مصباحی مقدم: خوشحالیم که ترامپ می‌رود
/ بیژن مقدم: مجلس باید خود را با سیاست‌های کلی نظام تنظیم کند /
زهرامنصوری، انصاف نیوز: غلامرضا مصباحی مقدم -عضو اصولگرای مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده‌ی اسبق مجلس- و بیژن مقدم -مدیر وب سایت خبری تحلیلی الف، نزدیک به جریان اصولگرا- هردو طرح مجلس پیرامون برجام را به جا و درست می‌دانند. مصباحی مقدم معتقد است این طرح باید با هماهنگی شورای عالی امنیت ملی باشد و در ادامه از رفتن ترامپ ابراز خوشحالی کرد. اگرچه بیژن مقدم می‌گوید این طرح حتما کامل نیست و برای مسائل هسته‌ای فراتر از مجلس تصمیم گرفته می‌شود و تصمیم‌گیری‌ها هم باید در راستای سیاست‌های کلی نظام باشد.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روز 12 آذر ماه با تامین نظر شورای نگهبان درمورد اصلاح ماده 6 این طرح، دولت را موظف به توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در صورت عدم اجرای تعهدات کشورهای عضو برجام پس از مدت ۲ ماه کرد.
در ماده 6 این طرح آمده است: دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است در صورت عدم اجرای کامل تعهدات کشورهای متعاهد از جمله کشورهای 1+4 (آلمان، فرانسه، انگلستان، چین و روسیه) در قبال ایران و عادی نشدن روابط کامل بانکی و عدم رفع کامل موانع صادرات و فروش کامل نفت و فرآورده های نفتی ایران و برگشت کامل و سریع ارز منابع حاصل از فروش، دو ماه پس از لازم الاجرا شدن این قانون در مجلس شورای اسلامی نظارت های فراتر از پادمان از جمله اجرای داوطلبانه سند (پروتکل الحاقی) را متوقف کند.
این طرح نگرانی‌هایی را در میان برخی فعالین و تحلیلگرن سیاسی ایجاد کرده و همچنین برخی گمانه‌زنی‌ها به اولویت داشتن خواست‌های جناحی در این طرح تاکید دارند و معتقدند علاوه بر نگرانی مجلسی‌ها از تاثیر انتخاب بایدن و گشایش‌های احتمالی بر انتخابات 1400 و میزان مشارکت مردم، این طرح را سنگ‌اندازی دیگری می‌دانند بر سر راه شیوه‌ی تنش‌زدایی از روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران. بسیاری از پی‌ریزی این طرح پیش از ترور شهید فخری‌زاده سخن می‌گویند که امروز به این بهانه از پستو بیرون کشیده شده است.
متن کامل این دو گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:
- بیشتر بخوانید:
جزییات طرح مجلس درباره‌ی برجام و تحریم‌ها
دیدگاه مصباحی مقدم و بیژن مقدم پیرامون طرح مجلس درباره‌ی برجام
مصباحی مقدم: برجام آثار اقتصادی نداشت
غلامرضا مصباحی مقدم درباره‌ی طرح جدید مجلس درباره‌ی برجام به انصاف نیوز گفت: «برجام با سابقه‌ای که داشت یک توافقی ناشی از نوعی انعطاف از ناحیه جمهوری اسلامی ایران آن هم بنا بر تقاضای اوباما رئیس‌جمهور سابق آمریکا بود. او چند بار از رهبر معظم انقلاب خواست که با ایران مذاکره کند تا تحریم‌ها برداشته شود. هدف آن هم رفع تحریم‌ها بود اما متأسفانه نه تنها به لغو تحریم‌ها منجر نشد که با روی کار آمدن ترامپ با تشدید تحریم‌ها هم روبرو شدیم. شاید بتوان گفت تنها نتیجه‌ای که ما از برجام گرفته‌ایم برداشتن قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد است که بیشتر جنبه سیاسی داشت و برای کشور آثار اقتصادی به بار نیاورد.
اما در وضعیت فعلی آمریکا از برجام خارج شده و اروپا هم به تعهدات دوازده‌گانه‌ی خود عمل‌نکرده است. اگر بنا باشد این لاشه‌‌ی باقی‌مانده از برجام حفظ شو؛ به این معنی است که فقط جمهوری اسلامی پایبند و متعهد به این توافق‌ها است. طرف‌های دیگر برجام عملاً به آن متعهد نیستند. پس باید یا کاری کرد که آنها به تعهد دوازده‌گانه عمل کنند یا اینکه جمهوری اسلامی از تعهداتش به تدریج عقب‌نشینی کند و گمان می‌کنم این اقدام مجلس بسیار بجا است البته من معتقد هستم چنین اقدامی اگرچه بسیار درست اما باید با شورای‌عالی امنیت ملی هماهنگ شده باشد. اگر هماهنگ شود، بسیار خوب است و اگر نشود طبعاً شورای‌عالی امنیت ملی هم باید همراهی خود را با این طرح نشان دهد، تا اینکه بتواند قابلیت اجرا پیدا کند.»
