اعتراض دانشجویان به آموزش مجازی

با وجود کرونا و مشکلات به وجود آمده و با تعطیلی دانشگاه‌ها کلاس‌های مجازی جایگزین کلاس‌های درس شد حالا کمپینی با عنوان تحریم سراسری آموزش مجازی در شوراهای صنفی دانشگاه‌های کشور به راه افتاده است. این کمپین کانالی در تلگرام با بیش از 2000 عضو دارد. جمعی از دانشجویان دانشگاه علامه طبابایی نیز طی نامه‌ای به وضع نامناسب آموزش مجازی اعتراض کردند.

متن  بیانیه‌ی شوراهای صنفی را در ادامه می‌خوانید:

«در شرایط فعلی و بحران زده کشور که نفس هایمان را تنگ و کام مان را تلخ کرده است، به حال خود رها شده ایم. شاهد آن بودیم که دولت با گذاشتن راه حل آموزش مجازی پیش روی ما، از خود رفع تکلیف و مسئولیت نمود و نابرخورداران را مطابق روال گذشته بیشتر و بیشتر به حاشیه راند. ما ادامه ترم تحصیلی با تحمیل آموزش مجازی به دانشجویان را در راستای اهداف آموزش عالی نمی‌دانیم. آموزشی بی کیفیت، فاقد برنامه و افق مشخص و مهم تر از همه: نابرابر.

تحقق عدالت آموزشی تنها بواسطه مشارکت همه دانشجویان از تمام طبقات اجتماعی در این طرح ممکن می شود. بسیاری از دانشجویان به امکانات لازم جهت مشارکت در این طرح دسترسی ندارند و از توانایی مالی جهت تامین هزینه اینترنت و تهیه کامپیوتر و تلفن های هوشمند و … برخوردار نیستند.

حق آموزش عالی رایگان نیز که سالها است آماج پولی‌سازی و کالایی‌سازی واقع شده، در روند فعلی بیشتر به محاق می رود. گویا دولت از هیچ فرصتی برای باز کردن مسیر پیشروی خصوصی سازی در حوزه خدمات عمومی نمی‌گذرد.

اجازه نخواهیم داد دولت از بحران به هزینه‌ی ما عبور کند. به هزینه به محاق بردن عدالت آموزشی یا راهی کردن دانشجویان به مسلخ و بیمارستان‌ها.
ما دانشجویان را به اتحاد فرامیخوانیم و تاکید می‌کنیم که عبور جمعی ما از این بحران در گرو همبستگی و درک هم سرنوشتی‌مان با یکدیگر است؛ اگر دولت نابرخورداران را به حال خود رها کرده است، ما رهایشان نمی‌کنیم. بدین وسیله ما به همه ی دانشجویان اعلام می کنیم که آموزش مجازی را نمی پذیریم و آن را فاقد اعتبار می دانیم.

در ذیل بیانیه،مطالبات دانشجویان و ایرادات وارد به طرح آموزش مجازی آورده شده است.

در طی روزهای گذشته، دانشجویان اعتراضات فراوانی به برگزاری آموزش مجازی و سازوکار تعریف شده به وسیله دانشگاه‌ها داشتند که تجلی آن در بیانیه فراگیر شوراهای صنفی سراسر کشور بود. در این بین اما پاسخ مسوولین دانشگاهی، پافشاری بر ادامه‌ی ترم مجازی بود. می‌توان انتقاد از آموزش مجازی را در چند محور مشخص در نظر گرفت:

۱-کیفیت پایین آموزشی؛ بازخوردهای دانشجویان از کیفیت آموزش مجازی حاکی از نحوه‌ی برگزاری و شیوه‌ی انتقال مطالب به صورت ضعیف و بازده پایین کلاس‌های درسی است.

۲-نحوه امتحان‌های پایان ترم باتوجه به شرایط بحرانی فعلی و کیفیت آموزش مجازی در ابهام قرار گرفته‌اند؛به‌طوری که نمی‌توان در کوتاه مدت امکانی برای برگزاری حضوری آن در نظر گرفت و همچنین برگزاری مجازی آن با مشکلاتی از قبیل قطعی اینترنت و عدم دسترسی به آن و غیره همراه خواهد بود.

۳-مشکلات دانشجویان ارشد و دکترا برای دسترسی به منابع کتابخانه‌ای و دفاع از پایان‌نامه که نیازمند حضور فیزیکی آنان در دانشگاه‌ها است و در صورت برقرار ماندن ترم مجازی، مشکلات آنان حل نشده باقی خواهد ماند.

