روزنامه‌هایی که بیشترین آگهی دولتی را می‌گیرند متعلق به چه کسانی اند؟ [+جدول]

امیرحسین ناظری کنزق، انصاف نیوز: احتمالا زمانی که قصد انتشار یک آگهی را دارید، آن را در جایی منتشر می‌کنید که بیشترین بازدهی را داشته باشد. یکی از مهم‌ترین پارامترهای بازدهی تعداد دیده شدن آگهی است. دولتی‌ها اما قصه‌ی متفاوتی دارند. مثل همه‌ی چیزهای دولتی «آگهی دولتی» هم دچار اختلالاتی است.

هستند روزنامه‌هایی که احتمالا حتی اسمی از آنها نشنیده‌اید ولی درآمد میلیونی از آگهی‌های دولتی دارند. اداره‌های دولتی پول خود را به رسانه‌هایی می‌دهند تا چیزی را به عموم اعلام کنند. رسانه‌های مکتوبی که برخی اصلا چاپ نمی‌شوند و کسی جز صفحه‌بند این آگهی دولتی را نمی‌بیند.

اینکه چرا این اتفاق‌ها می‌افتد را می‌توان با نگاهی به سیستم کلی دولت ارزیابی کرد. حتما یادتان هست که «طیب نیا» وزیر اقتصاد دولت اول روحانی در روزهای آخر وزارت خود در مصاحبه‌ای جنجالی گفت: شرکت دولتی یعنی رانت؛ یعنی فساد؛ یعنی حقوق نجومی، یعنی هیئت مدیره و… شاید بتوان این حرف‌ها را تعمیم داد به هرجایی در دولت که پولی در آن هست.

وزارت ارشاد از زمان معاون مطبوعاتی گذشته لیست پرداختی‌های خود اعم از آگهی دولتی و یا یارانه و کاغذ را در سایت خود به صورت شفاف منتشر می‌کند. البته همچنان برخی از این داده‌ها ناقص هستند. برای نمونه در جدول منتشر شده توسط وزارت ارشاد برای لیست آگهی‌های دولتی در چهارماه اول سال 99 تعدادی ستون وجود دارد که در آن میزان آگهی‌های داده شده به روزنامه منتشر شده اما مبلغ آن صفر است.

انصاف نیوز با استفاده از همین داده‌ها و تجمیع مبالغ ذکر شده در همین جدول؛ اطلاعات آگهی‌های دولتی را به دست آورده. بقیه اطلاعات مورد استفاده مانند اینکه کسی از اعضای هیئت مدیره شرکت‌ها است هم با جستجو در آگهی‌های ثبتی شرکت‌های یاد شده به دست آمده.

روند دادن آگهی دولتی اینگونه است که تمام ادارات و سازمان‌های دولتی، اعم از شهرداری‌ها و هلال احمر و… همچنین تمام شرکت‌هایی که بیش از پنجاه درصد سهامشان متعلق به دولت است موظف اند تا آگهی‌های خود را به وزارت ارشاد بدهند. وزارت ارشاد هم طبق آیین نامه‌ای با صلاحدید خود و برای حمایت از رسانه‌ها این آگهی‌های دولتی را بین رسانه‌ها پخش می‌کند.در شهرستان‌ها هم ادارات ارشاد استان است که تصمیم گیری نهایی را می‌کند.

از بخش‌های مهم این آیین نامه می‌توان به لزوم کثیر الانشار بودن رسانه‌ اشاره کرد. بدين معنا كه روزنامه ها و نشريات سراسري، در صورت توزيع در حداقل 17 استان و روزنامه ها و نشريات محلي، استاني و منطقه اي در صورت توزيع در بيش از 60 %دكه هاي مطبوعاتيِ گستره مصوب، نشريه « كثيرالانتشار» محسوب مي شوند.

• بیشتر بخوانید:
  روزنامه‌هایی که بیشترین آگهی دولتی را در سال 99 گرفته اند چه میزان محتوا تولید کرده‌اند؟
  گزارش انصاف نیوز | تیراژ روزنامه‌ها چقدر است؟ مرداد 97
  دومین گزارش از تیراژ روزنامه‌ها – اردیبهشت ۹۸
  هر روزنامه چقدر محتوا تولید می‌کند؟ شهریور 97 [+نمودار]

در این گزارش قصد داریم ضمن معرفی رسانه‌هایی که بیشترین دریافتی را از آگهی دولتی دارند؛ مالکیت و مدیریت روزنامه‌هایی که در چهارماهه اول سال جاری بیش از 100 میلیون تومان آگهی دولتی گرفته اند را بررسی کنیم. شما می‌توانید اطلاعات مربوط به تمام روزنامه‌هایی که کمتر از 100 میلیون آگهی دولتی گرفته اند را از اینجا بخوانید.

