آذری جهرمی و انتخابات ۱۴۰۰
آرش پارساپور در دیجیاتو نوشت: با تصویب کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری و تعیین شرط سنی حداقل ۴۰ سال و حداکثر ۷۰ سال، آذری جهرمی از حضور در انتخابات ریاست جمهوری باز خواهد ماند. جهرمی متولد شهریور ۶۰ و در انتخابات ۱۴۰۰، سه ماه تا ۴۰ سالگی فاصله خواهد داشت. اما آیا اساسا وزیر جوان ارتباطات قصد داشت در انتخابات شرکت کند؟
در واقع پاسخ به این سوال که آیا «وزیر جوان» قصد نشستن بر صندلی ریاست دولت در میدان پاستور را دارد یا خیر را باید در شایعه‌هایی که درباره او مطرح می‌شود و مسیر اظهار نظرات خودش در طول این چند سال، جستجو کرد. بیایید برخی از این اظهارنظرها را بررسی کنیم.
توضیحی درباره اقدام مجلس
کارشناسان معتقدند تعیین شرط سنی برای کاندیداها، به لحاظ حقوقی یک نوع تبعیض به حساب می‌آید
در نظر گرفتن محدودیت سنی برای روسای جمهور معمولا سابقه ندارد؛ امروزه در دنیا از «دونالد ترامپ» ۷۴ ساله امور کشور را در اختیار دارد تا «سانا مارین» نخست وزیر فنلاند که ۳۳ سال سن دارد. کارشناسان معتقدند تعیین شرط سنی برای کاندیداها، به لحاظ حقوقی یک نوع تبعیض به حساب می‌آید. طبق آخرین اصلاحات کمیسیون شورا‌ها در طرح اصلاح قانون انتخابات، شرایط اختصاصی داوطلبان از جمله تعیین محدوده سنی حداقل ۴۰ و حداکثر ۷۰ سال و دارا بودن حداقل مدرک کارشناسی ارشد قید شده است.
اقدام جدید مجلس انتقاد برخی از مسئولین را به همراه داشته و «محسن رضایی» دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره گفته که محدود کردن سن در رقابت انتخابات ۱۴۰۰ اشتباه بزرگی است. اساسا باید بدانید در قوانین مربوط به انتخابات ریاست جمهوری، همواره یک سری قوانین نوشته و یک سری قوانین نانوشته وجود داشته اما به نظر می‌رسد مجلس جدید می‌خواهد این موضوع را قانونمند کند و از آن سو برخی کارشناسان بر این باور هستند که محدودیت سنی و مدرک تحصیلی باعث تنگ‌تر شدن دایره انتخاب خواهد شد.
جهرمی از کجا شروع کرد؟
از همان ابتدای فعالیت آذری جهرمی در تلاش بود تا خود را به یک چهره‌ای مردمی تبدیل کند
با تمام این تفاصیل، این طرح اگر در انتخابات ۱۴۰۰ اجرایی شود، جهرمی را برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری منع می‌کند. وزیر ارتباطات متولد ۱۳ مهر ۱۳۶۰ است و پس از شهید محمدجواد تندگویان که در ۳۰ سالگی به عنوان وزیر نفت کابینه محمدعلی رجایی منصوب شد، جوان‌ترین وزیر در ایران پس از انقلاب است. او پیش از نشستن بر صندلی وزارت، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت وزارت ارتباطات و در واقع معاون وزیر ارتباطات در دولت یازدهم بود.
جهرمی در مصاحبه ای با روزنامه ایران که روز یکشنبه ۲۲ مرداد ماه سال ۱۳۹۶ منتشر شد، اعلام کرد که از سال ۸۴ تا سال ۹۲ در وزارت اطلاعات مشغول به کار بوده است. وی اشاره کرد که در سال ۸۴، کارشناس حوزه فنی و در سال ۸۸، مدیرکل امنیت سیستم‌های ارتباطی در سازمان تنظیم مقررات بوده است. بر اساس این مصاحبه، آذری جهرمی، در سال ۹۲ با درخواست «محمود واعظی»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، از وزارت اطلاعات به وزارت ارتباطات منتقل شد و حالا هم سکاندار اصلی این وزارتخانه است.
از همان ابتدای فعالیت آذری جهرمی در تلاش بود تا خود را به یک چهره‌ای مردمی تبدیل کند. او حضوری فعال در شبکه‌های اجتماعی دارد. توییتر و اینستاگرام، دو شبکه‌ای هستند که او تلاش می‌کند حتی در دیالوگ با مخاطبان، خود را شهروندی عادی مانند دیگران نشان دهد و حتی کل‌کل‌های فوتبالی هم با شهروندان انجام می‌دهد.
