گفتگویی با بانوی قدرتمندی کره که به ایران آمده
روزنامه «ایران» ساعاتی پیش از سفر رییس جمهور کره جنوبی به ایران نوشته بود:
تهران، امروز برای نخستینبار در تاریخ 52 ساله رابطهاش با کره جنوبی میزبان رئیسجمهوری این کشور است. «پارک گئون های» نخستین زن از کره جنوبی است که در سال 2013 بر کرسی داغ ریاست جمهوری نشست تا نامش در فهرست زنان نامدار جهان قرار گیرد.
این سیاستمدار عملگرا که میگوید «رهبران باید به وعدههای خود عمل کنند، حتی اگر آسمان سقوط کند» بعد از حل و فصل چالش هستهای کشورمان، عزم خود را جزم کرده است، فصل تازهای از روابط دوجانبه را میان تهران و سئول رقم بزند.
سفر مهم او در این برهه حساس از تاریخ روابط خارجی ایران که در رأس یک هیأت پرشمار سیاسی و اقتصادی صورت میگیرد در حالی است که کره جنوبی طی سالهای اخیر یکی از مهمترین شرکای اقتصادی و یکی از اصلیترین خریداران نفت ایران بوده است و حالا گشوده شدن گرههای سیاسی پرونده هستهای ایران، مسئولان این کشور را بر آن داشته تا به سمت و سوی ارتقای روابط همهجانبه با کشورمان گام بردارند.
حضور معنادار «پارک گئون های» در تهران نخستین گام از تصمیم جدید کره برای آغاز سطح جدیدی از روابط است؛ او کمی پیش از سفرش به کشورمان در گفتوگو با روزنامه «ایران»، دستیابی به تفاهم هستهای را فرصتی ارزشمند برای یافتن راههای جدید برای همکاری دو کشور دانسته است؛ مشروح این گفتوگو در پی میآید:
تهران و سئول با وجود فراز و نشیبهایی، در مجموع از مناسبات اقتصادی مطلوبی برخوردار بودند و اختلاف دیپلماتیک حادی با یکدیگر نداشتند. با وجود این سرکار نخستین رئیسجمهوری کره جنوبی هستید که به ایران سفر میکنید. ارزیابیتان از هم وزن نبودن تعامل دیپلماسی با مناسبات اقتصادی و فرهنگی دو کشور چیست؟
از زمان برقراری روابط دیپلماتیک بین ایران و کره از سال 1962، دو کشور کره و ایران در زمینه همکاریهای اقتصادی و تبادلهای فرهنگی پیشرفت داشتهاند. با این همه تعامل دوجانبه بین دو کشور تا به حال به دلایل مختلف، از منظر سیاسی نسبتاً کمتر از حد انتظار بوده است. نتایج اخیر درباره تفاهم هستهای ایران فرصتی ارزشمندبرای یافتن راههای جدید برای همکاری دو کشور در اختیار گذاشته است. هدف سفر من پیشبرد هرچه بیشتر تعاملات دوجانبه در سالهای آینده است. سفر من به ایران – از آغاز پایهگذاری روابط دیپلماتیک دو کشور – نخستین سفر رئیسجمهوری کره است و من قویاً امیدوارم که نقطه آغازی برای روابط بیشتر بین دو کشور باشد. امیدوارم ملتهای ما بتوانند همراه هم فصول جدیدی را در تاریخ همکاریهای سودمند دوجانبه به نگارش درآورند، هم در اقتصاد و هم در زمینههای متنوع دیگر.
چه هیأتهایی شما را در سفر به تهران همراهی میکنند و چه مأموریتی برای آنها تعریف شده است؟
من به همراه مقامات بلندپایه به ایران سفر خواهم کرد، از جمله چهار وزیر کلیدی در کابینه و هیأت همراه متشکل از 230 مدیر تجاری از میان مدیران شرکتهای بزرگ (چبالها) و همچنین از میان مدیران تعدادی از بنگاههای کوچک و متوسط نیرومند اقتصادی. این مدیران دولتی هر کدام جداگانه با همتایان ایرانی خود دیدار خواهند کرد و در زمینه اقدامات مختلف برای همکاری با یکدیگر گفتوگو خواهند کرد، که میتواند برای مثال شامل امضای یادداشتهای تفاهم باشد. قابل ذکر است که نمایندگان شرکتهایی که در این دیدار حاضر هستند از تمامی بنگاههایی آمدهاند که آینده همکاری اقتصادی با ایران را امیدوارکننده یافتهاند که از آن جملهاند نمایندگان مربوط به صنایعی در زمینههای زیرساختها، انرژی، تولید و خدمات بهداشتی و درمانی.
