«هر کسی دابسمش درست کند، نام خود را کمدین می‌گذارد»
یک مدرس تئاتر گفت: این روزها هم هر کس که با گوشی موبایلش دابسمش درست کند، نام خود را کمدین می‌گذارد! و این چنین است که آن فرد معتادی را که فیلمش در اینستاگرام و فضای مجازی منتشر شده بود، هنرمند نامیده بودند و حالا برایش صفحه‌ای درست کرده‌اند و کلی هم تبلیغات دارد! چون فضای مجازی متاسفانه در و پیکر درست و درمانی ندارد. حالا هم که بیشتر فعالیت‌ها به این فضا منتقل شده و طبیعتا شاهد پیامدهای منفی‌اش خواهیم بود.
کوروش نریمانی در گفتگو با ایسنا از آسیب‌هایی سخن گفت که در پی گسترش فعالیت‌های نمایشی در فضای مجازی و به دنبال شیوع ویروس کرونا ایجاد شده؛ وضعیتی که به تعبیر او، سبب در هم آمیختن دوغ و دوشاب شده است. او البته نسبت به زیان‌های جبران‌ناپذیر تعطیلی کلی تئاتر هم هشدار داد.
نریمانی با اشاره به گسترش هرچه بیشتر فعالیت‌های جمعی در فضای مجازی که در پی شیوع کرونا رخ داده است، گفت: در فضای مجازی دوغ و دوشاب به هم آمیخته شده است. مانند برخی از افراد که در هتل‌ها جنگ شادی اجرا می‌کنند و نام تئاتر کمدی بر آن می‌گذارند!
او ادامه داد: این روزها هم هر کس که با گوشی موبایلش دابسمشی درست کند، نام خود را کمدین می‌گذارد! و این چنین است که آن فرد معتادی را که فیلمش در اینستاگرام و فضای مجازی منتشر شده بود، هنرمند نامیده بودند و حالا برایش صفحه‌ای درست کرده‌اند و کلی هم تبلیغات دارد! چون فضای مجازی متاسفانه در و پیکر درست و درمانی ندارد. حالا هم که بیشتر فعالیت‌ها به این فضا منتقل شده و طبیعتا شاهد پیامدهای منفی‌اش خواهیم بود.
این کارگردان ابراز تاسف کرد: این در هم آمیختگی‌ها در تئاتر حرفه‌ای‌مان هم به وجود آمده و در این سال‌ها عده‌ای نمایش‌هایی روی صحنه می‌برند که هیچ قابلیت تئاتری ندارد و می‌تواند به صورت تصویری ضبط و پخش شود.
این مدرس تئاتر ادامه می‌دهد: در این میان حتی هنرجویان آموزشگاه‌ها هم بعد از یکی دو ترم فکر می‌کنند هنرمند تئاتر شده‌اند.
نریمانی در ادامه صحبتش هرچند ورود به فضاهای تازه تئاتر مانند اجرای آنلاین یا پخش فیلم تئاتر را در شرایط فعلی، ناگزیر دانست، اما تاکید کرد: نباید آنچنان نومید شویم که تئاتر کلا تعطیل شود؛ چون قطعا زیان‌هایی جبران‌ناپذیر خواهد داشت.
این هنرمند درباره این زیان‌ها توضیح داد: طبیعتا سالن‌هایی تعطیل و گروه‌های زیادی از هم پاشیده می‌شوند. در این وضعیت هنرمندان با تجربه‌تر وارد فضاهای حرفه‌ای دیگری می‌شوند ولی بیشتر نگران جوانانی هستم که تازه در تئاتر مطرح شده‌اند.
نریمانی اضافه کرد: با تئاتر آنلاین مخالفتی ندارم زیرا در شرایط فعلی چاره دیگری نداریم ولی این حق مسلم ماست که ببینیم چه فضایی را بیشتر دوست داریم. به عنوان کسی که در چند حوزه فعالم، ترجیح می‌دهم به جای اجرای آنلاین، فیلمنامه سریال یا سینمایی بنویسم چون قبلا امتحانش را پس داده‌ام.
او با بیان اینکه اجرای آنلاین، موضوعی جدید و تجربه نشده است، خاطرنشان کرد: باید به این موضوع فکر کرد. قطعا در آغاز خطاهایی در این زمینه خواهیم داشت ولی باید فکر کنیم که چه نوع متن و اجرایی را برای کار آنلاین تدارک ببینیم. البته این شکل اجرا هم تمرین‌های خاص خود را می‌خواهد و باید مناسب این مدیوم باشد.
