گزارش میزگرد سیستان و بلوچستان | عاملین دیوار مرزی محاکمه شوند / یک قبرستان ایرانی آنسوی دیوار مرزیست! / نقش دوایر دولتی در قاچاق سوخت
| قبلا مرز در سیستان و بلوچستان مایهی زندگی بود حالا مانعاش شده! |
در بخشی از میزگرد سیستان و بلوچستان موضوع دیوار مرزی به میان کشیده شد.مهمانان میزگرد انصاف نیوز، دیوار مرزی را مانع معاش مردم میدند در حالیکه مرز در گذشته کمکی در زندیگی مردم بوده است. آنها همچنین در مورد قاچاق سوخت در این استان گفتند که این موضوع سازماندهی شده است و اصلا بحث مقدار محدودی که سوختبران محلی قاچاق میکنند نیست. سعیدی احتمال میداد در این سازماندهی برای قاچاق دوایر دولتی نیز نقش بسزایی داشته باشند.
صفر اسلامی نیز به نکتهی مهمی اشاره کرد و ان سران طوایفی بود که به شکل غیرعادی توسط حاکمیت ساخته شدند درحالیکه واقعا مورد وثوق مردم نبودند. او توضیح داد که اگر این افراد سران واقعی طوایف بودند میشد امنیت را مردمیسازی کرد.
معینالدین سعیدی، نمایندهی سابق مجلس، محمدتقی حسینی طباطبایی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان از سالهای 76 تا 84 و صفر اسلامی، مشاور استاندار در امور اجتماعی است. متن کامل را در ادامه بخوانید.
پیشتر مرز در سیستان و بلوچستان مایهی زندگی بود حالا مانعاش شده!
انصاف: چرا علیرغم بسیاری خیریهها و خیرینی که درآن منطقه کار میکنند باز هم این استان جزو محرومترین استانهاست؟
طباطبایی: قدیمالایام زندگی مردم براساس سیاستگذاریهای خودشان بود. مردمی مرزنشین بودند و دامداری و کشاورزی میکردند. زندگی خوبی هم داشتند. برای اینکه مانعی برای زندگیشان نبود.
متاسفانه در این سالها استان امنیتی و راه معیشت مردم بسته شده. در منطقه سیستان دیوار مرزی زدهاند. تجارت سالمی که در گذشته داشتیم دیگر امکانش وجود ندارد.
انصاف نیوز: برای اینکه از آن منطقه قاچاق می شود.
منظور فقط اجناس قاچاق نیست. از قدیمالایام حجم زیادی از مواد تجارت میشد و فقط قاچاق نبود. با پاکستان تجارت داشتیم و معیشت مردم تامین میشد. به هر حال و به هر دلیلی دولت این مرزها را بست و معیشت مردم را تنگ کرد.
خیّر نمیتواند جای خالی دولت را پر کند
کمک خیرین در دو، سه دههی اخیر آرام آرام شروع شد اما شبیه به نمکیست که در دیگ بزرگ آبگوشت بریزید! دولت نمیتواند مسئولیتش را به امید خیر نقض کند. خیر نمیتواند سواد استان را بالا ببرد. خیر فقط میتواند مطالبهگری را افزایش دهد.
انصاف نیوز: بالاخره پس این همه کلاس درس که دارند میسازند چه میشود؟
ببینید بنیاد هاسب 7 سال است که در حال ساخت خانهی بهداشت و مدرسه است. تمام این تلاشها منجر به ساخت 40 خانهی بهداشت و 100 مدرسه شده درحالیکه این استان نیاز به 10000 کلاس درس دارد! این خیلی مسخره است که دولت بخواهد مسئولیت خود را به گردن خیرین بندازد.
خیرین میتوانند مطالبهگری را تقویت یا مردم استان را معرفی کنند. 30 سال پیش تمام رفتوآمد مردم استان از میانه تا جنوب استان به پاکستان بود اما الآن شما هر بیمارستانی در تهران بروید لباس محلی استان را میبینید. این یعنی ارتباطشان با بدنهی کشور تازه دو، سه دههست که زیاد شده.
