«ایران و آمریکا اگر پیش شرط بگذارند ضرر خواهند کرد»

بابک مجیدی، انصاف نیوز: رضا نصری درباره‌ی پیش شرط آمریکا برای بازگشت به برجام می‌گوید آمریکا در جایگاهی نیست که برای بازگشت به برجام شرط بگذارد چراکه خود ناقض برجام بوده است. قاعدتا آمریکا به دلیل خسارتی که بعد خروج از برجام به ایران وارد کرد باید خسارت بدهد او با اینحال تاکید می‌کند که لازم است ایران مدیریت «شیوه‌ی بازگشت» آمریکا به برجام را در دست بگیرد و به نحوی این فرایند را مدیریت کند که هم موقعیت مذاکراتی و منافع خود را تقویت و تأمین کند و هم مانعی بر موانع داخلی پیش روی آقای بایدن برای لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام اضافه نکند. حشمت الله فلاحت پیشه نماینده مجلس دهم هم ضمن تاکید بر اینکه آنچه اهمیت دارد احیای برجام است، می‌گوید بحث خسارت شاید قابلیت طرح داشته باشد، ولی کار برای بایدن سخت خواهد شد و اگر بایدن بپذیرد که به فورجه­‌های زمانی موجود در برجام بازگردد، جلوی خسارت­‌های جدید گرفته می‌­شود.

ایران شیوه بازگشت آمریکا به برجام را مدیریت کند

رضا نصری کارشناس ارشد مسائل بین الملل درباره‌ی شرط گذاشتن ایران و آمریکا برای بازگشت به برجام و همچنین پیش شرط‌‌های آمریکا برای بازگشت به برجام می‌گوید: «آمریکا در جایگاهی نیست که برای بازگشت به برجام «شرط» بگذارد. آمریکا ناقض برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بوده و با نقض تعهدات خود و ممانعت از اجرای تعهدات دیگران خسارت‌های قابل ملاحظه‌ای به ایران تحمیل کرده است. در نتیجه هیچ شرطی خارج از دایره برجام از سوی آمریکا قابل طرح نیست. تا بحال هم تنها نکته‌ای که آقای بایدن به عنوان «شرط» مطرح کرده این است که ایران نیز به تعهدات خود به صورت کامل عمل کند؛‌ که در واقع «شرط» محسوب نمی‌شود چرا که ایران بارها و به کرات آمادگی خود برای از سرگرفتن تمام تعهداتش را در صورت لغو تحریم‌ها اعلام کرده است.»

او همچنین افزود: «اما امروز ایران در جایگاه طلبکار و خواهان نشسته است؛ و در عین حال، با این واقعیت هم مواجه است که جریان‌های تندرو و لابی‌های متخاصم اسرائيل و عربستان سعودی در واشنگتن تمام تلاش‌شان را به کار خواهند بست تا مانع بازگشت دولت بایدن به برجام و لغو تحریم‌ها شوند. به همین خاطر لازم است ایران از ابتدا «نقشهٔ راه» را تعیین کند و مدیریت «شیوهٔ بازگشت» آمریکا به برجام را در دست بگیرد. در واقع، لازم است ایران به نحوی این فرایند را مدیریت کند که هم موقعیت مذاکراتی و منافع خود را تقویت و تأمین کند؛ و هم مانعی بر موانع داخلی پیش روی آقای بایدن برای لغو تحریم‌ها و بازگشت به برجام اضافه نکند!»

وی همچنین درباره‌ی دادن خسارت از طرف آمریکا به ایران و شرط‌هایی که ایران باید تعیین کند گفت: «قاعدتاً آمریکا باید خسارت بدهد! اما در عمل دریافت خسارت از آمریکا به این سادگی نیست. یعنی صرف اینکه از ابتدا -آن هم به عنوان «پیش‌شرط»- اعلام کنیم «ما خسارت می‌خواهیم»‌ برای دریافت آن کفایت نخواهد کرد. به جز موانع سیاسی و روانی قابل ملاحظه‌ای که در این رابطه وجود دارد، دریافت خسارت از دولت بایدن مستلزم این است که کنگره (که طبق قانون اساسی ایالات متحده وظیفه تخصیص بودجه را دارد) با پرداخت آن به ایران موافقت کند؛ و کسب این موافقت هم در شرایط فعلی قابل تصور نیست. اما موضوع «دریافت خسارت»‌ قطعاً موضوعی است که ایران می‌تواند پس از بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم‌ها، در صورت اصرار واشنگتن به انجام «مذاکرات تکمیلی» مطرح کند. به عبارت دیگر، چنانچه دولت بایدن خواستار مذاکراتی فراتر از موضوع برجام با ایران شود، مسئلهٔ «خسارت»‌ می‌تواند یکی از اولین موضوعاتی باشد که ایران روی میز مذاکره قرار می‌دهد.»

نصری در پایان درباره‌ی احتمال رد یا استفاده از برجام بعد از دولت روحانی گفت: «اگر بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها اتفاق بیافتد، دولت بعدی از فواید و میوهٔ آن بهره‌برداری خواهد کرد! اگر دولت بعدی از جناح منتقد دولت روحانی هم باشد، احتمالاً تمام انتقادات و ایرادهای فعلی به برجام را فراموش خواهد کرد و با کمال میل از بهبود شرایط و عواید آن استفاده خواهد کرد. بسیار بعید است دولت بعدی بدست خود از برجام خارج شود و خود را با چالش‌هایی نظیر آنچه دولت روحانی با آن مواجه بود مواجه سازد!»

