بهاييت، فرقه يا دين؟

عبدالله شهبازی، تاریخ پژوه در کانال تلگرامی خود، یادداشتی نوشته ی «سيده راضيه حسيني» را بازنشر کرده که در پی می آید:

کلمه ی «فرقه» (Cult) كه به اشتباه برای اشاره به جنبش‌هاي نوپديد ديني مورد استفاده قرار مي گيرد، واجد ويژگي‌هاي مشخصي است كه منجر به شكل گيري يك گروه بسته با اعضايي سرسپرده و ساختاري تشكيلات مانند مي شود. و به علت آسيب‌هايي كه متوجه اعضاي خود و جامعه مي‌كند،‌ كشور‌هاي مختلف نظير آمريكا و فرانسه را وادار به تصويب قوانيني در ممانعت از فعاليت چنين گروه‌هايي کرده است.

افرادي نظير مارگارت سینگر، استیون حسن وحتی وِبِر فاکتورهای ویژه‌ای برای رفتارهای فرقه‌ای برشمرده‌اند. از جمله کنترل ذهنی اعضا از طریق دستکاری ساختار ذهنی و به شکل اقتدارگرایانه، ساختار کمونی (ایزوله شده از جهان خارج) و توتالیتر، تبلیغ ایدئولوژیک شدید، برنامه‌های سیستماتیک تلقین، و بقا در طبقه ی متوسط جامعه.

لایه های مختلف ارتباط فرقه ای،‌ ساختاري به شدت ایست،‌ اولويت روابط فرقه ای بر سایر روابط اجتماعی، حتی خانوادگی و نيز مراتب رازداری تا تبدیل شدن عضو به یک سرسپرده کامل از ديگر ويژگي‌هاي فرقه است. در فرقه ها رهبر و یا ساختار رهبری، جایگزین خدا شده و وفاداری به رهبر جایگزین وفاداری به خدا و پرستش اوست.

تمرد از این ویژگی‌ها نیز همواره با تنبیهات سنگینی که گاه تا مرگ ادامه می یابد همراه است. حال آنكه اعضا بعضا به علت نا آگاهي از ماهيت اصلي فرقه،‌ به آن پيوسته‌اند و به واسطه ی ويژگي‌هاي يادشده امكان جدايي از تشكيلات را ندارند.

فرقه ها به علت محدوديت هاي زيادي كه چه در افکار عمومی و چه قوانین ضد فرقه ای متوجه آن‌ها مي كند بسته به جمعيت هدف، سعي در معرفي خود در قالب‌هايي نظير دين يا NGO مي کنند.

بهاييت به عنوان یکی از ریشه دار ترین فرقه های موجود در ایران نیز چنین رویکردی را پس از مهاجرت رهبران فرقه به حیفای اسراییل دنبال کرده و همواره با كمك تبليغات رسانه‌اي حاميان خود، در پی شناسانده شدن به عنوان دین بوده است.

در حالي كه كه ويژگي‌هايي نظير جایگزین شدن انسان به جای خدا (قطب بهاييت) و پذیرش بیت العدل به عنوان یک ساختاري خداگونه، مراتب ساختاری بسیار پنهان تا سازمان مخوف و ناپیدای محافل و لجنه ها، ‌وجوب وفاداری به فرقه و تنبیهات شدید در نتيجه تلاش براي جداشدن از تشكيلات که از طرد تا تا مرگ مصداق پیدا می کند، هیچ یک با هیچ تعبیری از دین سازگار نیست. كه اين امر سبب شده در بسیاری از کشورها نظير آمريكا و فرانسه خود را یک سازمان مردم نهاد (NGO) معرفی می کند.

انتهای پیام