۴-اتکای بسیاری از رشته‌ها به دروس عملی که برگزاری نیمی از دروس به صورت مجازی و تعطیلی نیمی دیگر، عملا امکان به پایان رساندن ترم و ورود به ترم بعدی را از بین خواهد برد. چراکه دروس عملی،کارگاهی،آزمایشگاهی و‌‌… را تحت هیچ شرایطی نمی‌توان مجازی برگزار کرد.

۵-رویه‌های حذف ترم بدون سنوات بخشنامه‌ی وزارت علوم؛ وزارتخانه اگرچه با تنظیم بخشنامه‌ای دانشگاه‌ها را تنها «مجاز» به حذف ترم بدون سنوات آن دسته که متقاضی حذف هستند دانسته اما هیچ «الزامی» در خصوص اجرای این رویه برای تمام متقاضیان در نظر نگرفته است. در واقع با افتادن گوی در میدان دانشگاه، در عمل مسئولین مربوطه با انواع تبصره‌ها و با تاکید بر «شرایط خاص برای حذف کردن ترم» چنین طرحی را به هزارتویی پرپیچ‌و‌خم بدل ساخته‌اند که امکانی برای دستیابی به آن وجود ندارد؛ به عبارتی دیگر دانشگاه‌ها با بهانه‌هایی از قبیل عدم ظرفیت، عدم ارائه‌ی دروس ترم جاری در ترم فرد و… مساله را برای دانشجویان حل‌نشده باقی خواهند گذاشت.

۶-اما مهم ترین نکته که اصلی ترین محور مخالفت‌ها با آموزش مجازی را تشکیل می‌دهد، نابرابرانه بودن آن در شرایط فعلی‌ است‌. بسیاری از هم‌صنفان ما امکان دسترسی به شبکه‌‌ی اینترنت را ندارند و یا هزینه‌های این دسترسی برایشان بسیار گران تمام می‌شود. باتوجه به این نکته که دسترسی به آموزش رایگان با شرایط برابر از جمله وظایف دانشگاه‌ها است و در حال حاضر با آموزش مجازی این بخش از مسوولیت‌ها عملا به محاق رفته‌اند، مخالفت با اصل آموزش مجازی در واقع مخالفت با ضربه‌ای است که چنین شیوه‌ای به پیکره‌ی آموزش رایگان و گروه کثیری از دانشجویان وارد خواهد ساخت. بنابراین تلاش برای زنده نگه داشتن حداقل‌های عدالت آموزشی، در مختصات فعلی، از مجرای خواست لغو کامل آموزش مجازی می‌گذرد.بنابر آنچه گفته شد و با اصل قرار دادن ناعادلانه بودن آموزش مجازی،خواست‌های ما به شرح زیر است:

۱- هرشکلی از آموزش مجازی، اعم از برگزاری کلاس‌ها، تحویل تکالیف، امتحان ها و…باید به طور کامل لغو و ترم جاری تعلیق شده اعلام شود.

۲- بسیاری از دانشجویان دانشگاه‌های آزاد، شبانه‌،غیرانتفاعی،پیام نور و … شهریه‌های ترم جاری را پرداخت کرده‌اند. مبالغ این شهریه‌ها باید به دانشجویان بدون هیچ تبصره و قید و شرطی بازگردد. همچنین مبالغی که از دانشجویان خوابگاهی برای استفاده از خوابگاه‌ها گرفته شده است، باید بازگردانده شود.

۳-ایجاد تسهیلات لازم و بدون قید و شرط برای فارغ التحصیلی دانشجویان ترم آخر که در نیمسال دوم ۹۸-۹۹ مشغول به تحصیل هستند و دانشجویان ارشد و دکتری که مشغول تهیه پایان‌نامه هستند.

۴- پذیرش ظرفیت‌های جدید برای ترم آتی مطابق آنچه بر اثر تعلیق ترم جاری و حذف کامل آموزش مجازی رقم خواهد خورد.بنابراین مطابق آنچه گفته شد،ما دانشجویان برای احقاق حقومان متحد می شویم و تا زمانی که تمام مطالبات به حقمان را باز پس نگیریم ، از تحریم کامل سیستم آموزش مجازی دست بر نخواهیم داشت. لذا تمام هم‌صنفان خود را به این تحریم دعوت می‌نماییم.»

نامه‌ی هزار امضایی دانشجویان علامه

دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی نیز در نامه‌ای که به امضای 1000 دانشجو رسیده است با بیان اینکه «آموزش مجازی مسائل و مشکلات بسیاری را به همراه داشته که ادامه‌ی این روند موجب نارضایتی‌هایی شده است» نسبت به تبعات این فرآیند ابراز نگرانی کردند. دانشجویان خطاب رئیس دانشگاه علامه نوشته‌اند:«با توجه به مشکلات و اختلالات فراوان در سامانه‌ی‌ آموزش مجازی در اسفند ماه، انتظار می‌رفت در سال جدید وعده‌ی‌ مسئولان پیرامون ارتقای کیفیت و همچنین برطرف شدن مشکل‌ها محقق شود، در حالیکه چنین نشده است. نارضایتی اکثریت دانشجویان از خلل‌ها و کاستی‌‌های سامانه‌‌ آموزش مجازی گواه این مدعاست که مشکل سامانه‌ آموزش مجازی هم‌چنان پا‌ برجاست.

