بهاره هدایت: اعتراضات با نادیده گرفتن پایان نمی‌یابد
بهاره هدایت روز سه‌شنبه 18 آذر ماه در لایو اینستاگرامی انصاف نیوز به مناسبت روز دانشجو به موضوع فعالیت دانشجویی و وضعیت فعالان دانشجویی پرداخت. در این شب با علی‌اکبر موسوی خوئینی، عضو اسبق دفتر تحکیم وحدت و نماینده‌ی مردم تهران در مجلس ششم نیز مصاحبه شده است.
دو شب پیش نیز انصاف نیوز با دکتر احسان شریعتی پژوهشگر فلسفه، عبدالله مومنی فعال سابق دانشجویی و علی نانوایی فعال فعلی دانشجویی از جریان دانشجویان عدالت‌خواه گفت‌وگو کرده بود.
در ادامه بخشی از صحبت‌های بهاره هدایت را می‌خوانید:
انصاف نیوز: امسال کرونا بود و مراسم حضوری برگزار نشد، از طرفی برنامه‌ی آنلاین خوبی هم برگزار نشد. امسال مراسم پرشوری نداشتیم؟
بهاره هدایت: حتماً خبر دارید که دادستانی تهران به درخواست یک نهاد نظامی نامه‌ای زده به رؤسای دانشگاه که عناصر فتنه و افراد مسئله‌دار را به دانشگاه راه ندهند. من می‌دانم که برنامه‌های خیلی از انجمن‌ها کنسل شد.
البته این را هم باید گفت که امسال به‌خاطر این بیماری به‌طورکلی شور و حالی نیست چون اتفاق باید در صحن دانشگاه رخ بدهد.
فکر نمی‌کنید که فضای دانشگاه نسبت به گذشته سردتر شده؟
خیر. دانشگاه متأثر از فضای بیرون است. یعنی اگر جامعه سرخورده شده باشد همین را در دانشگاه هم می‌بینید. به نظرم درصد دانشجویانی که فعال هستند خیلی تغییری نکرده ولی از طرفی سیاست‌های هدف داری مانند پولی شدن، کنترل خوابگاه‌ها و.. که دانشجو را مشغول مسائل مالی کرده. شما فشارها را هم‌روی این بگذارید. فعالین دانشجویی چون عقبه‌ای هم ندارند مشکل برایشان دوچندان است. نهادهای دانشگاهی را از بین بردند و اگر الان هم تشکلی هست به‌سختی فعالیت می‌کنند و اجازه‌ی ایجاد اتحادیه را به آنها نمی‌دهند.
در زمان‌های دیگر هم محدودیت‌هایی وجود داشت. چه زمانی محدودیت‌ها کم شد؟
ما در دفتر تحکیم یک زیرساختی داشتیم. از اواخر دوره‌ی اصلاحات و دوران احمدی‌نژاد عقبه‌ی تشکل‌ها گرفته شد. یک‌به‌یک انجمن‌ها را از اتحادیه جدا کردند و در نهایت در سال 88 آنچه که از تحکیم باقی‌مانده بود را به‌حکم دادستانی غیرقانونی کردند و دیگر اجازه‌ی اتحادیه داشتن را به کسی ندادند.
دانشجویان هم اقبال چندانی به تشکل‌ها ندارند. بسیاری از تشکل‌ها کمتر از 20 عضو دارند.
این نتیجه‌ی فشارهاست. این تشکل‌ها قرار است که از دانشگاه نیرو جذب کند. وقتی فشار زیاد می‌شود نهاد یا باید فکر کند که خودش را حفظ کند که از بدنه جدا می‌شود یا باید با بدنه همراه شود که نهادش از بین می‌رود. نهادها اجازه‌ی فعالیت ندارند.
فضا آن‌قدر بسته است که برای یک لایو اینستاگرامی از چند جا تماس می‌گیرند برنامه را لغو می‌کنند.
فکر نمی‌کنید تشکل یافتن‌ها تغییر شکل داده و دیگر خیلی‌ها به دنبال تشکل مجوزدار نیستند؟
وقتی فضا این‌طور است اعتراض به سمت عصیان کردن می‌رود و فعالیت رسمی را کلاً کنار می‌گذارد. در فضای توییتر که این‌همه خشم وجود دارد – که بستر واقعی دارد – درصد بسیار بالایی دانشجو هستند.
من منظورم بیشتر دیدگاه دانشجویان نسبت به تشکل‌هاست. برخی انتقاد می‌کنند که تشکل‌ها فارغ از جناح سیاسی به‌نوعی پله‌ای برای رسیدن به قدرت بودند.