این استان چند سدهست که مورد غفلت واقع شده. فکر میکنم این غفلت از زمان صفویه تا به حال است شاید چون در مقابل افغانها بطور مستقیم درگیر شدند.
حداقل مرز را آزادتر بگذارند مردم خودشان معیشتشان را تامین کنند
انصاف نیوز: شما سابقه کار دولتی هم دارید. بلاخره دلیلی داشته که آنجا مرز کشیدهاند. شما بعنوان دولت هزینه فایده میکنید و تصمیم میگیرید. مگر اینکه بگویید تعارض منافعی وجود دارد. قاعدتا آن استاندار یا شورای تامینی که چنین کرده هم نمیخواسته نان مردم را آجر کند!
هیچ ربطی ندارد. ما الآن نمیگوییم چرا دیوار کشیدهاید؟! میگوییم چرا معیشت مردم را خراب کردهاید؟! یا نمیگوییم چرا وضعیت کشاورزی اینطور است؟! میگوییم چرا حقابهی مردم را نمیگیرید؟!
انصاف نیوز: زورش نمیرسد!
ما که دائم میگوییم حریف آمریکا و اسرائیلیم. همین که زورشان نمیرسد را علنا اعلام کنند تا مردم تکلیفشان را بدانند. نمیشود که اینطور.
مرز را لااقل آزادتر بگذارند مردم خودشان معیشتشان را تامین کنند. نمیشود که گلوی طرف را بگیرید و بگویید نفس بکش! دولت مسئولیتش را انجام نداده.
غفلت از اقتصاد به بهانهی مسائل امنیتی در سیستان و بلوچستان
انصاف نیوز: نظر شما چیست آقای سعیدی؟ این مرز از طرفی باعث تنگ شدن معیشت مردم شده و از طرفی سازندگانش حتما منطقی جز آجر کردن نان مردم داشتهاند.
سعیدی: شاید غالب شدن نگاه امنیتی به نگاه توسعه اقتصادی باعث این رفتارها شده. در همه جای دنیا مرزها باعث و بانی توسعه هستند. همین الآن در جنوب استان ما در مرز ریمدان روزانه بالای 300 تانکر گاز صادرات میشود آن هم در شرایط تحریمی.
البته آقای منصور بیجار، استاندار الان از برخی اختیارات قانونیای که دارند استفاده کرده و تلاش کردهاند زیرساختهای مرزی درست شود و رونقی ایجاد شود. همهی ما به موضوعات امنیتی حساس هستیم اما اینکه رونق اقتصادی به بهانهی مسائل امنیتی مورد غفلت قرار گیرد به نوعی خودتحریمی هست.
شما میگویید کسانی که این تصمیم را گرفتهاند حتما دلیلی داشتهاند اما مگر در کشور کم از این نوع تصمیمات گرفته شده؟! تصمیمات خارق العادهای که هیچ توجیه منطقی هم نداشتهاند. مرز افغانستان و پاکستان و مرز آبی استان اگر استفاده شود نه تنها مسائل استان که بسیاری مسائل در سطح ملی حل میشود.
سیدمحمود حسینی، بهترین استاندار سیستان و بلوچستان
انصاف نیوز: در ارزیابی شما دورهای داریم که هم مسائل امنیتی تحت کنترل بوده باشد و هم مرز رونق قابل توجهی داشته باشد؟
سعیدی: زمانی که آقای سیدمحمود حسینی استاندار بود به لحاظ ارتباطاتی که در مرز داشتیم یک برههی زمانی شاخص بود. البته من این نکته را عرض کنم که مردم سیستان و بلوچستان مانند سایر استانها مدتهاست از دوگانهی اصلاحطلب و اصولگرا عبور کردهاند اما در زمان ایشان هم مرز رونق خوبی داشت و هم مشارکت سیاسی و اجتماعی مردم محلی در وضعیت خوبی بود.