او درباره اینکه «آیا ممکن است که این حساسیت‌های برخی از مجلس فعلی در جهت مقابله با اندک امید ایجاد شده به گشایش اقتصادی برای انتخابات 1400 باشد» توضیح داد: «من تصور نمی‌کنم مجلسی‌ها این‌گونه و از این زاویه به مسئله نگاه کنند. اینکه نتیجه‌ی برجام چه تاثیری بر انتخابات آینده و عملکرد دولت فعلی آقای روحانی دارد، مهم نیست. اگر هم این طرح یا برجام دستاوردی داشته باشد مسلماً منافع آن را دولت فعلی خواهد برد و اگر آثار مثبتی داشته باشد مانعی برای آن وجود ندارد. البته برخی از رسانه‌ها هم از این جهت به این مسئله نگاه می‌کنند. اما به نظر من نگاه درستی ندارند. آنها خیال می‌کنند مجلس به‌نوعی با یک مسئله‌ی حساس ملی و بین‌المللی بازی می‌کند و امروز می‌خواهد برای برجام به نفع دولت بعدی نتیجه‌گیری شود. این‌گونه حرف‌ها بی‌پایه و بی‌اساس است و نگاهی جناحی و نوعی گروکشی سیاسی است. من به شدت با چنین نگاهی مخالف هستم. باید مناسباتی با طرف‌های قرارداد انجام دهیم تا آنها وادار شوند به آن پایبند باشند. اگر بنا باشد یک‌طرفه فقط ما به پیمان پایبند باشیم و آنها نیز فقط شعار بدهند و عمل نکنند که نمی‌شود. باید در عمل پایبند به تعهدات باشند.»
بسیار خوشحال هستیم که ترامپ می‌رود
این عضو مجمع نشخیص مصلحت نظام درباره‌ی رفتن ترامپ گفت: «البته ما بسیار خوشحال هستیم که ترامپ می‌رود. او شرورترین رئیس‌جمهور در این ۴۰ سال مناسبات ایران و امریکا بود. خدا را شکر می‌کنیم که دوره ریاست‌جمهوری او پایان پیدا کرد و به دور دوم کشیده نشد. توجه داشته باشیم که نباید تصور کنیم با رفتن ترامپ و روی کار آمدن آقای بایدن اوضاع به‌گونه‌ای متحول خواهد شد و در باغ سبز و سرخی به روی ملت و کشور ما گشوده می‌شود؛ خیر این‌طور نیست. سیاست‌های آمریکا از ثبات برخوردار است و آنچه چیزی که مهم و متفاوت است نوع رفتار دموکرات‌ها در مقایسه با جمهوری‌خواه‌ها است. رفتار دموکرات‌ها نرم و جمهوریخواهان خشن هستند اما هر دو یک هدف را دنبال می‌کنند. ما نباید نوعی اشتیاق نشان دهیم که آنها بخواهند برای برگشت به برجام شرط و شروطی برای ما بگذارند. این از خطاهای سیاسی است که برخی مرتکب می‌شوند و درباره‌ی خود برجام هم این خطا رخ داد. وقتی‌که برجام به تصویب رسید دولتمردان ما تصور کردند که چه منافع و منابع بزرگی حاصل خواهد شد و ذوق‌زدگی خود را اظهار کردند. اظهارات این‌چنینی دشمن را به این نتیجه رساند که چه‌بسا بهتر است از این تعهد خارج شویم تا این منافع به دست جمهوری اسلامی نرسد و این اتفاق هم افتاد.»
او در پاسخ به این پرسش که «آیا برجام می‌تواند بر انتخابات 1400 تاثیر بگذارد» می‌گوید: «من گمان نمی‌کنم که برجام بر روی انتخابات ۱۴۰۰ تأثیر چندانی داشته باشد.»
مصباحی مقدم در پایان تاکید کرد: «معتقد هستم مجلس و دولت باید همکاری جدی با هم داشته باشند. در این دوران که از دولت باقی‌مانده است، هر دو قوه باید به یک همکاری جدی‌ای فکر کنند و بپردازند. اگر باهم همکاری کنند امید مردم هم بیشتر خواهد شد و شرایط را برای انتخابات ۱۴۰۰ بهتر خواهد کرد.»