امیدوارم که اینبار در زمینههایی که پتانسیل همکاری واقعی وجود دارد نتایج عمیقی گرفته شود تا چارچوب جدیدی برای همکاریهای اقتصادی بین دو کشور شکل بگیرد.
موضع «سئول» در قبال موضوع هستهای از ابتدای ارجاع آن به سازمان ملل تا رفع تحریمها چه بوده است و این موضعگیری بر چه پایههایی استوار بوده است؟
من فکر میکنم اینکه مسأله هستهای ایران از طریق گفتوگوی ایران و طرفهای درگیر به سرانجام رسید بسیار معنادار است. امیدوارم که نتیجه این گفتوگوها در مورد مسائل هستهای نقطه عطفی باشد نه تنها در برقراری صلح و ثبات در منطقه خاورمیانه، بلکه همچنین در زمینه پیشرفت نظام منع گسترش سلاحهای هستهای.
برای این منظور من معتقدم که اجرای متعهدانه تفاهمنامههای بینالمللی از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ از جمله قطعنامههای سازمان ملل و همچنین برنامه جامع اقدام مشترک مابین ایران و کشورهای گروه 1+5 (پنج عضو ثابت شورای امنیت سازمان ملل – چین، فرانسه، روسیه، انگلستان، ایلات متحده – به علاوه آلمان). جمهوری کره با تهدید بزرگ برنامه گسترش سلاحهای هستهای کره شمالی مواجه است. دولت کره توسعه هستهای کره شمالی را که تهدیدی برای صلح و ثبات در شبهجزیره کره محسوب میشود تحمل نخواهد کرد. این برنامه تهدیدی است برای برقراری صلح، نه تنها در شبهجزیره کره بلکه در منطقه آسیای شرقی و در کل جهان. همچنین من اعتقاد دارم که ساکنان کره شمالی نیز نباید قربانی توسعه هستهای شوند که تنها هدفش برقرار نگه داشتن حکومت کیم جونگ اون است. ما با علاقه فراوان تأثیرات احتمالی توافق هستهای ایران را بر حل مشکل هستهای کره شمالی دنبال میکنیم. من امیدوارم که کره شمالی صداقت پیشه کند و در نزدیکترین زمان ممکن به پای میز مذاکره بازگردد.
سیاست «سئول» بعد از حل چالش هستهای در قبال تهران دچار چه تغییراتی شده است؟ آیا سفر رئیسجمهوری کره جنوبی را باید علاوه بر توسعه پیوندهای اقتصادی به منزله ارتقای چشمگیری در مناسبات سیاسی نیز بدانیم؟
ما از پذیرفتن قطعنامهای که باعث برداشته شدن تحریمها علیه ایران شد استقبال میکنیم. امیدوارم که ایران با همکاری با جامعه بینالمللی بتواند به رفاه و توسعه دست یابد. من انتظار دارم که این دیدار در این زمان فرصتی مهم برای ایجاد پیشرفت در همکاریهای دو جانبه در همه موارد باشد.
امیدوارم که در آینده گسترش تبادلات سیاسی ردههای بالا، جلسات مرتب بین وزیران خارجه دو کشور و احیای مجدد کمیته اقتصادی مشترک کره-ایران به نمایندگی وزیران بازرگانی دو کشور، به پیشبرد سریع همکاریهای اقتصادیمان کمک کند.
