نسبت سریال آقازاده و فساد واقعی؟
فرهاد عشوندی در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، در پاسخ به نقد پرویز امینی، تحلیلگر سیاسی، به سریال آقازاده نوشت:
«لُب لباب حرف این مجموعه نمایشی این است که فساد در کشور «خیلی خیلی خیلی ممکن» و «پیشگیری و فسادستیزی بسیار بسیار بسیار ناممکن» است». این ورودیه مطلب مطول پرویز امینی است در نکوهش سریال آقازاده برای رسیدن به این نقطه: سریال مشترک حامد عنقا و اوج، فساد در کشور را سیستماتیک و مبارزه با آن را ناممکن نشان میدهد.
اما واقعیات پررنگی که آقای امینی در نوشتن مطلب خود نادیده گرفته کدامند؟
روایت تیتروار تعدادی از پرونده های فساد در دو سه ساله گذشته که تحت عنوان دادگاههای ویژه مفاسد اقتصادی برگزار شدند و بسیاری از مدیران و وابستگانشان احکام سنگین گرفتهاند در این زمینه کفایت خواهند کرد.
آرشیو رسانهها در ماههای گذشته پر است از تطبیق مصادیق سریال آقازاده با این محکومین. اینکه نیما کدام آقازاده است. کاراکتر بحری با کدام پرونده همخوانی دارد. حاج حسن مصداق کدام پرونده اقتصادی جنجالی این روزهاست و … بسیاری از این پروندهها با چه احکام و سرنوشتهایی مواجه شده است.
بر خلاف آن نوشته و جریانی که این شبهه را مدام تکرار می کنند، شاید مهمترین ایراد سریال آقازاده این باشد که با جسارت و بیرحمی بیشتر به سراغ زیر و بم این پروندهها نرفته. تنها تلنگری به هر کدامشان زده و تیتروار از کنارشان گذشته اگرنه چه بسا مواردی که برخورد با فساد در ایران با جدیت و قاطعیت به سرانجام رسیده، کم نبوده و نیستند.
شاید بد نباشد این دوستان چندباره سخنان اخیر رهبر انقلاب در دیدار با مسئولان قضایی را مرور کند.
این که چرا تاکید رهبری بر ساخت فیلمها و سریالهایی با محتوای برخورد با مفاسد اقتصادی عملی نمیشود؟
اگر نگاه شتابزده و احساسی برای بررسی محتوای اثری چون آقازاده نداشته باشیم، با سوالات اساسیتری مواجه میشویم و باید بپرسیم چرا با وجود تعدد پروندههای فساد در ایران و جدیت رسیدگی به این پروندهها، آنهایی که به سراغ چنین سوژههایی میروند اینقدر انگشتشمارند؟
بی شک آقازاده نمونه ایده آل و بی نقصی در به تصویر کشیدن روایت فساد اقتصادی در کشور و تلاشهای انجام گرفته برای برخورد با حجم وسیع این فسادها نیست.
تردید نداریم که یک جستوجوی ساده در پروندههای فساد کشف و بررسی شده و جمع سردستی ارقام این فسادها، چنان برقی از سر میپراند که ارقام و ابعاد به تصویر کشیده شده در آقازاده در قیاس با آنها، شوخی به نظر میرسند.
به اینها جزئیات کیفرخواستهای نمایندگان دادستانی در پرونده دانه درشتهای افتاده به دام و شبکههای مافیاییشان را بیفزایید.
سخنان رسمی سران قوا یا نامزدهای تائید صلاحیت شده انتخاباتها و نمایندگان مجلس شورای اسلامی را هم کنارشان بگذارید و بعد مقایسه کنید.
آیا هنوز معتقدید تصویر ارائه شده در جریان مبارزه با فساد و آنچه در آقازاده نمایش داده شده اغراقآمیز است؟
بی شک آنچه سریالی مثل آقازاده به تصویر کشیده در مقابل واقعیتی که مردم میبینند و مسئولان از آن سخن میگویند، قدر سر سوزنی هم نیست، اما شما و همفکرانتان حاضرید در کنار توصیف ابعاد کهکشانی فساد و معضلات، به بخش کوچکی از تلاشهای مثبت و روند برخورد با این فساد اعتراف کنید؟
همین تجربه آقازاده با همه ضعفها و ایرادهایش توانسته ارتباط قابل قبولی با مخاطب ایجاد کند چون جدا از ساخت و چارچوب هنری، مردم تشنه شنیدن واقعیتها هستند. بخشی از این واقعیت که اثری از اوج پس از سالها بازگشت سرمایه سریع و مطمئت داشته، مطمئنا حاصل تم متفاوتی است که سازندگان آقازاده سراغش رفتهاند. اثری که آوازهاش از مرزها گذشته و تا گاردین، فایننشیال تایمز، الجزیره، اسپوتنیک و رسانههای چینی رسیده است.
به راستی دلیل چنین موفقیتی در برگشت سرمایه و مخاطب فراگیر و چنین بازتابهایی را در چه میدانید؟
جز این است که اندک شهامتی خرج شده تا بیرون از دایره بسته کارهای مورد پسند شما، گوشهای از فساد ریشهدار در کشور به تصویر کشیده شود.
غیر از این است که مخاطب خسته از سیاهی و ناامیدی، استقبال میکند از این که سفیدیها را هم ببیند و در تماشای تلاشهای انجام شده در کشور به دنبال نور امید بگردد؟
دوست عزیز! متاسفانه این نگاه «برچسب زن» شما و دوستانتان، چنان نطقها را کور میکند و دهانها را میبندد که اگر به شما باشد، همین روزنههای کوچک برای ساخت آثار جسور و متفاوت در نمایش مبارزه با فساد هم بسته خواهد شد.
انتهای پیام
تصویر فساد در سریال آقازاده مانند برخورد با آن گزینشی و جناحی بود. با دستگیرنشدن شهنام معلوم شد حاج حسن هم مهره بوده است.