هر رفتار وزیر، واکنش های متفاوتی را میان کاربران شکل داده است عده‌ای او را مردمی می‌دانند و عده دیگر رفتارهایش را تبلیغاتی می‌دانند که قرار است راهش را برای انتخابات ریاست جمهوری باز کند. ادبیات غیر رسمی او در ارتباط با کاربران شبکه های اجتماعی کار را به جایی رساند که او طی سفر به یکی از شهرستان‌ها بعد از اینکه کاربری او را دعوت به صرف آب دوغ خیار کرد، از او آدرس گرفت و چند ساعت بعد تصاویر وزیر، نشسته بر سفره ساده آن کاربر جوان در شبکه های اجتماعی دست به دست شد. او البته در مصاحبه‌های مختلفی از رفتار متفاوتش نسبت به سایر سیاست‌مداران در شبکه‌های اجتماعی دفاع کرده است.
اولین پرسش و پاسخ قاطعانه: «نه»
خودم را در چارچوب‌های سیاسی کشور نمی‌دانم و تمام تمرکزم بر حضور در فضای جامعه است
شاید همین رفتارهای دوستانه با کاربران بود که باعث شد تنها یک ماه بعد از انتصاب جهرمی، او در یکی از اولین نشست‌های خبری که به صورت آنلاین برگزار کرد به سوال احتمالی درباره نامزد شدنش برای ۱۴۰۰ پاسخ دهد:
«من فرد فنی هستم و تلاش می‌کنم کارهای مربوط به حوزه خودم را پیش ببرم اما برخی همواره دنبال ایجاد حاشیه هستند و هر گونه حضور و بروز را منوط به این مسائل می‌دانند. من تصمیمی برای ریاست‌جمهوری ندارم و خودم را در چارچوب‌های سیاسی کشور نمی‌دانم و تمام تمرکزم بر حضور در فضای جامعه است.»
یک سال بعد و در تیرماه ۹۷ بود که جهرمی در مصاحبه‌ای رسانه‌ای اعلام کرد که آنهایی که نگران این هستند که او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ شرکت کند باید خیالشان راحت باشد چرا که او قصد ندارد کاندیدای ریاست جمهوری بشود.
اما چند ماه بعد جمعی از روزنامه نگاران و فعالان اصلاح طلب در اردیبهشت ماه ۹۸ اعلام کردند که در اسفند ۹۷ یک جلسه در وزارت ارتباطات برگزار شده که در آن وزیر ارتباطات با ۲۰ فعال رسانه‌ای اصلاح طلب دیدار و گفتگو داشته است. در آن زمان سردبیر سایت خبری انصاف نیوز (از حاضرین این نشست) به رسانه‌ها گفت که آذری جهرمی در خود جلسه تأکید کرده که برنامه‌ای برای انتخابات ۱۴۰۰ ندارد و این برداشت رسانه‌ها است.
مصاحبه مهم با شرق
او گفته بود کلیدواژه «جهرمی رییس جمهور آینده» برای این ساخته شده که کارهای او زیر سایه این شایعه برود
اوایل سال ۹۸ بود که جهرمی مصاحبه‌ای با روزنامه شرق داشت و در برابر پرسش در این مورد بحث است که شما یکی از کاندیداهای بالقوه ریاست‌جمهوری در سال ۱۴۰۰ هستید، آیا دورنمایی برای آینده سیاسی خودتان دارید یا خیر؟ اعلام کرد «من که برنامه‌ای ندارم. شما به عنوان روزنامه‌نگار چه فکر می‌کنید؟ می‌گویند که قصد دارد رئیس‌جمهور بشوم. من توصیه‌ام این است که به جای پرداختن به چنین نظریه‌هایی به دیگران بگویید که آنها هم مثل من بی‌تکلف زندگی کنند و با مردم در ارتباط باشند، این مسئله ربطی به رفتار من ندارد.»
او گفته بود کلیدواژه «جهرمی رییس جمهور آینده» برای این ساخته شده که کارهای او زیر سایه این شایعه برود و به «صدرا محقق»، خبرنگار شرق چنین گفته بود:
«با چنین کلماتی کلیدواژه می‌سازند و هر کاری که ما می‌کنیم به آن متصل می‌کنند. می‌خواهند بگویند این کارها که در حوزه ارتباطات انجام می‌شود نمایش است و در واقعیت اتفاق نمی‌افتد. اما خودم می‌دانم که نه برنامه و نه نقشه‌ای در این رابطه ندارم.»