تا چه اندازه شیوه حل پرونده هستهای ایران در مورد پروندههای جدیتری مانند پرونده هستهای کره شمالی قابلیت تعمیم دارد و با توجه به اینکه کره شمالی از مرز تولید سلاح هستهای عبور کرده است حل و فصل این موضوع را تا چه اندازه محتمل میدانید؟
مورد کره شمالی کاملاً با ایران تفاوت دارد، چراکه این کشور از قوانین مربوط به معاهده منع توسعه سلاحهای هستهای تعدی کرده (NPT) و یکسری آزمایشهای هستهای انجام داده است. کره شمالی حتی در قانون اساسی کشورش ذکر کرده است که کشوری هستهای است. بر همین اساس، به کاربردن همان روشهایی که مسأله ایران را حل کرد در مورد کره شمالی دچار محدودیتهایی میشود.
با توجه به اینکه کره شمالی هماکنون تهدید کرده است که آزمایشهای هستهای بیشتری انجام دهد و درواقع از سلاحهای هستهای استفاده کند، من فکر میکنم مواجهه با این مشکل بدون اینکه کره شمالی را وادار کنیم در محاسبات استراتژیک خود در مورد توسعه هستهای تجدید نظر کند کار مشکلی خواهد بود. جمهوری کره با همکاری با جامعه جهانی، اطمینان حاصل خواهد کرد که کره شمالی متوجه این مسأله شده است که گزینه دیگری بجزصرفنظر کردن از جاهطلبیهای هستهای خود ندارد. در همین راستا دولت کره نهایت تلاش خود را میکند که کره شمالی را وادار کند تا به جای تهدید و ارعاب، در تلاش برای حل مسأله هستهای از طریق گفتوگوهای واقعی شرکت کند.
کره جنوبی معمولاً در مواجهه با رویدادهای خارجی مانند بحرانهای تروریستی منطقه خاورمیانه جهتگیری مشخصی نداشته است آیا این مسأله به آن معناست که سئول و کشورهای آسیای شرقی در خصوص مباحث مربوط به تروریسم خود را در حاشیه امن میبینند و اصولاً سیاست پرهیز از درگیر شدن در مباحث مبارزه با تروریسم را دنبال میکنند؟
قربانی شدن تعداد بیشماری انسان بیگناه در عملیات تروریستی در خاورمیانه و در کل جهان – از جمله آنچه سال گذشته در پاریس و اخیراً در بروکسل و لاهور پاکستان اتفاق افتاده است – بسیار تکاندهنده و تأسفبار است. تروریسم تهدیدی جدی برای برقراری صلح و امنیت در جامعه جهانی است و کشور کره هم در این میان استثنا نیست. دولت کره در برابر اعمال تروریستی که جان هزاران شهروند بیگناه را گرفته است، جهتگیری صریحی داشته است؛ این دولت همچنین قویاً این جنایات را که در هر شرایطی اعمالی غیرقابل توجیه علیه بشریت محسوب میشود، رد کرده و با جامعه جهانی برای پاسخ دادن به آنها همکاری کرده است.
در روزهای آتی دولت کره همراه با جامعه جهانی تلاشهای خود را برای مقابله با اعمال تروریستی و افراطگرایی خشونتآمیزی که موجب افزایش تروریسم میشود، ادامه خواهد داد.
حل چالش هستهای ایران برپایه «مذاکره» آیا میتواند به الگویی برای حل و فصل بحرانهای منطقهای از جمله مسأله سوریه با حضور طرفین منازعات و قدرتهای بزرگ تبدیل شود؟
خاورمیانه برای حفظ صلح و امنیت جهانی نقشی حیاتی دارد. من فکر میکنم که تلاشهای جهانی – شامل دولتها و خود منطقه- برای ایجاد صلح پایدار در منطقه بسیار ارزشمند است.
در حال حاضر منطقه خاورمیانه با چالشهای سیاسی و اقتصادی مختلفی روبهرو است. ایران به عنوان یک کشور کلیدی در منطقه، میتواند نقشی سازنده در رابطه با این مسائل ایفا کند. حتی اگر مقایسه مسأله هستهای ایران با مسأله سوریه دشوار باشد نیز به دلیل نقش چشمگیر ایران در منطقه، این کشور میتواند نقشی مهم ایفا کند.