صفر اسلامی: مواردی که شما مطرح کردید هر کدام میتواند موضوع بحث باشد. اما مهمترین مشکلی که در استان داریم نگاه امنیتی به استان است. مرز هم با نگاه امنیتی مانع معیشت مردم میشود. شما ببینید این مرز چه زمانی و با چه نگاهی کشیده می شود.
خودمان اشخاصی را آوردیم و اسمشان را گذاشتیم «سران طوایف»!
انصاف نیوز: به هر حال من بهفرض بهعنوان آدم امنیتی میبینم که الان بیشترین مسائل امنیتی را آنجا دارم. منظورم این است که لابد دلیلی برای این نگاه و حساسیت وجود دارد.
اسلامی: من منظورم مقطع زمانی خاصی نیست. ما باید امنیت را در استان سیستان و بلوچستان مردمی کنیم. در گذشته و حتی قبل انقلاب هم نگاه کنید این بزرگان و سران واقعی اقوام و طوایف بودند که امنیت را ایجاد میکردند نه افرادی که ما، خودمان به اسم سران طوایف نام گذاشتهایم. نیاز به کسانیست که در منطقه اصالت دارند. من البته نمیخواهم کسی را زیر سوال ببرم.
مردمیسازی امنیت با افراد مورد وثوق مردم
متاسفانه ما بعد از سالهای اول انقلاب، خیلی ارزشها را زیر سوال بردیم و خیلی از معیارها را جا به جا کردیم. اوایل انقلاب سراغ مهراله خان ریگی رفتند و گفتند که امنیت این حوزه با شماست چون مورد وثوق مردم آن منطقه بود. اتفاقا سواد چندانی هم نداشت اما نماینده مجلس بود. درجه نظامی هم به او داده بودند.
این به معنی مردمیسازی امنیت توسط کسانی که مورد وثوق مردم بودند بود. ما این اصل مهم را حذف کردیم بعد آمدیم با امنیتی کردن فضا اقتصاد آنجا هم خراب کردیم.
عاملین دیوار مرزی باید محاکمه شوند | از خاک ایران به افغانستان دادهاند!
من معتقدم عاملین آن دیوار باید محاکمه شوند. چقدر زمین از محدودهی سیستان در افغانستان باقی مانده و باعث اتفاقاتی مانند تیراندازی سال گذشته شد! افغانستان میگفت این زمین مال ماست و آن سیستانی میگفت این چندین هکتار زمین مال ماست اما با این دیوار در خاک شما مانده. آنها میگفتند این دیوار مبناست!
ما در خوزستان برای ذره ذرهی خاکمان جنگیدهایم اما آنجا با بیتدبیری بخش عمدهای از خاکمان را در اختیار کشور دیگری گذاشتهایم.
قبرستانی ایرانی و حتی قبر شهیدی آن طرف دیوار مرزیست!
طباطبایی: فکر میکنم چند هزار هکتار آن سمت دیوار است. قبرستانی از ایرانیها داریم که آن سمت دیوار است. خانواده شهیدی داریم که نمیتوانند بروند سر خاک شهیدشان!
اسلامی: برخی از این تصمیمها نظیر کشیدن همین دیوار اصلا با کارشناسی صورت نمیگیرد. احساسی و کنشیست. کاش آقای اوسط هاشمی بود و از ایشان میپرسیدیم که 46000 هکتار که در حوزه سیستان لوله کشی شد چقدر هزینه برد؟! نتیجهاش چه شد؟!
طباطبایی: نتیجهاش این شد که دریاچه خشک شد.
اسلامی: الان دارند در دل هامون دیوار میکشند. میگویند این دیوار قرار است جلوی ریزگرد را بگیرد. بدون تعارف میگویم ما نظم سیستمی برای مدیریت کشور نداریم.
