معمای آبان۹۸؛ ۲۳۰ + ۲۰۰۰ + ۵۰۰۰
محمد توکلی، عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی درباره‌ی آمارهای ارائه شده از تعداد جانباختگان آبان۹۸ نوشت:
با وجود گذشت قریب به هفت ماه از اعتراضات و ناآرامی‌های آبان۹۸ هم‌چنان پرسش‌ها و ابهام‌ها درباره‌ی آن بی‌پاسخ مانده است. آن اعتراضات که خشم و خشونت موجود در آن از سوی هر دو سوی میدان در سه دهه‌ی اخیر بی‌سابقه به نظر می‌رسید با تصمیمی ناگهانی از سوی نظام سیاسی درباره‌ی افزایش سه‌برابری قیمت بنزین آغاز شد و با جان باختن تعداد قابل توجهی به پایان رسید و یا به اصطلاح برخی مسئولان کشور «۴۸ ساعته جمع شد».
مهم‌ترین پرسش و ابهام در مورد آنچه در آبان۹۸ گذشت به همین موضوع تعداد جانباختگان این حادثه برمی‌گشت. از همان روزهای ابتدایی به نظر می‌رسید که همه، از مسئولان و مدافعان نظام تا معترضان و مخالفان در این موضوع توافق داشته‌اند که تعداد جانباختگان و مجروحان این ناآرامی‌های «۴۸ ساعته» از اعتراضات گذشته بیشتر بوده است، اما کسی از آمار دقیق خسارت‌های جانی و مالی آن روزها خبر نداشت!
روزها می‌گذشت و مسئولان تمایلی برای اعلام تعداد دقیق جانباختگان اعتراضات آبان۹۸ نداشتند. آنان با این توجیه که می‌خواهند علت، زمان و مکان کشته شدن هر فرد را به همراه آمار اعلام کنند، حدود ۲۰۰ روز پاسخگوی پرسش‌ها درباره‌ی حوادث آن روزها نبودند و موضوع تعداد جانباختگان تبدیل به «معمای آبان» شد.
این تاخیر طولانی در اطلاع‌رسانی همچون گذشته پای دیگران را به میان کشید و شاهد بودیم که برخی رسانه‌های خارجی در سایه‌ی سکوت مسئولان داخلی از آمارهای هزاران کشته رونمایی کردند؛ آمارهایی که البته با تکذیب مقامات دولت همراه می‌شد اما چه بخواهیم، چه نه آثار منفی خود را بر افکار عمومی داشته است.
حالا چند روزی‌ست که دوباره معمای جانباختگان آبان۹۸ در رسانه‌ها مطرح شده، این بار، ماجرا از اظهارات وزیر کشور در یک برنامه‌ی تلویزیونی آغاز شد. عبدالرضا رحمانی فضلی در این برنامه با بیان اینکه در «همین روزها» تعداد جانباختگان آبان۹۸ اعلام می‌شود، گفته بود: «بیست درصد از تعدادی که در این حادثه‌ی غمبار [فوت شدند]، بیش از ۴۰ تا ۴۵ نفر، به مثابه شهید منظور شدند، یعنی بی گناه رفته بودند توی خیابان و با سلاح‌هایی کشته شدند که آن سلاح‌ها را نه نیروی انتظامی و نه سایر دستگاه‌های امنیتی دارند. علت تاخیر در اعلام آمار هم همین بود که دلایل، مکان و ساعت [فوت جانباختگان] دقیقاً معلوم شود»
اندکی پس از این اظهارنظر وزیر کشور، حجت‌الاسلام ذوالنور، نماینده‌ی قم در مجلس در حاشیه‌ی نشستی در وزارت کشور جزییات تازه‌ای از معمای جانباختگان آبان۹۸ را اعلام کرد، به روایت آقای ذوالنور، تعداد جانباختگان آبان۹۸، ۲۳۰ نفر است و در آن حوادث دوهزار نفر از معترضان و پنج‌هزار نفر از ماموران مجروح شدند. رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم که آنچه در آبان گذشت را یک «حادثه‌ی طبیعی» می‌داند، اعلام کرد در بین جانباختگان شش مامور رسمی بوده و ۲۰درصد از ۲۳۰ کشته‌ی آبان‌ماه (۴۶ نفر) نیز از نیروهای بسیج بوده‌اند. بر مبنای این آمار ۲۳درصد کشته‌شده‌ها افرادی بودند که یا به شکل مستقیم به درگیری مسلحانه با نیروهای انتظامی پرداختند و یا به مراکز نظامی و انتظامی حمله برده‌اند و مجهز به انواع سلاح‌های گرم و سرد بودند.
