یک معاینه ساده در تهران، لوکزامبورگ و برلین
آلمان، سینا درتاج، انصاف نیوز: سیستم درمانی کشور‌های مختلف در این روزهای کرونایی مورد محک جدی قرار گرفته است. برخی با استناد به آمار و ارقام عملکرد کشور‌های مختلف در مقابله با کرونا، سیستم آن کشور را مورد قضاوت قرار می‌دهند. قضاوتی که نه در آن عواملی همچون تحریم و غیره وجود دارد و نه می‌توان آن را به همه‌ی بخش‌های درمان نسبت داد. این گزارش انصاف نیوز نتیجه‌ی تجربه معاینه یک بیمار در یک بازه یک ساله، با بیمه دولتی هر سه کشور ایران، لوکزامبورگ و آلما است؛ تجربه گذارندن یک بیماری ساده -در این مورد آلرژی- در سیستم‌های مختلف درمانی.
بیمار از شرایط آلرژی خود می‌گوید که بدن او در مواجهه با تغییر آب و هوا موجب بروز علائمی جون تب میشود. او در ابتدا در ایران در پاییز 97، به یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه میکند و پزشک نیز در همان ویزیت اول برای او شوینده، آنتی بیوتیک و مسکن تجویز میکند. او برای یک ویزیت مبلغی حدود ۳۸ هزار تومان پرداخت میکند. دارو‌های او نیز هزینه‌ای ۱۱ هزار تومانی روی دستش می‌گذارند. صف طولانی با وجود وقت قبلی، مطبی نمور در محله‌ای متوسط از تهران و پزشکی که نسبتاً خوب برای او وقت گذاشت، توصیف او از این مراجعه بود. در نهایت نیز بیمار با مصرف دارو‌های تجویزی به سرعت بهبود پیدا کرده است.
با سفر این بیمار در زمستان سال ۹۷ به کشور لوکزامبورگ و تغییر آب و هوای محل زندگی‌اش، علایم بیماری مجدداً در او پدیدار میشود. او که در ایران هر سال با این بیماری دست و پنجه نرم کرده به خیال خودش از روی زرنگی نسخه‌ی دکتر متخصص ایرانی را با خود همراه داشته. اما با بردن این نسخه به چندین داروخانه در سطح شهر لوکزامبورگ، هیچ داروسازی نمی‌تواند دستخط دکتر ایرانی را بخواند. حال بیمار رو به وخامت می‌رود و او تصمیم میگیرد به دکتر مراجعه کند. او در لوکزامبورگ کار میکند و از بیمه عمومی این کشور استفاده میکند. در حالیکه تب دارد به دکتر زنگ میزند اما اولین وقت خالی، دو هفته‌ی دیگر است. دو هفته با درد و تب و مرخصی در خانه می‌گذرد و او به مطب دکتر می‌رود. اثری از منشی نیست و دکتر خود، مطب را اداره میکند. مطب تمیز است و زمان انتظار حدود ۱۰ دقیقه است. دکتر برای بیمار دارو‌های مسکن و ضدحساسیت تجویز میکند از بیمار ۲۸ یورو پول دریافت میکند و به بیمار توضیح می‌دهد که با ارسال رسید پرداخت به اداره بیمه لوکزامبورگ، مبلغ پرداختی به حساب او باز خواهد گشت. داروها البته شامل بیمه نمی‌شوند و هزینه‌ی آن‌ها نیز ۲۳ یورو است.
تغییر محل کار بیمار پس از ۶ ماه به برلین پایتخت آلمان و بروز مجدد علایم. اینبار بیمار به یک دکتر عمومی ایرانی مقیم آلمان مراجعه میکند. مطب شلوغ، بی‌نظم ولی تمیز. انگار همان مطب دکتر ایران است که مرتب تر شده. دکتر که با دوسه دکتر ایرانی دیگر در یک محل کار می‌کنند دو منشی نیز دارند. برخی ایرانی‌های برلین می‌گویند که دکتر خوبی است و از او راضی هستند. زمان انتظار یک ساعت با وقت قبلی. خبری از معاینه دقیق نیست و فقط سؤال جواب. بعد از حدود ۵ دقیقه دکتر یک معرفی نامه برای متخصص گوش و حلق و بینی می‌دهد و یک نسخه برای چند مسکن و شوینده. اما اینبار ویزیت رایگان انجام شده. تنها کاری که بیمار میکند ارائه کارت بیمه اش به دکتر است و هیچ پولی مبادله نمی‌شود. گرچه همکاران بیمار به او قبلاً گفته‌اند که اگر بیمه خصوصی استفاده کنی دیگر لازم نیست از یک هفته قبل به دکترت زنگ بزنی و می‌توانی از یک یا دو روز قبل وقت بگیری. هزینه داروها ۸ یورو است. بیمار روز بعد از معاینه از تجربه‌اش به رئیس آلمانی‌اش می‌گوید و این فرد آلمانی از عدم وقت گذاشتن دکتر تعجب میکند و توصیه میکند که بیمار در صورت امکان به یک پزشک دیگر مراجعه کند.
