت بهداشت ترکیه اقدامات هماهنگی را جهت حمایت از اقشار آسیب پذیر پناهندگان روی دست گرفتند؛ از جمله تسریع انتقال پناهجویان از مرزها به شهرها و گسترش چتر بیمه و بیومتریک پناهندگان. همچنین وزارت خانواده ترکیه مبلغ دو میلیارد لیر جهت پرداخت به پناهندگان در نظر گرفت و هلال احمر ترکیه در همکاری نزدیک با وزارت کشور ترکیه از طریق کارت اعتباری از پناهندگان حمایت مالی کرد.
در مورد دیگر کشورهای اروپایی اخراج پناهندگان را متوقف کردند و پرتغال و ایرلند به پناهندگان غیر قانونی اقامت و بیمه دادند تا از حمایت کامل سیستم بهداشتی برخوردار باشند. عملکرد دولتمردان ایران در مورد درمان پناهندگان افغان سوالات متعددی خلق می‌کند که مهمترین آنها عبارتند از:
- چرا وزارت بهداشت با وجود درخواست رسمی دولت افغانستان آمار دقیقی از افراد مبتلا و فوتی افغان ارائه نمی‌کند؟
- چرا آمار مرگ در بین پناهندگان بر اساس اطلاعات سفارت ۳۴ درصد است در حالی که آمار خود ایرانی‌ها حدود شش درصد است و چرا دولت ایران واکنشی نسبت به این آمار نشان نمی‌دهد؟
- چرا از اتباع فاقد بیمه مبالغ هنگفتی گرفته می‌شود که بر خلاف اظهارات مقامات مسئول است؟
- چرا سامانه غربالگری و پذیرش سراسری برای پناهندگان مانند ایرانی‌ها وجود ندارد؟
- چرا از ظرفیت‌های سازمان‌هایی مانند NRC، UNHCR، WHO، IOM که ماموریت آنها در مورد پناهندگان تعریف شده به طور کامل و سریع برای پناهندگان استفاده نشده است؟
و سوالات دیگری که در این یادداشت ژورنالیستی نمی‌گنجد.
آنگونه که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است حضور کرونا را باید حداقل یک سال دیگر تحمل کنیم تا واکسن آن به دست همگان برسد پس هر کشوری باید سیاست‌های بهداشتی و مدیریتی خود را همواره بروزرسانی کند تا کمترین آسیب‌ها متوجه جامعه شود.
پناهندگان افغان به دلیل میزبانی ایران از آنها همواره سپاسگزار دولت ایران بودند و هستند اما وقتی که استانداردهای دوگانه را می‌بینند که چگونه آتش به وجود اشتراکات فرهنگی، زبانی، دینی و تمدنی دو ملت انداخته است از توصیه و تذکر به دولت مردان ایرانی دریغ نمی‌کنند هر چند که این توصیه بر گوینده گران آید و با عناوینی مانند تشویش اذهان عمومی پذیرایی شوند.
یکبار دیگر از تمام کسانی که با تلاش‌های شبانه روزی خود ناجی انسان‌ها و انسانیت در این شرایط سخت هستند سپاسگزارم.
قدردانی افغانستان از مصوبه پذیرش رایگان مهاجرین مبتلا به کرونا در ایران
انتهای پیام