ایرنا: «علی ربیعی» سخنگوی دولت روز سه شنبه یازدهم آذرماه در نشست خبری خود نسبت به تصویب کلیات طرح اقدام فوری برای لغو تحریم‌ها در مجلس واکنش نشان داد. وی تصمیم‌گیری درباره برجام و برنامه هسته‌ای را بر اساس اصل ۱۷۶ قانون اساسی بر عهده شورای عالی امنیت ملی دانست و تاکید کرد که «هیچ نهاد و قوه‌ای به تنهایی نمی‌تواند خارج از این چارچوب اقدام کند.»
مقدم: مجلس هم باید خود را با سیاست‌های کلی نظام تنظیم کند
بیژن مقدم پیرامون طرح مجلس درباره‌ی برجام به انصاف نیوز گفت: «برخی معتقد هستند برجام دستاوردهای بسیار زیادی داشته است و باید تلاش کنیم تا این دستاوردها را حفظ کنیم و اگر غفلت کنیم خیلی چیزها را از دست می‌دهیم. تحت شرایطی آن را امضا کردیم و تعهداتی داریم. در مقابل طرف‌های دیگر هم تعهداتی دارند تا طبق دستور عمل کنند. برخی مقامات ما هم گفتند هرچند که برجام تمام خواسته‌های ما را برآورده نمی‌کند اما در هر صورت مذاکره است و باید بده و بستان کرد. تحلیل دوم این است که برجام هیچ آورده‌ای برای ما نداشت، بنابراین به اصطلاح آش دهن‌سوزی نیست که بخواهیم آن را با چنگ و دندان نگه داریم؛ ضمن اینکه طرف‌های مقابل برجام هم به تعهدات خود عمل نکردند و آنها تحلیل می‌کنند ایران که به تمام وظایف خود عمل کرده و می‌توانیم با همین دست فرمان ایران را در برجام نگهداریم، پس ما برنده هستیم. بنابراین بازی برد-برد به بازی برد-باخت تبدیل شد. اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها برنده این بازی و جمهوری اسلامی بازنده شد.
این دو تحلیل وجود دارد و بنده بیشتر با تحلیل دوم موافق هستم، واقعیت این است که ما هیچ دستاوردی از مسیر برجام نداشتیم. الان هم یک کاغذی داریم که آمریکا از آن خارج شده و اروپا به تعهداتش عمل نمی‌کند. بنابراین طبق قواعد برجام می‌توانیم یک سری اقدامات را انجام دهیم، برجام این را به ما اجازه داده تا به شرایطی که قبلاً در آن بوده‌ایم بازگردیم. احتمالاً به همه آنها نمی‌توان بازگشت. اما اگر هم بخواهیم روزی گفت‌وگویی انجام بدهیم، این بازگشت دست ما را پر می‌کند و الان دست ما خالی است. میزان ذخایر و غنی‌سازی کاهش یافته و بسیاری از مراکز تعطیل شده است. الان چیزی برای مذاکره نداریم اما فشارها و تحریم‌های آنها باقی‌مانده و حتی تحریم‌ها را افزایش داده‌اند.»
او ادامه داد: «مگر ما یک‌بار مذاکره نکردیم؟ اگر بنا این است که آنها به برجام بازگردند، پس برگردند. ما که کاغذ آنها را پاره نکرده‌ایم که چسب بزنیم. آنها پاره کرده‌اند، پس خودشان برگردند. اصلاً نیازی به مذاکره مجدد نیست. این حرف من نیست و وزیر خارجه کشور گفته است. اما توجه داشته باشیم برای مسئله‌ی هسته‌ای معمولاً در حدی فراتر از قوا برای آن تصمیم‌گیری می‌شود. بنابراین طرح مجلس را هم باید در همین چارچوب دید. فرقی ندارد مجلس یا دولت باشد. یعنی مجلس هم باید خود را با سیاست‌های کلی نظام تنظیم کند. ما هیچ نوع بخشی‌نگری نداریم. دولت، مجلس و دستگاه قضایی هیچ‌کدام بخشی نیستند. الان هم طرف‌های برجام عملکرد ما را رصد می‌کنند و می‌بینند هرچقدر به سمت جلو آمدند، به عقب رفته‌ایم و این مسئله نشان‌دهنده ضعف ما است. باعث می‌شود طرف مقابل شما فعال‌تر و جسورتر شود و کارهای خود را پیش ببرد. اینکه تا به‌حال این مدلی حرکت کرده‌ایم چه اتفاقی افتاده است؟ تحریم‌ها بیشتر شده است و همچنین دانشمندان هسته‌ای ما را ترور می‌کنند و دوباره می‌گویند ایران می‌خواهد به بمب اتم دست پیدا کند، در صورتی که بمب اتمی وجود ندارد.