در میان این روزنامه‌ها، هستند نام‌های جدیدی که شما برای اولین بار در این گزارش می‌خوانید. با بررسی مالکیت و مدیریت این روزنامه‌ها قصد داریم برای رسیدن به این پاسخ که «چرا آگهی‌ها جایی می‌روند که کسی نگاهشان نمی‌کند؟» تلاش کنیم.

در ادامه شما جدول روزنامه‌هایی را می‌بینید که بیش از 100 میلیون تومان در 4 ماه اول سال آگهی دولتی گرفته اند و پس از آن بررسی خواهیم کرد که هر کدام از آنها متعلق به چه کسانی هستند.

در جدول بالا روزنامه‌ها به طور کلی به سه دسته تقسیم شده‌اند. روزنامه‌های دولتی؛ که از دولت یا ارگان‌های وابسته به دولت بودجه می‌گیرند. روزنامه‌های مربوط به مسئولین که صاحبان یا مدیران آن‌ها در حال حاضر یا پیش از این مسئولیتی داشته اند و روزنامه‌های خصوصی.

توضیح مهم این است برخی از این روزنامه‌ها که در جدول بالا خصوصی عنوان شده‌اند ممکن است در پشت پرده وابسته به یکی از مسئولین باشند ولی در اسناد رسمی نامی از آن‌ها نیست.

روزنامه‌های دولتی؛ هم از آخور هم از توبره

بیش از 20 درصد از لیست بالای صد میلیونی‌های آگهی دولتی در چهارماه اول سال جاری را روزنامه‌های دولتی تشکیل می‌دهند. این روزنامه‌ها هم از دولت بودجه می‌گیرند. هم از یارانه کاغذ استفاده می‌کنند و برخی از آن‌ها یارانه هم می‌گیرند! این امکان ویژه احتمالا به آن‌ها اجازه می‌دهد که نسبت به روزنامه‌های خصوصی جای کار بیشتری داشته باشند.

روزنامه‌هایی که جزو قدیمی‌ترین رسانه‌های کشورند. در این دسته روزنامه‌ی «اطلاعات» بیشترین میزان آگهی دولتی را دارد. این روزنامه در 4 ماه اول سال بیش از 700 میلیون تومان آگهی دولتی گرفته است. «سید محمود دعایی» از همان سال‌های بعد از انقلاب مدیرمسئول این روزنامه بود و همچنان هم مدیر مسئول است. مدیر مسئول این روزنامه را مانند روزنامه‌های کیهان و جمهوری اسلامی رهبری به طور مستقیم انتخاب می‌کنند. این روزنامه‎‌ها به ترتیب سه هزار، سه هزار و پانصد و سه هزار نسخه در روز چاپ می‌شدند.
گفتنی است تمام آمارهای قید شده از تیراژ روزنامه‌ها در تمام این مطلب بر اساس گزارش انصاف نیوز در اردیبهشت 98 است. البته این آمار برای پیش از بحران کرونا و پایین آمدن تیراژ روزنامه‌هاست.

• بیشتر بخوانید:
  چرا هنوز روزنامه‌ها برای مدیران دولتی مهم‌تر از رسانه‌های دیجیتال هستند؟
  فهرست رسانه‌های غیرخصوصی دارای مجوز [جدول]
  آگهی‌های دولتی در «وطن امروز» چه می‌کنند؟

در میان روزنامه‌های دولتی فقط «جمهوری اسلامی» است که همچنان یارانه می‌گیرد. این روزنامه به جز آگهی‌های دولتی بیش از 85 میلیون تومان هم در چهار ماه اول یارانه نقدی دریافت کرده.

