تدبیر اصلاح طلبان برای موفقیت در مجلس +جدول

میثم سعادت در آرمان نوشت: اصلاح‌طلبان پس از سال‌ها برای ورود به انتخابات آینده برنامه‌ریزی می‌کنند. در واقع نتیجه انتخابات سال 92 چند نتیجه روشن برای اصلاح‌طلبان داشت. اول اینکه عملکرد ضعیف اصولگرایان این فرصت را به دست اصلاح‌طلبان داده تا اعتماد مردم را بار دیگر جلب کنند و این رای را نه تنها به سود کاندیداهای اصلاح‌طلب، که به نفع نیروهای اعتدال‌گرایی که همفکری بیشتری با اصلاح‌طلبان دارند هدایت کنند. هدایت آرای هاشمی و عارف به سبد روحانی در سال 92، تجربه موفقی بود که بدون شک در بهمن 94 به کار اصلاح‌طلبان خواهد آمد. اما با این تفاوت که انتخابات مجلس، ماهیتی متفاوت با انتخابات‌های دیگر دارد. نقش آفرینی مسائل بومی و قومیتی در کنار مستقل بودن آرای شهرها، تفاوت مهم انتخابات مجلس با انتخابات ریاست‌جمهوری است. شاید این سوال برای اصلاح‌طلبان مطرح باشد که در کدام استان، آرای مردم به اصلاح‌طلبان نزدیک است تا درک بهتری از فضای کشور در انتخابات آینده به دست آید. طبیعتا در استانی که در 6 انتخابات گذشته مردم به‌طور متوسط 27درصد به اصلاح‌طلبان رای داده‌اند، معرفی دو کاندیدا، حتی اگر کاندیدای دوم 3 درصد رای داشته باشد، موجب شکست اصلاح‌طلبان در دور اول و طبیعتا در دور دوم خواهد شد. در مقابل در استانی که اصلاح‌طلبان به رای بالای 50درصد امیدوارند، اگر کاندیدای اصولگرایی با رای بالای 25درصد در صحنه حاضر نباشد، اصلاح‌طلبان نباید نگرانی از تعدد کاندیدا داشته باشند. در این شرایط، پیش‌بینی رای مردم در انتخابات آینده می‌تواند در برنامه‌ریزی برای آینده تاثیرگذار باشد. جدول روبرو بر اساس رفتار سیاسی مردم ایران در 6انتخابات برگزار شده از سال 84 تا 92 تنظیم شده است.

از سال 84 تا 92 هشت انتخابات در ایران برگزار شده است. انتخابات خبرگان رهبری، با توجه به ماهیت خاص آن، عموما انتخاباتی سیاسی نیست و نمی‌توان اعضای آن را در احزاب و گروه‌های مختلف دسته‌بندی کرد. انتخابات مجلس نهم نیز در غیبت گروه‌های اصلاح‌طلب و اعتدالی برگزار شد و بنابراین نتایج آن در جدول مورد بررسی قرار نگرفته است. البته اگر انتخابات مجلس نهم نیز مورد بررسی قرار می‌گرفت تغییرات زیادی در رده‌بندی استان‌ها به وجود نمی‌آمد. از سویی دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری بیش از هر انتخاباتی رفتار سیاسی مردم را مشخص می‌کند. در جدول روبرو و در ستون انتخابات ریاست‌جمهوری 92 مبنای عدد درج شده، درصد رای مردم در آن استان به حسن روحانی است که بر اساس درصد آرا بین یک تا 10 ارزش‌گذاری شده است. البته آرای محسن رضایی در استان‌های جنوب غرب و آرای قالیباف در شمال شرق کشور بیشتر بومی بوده است و جزو سبد اصولگرایان محسوب نمی‌شود اما این آرا جزو سبد اصلاح‌طلبان نیز نخواهد بود. در ستون‌های شورای شهر نیز ملاک تعداد نمایندگان اصلاح‌طلب نسبت به اکثریت شورای شهر است و مبنای آن گزارشی است که خبرگزاری فارس بعد از انتخابات شورای شهر به دست آورد. در این مورد آرای اصلاح‌طلبان افت محسوسی نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری دارد چون تعداد نسبتا قابل توجهی کاندیدای مستقل یا اصلاح‌طلب غیر لیستی وارد شوراهای شهر شده‌اند. اصلاح‌طلبان نمی‌توانند آرای کاندیدای غیرلیستی را جزو سبد رای خود بدانند چون مسائل قومیتی، محلی و ارتباط غیرسیاسی سبب رای‌آوری این افراد شده است و انتقال این آرا به سمت یک کاندیدای اصلاح‌طلب کاری دشوار است. 

عموم احزاب بلافاصله بعد از تشکیل در تهران به سراغ شهرهای بزرگ می‌روند و معمولا دفاتر آنها در اصفهان و شیراز و مشهد و اهواز برقرار است. با این حال جدول روبرو نشان می‌دهد دفاتر حزبی شهرستانی نتوانسته‌اند تاثیر زیادی روی رای مردم بگذارند به‌طوری که شهرهای نامبرده جز یک‌سوم پایینی جدول آرای نمایندگان بوده‌اند. همین مساله ضرورت بازنگری در ساختار دفاتر استانی را در این شهرها نشان می‌دهد. بررسی میدانی نشان می‌دهد در بسیاری از این شهرها، چند فعال سیاسی قدیمی مسئولیت‌های سیاسی را بین خود تقسیم کرده‌اند و نیروهای جوان امکان ورود به ساختار این گروه‌ها را ندارند. 

پیش‌بینی نتیجه انتخابات مجلس آینده بر اساس مدل ارائه شده امری غیر ممکن است چرا که بسیاری از فاکتورهای تاثیرگذار در انتخابات در این جدول موجود نیست. مثلا نامزدی احتمالی لاریجانی از شهر قم که هشت سال ریاست مجلس را بر عهده داشته، اختلافات احتمالی اصولگرایان در تهران، مشهد، اصفهان و مسائلی از این دست می‌تواند در رای اصلاح‌طلبان تاثیر داشته باشد. با این حال با فرض اینکه اصلاح‌طلبان در همه 102 کرسی مراکز استان کاندیدا معرفی کنند و رفتار سیاسی مردم میانگینی از حضور آنان در 6انتخابات گذشته باشد، اصلاح‌طلبان 49 کرسی از این 102 کرسی را به دست می‌آورند که مجلس را تبدیل به مجلسی با ترکیب نزدیک به مجلس پنجم خواهد کرد. طبیعی است اگر موفقیت‌های دولت ادامه‌دار باشد و در جذب آرای توده‌ها موفق عمل کند اصلاح‌طلبان پتانسیل جذب بیش از 95 کرسی از این 102 کرسی را خواهند داشت. درباره شهرهای غیر از مرکز استان نیز اگر مبنا را نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 قرار دهیم، 95درصد شهرها رفتاری شبیه رفتار مرکز استان خود خواهند داشت اما تجربه انتخابات قبلی مجلس نشان داده در بسیاری موارد با وجود نامزدی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان قدرتمند، باز هم کاندیداهای مستقل و محلی موفق به کسب آرای چشمگیر و پیروزی در انتخابات شده‌اند. مثلا «کوهکن» اصولگرا و نایب‌رئیس جبهه پیروان در دوره گذشته موفق به کسب آرای مردم «لنجان» نشد. هر چند این افراد مستقل بعد از ورود به مجلس با توجه به گرایش سیاسی دولت موجود، گرایش هیات رئیسه مجلس و گرایش نمایندگان همان استان، به مرور جذب گروه‌های سیاسی خواهند شد. 

انتهای پیام