به اسرائیل می‌گویید چرا بمب اتمی می‌سازید؟ می‌گوید به شما ربطی ندارد. باز هم می‌پرسید چرا اجازه نمی‌دهید بازرس‌های آژانس بین‌المللی از مراکز شما بازدید کنند؟ او می‌گوید من اصلاً این پرتکل‌ها را قبول نکرده‌ام و چیزی را امضا نکرده‌ام روی چه حسابی به شما اجازه بدهم تا از آنها بازدید کنید. اما ما یک چیزی را داوطلبانه پذیرفته‌ایم و بیش از حقوق اجباری هم پذیرفته‌ایم. برای اینکه حسن‌نیت خود را نشان دهیم. یک زمانی فراتر از الزامات اولیه را می‌پذیرید به این شرط که طرف مقابل هم انعطاف نشان دهد، وقتی آنها انعطاف را نشان ندادند پس باید تصمیمی جدی گرفته شود. الان می‌خواهیم از چیزی که داوطلبانه پذیرفته‌ایم عدول کنیم.
حسام الدین آشنا» مشاور رییس جمهوری در این باره در توییتر نوشت: «طبق طرح مجلس شورای اسلامی، دو ماه فرصت خواهیم داشت برای جلوگیری از تعلیق پروتکل الحاقی فرضاً که اول دی ماه ابلاغ بشود تا اول اسفند فرصت هست یعنی یک ماه بعد از شروع دوران بایدن! به عبارت دیگر، گشایش‌های قطعی بایدن را نه بخاطر تحلیل درست دولت و وزارت خارجه و سه سال استقامت ملی بلکه به خاطر طرح مجلس و فشار تهدید به نفع خودشان مصادره خواهند کرد و تاییدی بر درستی تفسیر خودشان در نظر خواهند گرفت لابد این بازی برای انتخابات ۱۴۰۰ هم مصرف خوبی خواهد داشت.»
اقدام مجلس حتماً کامل نیست
البته این طرح مجلس به‌تنهایی شاید نتواند کاری کند که طرف مقابل برجام هم به تعهدات خود عمل کند، پس باید مجموعه‌ای از اقدامات صورت بگیرد.
باید در کل کشور تصمیم بگیریم تا از این حالت رکود و ضعف خارج شویم. چیز زیادی برای از دست‌دادن نداریم. همه‌ی تحریم‌ها در اوج خود هستند و کارهای تروریستی هم انجام می‌شود و دانشمندان ما مثل گذشته ترور می‌شوند و همچنان به ما تهمت تولید بمب اتم زده می‌شود .با وجود اینکه تمام دوربین‌ها و بازرس‌های آنها اینجا هستند و می‌بینند که ما بمب نمی‌سازیم و با آن همه مذاکره می‌خواهند کشور را به نقطه‌ی صفر برسانند. می‌گویند که بحث ما چیزهای دیگری است و شما نباید موشک داشته باشید و یا برد موشک شما این‌جوری نباشد. یعنی می‌خواهند یک کشور را خلع سلاح می‌کنند. نمونه‌هایی مثل لیبی و عراق هستند. به آنها تجاوز می‌کنند و دولت‌شان را عوض می‌کنند. رفتار آنها را در افغانستان ببینید. خیلی راحت نیروی نظامی را پیاده می‌کنند و به آنها تجاوز می‌کنند.
اگر می‌خواستیم با ما هم این‌طوری رفتار شود، می‌رفتیم و تن می‌دادیم. اما اهداف انقلاب ما این نبود. بنابراین من معتقد هستم اقدام مجلس حتماً کامل نیست اما درعین حال یکی از پازل‌هایی است که باید گذاشته شود. مسئولین اجرایی هم اعلام کردند باید مدل غنی‌سازی را عوض کنیم و کارهای تحقیقاتی خود را آغاز کنیم چون هیچ چیزی سر جای خود نیست. پس چرا ما باید سر جای خود باشیم؟ به این سؤال کسی پاسخ نمی‌دهد و خود آقای ظریف هم پاسخ خوبی برای مسائل دارند، هرچند دولت ممکن است بگوید این طرح را قبول ندارد. البته همان‌طور که گفتم این طرح باید در چارچوب سیاست‌های کلی نظام باشد.»