این دانشجویان ضمن تأکید به ضرورت «حل و فصل سریع خلل‌های سامانه آموزش مجازی» می‌گویند: «در چنین شرایطی باید قوانین سختگیرانه‌ای که نسبت به حضور و غیاب دانشجویان وجود دارد، برطرف شود؛ زیرا این اجبار عملا فشار مضاعفی را بر دانشجویان تحمیل می‌کند. دیگر آن‌ که قوانین آموزش حضوری قابل تعمیم به آموزش مجازی نمی‌تواند باشد، چنانچه شرایط تغییر می‌کند؛ قوانین و تصمیمات نیز باید با توجه به آن شرایط اتخاذ شوند.»

دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی تهران با اشاره به «شرایط دانشجویانی که از امکانات برابر و مناسب اینترنتی برخوردار نیستند» صحبت از آموزش مجازی برای این اقشار را «غیرمسئولانه و ناعادلانه» عنوان کردند و گفتند :«گویی در فراز و نشیب‌های اخیر دسته‌ای از دانشجویان از دایره‌ی تصمیمات مسئولان فاکتور گرفته شدند. ما دانشجویان نسبت به این رفتار تحمیلی در قبال دوستان هم دانشگاهی‌ معترض هستیم. معتقدیم این شیوه‌ی تصمیم‌گیری جز بی‌عدالتی آموزشی نتیجه‌ دیگری را به دنبال نخواهد داشت.»

این دانشجویان همچنین خواستار «حذف اختیاری ترم بدون احتساب سنوات» شدند و در نامه خود نوشته‌اند:«از طریق امکان حذف اختیاری ترم، می‌توان آسیب‌ ناشی از عدم دسترسی به منابع کافی، آموزش حضوری، مشاوره اساتید و… را به حداقل رساند.در حالیکه قوانین سختگیرانه‌ی حذف ترم مانع آن‌ها می‌شود. بر‌ این اساس انتظار می‌رود شرایط سهل‌گیرانه‌تری برای حذف ترم بدون احتساب سنوات اعمال شود و عدم رضایت از آموزش کیفیت آموزش مجازی نیز به عنوان شرایط برای حذف اختیاری ترم در ساز‌و کار حذف ترم بدون احتساب سنوات لحاظ شود.

دانشجویان دانشگاه علامه در مورد دانشجویان تحصیلات تکمیلی که مشغول نگارش پایان‌نامه هستند، می‌گویند: «این دانشجویان، با توجه به محدود بودن منابع در دسترس عملا تا حد زیادی نگران کیفیت پایان‌نامه‌شان هستند. اگر در زمینه‌ی تسهیل راهنمایی و مشاوره اساتید از سوی دانشگاه برای آنها تدبیری اندیشه نشود، معضل آن‌ها دو چندان می‌شود و همچنین با توجه به شرایط فعلی که امکان پژوهش از آن‌ها سلب شده است، زمان تحویل پروژه باید بدون سنوات در نظر گرفته شود.»

دانشجویان این دانشگاه همچنین به مشکلات دانشجویان شهریه‌پرداز، اشاره کردند و در نامه‌ی خود نوشته‌اند:«در شرایط اعمال آموزش مجازی به جای آموزش حضوری انتظار می‌رود، هیات امنای دانشگاه نسبت به استرداد وجوه پرداختی تصمیم‌گیری و ساز و کار و زمان استرداد وجوه را به اطلاع دانشجویان برساند.»

در پایان این نامه آمده است که«لازم به ذکر است که ما دانشجویان امضا کننده‌ی این نامه، در پیگیری مطالبات آموزشی و حفظ کیفیت آموزش و برقراری عدالت آموزشی مصمم هستیم. اگر همچون گذشته به حداقل حقوق و مطالبه یعنی پاسخگویی شفاف و روشن مسئولان دست نیابیم بدون شک به پیگیری مطالبه و اعتراض‌هایمان بنا به تصمیم‌گیری به اقتضای شرایط ادامه خواهیم داد.»

این نامه توسط هزار دانشجوی دانشگاه علامه امضا شده و به دست رئیس این دانشگاه رسیده است این نامه توسط آقای سلیمی رئیس دانشگاه علامه، آقای احمدوند معاون آموزشی دانشگاه علامه و آقای لطیفی معاون دانشجویی دانشگاه، دیده شده است.