نریمانی درباره لزوم نگارش نمایشنامه ویژه اجرای آنلاین توضیح داد: شخصا در کنار جریان صحنه‌ای تئاتر، همیشه در تله تئاتر و فیلمنامه‌نویسی هم فعال بوده‌ام. برای این شکل از کار هم باید متن مناسب نوشته شود مثل نمایش‌نامه‌های رادیویی. خود من برای ساخت تله تئاتر، نمایش‌نامه‌هایم را بازنویسی کرده‌ام.
این کارگردان که در کارنامه هنری‌اش اجرای نمایش‌هایی مانند «شب‌های آوینیون»، «والس مرده‌شوران»، «دن‌کامیلو»، «شوایک»، «هیپوفیل»، «هتل پلازا» و … را دارد، درباره پخش فیلم این نمایش‌ها در وضعیت کرونایی که امکان اجرای صحنه‌ای وجود ندارد، گفت: برخی نمایش‌هایم فیلمبرداری خوبی نشده‌اند و فیلم‌شان کیفیت آنچنانی ندارد. حال آنکه دوست دارم تماشاگر، فیلم را با کیفیت خوبی ببیند چراکه فیلم تئاتر در بهترین و با کیفیت‌ترین حالت ۵۰ درصد ارزش‌های آن نمایش را به تماشاگر منتقل می‌کند. بویژه در نمایش‌های کمدی که خیلی وابسته به حضور تماشاگر است و بخصوص در کارهای من که پر از سکوت است. این سکوت برای مخاطبی که در سالن است، جذابیت زیادی دارد ولی در فیلم تئاتر خوب شنیده نمی‌شود. لحظات کمیک بدون کلام، در تصویر شکل حقیقی خود را نخواهد داشت و این مشکلات در چنین وضعیتی خود را نشان می‌دهد.
او خاطرنشان کرد: تئاتر آزاد یا نمایش‌هایی که در هتل‌ها اجرا می‌شوند و بیشتر مبتنی بر کلام هستند، در قالب سی دی هم می‌توانند مخاطب داشته باشند ولی تئاتر کمدی به آن شیوه‌ای که ما کار می‌کنیم، وابسته به واکنش تماشاگر است که اگر حذف شود، به شدت به کیفیت کار ضربه می‌زند. هرچند این روزها ارزش‌های صحنه قدری مخدوش شده و حال آنکه اجرای روی صحنه، کاربلدی می‌خواهد بخصوص در کار کمدی.
این نمایشنامه‌نویس در عین حال ابراز خوشنودی کرد: خوشبختانه تقریبا نیمی از نمایش‌هایم دوباره اجرا شده‌اند و فیلم‌های خوبی از آنها وجود دارد ولی منتظرم ببینم جریان پخش فیلم تئاتر از نظر نظارتی و همینطور بازخورد مخاطبان به کجا می‌رسد. اگر بازخورد خوبی نداشته باشد، ترجیحم بر همان اجرای صحنه‌ای است.
او ادامه داد: شاید کرونا برخی از همکاران ما را دچار شتاب کرد. دوست ندارم عجولانه وارد ماجرایی شوم ولی شرایط به گونه‌ای پیش می‌رود که چاره‌ای جز این نداریم که به رسانه‌های امروزی و ارتباط تکنولوژیک با مخاطب فکر کنیم. البته هر کارگردان با تجربه‌ای شک ندارد که تصویر، هرگز جای تئاتر زنده را نخواهد گرفت چون ماهیت تئاتر وابسته به اجرای زنده است و تماشاگر حضوری، بخش جدانشدنی از تئاتر است. به همین دلیل تصویر، جای تئاتر را نمی‌گیرد.
او با اشاره به پیشینه تئاتر در یونان باستان یادآور شد: تئاتر یک مراسم است از یونان باستان تا به امروز. حال و هوای آن مهم است مثل چهارشنبه سوری یا مراسم عزاداری عاشورا که مردم از خانه بیرون می‌زنند تا در این آیین حضور داشته باشند.
کورش نریمانی در پایان درباره فعالیت‌هایش در روزهای کرونایی توضیح داد: بیشتر مشغول نوشتن هستم و طرح‌های قبلی‌ام را سر و سامان می‌دهم. فعالیت‌های نوشتاری‌ام در سه حوزه است؛ نگارش سریال برای شبکه نمایش خانگی و پیشنهاد دیگری هم از طرف مدیر شبکه سه دارم. در زمینه تئاتر هم مشغول بازنویسی نمایشنامه «ارباب پونتیلا» هستم. قبلا بر این متن کار کرده بودم. البته برای اجرای این نمایش سالن بزرگی در نظر دارم. علاوه بر اینها چند سالی است به اجرای برخی از نمایش‌های قبلی‌ام می‌اندیشم ولی عملی شدن همه این ایده‌ها، منوط به مشخص شدن وضعیت تئاتر است.
انتهای پیام