جمهوری‌خواه‌ها بیشتر هارت و پورت کردند
مدیرمسئول وب سایت خبری الف درباره‌ی اینکه « آیا ممکن است که این حساسیت‌های برخی از مجلس فعلی در جهت گشایش اقتصادی برای انتخابات 1400 باشد» به انصاف نیوز پاسخ داد: «این تحلیل‌ها بسیار سطحی است. باید زیرساخت‌های تصمیم‌گیری و سیاست‌های آمریکا را بررسی کنیم. موضوع دموکرات‌ها و جمهوری‌خواه بارها مطرح شد. هنوز کسی پاسخ روشنی به آن نداده است. بیشتر این جنگ‌ها و تحریم‌ها به‌صورت هوشمندانه در دولت اوباما طراحی شد. اما جمهوریخواهان بیشتر هارت و پورت کردند. بنابراین اگر کسی این زیرساخت‌ها را نشناسد، فکر می‌کند با رفتن ترامپ -یک پدیده و یا یک دیوانه- اتفاق عجیب و غریبی می‌افتد. اما این‌طور نیست، ضمن اینکه برجام دستاوردی نداشته است.
البته برخی می‌گویند برجام ما را از جنگ دور کرده است و به نظرم این تحلیل درستی نیست و قابل اثبات نیست. آثار مادی و عملیاتی برجام در رفع تحریم‌ها بود که هیچ اتفاقی در این حوزه رخ نداد. به صحبت‌های آقای روحانی پس از برجام گوش کنید، می‌گوید ازاین پس همه تحریم‌ها برداشته می‌شود. البته اگر به تعهدات عمل می‌کردند، توافق خوبی بود و این روشن است. الان خطوط ما تعطیل شده است. برگشت به آن خطوط تحقیقاتی و تولیدی در حوزه هسته‌ای زمان‌بر است. باید زمان زیادی صرف کنیم تا برگردیم نقطه‌ای که قبلاً بودیم. طرف‌های برجام دیگر انگیزه‌ای ندارند چون گفتند تحریم‌ها سر جای خود است و جمهوری اسلامی هم همه‌ی کارها را کرده است. و این تحلیل غلط راداشتند که اگر ما یک کم دیگر سفت بگیریم این‌ها هم اینجا خفه می‌شوند. البته نشان دادیم با همه‌ی کاستی‌ها و شرایطی که کشور ما دارد، این اتفاق رخ نمی‌دهد.
اروپا هم که نشان داد واقعاً در مقابل آمریکا ذلیل است
اگر برجام دستاوردی داشت، مطمئناً همه‌ی منتقدان از آن دفاع می‌کردند. کافی است فقط به حرف‌های آقای روحانی، ظریف و عراقچی توجه کنیم، بسیار روشن و صریح می‌گویند. مثلاً آقای روحانی می‌گوید مگر آدم دیوانه است دوباره با آمریکا مذاکره کند. آقای ظریف هم می‌گوید اگر می‌خواهید بیاید و برجام را عملی کنید. مذاکره نمی‌خواهد. اروپا هم که نشان داد واقعاً در مقابل آمریکا ذلیل است. محدودیت‌های جدی استراتژیک دارد و اصلاً قدرتی در مقابل آمریکا محسوب نمی‌شود. او حتی نتوانست یک شرکتی به نام -اینستکس- ایجاد کند، تا یک خط اعتباری برای مسائل ضروری ما باشد، حتی قابل کنترل هم بود.
تنها هنر اروپا می‌توانست این باشد حالا که تحریم‌های بانکی پیچیده است یک راه باریکی را باز کند تا پول‌ها منتقل شوند آن هم در حوزه‌های انسانی مثل دارو و غذا. زمان بسیاری معطل این شرکت بودیم. به نظر من تصمیم مجلس به‌عنوان یک گام درست است و ما باید گام‌های دقیق‌تر دیگری هم برداریم و دست خود را پر کنیم و آنها هم ببینند در این مسیر جدی هستیم. یا حداقل اینکه رژیم وحشی‌ای مثل اسرائیل را کنترل کند و بدانند که بالاخره دست ما هم‌بسته نیست اگر هم فردا خواستیم مذاکره کنیم، مثل الان دست خالی نباشیم.
انتهای پیام
حرف دیشب قالیباف که مصوبه مجلس با تایید شورای امنیت صورت گرفته کاملا دروغ است. دروغ همچنان حرام است مگر اینکه مجلس دنا پلاس حلالش کرده