اندیشه در صلیب سرخ برای دستیابی به منطقه سفید

سید محمود کمال آرا، نویسنده کتاب اندیشه ورزی رنگین‌تر از یک انقلاب، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:

با تمام جنگ و نزاع‌های منطقه‌ای و بین المللی بر خلاف اعتقاد واقع گرایان، به کسب امنیت از طریق کسب قدرت و یا اعتقاد آرمان گرایان، به تأمین امنیت از طریق صلح، اکنون نیاز به ارائه یک دیدگاه میانه که هر دو مفهوم قدرت و صلح را در خود جای داده و امنیت را به‌عنوان بهترین هدیه نثار جهان نماید ضروری است. مرزها یک توهم قراردادی و ساخت بشر است. انسانیت در مرزها محصور نمی‌شود آن کودک گرسنه آفریقایی، آن کودک گریان افغانی، عراقی و یا سوری جزیی از مشکل انسانیت و ضمیر ماست، پس بنابر این مرزها و اختلاف نژاد و زبان از ما رفع مسئولیت نمی‌کنند.

زمانی که جان هنری دونانت در سال 1863 به نیت کمک به سربازان جنگ زده، کمیته بین المللی صلیب سرخ را تأسیس کرد کسی فکر نمی‌کرد روزگاری جهان در جای جای خود از شکل جدید و پایداری از جنگ و خون ریزی فریاد زند. پدیده‌ی شوم داعش، هجوم مهاجران جنگ زده به کشورهای اطراف و اروپا و نیز شیوع بیماری ابولا از اتفاقات یک دهه اخیر است. در نگاهی گذرا از جنگ جهانی اول تا جنگ جهانی دوم و نیز جنگ‌ها و درگیری‌های منطقه‌ی خاورمیانه همه و همه می‌توان دریافت که معضل اصلی نزاع و جنگ، ناشی از فرو رفت دنیا در چنگال قدرت‌های سیاست مداران و در برخی مواقع دردهای بشریت از اختلافات دینی، مذهبی، قومی و نژادی است.

تقریب مذاهب اسلامی، تلطیف سیاست حاکمان دینی و نیز دامن زدن به اشتراکات قومی، نژادی و مذهبی یکایک مؤلفه‌هایی بودند که می‌توانستند رویه‌ی صلح جهانی را بر اساس بشر دوستی و هم نوع پذیری بیش از پیش تغییر داده و بدان کمک کنند. لیکن در هزاره‌ی سوم میلادی و در حالی که برخی کشورها در صدد دستیابی به ربات‌های مادر و رقابت داده‌های ربات با انسان می‌باشند، جای تأسف است که سران اقوام و مللی دست به گریبان سلاح، خونریزی و از بین بردن صدای مخالفین خود بر پایه‌ی خرافات و یا هر نوع اسناد مربوطه و مورد قبول ایشان می‌باشند تا اعتقادات و خط مشی خود را به هر قیمتی تثبیت نموده و به گوش جهانیان برسانند.

در سال‌های فعالیت کمیته بین المللی صلیب سرخ در اقصی نقاط دنیا، انسان‌های بی شماری از خدمات کمیته و رشادت‌های نیروهای رسمی و داوطلب این نهاد بهره برده‌اند و از میزان خسارات و صدمات احتمالی جنگ و نزاع کاسته شده است. توسعه‌ی برنامه‌های کمیته و تقویت نمایندگی‌های آن در کشورهای هدف نشانه‌ی آینده نگری، وسعت عملیات و اشرافیت این کمیته بر کشورها و نیز مدیریت حوادث و بحران‌های مرتبط است.

لیکن عدم وجود بستری مناسب به‌منظور تبادل اطلاعات و بررسی روزنه‌های کاهش نزاع و جنگ، بیشتر اذهان منابع انسانی و مدیران کمیته را بر آن داشته است تا عمده‌ی تفکر خود را بر روی آمادگی و مقابله متمرکز نموده و کلیدی‌ترین خدمات کمیته بر روی این محور ختم شود. آمادگی پایدار هر ساختار توانمند و ضابطه مندی در گذر زمان در گرو اقدامات پیشگیرانه ایست که بر اساس آن، سازمان به یک آمادگی مناسبی برای کاهش آسیب‌ها و کنترل حادثه دست می‌یابد.

در این مقاله کوتاه تلاش شده است به مناسبت روزجهانی صلیب سرخ و هلال احمر با بررسی خلاء های سازمانی و محدودیت‌های جهانی، طرحی جامع همراه با برخی پیشنهادات جانبی، به دنبال پویایی کمیته و وسعت دهی بیش از پیش عملیات‌های تئوری و عملی آن باشیم. بنابراین عناوین ذیل با در نظر گرفتن گستره‌ی فعالیت کمیته و ظرفیت‌های بالقوه آن پیشنهاد می‌شود.

