رضا ضراب؛ «شریک» بابک زنجانی و همسر ابرو
با بازداشت رضا ضراب، بازرگان ایرانی مقیم ترکیه در فلوریدا که مظنون به نقض تحریمهای آمریکا علیه ایران است، بار دیگر نام این بازرگان ۳۳ ساله بر سر زبانها افتاده.
نام آقای ضراب نخستین بار در سال ۲۰۱۲ در رابطه با تحریمهای بین المللی علیه ایران مطرح شد؛ زمانی که همراه با برخی دیگر از متهمان پرونده مالی افراد نزدیک به دولت رجب طیب اردوغان، نخست وزیر وقت ترکیه برای مدتی بازداشت و سپس آزاد شد.
آقای ضراب در سال ۲۰۱۲ و در جریان توقیف یک محموله طلا که قرار بود به ایران منتقل شود، توسط پلیس بازجویی شد.
در آن زمان سلیمان اصلان (رئیس بانک خلق)، مصطفی دمیر (شهردار منطقه فاتح استانبول و عضو حزب حاکم عدالت و توسعه)، پسر معمر گولر (وزیر کشور که نیروی پلیس هم زیر نظر او اداره می شود)، پسر ظفر چاغلایان (وزیر اقتصاد) و پسر اردوغان بیرقدار (وزیر محیط زیست و شهرسازی) از جمله کسانی بودند که در رابطه با این پرونده بازداشت شدند.
چند سال پیش که او در ترکیه بازداشت شد، متهم به پرداخت میلیونها دلار رشوه به نزدیکان دولت ترکیه بود، اما میگفت که معاملات شمش طلا ترکیه با ایران توانسته میلیاردها دلار کسری بودجه ترکیه را جبران کند و همچنین کمک کرده تا با تبدیل پول حاصل از فروش نفت و گاز به شمش طلا و انتقال آن به ایران به اقتصاد ایران کمک کند.
زمانی که او بازداشت شده بود، وکلیش به بیبیسی فارسی گفت که موکلش مبلغی را در قالب هدیه و برای ساخت مدرسه و دانشگاه در اختیار مدیرعامل بانک خلق ترکیه گذاشته است.
ضراب و زنجانی
دو نام به شهرت رسانهای رضا ضراب کمک کرد؛ اولی همسرش، ابرو گوندش، ستاره موسیقی پاپ ترکیه بود که نزد ایرانیان هم محبوب بود و دیگری بابک زنجانی، میلیاردر ایرانی که گفته میشد با رضا ضراب در فروش نفت ایران رابطه مالی داشت.
بسیاری از رسانههای ترکیه میگفتند که رضا ضراب در ترکیه به “رضا صراف” هم مشهور است، شریک تجاری بابک زنجانی و در واقع نماینده او در رابطه با معاملات نفتی با ترکیه بوده است و به دلیل اینکه آقای زنجانی در فهرست تحریمهای بینالمللی قرار دارد، بسیاری از مبادلات تجاری خود را از طریق آقای ضراب انجام میدهد.
با این حال آقای زنجانی میگفت که آقای ضراب را تنها به مدت چند دقیقه دیده و هیچ معامله یا همکاری با او نداشته است.
اما چند ماه پیش رسانههای ترکیه از یافتههای وزارت گمرک و تجارت این کشور درباره ارتباطات تجاری میان رضا ضراب و بابک زنجانی خبر دادند.
یکی از یافتههای گزارش بازرسان این وزارتخانه نشان میداد که یکی از شرکتهای وابسته به رضا ضراب در سال ۲۰۱۲ نزدیک به ۹۴۲ کیلوگرم طلا به یکی از شرکتهای وابسته به بابک زنجانی فروخته است.
از سوی دیگر، یکی دیگر از شرکتهای وابسته به رضا ضراب به نام “رویال شیپینگ” در ماه مه ۲۰۱۲ از طریق شعبه بانک ملت در استانبول، پنج میلیون و صد هزار لیر به حساب یکی از شرکتهای وابسته به آقای زنجانی واریز کرده بود.
پس از آنکه رضا ضراب در سال ۲۰۱۰ با ابرو گوندش ازدواج کرد، روزنامههای ترکیه نوشتند که همسر جدید ستاره موسیقی ترکیه متولد ۱۹۸۳ در تبریز است و تابعیت جمهوری آذربایجان و ترکیه را دارد. با این حال در برخی منابع ذکر شده که او در باکو به دنیا آمده است و از کودکی در ترکیه زندگی میکرده است. این در حالی است که یکی از اتهامات آقای ضراب، پرداخت رشوه برای تسریع در دریافت تابعیت ترکیه اعلام شد.
در سال ۲۰۱۲ پلیس ترکیه گفت که آقای ضراب در رابطه با سه اتهام بازجویی شده است.
در بخش اول، او علاوه بر انتقال پول به ایران، به پرداخت رشوه به نزدیکان اعضای دولت برای تسهیل امر سرمایه گذاری و همچنین تسریع دریافت تابعیت ترکیه برای خود و نزدیکانش متهم بود.
بخش دوم پرونده به سرمایه گذاری ها در بخش املاک و فعالیت های چند شرکت بزرگ ساختمانی مربوط میشد.
بخش سوم هم به اعطای مجوز ساخت هتل در مناطق حفاظت شده تاریخی و فرهنگی استانبول ربط داشت که در نزدیکی خط آهن در حال احداث مرمره واقع بود.
آقای ضراب نهایتا بدون اینکه رسما متهم شود، آزاد شد.
انتهای پیام