در نقد «ولایتمداری آیت الله مصباح»

حجت‌الاسلام احمد حیدری در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «در نقد «ولایتمداری آیت الله مصباح»» نوشت:

روزنامه جوان به قلم مدیر مسئولش، «عبد الله گنجی» در تمجید از ولایتمداری آیت الله مصباح نوشته است: «به آیت‌الله مصباح بنگرید، به‌رغم صد‌ها کتاب و آن سوادکم‌نظیر، وقتی به رهبری می‌رسیدند با سرعت به سمت بوسیدن دست و حتی پای رهبری می‌دویدند (البته رهبری هم مانع می‌شد و فیلم‌های آن موجود است)» و حجت‌الاسلام حاجی‌ صادقی نماینده ولی فقیه در سپاه هم می‌گوید: «من مانند آیت الله مصباح ولایت‌پذیر ندیدم».

در باره ولایت‌پذیری آقای مصباح چند نکته قابل تأمل وجود دارد:

1. ولایت پذیری و دفاع از محبوبیت «ولایت و ولیّ فقیه» وظیفه‌ای لازم است اول بر خود رهبری، دوم بر منسوبان و منصوبان ایشان، سوم بر همه مؤمنان. خود رهبری مقدّم بر همه وظیفه دارد از این محبوبیت دفاع کند و گونه‌ای عمل کند که همه یا اکثریت قریب به اتفاق جامعه به خدمتگزاری و رهبری خالصانه او باور یابند و یقین کنند ایشان بیشتر از خود مردم، خیر و مصلحتشان را می‌طلبد و برای آنان دل می‌سوزاند(کهف/6). در درجه بعد منسوبان و منصوبان رهبری به دفاع از ایشان سزاوارترند و رفتار و گفتارشان بیش از دیگران به رفعت یا تنزّل رهبر کمک می‌کند و در نهایت عموم جامعه باید با انجام وظیفه «النصیحة لائمة المسلمین»، خیرخواهانه و با نقد و دادن راهکار، زمینه رفعت یافتن ولایت و ولی فقیه را فراهم آورند.

2. در راستای این وظیفه امام هادی(ع) خطاب به مسلمانان می‌فرماید: «اتَّقُوا اللَّهَ وَ كُونُوا زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا شَيْناً جُرُّوا إِلَيْنَا كُلَّ مَوَدَّةٍ وَ ادْفَعُوا عَنَّا كُلَّ قَبِيحٍ(تحف العقول، 488) از خدا بترسید و سبب جمال ما باشید نه باعث بدنامی ما! و همه محبت‌ها را به سوی ما سوق دهید و زشتی‌ها را از ما دفع کنید.» ما خود جامع کمالات و مبرّا از نقایص هستیم ولی بسیاری، ما را در آیینه گفتار و رفتار شما می‌شناسند و این شما هستید که ما را زشت یا زیبا جلوه می‌دهید؛ مبادا با رفتار و گفتارتان به گونه‌ای ما را معرفی کنید که چهره منوّر ما را زشت و نازیبا گردانید.

3. مرحوم آیت الله مصباح را نمونه اعلای ولایتمداری معرفی کرده و به «دست و پابوسی» ایشان نسبت به رهبری استناد کرده‌اند در حالی که به نظر می‌رسد این رفتار نه تنها باعث رفعت یافتن رهبری نمی‌شود، بلکه کاری ناممدوح هم هست. ما در روایات با دست‌بوسی مواجهیم که از آن هم نهی شده و فقط نسبت به رسول خدا(ص) یا کسی که همرنگی با رسول الله دارد و دست بوسی او به نوعی دست بوسی رسول الله است (مثل بوسیدن دست عالم، سیّد بخصوص سیّد عالم، پدر و مادر و …)، جایز شمرده شده است(کافی2/185) اما «پابوسی» نسبت به معصومان هم ممدوح شمرده نشده از این رو وقتی یکی از اصحاب از امام صادق(ع) اجازه پابوسی خواست، امام او را به شدّت نهی کرد.(همان 186) حدیث شناسان در بیان سخن امام گفته‌اند امام خطاب به او سه بار قسم خورد که به جهت جایز نبودن یا رجحان نداشتن پابوسی، اجازه این کار نمی‎دهد یا سه بار او را قسم داد که این کار را نکند(همان).

4. «پابوسی» شبیه رفتار دهقانان انبار با امام علی است که برای تکریم، جلوی ایشان می‎دویدند و امام فرمود: «این کار شما جز رنج دنیایی و آخرتی برای شما ندارد و به امیرانتان هم نفعی نمی‌دهد»(نهج البلاغه، حکمت37).

5. ولایتمداری به این است که مدعیان به گونه‌ای در جامعه و با مردم رفتار کنند که محبوب مردم شوند و از محبوبیت خود برای محبوب سازی رهبری استفاده نمایند ولی کسانی که با سخنان و موضع‌گیری‌ها و رفتارشان محبوبیتی در جامعه نیافتند، چگونه می‌توانند سبب محبوبتر شدن رهبری گردند؟

6. عالمان زمانی ولایتمدارند و در راستای محبوبیت رهبری مؤثّر، که از دنیا بریده و فارغ از همه تعلّقات واسطه مردم با رهبری شده و فریاد فروخورده یا شکسته در گلوی مردم را نزد رهبری فاش بگویند و به همین جهت هم امام زمان(عج) برای عالمان «زهد و نصیحت» می‌خواهد(بلد الأمین 349) و این ولایتمداری در این زمانه درّ نایاب شده است. امید که شاهد «ولایتمدار بودن» همه عالمان و مردم باشیم.

انتهای ‌پیام