این مقاله کوتاه “با شعار؛ فرهم آوری زمینه‌ی تفکر بر صلح جهانی پایدار، چشم انداز؛ پذیرش قوانین صادره از کمیته توسط ادیان و اقوام ملل مختلف و با هدف؛ پیش بینی و پیشگیری، کاهش فاصله‌ی حادثه تا مقابله و تضمین شرایط پس از بحران” مکتوب می‌شود.

جنبش منطقه‌ی سفید

وجود قلمروی عاری از جنگ و خشونت در جهان آرمانی دست نیافتنی بوده است. زندگی در امنیت و بدون تشنج‌های قومی، مذهبی، نژادی و سیاسی خواسته‌ی یکپارچه‌ی مردم دنیا است. مهاجرت و پناهندگی به کشورهای مختلف بیانگر وجود مرز بندی‌هایی است که مردمان را به این اقدام وا می‌دارد. گسترش مهاجرت و پناهندگی مشکلاتی را برای کشورهای پذیرنده و مهاجرین به وجود می‌آورد که به تبع آن ممکن است آرامش امنیتی محدوده‌های بی طرف را هم به خطر بیندازد.

پیدایش یک منطقه‌ی خود مختار و قاعده مند که متمرکز بر یک محدوده در هر قاره و یا در هر کشور و یا جهان بوده، بهانه‌ی اختلافات را برچیده و راهکار مناسبی برای جلوگیری از حملات و نزاع‌های معمول در جهان است. یک منطقه‌ی بدون مرز بدون قیاسات نژادی، قومی و مذهبی که اداره‌ی آن از محل دریافت مجازات پاک است.

جنبش منطقه‌ی سفید راهکار حقوقی و بشر دوستانه‌ای است که اگر دولت‌ها و نهادهای بین المللی نسبت به تشکیل و به رسمیت شماردن قوانین و موجودیت آن اهتمام بورزند، شاهد جنبه‌ی دیگری از جلوگیری شیوع جنگ و کاهش اقدامات خشونت آمیز خواهیم بود.

تحقیقات نشان می‌دهد پدافند غیر عامل، عاملی پیشگیرنده برای تجاوز عوامل بیرونی است. این پدافند می‌تواند به اشکال مختلفی طراحی و مورد استفاده قرار گیرد. طراحی این پدافند می‌بایست بر اساس تحولات و تهدیدهای نو انجام پذیرد. مجازات به اصطلاح پاک زمینه‌ی مناسبی برای تحول در پرداخت غرامت توسط دولت‌ها است. جنگ طلبی و آتش افروزی ها هنگامی که با بازخورد و عامل بازدارنده‌ای مواجه نشوند به حرکت خود ادامه خواهند داد. اما زمانی که هزینه‌ی جنگ و ادامه‌ی آن به‌طور یک خواسته‌ی جهانی متوجه دولت و سیاست مداران باشد و آنان را بدهکار مناطق سفید نماید، طبیعتاً از شدت آن کاسته شده و یا ریشه کن می‌شود.

جنبش منطقه سفید با بهره گیری از جذب منابع مالی که بر اساس هر گونه عملیات متخاصمانه و جنگ طلبانه (مجازات‌های پاک)، بخشی از کسورات مالیاتی کارکنان نظامی، خرید و فروش تسلیحات نظامی به‌صورت خود گردان تشکیل و به حیات خود ادامه می‌دهد. در این جنبش که در ابتدا از یک نقطه در نقشه‌ی جهان آغاز و به نقاط زیادی انشعاب پیدا خواهد کرد، منشور صلح و آرمان‌های صلح طلبان به اجرا در می‌آید. منشوری که مورد خواسته‌ی مردم و از ادعاهای معمول دولتمردان است. افشا سازی و مجازات پاک برای متخاصمان و متجاوزان اعم از تأمین کالا، پول و ایجاد شغل از محورهای مطالباتی منطقه‌ی سفید در برابر جنگ طلبان است.

پیاده کردن و اجرا کردن توافقنامه‌های تسهیلاتی برای مهاجران و پناهندگان در منطقه‌ی سفید از اتفاقات مورد انتظار جامعه‌ی جهانی است که می‌تواند در این مناطق به ثمر نشیند.