قاچاق سوخت در سیستان و بلوچستان سازماندهی شدهست
انصاف نیوز: آیا شما هم معتقدید که این حجم قاچاق سوخت از استان سازماندهی شدهست؟
اسلامی: کاملا.
سعیدی: استانداری گزارش داده بود که 85 درصد از سوخت قاچاق استان سیستان و بلوچستان از خارج از استان میآید یعنی تهران و اصفهان و… حالا شما پیدا کنید پرتقال فروش را! اتفاقا شخصا در آن جلسه حضور داشتم که رهبری گفتند قاچاق مثل خنجریست که از پشت اقتصاد کشور را نشانه گرفته. بلافاصله فرمودند که اما مراد من آن کارگر بلوچ نیست که برای ارتزاق روزمرهاش مبادرت به این کار میکند.
سوختبران سیستان و بلوچستان اولین یاریکنندگان در سیل و زلزلهاند
وقتی این آمارهای رسمی وجود دارد چرا انگ قاچاق سوخت را به مردم استان میزنید؟! باید رفتار این سوختبران را از نزدیک ببینید. در مشکلات، سیل، زلزله و… اینها اولین کسانی هستند که به یاری ما میآیند.
من به هیچ عنوان قاچاق را توجیه نمیکنم اما در این شرایط کشور وقتی نهادهای توسعهای و وضعیت اشتغال این است سوختبری انتخاب است یا اجبار؟! لذا بنظرم به جای این همه تمرکز روی قاچاقی که با سهیمه خود مردم استان میشود تمرکزمان را روی سرشاخهها ببریم.
نقش دوایر دولتی در قاچاق سوخت از سیستان و بلوچستان
انصاف نیوز: گاها فیلمهایی در شبکههای اجتماعی منتشر میشود که قطاری از ماشینهای هایلوکس را در حال قاچاق سوخت نشان میدهد. اینها جزو آن 15 درصد سوختبر خرد بلوچند یا 85 درصد سازماندهی شده؟
سعیدی: همین الان در حوزهی هرمزگان شاهد قاچاق با لولهکشی هستیم! اینها که قطعا مردم نیستند. بخشی از دوایر دولتی با روابط خاص این کارها را انجام میدهند .
انصاف نیوز: با این استدلال به یکباره می بینید که 15 دایرهی دولتی درگیر قاچاق هستند.
اسلامی: من روایتهای درهمی از جابهجایی سوخت قاچاق در کشور شنیدهام. طوریکه با بازگو کردنش هم گیج میشوید! اگر میخواهید این مسائل را بعنوان یک رسانهی مستقل بررسی کنید بروید مرز میلک را از نزدیک ببینید. حداقل 300 کامیون بار سوخت منتظرند که از مرز خارج شوند. باید تحقیق کرد که اینها چه فرآیندی را طی میکنند. تمام اینها در روز روشن اتفاق میافتد.
انصاف نیوز: این تصمیم عمدی و برای پوشش بخشی از فقر استان نبوده؟
اسلامی: این هم قابل مطالعهست که چقدر پوشش داده. فقر را کم کرده یا وضعیت بدتر شده؟! آخرین آمارها چیز دیگری میگویند. بالاترین آمار فقر، پایینترین شاخص امید به زندگی، بیشترین دهستانهای محروم، بالاترین نرخ متوسط زاد و ولد و… را دارد.
انتهای پیام
متاسفانه نظامی ها به شدت وارد اقتصاد و سیاست شده اند و به همین دلیل هر روز یک دست گلی به آب می دهند که یکیش این دیوار مرزی بوده است. همچنین بزرگان سیستان فراموش نکنند که نیاز اولیه و اصلی سیستان قبل از اقتصاد و کار، امر مهم آموزش هست. سیستان به شدت نیازمند آموزش و پرورش است. آموزشی که می تواند هم مشکلات فرهنگی و امنیتی را رفع کند و هم موتور محرک اقتصاد استان شود.