دولت کره امیدوار است که در رابطه با ناامنی منطقه و بحران انسانی که به دلیل مسائل سوریه ایجاد شده است بزودی راه حلی سیاسی حاصل شود. در این رابطه، ما هم به تلاشهای جامعه جهانی خواهیم پیوست.
آیا کره جنوبی به دنبال آن است که در زمینه مبارزه با تروریسم نقش فعالی ایفا کند و در این مسیر تا چه اندازه مواضع خود را به مواضع ایران نزدیک میبیند؟
دولت کره به صورت فعالانه در تلاشهای بینالمللی برای مقابله با تروریسم براساس قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد مربوط به تروریسم، تقویت کمکهای انسانی برای پناهندگان سوری و عراقی و افزایش ظرفیت دولتهایی که در معرض افراطگرایی خشونتآمیز قرار دارند شرکت کرده است. ما به این تلاشهای خود ادامه میدهیم.
اهمیت و جایگاه ایران در دیپلماسی منطقهای را چگونه ارزیابی میکنید؟
من نسبت به تلاشهای ایران برای مبارزه و جلوگیری از افراطگرایی خشونتآمیز از طریق ایده «جهان علیه خشونت و افراطی گری» که توسط رئیسجمهوری روحانی درمجمع عمومی سازمان ملل در سال 2013 مطرح شد آگاه هستم. تروریسم هیچ حد و مرزی نمیشناسد. از اینرو یک کشور به تنهایی نمیتواند با آن مبارزه کند. همه کشورها باید به صورت مجدانه به تلاشهای جامعه جهانی برای مبارزه و جلوگیری از تروریسم بپیوندند.
اجرای تحریمهای جهانی ایران توسط کره جنوبی چه تأثیری بر تجارت دو کشور برجای گذاشت و در رقم و آمار مبادلات طرفین چه تغییری ایجاد کرد؟
تحریمهای بینالمللی علیه ایران تأثیر بزرگی بر روابط تجاری میان دو کشور (ایران – کره) داشت.
در سال 2011 و پیش از تحریمها، تجارت متقابل دو کشور معادل 4/17 میلیارد دلار آمریکا بود. هرچند که این مقدار در سال 2015 به 1/6 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد. تعدادی از طرحهای اقتصادی مشارکتی متوقف شد، شرکتها و تجار هر دو کشور نیز متحمل سختیهای زیادی شدند. اکنون تحریمهای ضدایرانی برداشته شده است و ایران به سیستم اقتصادی بینالمللی بازگشته است. انتظار میرود که همکاریهای اقتصادی دوجانبه بزودی به سطح پیش از اعمال تحریمها بازگردد. من امیدوارم که دو کشور براساس اعتماد ایجاد شده همکاری نزدیک داشته باشند.
آیا در این سفر علاوه بر مذاکره با مقامات رسمی ایران، مذاکره با بخشهای خصوصی اقتصادی ایران را نیز در برنامههای خود در نظر گرفتید؟
من در نشست تجاری کره – ایران که در حال حاضر توسط انجمن تجارت بینالمللی کره (KITA) و اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی ایران (ICCIMA) در حال آمادهسازی است شرکت خواهم کرد. در آنجا من با فعالان تجاری هر دو کشور صحبت خواهم کرد و درباره موارد مختلف پیرامون ارتقای همکاریهای اقتصادی بخش خصوصی گفتوگو خواهم کرد.
امیدوارم شرکتکنندههای ایرانی بتوانند ایدههایی سازنده درباره چگونگی ارتقای واقعی همکاری دوجانبه با هیأت 230 نفری فعالان تجاری که من را در این سفر همراهی میکنند ارائه دهند.
امیدوارم که در این فرآیند بحثهایی درباره طرحهای بالقوه نه تنها در زمینه همکاریهای سنتی – از قبیل زیرساخت و انرژی – بلکه در زمینه موتورهای محرک آینده چون IT، مراقبتهای بهداشتی و محیط زیست صورت بگیرد.