چند ماه بعد، محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری فارس در مرداد ۹۸ نیز در مورد اینکه در فضای مجازی گفته می‌شود، قصد کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را دارید گفت: «با ما شوخی نکن!»
«به مسأله انتخابات ریاست جمهوری تاکنون فکر نکردم چه رسد به اینکه برای آن برنامه‌ریزی داشته باشم. ریاست جمهوری یک مسئله شخصی نیست که بشود به‌صورت فردی به آن فکر کرد چرا که از نگاه من به پارامترها و اتفاق‌های بسیاری وابسته است و من تاکنون برایش برنامه نداشته‌ام.»
جهرمی از گفته‌های خود اطمینان داشت و به خبرنگار گفته بود: «مطمئن هستم، اما اگر شما برای ورودم به انتخابات اطمینان دارید بگویید که ما هم در جریان باشیم چون من از خودم اطمینان دارم.»
مصاحبه‌های خارجی و تغییر نرم پاسخ‌ها
مصاحبه با رسانه‌های خارجی در سال ۹۸ از جمله مواردی بود که کارشناسان باور داشتند پی‌ریزی برای انتخابات ۱۴۰۰ بود.
اما چرا این پرسش به این شکل جدی از او پرسیده شد؟ احتمالا مصاحبه آذری جهرمی با نشریه «آسوشیتدپرس» که در تیر ماه سال گذشته انجام شد دلیل این پیگیری‌های رسانه‌ای بود. جهرمی در این گفتگو اعلام کرد که مایک پمپئو نیز زمانی در حوزه امنیت کار می‌کرده و ولادیمیر پوتین نیز در زمانی در KGB کار می‌کرده است. بسیاری باور داشتند او برای مطرح کردن نامش در سپهر سیاست بین‌الملل این مصاحبه را انجام داد و بسیاری از کارشناسان انجام این گفتگو را خیزی بلند برای انتخابات سال ۱۴۰۰ دانستند.
چند ماه بعد (آبان ۹۸) بود که نشریه بین‌المللی «فارین پالسی» نیز جهرمی را «امانوئل مکرون» ایران خواند و شایعات مسیر انتخاباتی او در سال ۱۴۰۰ را بار دیگر بین کاربران داغ کرد، شایعاتی که تقریبا بی‌پاسخ ماند و تنها فارین پالسی بود که در بیانیه‌ای تاکید کرد برخلاف شایعات مطرح شده مبنی بر رپورتاژ بودن این مطلب، مقاله آنها از این چارچوب خارج بوده و برای نگارش آن حق‌التحریر هم داده شده است. در بخشی از این مطلب چنین آمده بود: «آذری جهرمی وزیر ارتباطات جوان دولت روحانی، خود را از سردمداران دو جریان اصولگرا و اصلاح‌طلب دور نگه داشته و بیشتر با مردم عادی در ارتباط است؛ اتفاقی که می‌تواند او را به‌سرعت و ناگهانی به امانوئل مکرون ایران تبدیل کرده و به قدرت برساند.»
در همان آبان ۹۸ بود که «فرزاد نجات نیا» دستیار ویژه وزیر ارتباطات در امور ارتباطات مردمی در گفتگویی با باشگاه خبرنگاران جوان تاکید کرد که جهرمی قصد ندارد در انتخابات شرکت کند. نجات نیا گفته بود وزیر ارتباطات کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ را به طور کلی رد می کند و به صورت شفاف تاکنون موضوعی را مبنی بر اینکه بخواهد در انتخابات حضور داشته باشد، مطرح نکرده است: «صحبت وزیر این است که مگر هر کسی فعال باشد و کار کند، به مثابه این است که حتما می خواهد در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا شود؟»
در اینجا باید به چند ماه جلو برویم، جهرمی اسفند سال گذشته در یک برنامه تلویزیونی در واکنش به سوال مجری برنامه که پرسیده بود آیا می خواهید برای دوره بعدی انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنید، این گونه پاسخ داده بود: «خوشحالم که عملکرد مجموعه و بنده جوری بوده که من را در این سطح می‌بینند، اما واقعیت این است که چنین تصمیمی نگرفته‌ام».
«امیر ناظمی» رئیس سازمان فناوری اطلاعات نیز در جلسه‌ای که با خبرنگاران در مرداد ماه سال ۹۹ داشت بار دیگر تاکید کرد که جهرمی قصد شرکت در انتخابات را ندارد و فعلا هیچ برنامه‌ای برای این موضوع مطرح نشده است.