بر اساس آمار اعلامی حجت‌الاسلام ذوالنور که به گفته‌ی او بر مبنای اطلاعات ارائه شده از سوی پزشکی قانونی است ۳۱درصد کشته‌شده‌ها (۷۱ نفر) افرادی بودند که به «فروشگاه‌ها، پمپ بنزین‌ها، بانک‌ها و مساجد» حمله برده بودند و ۲۶درصد از جانباختگان (۶۰ نفر) نیز با وجود آن که دراعتراضات حضور داشتند اما در «آشوب» مشارکت نداشته و به «دلایل نامعلوم» کشته شدند!
چند نکته درباره‌ی آمار ارائه‌شده درباره‌ی تعداد جانباختگان آبان۹۸:
۱. بر اساس آنچه در آمار ارائه شده از سوی حجت‌الاسلام ذوالنور مشخص است تنها ۲۳ درصد جانباختگان در ناآرامی‌های آبان‌ماه با «انواع سلاح گرم و سرد» به مراکز نظامی و انتظامی حمله برده‌اند و یا به درگیری مسلحانه با ماموران پرداختند. در نتیجه ۷۷ درصد جانباختگان آبان۹۸ اساساً مسلح نبودند، ۱۷۷ نفر!
۲. بر اساس آمار ذوالنور ۴۶ نفر از جانباختگان از نیروهای بسیج بودند. این در حالی‌ست که سردار سپهر، جانشین رئیس سازمان بسیج مستضعفین به شکل رسمی تعداد «شهدای بسیج» در حوادث آبان۹۸ را سه نفر اعلام کرده است!
۳. بنا بر آنچه مسئولان همواره بر آن تاکید داشته‌اند درصدی از جانباختگان آبان۹۸ افرادی بودند که در اعتراضات حضور نداشته و در محل‌هایی خارج از تجمعات هدف تیراندازی قرار گرفته‌اند و قربانی «پروژه کشته‌سازی دشمن» شده‌اند. اما بر اساس آنچه نماینده‌ی قم در مجلس گفته است صد درصد جانباختگان در اعتراضات حضور داشتند و در آمارهای او خبری از «پروژه کشته‌سازی» نیست!
۴. بر اساس آنچه مسئولان انتظامی، امنیتی و نظامی بر آن تاکید دارند اعتراضات آبان۹۸ «۴۸ ساعته جمع شد»؛ بر اساس آمار ارائه شده باید گفت که آن حوادث با بر جا گذاشتن ۷۲۳۰ کشته و مجروح ۴۸ ساعته جمع شد!
۵. با مقایسه‌ی آمار ارائه شده از سوی وزیر کشور و نماینده‌ی قم در مجلس درباره‌ی تعداد جانباختگانی که «به دلایل نامعلوم» و «بی گناه» کشته شدند شاهد هستیم که بر اساس گفته‌ی رحمانی فضلی تعداد این افراد که با سلاح‌های غیر سازمانی هم کشته شدند ۴۰ تا ۴۵ نفر است، امّا از سوی ذوالنور تعدادشان ۶۰ نفر اعلام شده. این تفاوت آماری به چه علت است؟ آیا اختلاف این دو عدد، ۱۵ تا ۲۰ نفر افرادی هستند که «با سلاح سازمانی» امّا «بی گناه» کشته شده‌اند؟!
۶. برای آن که عمق فاجعه‌ی رخ داده که ظاهراً از نظر برخی «حادثه‌ی طبیعی» بوده بهتر درک شود می‌توان آمار اعلامی از تعداد جانباختگان را به این شکل هم خواند: در آن ۴۸ ساعت هر دوازده و نیم دقیقه یک نفر کشته شده است!
انتهای پیام