روزنامه ایران متعلق به دولت؛ روزنامه جام جم متعلق به صدا و سیما و روزنامه‌های همشهری متعلق به شهرداری شهر تهران روزنامه‌هایی هستند که بیش از 450 میلیون تومان آگهی دولتی گرفته‌اند. تیراژ این روزنامه‌ها‌ به ترتیب 30 هزار، 25 هزار و 25 هزار نسخه در روز است.

خراسان و تخلفی از جنس تعدد رسانه

موسسه فرهنگی هنری خراسان که صاحب امتیار چندین روزنامه از جمله روزنامه‌ی «خراسان»؛ «خراسان جنوبی» و «خراسان شمالی» است بیشترین تعداد رسانه را در بالای صد میلیونی‌ها دارد. این سه روزنامه روی هم رفته حدود 800 میلیون تومان یارانه دریافت کرده اند. این اما یکی از مشکلات این آگهی ها این است که طبق ماده 4 دستورالعمل اجرايي توزيع و انتشار آگهي هاي دولتي صاحبان امتیازی که دارای چندین رسانه هستند تنها می‌توانند برای دو رسانه‌ی خود درخواست آگهی دولتی کنند. موسسه فرهنگی هنری خراسان فقط در سه نماینده در لیست بالای صد میلیونی ها دارد. البته روزنامه‌های خراسان شمالی و خراسان جنوبی به صورت استانی توزیع می‌شوند.

در میان دولتی‌ها جوان و شهروند با تیراژ حدودی 10 هزار و 5هزار کمترین میزان آگهی دولتی را در لیست فوق دارند. دولتی‌ها هم گویا میزان تیراژ چندان تاثیری در میزان آگهی دولتی ندارد و احتمالا پارامترهای دیگری برای گرفتن آگهی وجود دارد.
نکته: مدیر عامل جدید روزنامه شهروند در ماه گذشته اعلام کرد این روزنامه 1500 نسخه منتشر شده و فقط 300 نسخه فروش می‌رود.

مسئولین علاقه‌مند به تاسیس روزنامه!

حدود 30 درصد از لیست بالای صد میلیون تومانی‌های آگهی دولتی در چهار ماه اول را روزنامه‌های خصوصی با مالکیت یا «مربوط به مسئولین دولتی» فعلی یا سابق تشکیل می‌دهند. روزنامه‌هایی که یا به طور مستقیم زیر نظر یکی از مسئولین فعلی یا سابق کشورند و یا صاحب امتیاز آن‌ها شرکتی است که عضوی یا اعضایی در آن مسئول کشوری بوده یا هستند. این روزنامه‌ها خصوصی حساب می‌شوند اما مسئولیتشان با یکی از مسئولین است.

نمایندگان فعلی و سابق کشور بیشترین حضور را در میان مسئولین کشوری بین این روزنامه‌ها دارند. «کار و کارگر» با بیش از 200 میلیون در صدر جدول روزنامه‌های مربوط به مسئولان است. این روزنامه متعلق به «خانه کارگر» نهادی است که «محجوب» نماینده سابق مجلس، «حسین کمالی» وزیر و نماینده سابق و «علی ربیعی» وزیر سابق و سخنگوی فعلی دولت از متولیان آن هستند. این روزنامه حدود 1200 نسخه در روز منتشر می‌شود. خانه کارگر یک روزنامه دیگر به نام «توسعه ایرانی» هم دارد.

برخی دیگر از نماینده‌های فعلی و سابق مجلس از هر دو جناح سیاسی مانند آقایان وکیلی، کواکبیان، پیرهادی، نوباوه، ضرغام صادقی هم از مسئولین روزنامه‌هایی هستند که بیش از 100 میلیون تومان آگهی دولتی دریافت کرده‌اند.
روزنامه‌هایی که در نمودار زیر به عنوان «مربوط به مسئولین» حساب شده‌اند. در جدول بالا هم با رنگ قرمز مشخص شده‌اند.

• بیشتر بخوانید:
  معاون مطبوعاتی ارشاد: شش روزنامه یارانه میلیاردی گرفته‌اند
  گفت‌وگو با احمد زیدآبادی | “نمی‌توان روزنامه‌ها را نجات داد”
  دکه‌دارها: سیگار بیشتر از روزنامه مشتری دارد

شرکت‌هایی که اعضای هیات مدیره‌شان در دولت هستند

روزنامه «صبح ساحل» متعلق به شرکت تعاونی روزنامه و چاپخانه صبح ساحل است. «خلیل قاسمی» یکی از اعصای هیات مدیره‌ی این شرکت در تاریخ یکم مرداد سال جاری به عنوان رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان با خبرگزاری مهر مصاحبه کرده.