و اما گلایه از مجلس
آذری جهرمی در شهریورماه نیز در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کرد که تا الان هیچ برنامه‌ای برای ریاست جمهوری در ذهن خود نداشته. او تاکید کرده بود از زمان اخذ رای اعتماد در مجلس چنین شایعاتی از خانه ملت شنیده می‌شد و نسبت به این موضوع گلایه کرده بود چرا که به اعتقاد جهرمی، با وجود چنین شایعه‌ای، هر کار خوبی که انجام دهد تحت سایه این شایعه قرار خواهد گرفت.
اما نکته مهم اینکه او گفت هنوز سال ۱۴۰۰ نشده که درباره این موضوع حرف بزند. از سوی دیگر او با اشاره به قانون محدودیت سن برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری که مجلس پیگیر آن بود و حالا به تایید رسیده در این گفتگوی تلویزیون چنین اظهاراتی بیان کرد: «پیامبر در ۴۰ سالگی به بعثت رسید و مجلس می‌خواهد حداقل شرط سنی برای شرکت در ریاست جمهوری را به ۴۵ سالگی برساند.»
جهرمی در آخرین اظهارات انتخاباتی خود در مهر ماه امسال در گفتگویی کوتاه با خبرگزاری تسنیم با خنده گفته بود که حتما در انتخابات شرکت خواهد کرد و رای خواهد داد و از پاسخ به این پرسش که آیا به عنوان کاندیداتور در این انتخابات شرکت خواهد کرد یا خیر طفره رفته بود.
دیگران چه می‌گویند؟
«محمد مهاجری»، فعال رسانه‌ای اصولگرا در مهرماه ۹۸ در توئیتی نیز ۴ کاندیدای احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را پیش‌بینی کرد و چنین نوشت: «آنچه تا کنون از شواهد بر می آید آقایان حسین دهقان، سورنا ستاری، آذری جهرمی و قالیباف، نامزدهای انتخابات ۱۴۰۰ هستند.»
«احمد امیرآبادی فراهانی»، نماینده مجلس هم چندی پیش در یک مصاحبه رسانه‌ای شنیده‌های خود را درباره انتخابات پیش روی ریاست جمهوری چنین گفته بود: «از طیف اصلاح طلبان آقایان آذری جهرمی، سورنا ستاری و اردکانیان هستند و احتمالا جهانگیری هم شرکت کند.»
آینده‌ای نامشخص
آذری جهرمی در طول دوران وزارتش همواره سعی کرده تا چهره‌ای مستقل از خود ارائه دهد و با حملات و انتقادات گوناگون به هر دو جناح چپ و راست، جایگاه خود را در میان منتقدان هر دو جناح تقویت کند.
آذری جهرمی در طول دوران وزارتش همواره سعی کرده تا چهره‌ای مستقل از خود ارائه دهد
جهرمی در طول سالیان فعالیت تا به امروز بیشتر پاسخ «نه» را در برابر شایعات شرکت در انتخابات ریاست جمهوری بر زبان آورده اما گلایه او به مجلس نشان می‌دهد که وزیر جوان احتمالا مانند بسیاری از سیاسیون دیگر که در بزنگاه انتخاباتی وارد کارزار می‌شوند، احتمالا برنامه‌ای برای شرکت در این موضوع داشته و حالا مانع بزرگی از سوی مجلس بر سر راه او قرار گرفته؛ مجلسی که از همان ابتدای کارش چندان روی خوشی به اقدامات وزیر جوان نشان نداده و روحیه اصولگرایانه خانه ملت با برخی صحبت‌ها و اقدامات جهرمی همخوانی ندارد.
جهرمی سابقه سیاسی چندانی ندارد و بیشتر از آنکه در کارنامه کاری خودش یک سیاستمدار باشد، یک مهندس حاذق و جوان بوده و این عدم سابقه سیاسی او احتمالا برایش چالش‌هایی به وجود می‌آورد. با اینکه صحبت‌های او برای حضور در انتخابات با یک شیب ملایم از «نه مطلق» به «شاید» رسیده ولی هنوز هم نقطه نظر قاطعانه‌ای در اینباره مطرح نشده است. اگرچه مجلس با طرح جدیدش در حال ایجاد یک دست‌انداز برای اوست. آیا دوران محمدجواد آذری جهرمی بعد از انتخابات ۱۴۰۰ به پایان خواهد رسید یا آغازی دوباره خواهد داشت؟ فقط زمان این را مشخص می‌کند.
انتهای پیام
