میزبانی عبرت‌انگيز | محسن صفایی فراهانی
محسن صفايي فراهاني، تحليلگر اقتصادي و فعال سیاسی در یادداشتی در روزنامه ی اعتماد نوشت:
ميزباني از ميهمانان كره‌اي براي ما ايرانيان درس‌آموز و عبرت‌انگيز است. كشوري كه روزگاري عقب‌تر از ما ايستاده بود و همزمان با ما برنامه‌ريزي براي توسعه را در دستور كار قرار داد، امروز در جايگاهي بسيار متفاوت از ايران قرار دارد و بايد ديد دليل تفاوت ايجاد شد ه در سال‌هاي اخير چيست و كدامين دلايل توانست كره جنوبي را به توسعه برساند.
مقامات كره جنوبي امروز در حالي پاي ميز مذاكره با مقامات ايران نشسته‌اند كه روند توسعه در دو كشور تقريبا همزمان آغاز شده است. سال ١٩٦٥، كره در ابتداي راه توسعه، كارشناساني را از ايران براي برنامه‌ريزي استخدام كرد و حالا كشوري كه در سال ١٩٨٠ توليد ناخالص داخلي معادل نصف ايران داشت، امروز توليد ناخالص داخلي ٥/٤ برابر ايران دارد و درآمد سرانه اين كشور از نصف درآمد سرانه ما به پنج برابر درآمد سرانه‌مان رسيده است. اين توفيق در سايه كدام سياست اصولي حاصل شده است؟
پاسخ به اين سوال مي‌تواند گره كلاف سر درگم توسعه در ايران را نيز باز كند. با نگاهي اجمالي به موقعيت كره ميتوان دريافت مهم‌ترين دليل تغيير شرايط در اين كشور، رشد همه‌جانبه و در تمامي بخش‌ها از يك سو و پايبندي و اهميت به قانون از سوي ديگر بوده است.
بايد توجه داشت تا پيش از جنگ جهاني دوم كره‌جنوبي زير سلطه كامل ژاپن روزگار مي‌گذراند و در معنا مستعمره ژاپن محسوب مي‌شد. بعد از شكست ژاپن در جنگ جهاني دوم بود كه كره از اين كشور منفك شد و با كمك متفقين توانست طعم استقلال نسبي را بچشد اما بالاخره جنگي كه بين امريكا و شوروي در جريان بود سال ١٩٥٤ كره را به دو قسمت شمالي و جنوبي تقسيم كرد و شمالي‌ها زير سايه كمونيست‌ها ماندند و جنوبي‌ها در مراوده با قطب مخالف طرح تغيير را براي خود ريختند. مسير جنگ و مشكلات دنياي استعمار سبب شد كره تا مدت‌ها زير سايه ژنرال‌هاي نظامي نفس بكشد اما از سال ١٩٦٠ بود كه كره تصميم گرفت به توصيه امريكايي‌ها سراغي از برنامه‌ريزي براي توسعه بگيرد، كارشناساني از ايران را استخدام كرد و پي‌ريزي توسعه را در دستور كار قرار داد. غربي‌ها در سال‌ها حدود ٤٠ تا ٥٠ ميليارد دلار در كره سرمايه‌گذاري كردند و
شايد همين نكته يعني سرمايه‌گذاري خارجي و حمايت تكنولوژيكي غرب از اين كشور بتواند توجيهي براي توسعه نيافتگي ايران تلقي شود اما ذكر اين نكته ضروري است كه ايران در اين سال‌ها از محل فروش نفت درآمدي به مراتب بيش از ٤٠ ميليارد دلار داشته و نمي‌توان اين نكته را دستاويزي براي توجيه قرار داد.
پيكان و هيوندايي در يك سال توليد شدند اما كاش امروز مقايسه‌اي ميان دو واحد توليدكننده اين خودروها در ايران و كره جنوبي صورت گيرد تا معلوم شود در سطح جهاني و منطقه‌اي اين دو چه حرفي براي گفتن دارند. از سوي ديگر بايد ديد سطح تكنولوژي در اين كشور چقدر رشد كرده است، در حالي كره‌اي‌ها با خريد تنها دو واحد تكنولوژي در حوزه پتروشيمي صاحب توانايي و برند در اين حوزه شده كه ما با وجود دارا بودن سي پلنت در پتروشيمي مجبوريم براي راه‌اندازي پلنت سي و يكم از خارجي‌ها كمك بگيريم و اتفاقا خود كره‌اي‌ها نيز در اين مسير حرفي براي گفتن دارند.
شايد اعداد و ارقام و داده‌ها در حوزه اقتصاد بيش از ساير بخش‌ها مورد توجه جامعه ايران باشد اما بايد به اين نكته مهم توجه كرد كه توسعه كره تنها به حوزه اقتصاد معطوف نبوده و اين كشور در ساير حوزه‌ها نيز با موقعيتي مناسب روبه‌رو شده است. امروز دموكراسي در كره جنوبي نهادينه و قابل دفاع است و مطبوعات و راديو و تلويزيون فضاي مناسب و مساعدي را دارند. انتخابات چه در سطح مجلس و چه در سطوح ديگر آزاد برگزار مي‌شود و دولت پايبندي تام و تمامي به قانون دارد. آزادي‌هاي اقتصاد و شرايط رقابتي نيز موجب رشد اقتصادي اين كشور شده و كره در اثر وجود اين فضا توانسته است ميان چين و ژاپن عرض‌اندام كند و در زمره ١٠ تا ١٢ اقتصاد برتر جهان نيز جاي گيرد. به اين ترتيب كشوري كه فاقد هر گونه ذخيره معدني و البته ذخاير نفتي است، توانسته است تنها با تكيه بر قابليت‌هاي داخلي‌اش توسعه را تجربه كند. آنچه سبب شد كره جنوبي در اين سال‌ها رشد كند بدون ترديد ناشي از پنج دهه اعتقاد به قانون و رشد همه‌جانبه در كره جنوبي بوده است. اتفاق رخ داده در اين كشور به سختكوشي، كار مفيد و تكيه بر توانايي‌هاي داخلي اين كشور بر‌مي‌گردد. شايد بتوان گفت مهم‌تر از برنامه‌ريزي در كره جنوبي، اعتقاد به برنامه‌ريزي در اين كشور باشد. همه عناصر جامعه در عمل نشان داده‌اند كه به قانون پايبند هستند و همين سبب پيشرفت كار شده است. سالياني قبل وقتي پلي در كره جنوبي فروريخت، به جاي محكوميت پيمانكار و مشاور و… وزير مربوطه وقت استعفا داد تا نشان دهد تا چه ميزان براي قانون و جايگاه آن ارزش قايل است. بر اين اساس ميتوان نتيجه گرفت اين جامعه به كمك مردم، دولت و بخش خصوصي بهاداده شده پيشرفت كرد، حال آنكه بررسي‌ها نشان مي‌دهد ما نه تنها در مقابل كره جنوبي كه در برابر امكانات و توانايي‌هاي خودمان در جا زده‌ايم و عقب مانده‌ايم و بايد از تجربه ٥دهه تغيير كره درس‌هاي بزرگي را بياموزيم.
انتهای پیام