تشکل‌های مردم نهاد

کسی قدرت دارد که مردم را داشته باشد و این جمعیت از آگاهی به وجود میاد. ارتقای آگاهی مردم و سوق آنان به تشکیل تشکل‌های مردم نهاد و غیر دولتی زمینه‌ی مناسبی برای از بین بردن بروکراسی اداری در کشورهای مختلف است. تشکل‌های مردم نهاد پدید آورنده‌ی ارتباط مستقیم مردم با کمیته می‌باشند. این تشکل‌ها می‌توانند در زمینه‌ی های، دیپلماسی عمومی در صحنه نبرد، تأمین کالاهای مورد نیاز، تشکیل زنجیره اتحاد جهانی داوطلبین فعالیت می‌توانند.

جمع آوری ایده‌های مردمی و همه پرسی‌های بی طرف، نظر سنجی از طریق شعب دفاتر کمیته در هر کشور در خصوص بحران سوریه، مهاجرین به اروپا، داعش، شیوع ابولا و در همین اواخر پدیده‌ای شوم بنام کرونا خط روشنی برای ورود مردم در بطن خواسته‌های ضد جنگ در جهان است.

ایجاد کمپین برای ایده‌های مردمی بشر دوستانه و ضد جنگ، نشان مردمی بودن و غیر انتفاعی بودن کمیته و مجامع نظایر آن را افزایش داده و تصمیمات رهبران سیاسی کشورها به پای مردمان آن کشور نوشته نخواهد شد. سیاست‌های متخاصمانه‌ی دولت‌های استکباری در پوشش تجمعات و حمایت‌های مردمی بعضاً شکل می‌گیرد، که فرصت آفرینی اینچنینی برای مردم، چالش جدیدی برای رهبران و حاکمان سیاسی در جهان خواهد بود. کمیته‌ی صلیب سرخ به‌عنوان مرجع مورد تأیید در سراسر دنیا، دست دوستی خود را می‌بایست به سوی مردم هر کشور دراز نموده و عرصه‌ی دیپلماتیک مردمی را به روی جهانیان بگشاید.

از این رو می‌توان از تشکل‌ها و انجمن‌های مردم نهاد هر کشور که با کمیته به طور مستقیم همکاری می‌نمایند رو نمایی نمود. به‌عنوان مثال انجمن ایرانی همکاری با صلیب سرخ ” انجن دوستی ایران و صلیب سرخ ” ریشه‌ی جدیدی در همکاری‌های مستقیم مردمی با کمیته ایجاد می‌نماید.

نقش رسانه صلیب سرخ در دستیابی به منطقه سفید

رسانه در هر عرصه‌ای ظرفیت انقلاب وسیع دارد. بازتاب نقطه نظرات، بیان راهبردهای عملیاتی و سیاست‌های کلان، اعلام عملیات‌ها، موانع و پیروزی‌ها، همه و همه با وجود رسانه محقق خواهد شد. گستره‌ی آرمان‌ها، اهداف و اقدامات اجرایی کمیته‌ی بین المللی صلیب سرخ از پوشش مناسبی در بین مردم جهان بهره نمی‌برد. رسانه‌ی متخصص بر محور کمیته نقش مهمی در اطلاع رسانی و القای اهداف بشر دوستانه و دعوت مردم به مطالبات ضد جنگ از دولت‌های خود خواهد داشت.

در این سال‌ها دعوت به صلح پایدار بر اساس رسانه‌ی مستقل و نقش فرهنگ در صلح نادیده گرفته شده است. ایجاد آگاهی با تشکیل تلویزیون، رادیو و کتابخانه‌ی فیزیکی و دیجیتال مخصوص کمیته از دیگر اقدامات پیشگیرانه‌ای است که در رویداد ترکیبی و جهانی صلیب سرخ به آن اشاره می‌شود. معرفی و سرودن سرود واحد کمیته صلیب سرخ هم از دیگر اقداماتی است که در رویداد ترکیبی و جهانی صلیب سرخ صورت می‌پذیرد و پیام واحد و مشترکی برای همگان در بر خواهد داشت.

تشکیل شبکه سلولی و خبری (منابع) صلیب سرخ جهانی با شعار هر نفر یک خبرنگار صلیب سرخ دارای اهداف چند گانه ایست. مخابره شدن لحظه‌ای اقدامات جنگ طلبانه و خشونت‌ها و به‌طور کلی نزاع و درگیری، بیداری مردمی را می‌رساند. دولت‌ها با عنایت به اینکه اقدامات آنان ممکن است از چشم ناظرین در امان باشد بعضاً تحرکاتی را انجام می‌دهند که این شبکه و خبرنگاران بی طرف، حلقه‌ی جنگ طلبی برای دولت‌ها را تنگ‌تر می‌نمایند.