کره جنوبی در شرایط بعد از برجام سرمایهگذاری در کدام بخش از بازارهای اقتصادی ایران را هدفگذاری کرده است؟
امیدوارم که تجارت دوجانبه علاوه بر احیا، تنوع نیز پیدا کند. علاوه براین، امیدوارم که بتوانیم برای ارتقای رشد در زمینههای متنوع از زیرساخت و صنعت تا علوم و فناوری که برای بازسازی اقتصاد ایران ضروری است مشارکتی نزدیک ایجاد کنیم.
انتظار میرود که ایران در آینده نزدیک بر بهبود زیرساختهای خود تمرکز کند. این زیرساختها شامل راهآهن، راه، بنادر، نیروگاه برق، شبکه برقرسانی و منابع آبی هستند. اعتقاد دارم که با توجه به مشارکت شرکتهای کرهای در طرحهای مختلف ایران و اثبات فناوری و اعتبار خود، چشمانداز خوبی برای توسعه همکاری دوجانبه وجود دارد.
علاوه براین، در حال حاضر کره، واردکننده نفت خام از ایران است و ایران نیز واردکننده مواد خام و تولیدات صنعتی از کره است. اما پتانسیل زیادی برای متنوعسازی موارد تجاری میان دو کشور وجود دارد. با توجه به سطح بالای علم و فناوری و اشتیاق برای یادگیری در ایران، همافزایی فوقالعادهای برای همکاری مشترک در صنایع با ارزش افزوده بالای جدید چون فناوری اطلاعات و ارتباطات، مراقبتهای پزشکی و دارو و انرژیهای جدید و تجدیدپذیر وجود خواهد داشت.
شرکتهای نفتی کره تمایل دارند در کدام یک از طرحهای نفتی ایران سرمایهگذاری کنند؟ علت جذابیت طرحهای ایرانی در مقابل طرحهای نفتی کشورهای دیگر خاورمیانه چیست؟
من واقف هستم که ایران در حال حاضر به سوی طرحهای مختلفی به منظور بازسازی اقتصادی زیرساختهای انرژی به صورت عمومی، نه تنها در زمینه تولید نفت و گاز بلکه شامل زیرساخت ناوگان حمل بار، پالایشگاه نفت و چرخه ترکیبی تبدیل گاز به صورت یکپارچه گام برمیدارد. شرکتهای کرهای طی 30 سال گذشته تجربیات و فناوریهای فراوانی در زمینه زیرساختهای متنوع انرژی کسب کردهاند.
آنها همچنین علاقهمندند که هم در توسعه منابع ایران و هم در زمینه سرمایهگذاری در طرحهای زیرساختهای انرژی ایران مشارکت داشته باشند. تعهد و توانایی بنگاههای اقتصادی کرهای در تکمیل بموقع طرحهای محول شده – با وجود تمام سختیها – مورد تأیید ایران قرار دارد. بر پایه چنین اعتماد استواری، من انتظار دارم همکاریهای خوب در همه زمینههای مربوط به توسعه منابع و زیرساختهای انرژی شکل بگیرد.
«پارک گئون های»؛ نخستین رهبر زن که از کشوری غیرمسلمان به ایران سفر میکند
نگاهی به تاریخچه روابط ایران و کره جنوبی
به گزارش ایسنا، روزنامه «ایران» در پایان این گفتوگو آورده است: «پارک گئون های»، رئیسجمهوری کره جنوبی بنا به دعوت دولت ایران از امروز (یکشنبه) در سفری سه روزه راهی تهران خواهد شد. آنطور که خانه آبی (کاخ ریاست جمهوری کره) اعلام کرده است، «این نخستین سفر ریاست جمهوری کره جنوبی به ایران از زمان برقراری روابط دیپلماتیک ایران و کره در سال 1962 میلادی خواهد بود و انتظار میرود که این سفر فرصتی مهم برای توسعه همکاریهای دوجانبه پس از برداشته شدن تحریمهای ضد ایرانی در ژانویه باشد.» همچنین «پارک گئون های»، از زمان انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 اولین رهبر زنی است که از کشوری غیرمسلمان به ایران سفر میکند. رهبران زن از کشورهای پاکستان و بنگلادش پیشتر به ایران سفر کرده بودند.