پیمان بهادری مدیر مسئول و صاحب امتیاز روزنامه‌ی «افسانه» تا اسفند 97 سرپرست اداره‌کل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری شیراز بوده و پیش از آن هم در خبرگزاری مهر از او به عنوان مدیر دفتر شهردار یاد شده که خبری درباره‌ی جانشینی او وجود ندارد.

پایگاه خبری 55 آنلاین در 23 مرداد 97 نوشت: روزنامه «صمت» از زمان وزارت محمدرضا نعمت زاده با رانت و تبلیغات این وزارتخانه به صورت محدود و با هزینه زیاد منتشر می شود.

سرپرست جدید روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت صمت روز گذشته طی دستوری از معاونان وزارت صمت که شامل رئیس هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، رئیس هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران است، درخواست کرد ابلاغیه‌های قبلی روابط عمومی وزارتخانه در مورد دریافت منابع مالی، جذب آگهی انحصاری را کان لم یکن تلقی کنند.

مدیر مسئول روزنامه‌ی «سیحان» سیدابوالحسن حقایقی عضو هیات مدیره‌ی شرکت توسعه و مدیریت بنادر و فرودگاه منطقه آزاد قشم است.

خصوصی‌های پردرآمد

پردرآمد ترین روزنامه از آگهی‌های دولتی؛ روزنامه‌ی «خبر جنوب» از رسانه‌های گروه رسانه‌ای خبر است. این روزنامه از قدیمی‌ترین و پرتیراژترین روزنامه‌های منطقه‌ای است. این روزنامه بیش از 800 میلیون تومان آگهی دولتی جذب کرده که نکته جالب آن این است که تمام این مبلغ را از اداره ارشاد استان فارس گرفته.

شرکت رسانه رویداد پارسی با دو روزنامه‌ی «رویداد امروز» و «اصفهان امروز» هم حدود 400 میلیون تومان آگهی دولتی گرفته که از فعالین حوزه‌ی آگهی دولتی است.
نکته جالب درباره‌ی رسانه‌های خصوصی این است ک تعدادی از روزنامه‌هایی که نام آشنا هستند مانند «سازندگی»، «آرمان»، «اعتماد»، «وطن امروز» و… در لیست فوق جایی ندارند و برخی نام‌ها که احتمالا برای بار اول به گوشتان خورده بیش از 100 میلیون آگهی گرفته‌اند.

برخی دیگر از خصوصی‌ها هم ممکن است رانت‌های خبری داشته باشند. ولی نکته این است که در اسناد رسمی چیزی درباره‌ی آن‌ها وجود ندارد.

در انتها چند سوال پیش می‌آید:

1. چرا مسئولان دولتی با وجود زحمات بسیار مراحل انتشار روزنامه همچنان علاقه به گرفتن مجوز روزنامه دارند؟
2. با توجه به اینکه یک سال و نیم از قانون دادن آگهی دولتی به سایت‌های خبری می‌گذرد چرا هیچ آگهی به هیچ‌کدام از این رسانه‌های پربازدید داده نشده؟
3. وزارت ارشاد که کمک‌های نقدی و غیرنقدی به رسانه‌ها را منتشر کرده؛ چرا حالا آماری از تیراژ روزنامه‌ها منتشر نمی‌کند؟
4. انصاف نیوز در گزارش دیگری به میزان تولید محتوای روزنامه‌های فوق پرداخته. آیا می‌توان با مقایسه مالکیت این روزنامه‌ها، میزان مطالب تولیدی، تیراژ و حجم آگهی دولتی به چگونگی تخصیص آگهی دولتی به روزنامه‌ها پی برد؟

• از همین خبرنگار بخوانید:
  «آیت الله جنتی: بس کن قالتاق» | پرونده‌ی مصادره اموال-۱(+اسناد)
  روایت متفاوت شاهد عینی سینما رکس بعد از ۴۲ سال
  گفت‌وگو با چند پناهجوی ایرانی سرگردان در ترکیه و یونان
  یک گورکن: اگر مملکت را مثل قبرستان اداره می‌کردند اوضاع گل و بلبل بود

انتهای پیام