من به‌طورکلی این را نمی‌توانم بگویم. حداقل من باکسانی که ارتباط دارم این‌طور نیستند.
حتی در دفتر تحکیم هم خیلی‌ها به قدرت رسیدند.
شما کدام دوره را با کدام دوره مقایسه می‌کنید. بله دفتر تحکیم در دوره‌ای جای سرکوب بوده. دفتر تحکیم در دهه‌های متفاوت تفاوت ماهوی پیدا کرده. به نظرم آن دوره‌ای که منتهی به سال 88 شد کارنامه‌ی درخشانی دارد.
به‌طورکلی چه تغییری در شکل جنبش دانشجویی می‌بینید؟
اولاً که ابزارها تغییر پیدا کرده. دوما برنامه‌هایی برای سیاست زدایی از دانشگاه اجرا شده. در دوره‌ی ما دانشجو دغدغه‌ی مالی نداشت. ما تلاش می‌کردیم و دانشگاه قبول می‌شدیم. الان ولی شما باید پول خرج کنید، کلاس کنکور بروید تا قبول شوید. از طرفی سهمیه‌های پیدا و پنهانی هم وجود دارد.
برای نمونه در همین دانشکده‌ی علوم سیاسی دانشگاه تهران، حتی نسبت به دیگر دانشکده‌ها دست‌کاری جدی و آشکاری در قبولی‌های طیف خاصی از دانشجویان صورت‌گرفته است.
و اساتید.
بله، گویا بسیاری از اساتید و دانشجویان دارند یک دوره‌ی کارآموزی طی می‌کنند تا بروند جز همین دستگاه ایدئولوژیک بشوند. مسئله این است که دانشجویی که پول ورود به دانشگاه را ندارد باید چه کند؟ نمی‌شود عده‌ای را متمایز کرد چون پول بیشتری دارند.
شما ترکیب هیئت‌علمی دانشگاه‌ها را خصوصاً در رشته‌های علوم‌انسانی نگاه کنید بسیار ناامیدکننده است. حتی اگر به گرایش ایدئولوژیکشان هم توجه نکنیم باز همین است. یعنی بسیاری از اساتید سواد ندارند.
البته هنوز اساتید خوب داریم. ولی بسیار کم شمار هستند و زیر ضرب هستند. شما ممکن است یک ترم سر کلاس بروید و هیچ انباشتی نکنید. این درمورد دانشگاهی است که دانشگاه برتر کشور است.
یکی از مشکلات ما این است که دانشجو زیاد داریم. بااین‌وجود شما معتقدید باید برای رفتن به دانشگاه تسهیلاتی در نظر گرفته شود؟
آن بخشی که شما راجع‌به آن حرف می‌زنید عمدتاً پولی هستند. سهمیه‌ی دانشگاه‌های دولتی تفاوتی نکرده است. بلکه درهمان‌ها سهمیه‌ی روزانه کم شده و شبانه اضافه شده.
دانشگاه یک نهاد متفاوت است و قرار بوده کارکرد دیگری داشته باشد. از آن کارکرد کاملاً تهی شده.
در این مدت که کرونا آمده فعالیت دانشجویی چه تغییری کرده؟
فعالیت دانشجویی دچار تعلیق شده. همان‌طور که خود دانشگاه و کلاس‌ها دچار تعلیق شده است؛ بنابراین خیلی تعجب ندارد که فعالیت دانشجویی تعلیق شود. ولی این موقت است. وقتی کرونا تمام شود همه چیز به حالت اول برمی‌گردد.
اما این یک تفاوتی کرده. الان دیگر امکاناتی که دانشگاه در اختیار برخی تشکل‌ها قرار می‌داد حذف شده و همه برابر شده‌اند.
یک نگرانی وجود دارد که بعدازاین بخواهند یک اختلالی در فعالیت تشکل‌ها ایجاد کنند. برای نمونه برگزاری انتخابات‌ها. ولی فشارها کم نشده. در همین دوران کرونا چندین دانشجو دستگیر شدند. حکم گرفتند و حتی زندان رفتند.
بیایید ببینید که یک بدنه‌ی معترضی وجود دارد. نمی‌شود این را انکار کرد. اگر بگویید فلان جا نباش که این از بین نمی‌رود. این فقط به تعویق انداختن مواجهه با خشم است. نه جسارت مقابله را دارند و نه به آن می‌پردازند. این برای کشور خطرناک است.
ببینید | ویژه روز دانشجو: گفت‌وگو با بهاره هدایت و موسوی خوئینی
انتهای پیام