تشکیل شبکه‌ی سلولی و خبرنگاری کمیته‌ی صلیب سبرخ به افزایش تعداد اعضای غیر عملیاتی این کمیته مساعدت نموده و نحوه‌ی عضو گیری و بهره مندی از اعضا را با تغییرات هدفمندی رو به رو می‌سازد.

ادبیات حمایتی قربانی محور کمیته با در نظر گرفتن افکار عمومی و نشر آن الگوی مناسب تبلیغاتی و بازدارنده است.

نقش آموزش و پژوهش جهانی در کمیته بین المللی صلیب سرخ

آموزش و تربیت، عامل اجتناب ناپذیر در برقراری صلح است. تربیت کادر متخصص در هر کشور بنا به فعالیت‌های؛ مدنی، امدادی، سیاسی و پژوهشی کمیته، ساختار مستحکمی را در چشم انداز این سازمان مفروض می‌دارد. آکادمی صلیب سرخ در هر کشور ضمن آموزش به دانشجویان داوطلب، بدنه‌ی دانش آموخته‌ی صلح طلبی را به دولت‌ها و حکومت‌ها تزریق می‌نماید.

پژوهش گسترده بین ادیانی و بین المذاهبی از دیگر محورهای آموزشی در مراکز آکادمی صلیب سرخ در کشورهای است.

نقش ادیان، رهبران سیاسی و عرصه‌ی دیپلماتیک در حل بحران‌های جهانی

عدم تلاش کافی برای حل بحران‌های جهانی از سوی رهبران سیاسی و نقش رهبران دینی در کاهش اختلافات مذهبی دو مولفه‌ی مهم در اتفاقات امروز جهان است. عرصه‌ی دیپلماتیک، عرصه نبرد جنگ‌های نامتقارن است. میزان قربانیان عرصه‌ی دیپلماتیک (نقض حقوق بشر دوستانه) و قربانیان میدان جنگ (خشونت ناشی از جنگ) همه و همه در گرو نقش آفرینی غلط رهبران دینی و سیاسی می‌باشند.

توافقنامه‌های دینی، مذهبی میان رهبران دینی وکمیته و ایجاد نقطه‌ی امن و سفید هر کشور حتی در زمان جنگ و مخاصمه و نظات کمیته بر سفید بودن مناطق به حل بحران‌های جهانی کمک شایانی می‌نماید.

نقش منشور راهبردی سازمان ملل و اسناد آموزشی و تربیتی آن و اجرای اسناد توسط دولت‌ها هم در صلح پایدار و لزوم توجه به آن در کشورهای جنگ زده و در حال تخاصم مورد تاکید است.

سفیران صلیب سرخ

سفیران صلح حامل پیام وحدت و یکدستگی می‌باشند. نقش زنان در صلح، به‌عنوان یکی از ارکان اجتماع که توام با محبت، آرامش و تربیت است لایق دریافت نشان ویژه صلیب سرخ می‌باشند. توجه به زن و تأثیر گذاری آن بر محیط پیرامون و اجتماع‌های فعال زمینه‌ی دستیابی به صلح پایدار را پر رنگ‌تر می‌نماید.

در پایان ذکر این نکته الزامی است که امروزه در برخی نقاط جهان جنگ، نزاع و یا حملات تروریستی که انجام می‌پذیرد، اکثر جوامع به دنبال دستیابی به راهکارهای پیش گیری و یا مقابله‌ی با حوادث می‌باشند. تقویت بنیه‌ی امنیتی، اطلاعاتی، نظامی و امدادی مورد توجه دولت‌ها برای آمادگی لازم در برابر حوادث احتمالی است. مطالعه در خصوص صلح و ارائه‌ی اندیشه‌های نو درباره‌ی صلح شاید ظرفیت جلوگیری تمام قد را در برابر اقدامات جنگ طلبانه و تروریستی نداشته باشد، اما ممکن است تشکیل اتاق فکر صلح جهانی مقدمه‌ای برای اندیشیدن حول محور انقلاب صلح آمیز جهانی باشد. در همین منظور تیم تحقیقاتی و مطالعاتی متشکل از اندیشه ورزان جوان و اساتید و صاحبنظران دانشگاهی طرحی با عنوان اتاق فکر صلح جهانی تنظیم و جهت بررسی به دفتر نمایندگی کمیته صلیب سرخ در ایران ارسال کرده‌اند. امید است با راه اندازی اتاق‌های فکر صلح جهانی در نقاط مختلف دنیا بتوانیم شاهد اندیشیدن برای دستیابی به صلح پایدار باشیم.

انتهای پیام