روابط ایران و کره به زمان ریاست جمهوری چانگ هی پارک (پدر رئیسجمهوری کنونی) بازمیگردد. طی دوران زمامداری چانگ هی پارک، تلاشهای ویژهای در خاورمیانه برای جذب پروژههای ساخت و ساز و سرمایهگذاری در صنایع پتروشیمی صورت گرفت. کره سفارت خود در تهران را در سال 1967 گشود و سفارت ایران در سئول نیز در سال 1975 گشوده شد. در سال 1976، پیوند خواهرخواندگی دو شهر تهران و سئول شکل گرفت و یک سال بعد «خیابان تهران» در منطقه جنوبی سئول و «خیابان سئول» در شهر تهران تعیین شدند. در سال 1969 شاه مخلوع پهلوی از رئیسجمهوری چانگ هی پارک برای بازدید رسمی از ایران دعوت کرد و در سال 1978 نیز پارک از پادشاه ایران دعوت به عمل آورد. هرچند که به دلیل سقوط رژیم سابق ایران طی انقلاب سال 1979، هرگز اجلاس سران کره و ایران برگزار نشد و رئیسجمهوری پارک نیز در همان سال بر اثر سوء قصد جان سپرد. حال پس از گذشت چندین دهه، «پارک گئون های» این هدف را محقق خواهد ساخت.
ایران؛ تنها کشور تأمینکننده نفت کره
کره و ایران از زمان برقراری مناسبات دیپلماتیک، روابط اقتصادی ویژه را حفظ کردهاند. طی بحران نفتی اول در سال 1973، ایران تنها کشور تأمین کننده نفت کره بود. اوایل سال جاری میلادی، دولت کره یکسری از قوانین مالی و اقتصادی که به دلیل برنامه هستهای ایران و از سال 2010 به عنوان تحریمهای بینالمللی وضع شده بود را برداشت. پس از اینکه توافق هستهای ایران در جولای سال گذشته به نتیجه رسید، سئول ماهها در سکوت خبری در پی برنامهریزی برای سفر رئیسجمهوری پارک بود. ایران دارای چهارمین ذخیره نفت و بزرگترین ذخیره گاز طبیعی جهان است و با جمعیت 80 میلیون، یک بازار مصرف بسیار حیاتی به حساب میآید. خانه آبی اعلام کرد که انتظار میرود دومین اقتصاد بزرگ خاورمیانه امسال رشد 5.8 درصدی و سال بعد از برداشته شدن تحریمها رشد 6.7 درصدی را تجربه کند. ایران یکی از برترین شرکای تجاری کره است. حجم مبادلات تجاری بین دوکشور در سال گذشته به 6.1 میلیارد دلار رسید. ایران تقریباً 2.36 میلیارد دلار محصول به کره صادر کرد که اغلب آن را نفت خام تشکیل میداد. صادرات کره به ایران نیز 3.75 میلیارد دلار بود که اغلب از قطعات الکترونیکی، لوازم خانگی و محصولات کاغذی تشکیل شده بود.
در حال حاضر 350 نفر تبعه کره جنوبی ساکن ایران هستند. ماه نوامبر گذشته، وزیر امور خارجه کره، یون بیانگسه به ایران سفر کرد و با سه شخصیت مهم ایران از جمله آقای روحانی رئیسجمهوری دیدار کرد. در ماه فوریه، کشور کره کنفرانس اقتصادی در سطح وزرا را دوباره آغاز کرد. آخرین جلسه کمیسیون همکاریهای اقتصادی مشترک در سال 2007 تشکیل شده بود. همراهی یک هیأت بزرگ اقتصادی با رئیسجمهوری کره نشان دهنده علاقه کره به بازار ایران است. نمایندگانی از 236 سازمان تجاری و شرکت اقتصادی در این دیدار حضور خواهند داشت. شرکتهایی با تخصص در پتروشیمی، تولید برق، نیروگاههای تولید آب شیرین، توسعه شهری و بنادر و همچنین فناوری، ارتباطات، مالی و بهداشت و درمان که همه به بازار ایران علاقهمندند.
انتهای پیام