ایران و آمریکا اگر پیش شرط بگذارند ضرر خواهند کرد

حشمت الله فلاحت پیشه نماینده‌ی دوره دهم مجلس شورای اسلامی، درباره‌ی شرط گذاشتن ایران و آمریکا برای بازگشت به برجام می‌گوید: «واقعیت این است که آمریکا از برجام خارج شد نه ایران. لذا ما باید بازگشت آن‌ها به برجام را پیگیری ­‌کنیم. در ماده‌ی 36 برجام تعهداتی وجود دارد که این اجازه را به ایران می‌­دهد که اگر تعهدات متقابل عمل نشود،  ایران در اجرای تعهدات خود تعدیل ایجاد کند. لذا ایران از برجام خارج نشده است. اتفاقا تنها کسی که برجام را حفظ کرد ایران بود.»

وی افزود: «در بازگشت آمریکا به برجام دو بحث را پیش رو داریم. یکی بازگشت آمریکا یا دولت جدید آمریکا به برجام است و از طرف دیگر، بازگشت ایران به تعهدات خود. ایران فقط بخشی از تعهدات خود مثل دوازده برابر شدن تولید سوخت هسته­‌ای، بحث بازرسی­‌ها و… را در برجام انجام نداد. لذا معتقدم درهر دوی این موارد اگر از دو طرف، بحث پیش‌­شرط مطرح شود هر دو ضرر خواهند کرد.»

همچنین نماینده پیشین مجلس گفت: «اگر دولت روحانی که هنوز روی کار است و دولت بایدن، که اشخاص اصلی سیاست خارجی‌­اش کسانی هستند که دست اندرکار برنامه­‌ی برجام بودند، بخواهند از برجام به عنوان موفقیت در پیش‌برد سیاست خارجی خودشان یاد کنند، ایران باید بدون پیش‌­شرط به تعهدات خودش در برجام بازگردد و آمریکا هم از تحریم‌هایی که دوباره فعال کرد دست بردارد. البته مکرون در گام اول، برای میانجیگری، صحبتی را با بایدن انجام داد. فقط باید یک باز­­ه­‌ی زمانی در حضور همه‌­ی اعضای برجام اعلام شود که همگان به تعهدات بازگردند. به هرحال طبق تقویم، ما وارد ششمین سال برجام شده‌­ایم. یک واقعیتی وجود دارد که اگر سرنوشت برجام را از سرنوشت مذاکرات جدا کنیم، بهتر نتیجه می‌­گیریم. ایران و آمریکا با هم اختلافات جدی دارند که برجام بخشی از آن اختلافات را تعدیل کرد. لذا برجام، توافق ایران و آمریکا نبود بلکه توافقی تحت عنوان یک رژیم بین­‌المللی بود. ولی درعین حال می­‌تواند مقدمه‌­ای برای سازگاری­‌هایی بین دوطرف باشد ولی به معنای احیای مذاکره بین ایران و آمریکا نیست.

او همچنین درباره‌ی پرداخت خسارت توسط آمریکا به ایران می‌گوید: «اعتقادم این است که باید واقع‌گرایانه به موضوع نگاه کرد. دولت بایدن خود را مسئول افراطی‌گری ترامپ نمی‌­داند. بحث خسارت شاید قابلیت طرح داشته باشد، ولی معتقدم آن موقع کار برای بایدن سخت خواهد شد. در کل معتقدم اگر بایدن بپذیرد که به فورجه­‌های زمانی موجود از برجام بازگردد، جلوی خسارت­‌های جدید گرفته می‌­شود. طرح مباحثی از این نوع اگر به صورت متقابل باشد، یعنی آمریکایی­‌ها ادعای جدیدی را مطرح کنند، طبیعتا ایران هم می­‌تواند موضوع خسارت را مطرح کند. آن چیز که به عقیده­‌ی من در موضوع برجام اهمیت دارد، احیای برجام است.

فلاحت پیشه همچنین درباره‌ی احتمال طرح پیش شرط توسط بایدن برای بازگشت به برجام می‌گوید: «طرح هرگونه پیش‌­شرط به ضرر خود بایدن است. چون در زمان اوباما، دموکرات‌­ها فقط همین برجام را به عنوان افتخارشان مطرح می‌­کردند. در طول مناظرات با ترامپ هم مدام از برجام نام بردند. لذا بعید می­‌دانم که برای دستاورد خود، پیش‌­شرط مطرح کنند. اگر پیش شرطی مطرح کنند، آن موقع از طرف ایران موضوع خسارات و اصلاح بندهای 3 تا 11 قطع­نامه‌­ی 2231 که درواقع مکانیزم ماشه است، مطرح می‌­شود که مباحث دیگری شکل می­‌گیرد و درواقع شکسته شدن برجامی که در طول طوفان افراطی­‌گری آمریکا، توسط ایرانیان حفظ شد، الان بیش از همه به ضرر تیم بایدن می‌شود.

همچنین نماینده پیشین مجلس درباره‌ی ماندگاری برجام در ایران در دولت بعدی هم می‌گوید: « معتقدم  شورای عالی امنیت ملی برای برجام تصمیم می‌­گیرد و مسئله‌­ی قوام برجام در نزد ایران، خیلی بیشتر از آمریکا است. به نظرم هر دولتی که روی کار بیاید به برجام پایبند خواهد بود و الان هم در این شورا تصمیم به ادامه‌ی برجام است. از نظر من اگر برجام احیا شود، به سود مملکت است.»

انتهای پیام