یک نوبت آنلاین اینبار از یک دکتر فرنگی در برلین برای هفته‌ی بعد. زمان انتظار ۳ دقیقه. دکتر در مطب نبوده و بنظر میرسد از خرید باز می‌گردد. اثری از منشی نیست. مطب تمیز و بزرگ و خوشبوست و هیچ مراجعه کننده‌ای نیست. دکتر اینبار یک پروفسور است اما بنظر خود کارهای مطب را میکند. مجدداً اثری از معاینه با چوب و گوشی نیست و فقط به پرسش و پاسخ می‌گذرد. اما اینبار دکتر برای بیمار آزمایشی کامل برای پیدا کردن ریشه آلرژی تجویز میکند. این پزشک آلمانی زمانی که متوجه میشود بیمار قبلاً از آنتی بیوتیک استفاده می‌کرده حالت عصبانی پیدا میکند و زیر لب غر میزند. و مجدداً همه این ویزیت، رایگان. داروی تجویزی نیز تا قبل از آزمایش صرفاً یک اسپری بینی گیاهی و قرص مسکن است که بیمه آن را پوشش نمی‌دهد و هزینه‌اش ۱۴ یورو است. نکته قابل ذکر اتفاقی است که فردای آن روز برای بیمار می‌افتد. صبح روز بعد پزشک با بیمار تماس میگیرد و بیمار پاسخ نمی‌دهد که منجر به تماس مجدد از سوی پزشک در شب میشود. پزشک از حال بیمار سؤال می‌پرسد که آیا بهتر شده یا نه. تجربه‌ای که همانقدر برای ما عجیب به نظر میرسد، برای بیمار نیز عجیب بوده. این بیمار در نهایت به ما می‌گوید که در بین همه‌ی این روش‌های درمانی او روش آلمانی را پسندیده. شاید به خاطر پیگیری‌های بیشتر و شاید به خاطر نحوه درمانی آن که بر پایه استراحت بیشتر و استفاده کمتر از دارو است.
انتهای پیام
سلام
در مورد تجربه آلمان چند نکته قابل عرض به نظرم میرسد:
این صحیح است که فرهنگ پزشکی آلمان به معاینات بالینی توجه ندارد و کمتر بیمار مورد معاینه قرار میگیرد. تکیه بر آزمایش و مقاومت طبیعی بدن و استفاده خیلی کم از دارو و بخصوص آنتی بیوتیک و کرتیزون… جزو اصول آن است .
در طول ۳۵ سال اقامت من و فرزندانم در آلمان فقط یکبار پزشک بما زنگ زده است. البته آنهم روز یکشنبه روز تعطیل!! و آن به خاطر مشاهده کم خونی در دختر خرد سالم که او را نگران کرده بود.
که البته برای من و خانواده من اتفاقی زیبا و فراموش نشدنی به حساب می آید.
ولی اینکه بیمار نویسنده با چنین شانس و انسان و دکتر والایی سر و کار پیدا کرده قاعده نیست.
متاسفانه به دلایل نامعلوم که شاید به آب و هوا و شاید به بیمه درمانی آلمان مربوط باشد، مطب دکتر ها همه پر، نوبت برای دکتر های متخصص طولانی و وقت متوسطی که برای بیمار گذاشته میشود کمتر از متوسط اروپایی آن است.
سطح هزینه درمانی و مراجعه به پزشک در آلمان از سطح جهانی و اروپایی بالاتر و میزان سلامت و شادابی آن کمتر یا مساوی سطح متوسط است!
در آلمان بیمار یک دکتر عمومی فامیلی دارد که همواره در قدم اول به او مراجعه میکند. من تا حال از یک آلمانی نشنیده ام سراغ ” بهترین دکتر” را بگیرد. در حالی که ایرانیان مقیم آلمان حتا برای یک سر درد از دوستان و آشنایان سراغ بهترین دکتر سردرد را میگیرند!!
از مهمترین شاخصه های سیستم درمانی آلمان تفکیک پزشکان مشغول در مطب و پزشکان استخدامی در بیمارستان است. بطور مثال اگر بیماری توسط پزشک معالج خود در مطب توصیه عمل جراحی دریافت کند، خود این دکتر عمل را انجام نداده متخصصین بیمارستان، نظر او را بررسی کرده و در صورت لزوم عمل مورد نیاز انجام میپذیرد. به این ترتیب حداقل دو نظر وجود داشته احتمال خطا را کمتر میکند.
فرهنگ پزشکی و آموزش پزشکی ایران قابل اعتماد و به نتیجه سلامت نزدیکتر است. امیدواریم با ایجاد سیستم های قابل اعتماد بیمه و اصلاح فرهنگ مراجعه به پزشک عمومی و خانواده و ازبین رفتن خرید سلامتی به هر قیمت توسط “بیماران” آرامش و باز دهی آن روزافزون شود.