مناظره غيرمستقيم ظريف و وزیر خارجه دولت بایدن
روزنامه‌ی اعتماد نوشت: چهار سال حضور دونالد ترامپ، رييس‌جمهوري كه از امروز مي‌توان پسوند «سابق» را در كنار نامش قرار داد در كاخ سفيد به پايان رسيد و از امروز جهان جوبايدن را به عنوان رييس‌جمهور ايالات متحده به رسميت مي‌شناسد. شايد هيچ جابه‌جايي در كاخ سفيد تا اين اندازه انتظار و عطش براي تغيير به دنبال نداشت . از امروز نه تنها مردم امريكا كه جهان از اين جابه‌جايي متاثر خواهد شد. تاجري كه براي ساختن هر بناي جديدي، ويرانه‌اي از خود باقي مي‌گذاشت جاي خود را به سياستمدار كهنه‌كاري داده كه به ترجيح ديپلماسي و چندجانبه‌گرايي بر زور و تكروي شهرت دارد. در حالي كه شيوع بيماري كرونا و اوضاع اقتصادي نابسامان در داخل ايالات متحده طبيعتا توجه جو بايدن را بيش از روساي جمهور سابق در 100 روز نخست به مسائل داخلي معطوف خواهد كرد اما اقدام‌هاي مخرب دونالد ترامپ در چهار سال گذشته در حوزه سياست خارجي هم چاره‌اي جز توجه فوري به پرونده‌هاي بين‌المللي براي تيم بايدن نگذاشته است. شايد به همين دليل است كه جو بايدن حلقه درگير با سياست خارجي را از مردان و زناني انتخاب كند كه همگي سري در ميان سرها در تيم باراك اوباما داشتند و براي همتاهاي خود در ساير كشورها ناآشنا و تازه وارد محسوب نمي‌شوند. افرادي كه در مرحله نخست در بسياري از پرونده‌ها بايد وضعيت را به چهار سال قبل بازگردانده و با مهندسي معكوس روند تخريبي پيش آمده در چهار سال اخير را جبران كنند. شايد برهمين اساس است كه ليست دستورهاي اجرايي كه بايدن بايد در روزهاي نخست حضور در اتاق بيضي شكل آنها را امضا و نهايي كند بيش از ليست‌هاي پيش روي روساي جمهور پيشين امريكا است. در اين ليست در حوزه سياست خارجي نام ايران بيش از همه جلب‌توجه مي‌كند. خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌اي با ايران در سال 2018 ميلادي، عملا اين توافق را به يكي از مهم‌ترين پرونده‌هاي پيش‌روي تيم بايدن در سال 2021 و البته چهار سال پيش رو تبديل كرده است. انتخاب چهره‌هايي چون آنتوني بليكن، ويليام برنز، جيك ساليوان و رابرت مالي از سوي جو بايدن عملا نگاه رسانه‌هاي بين‌المللي به پرونده ايران به عنوان يك اولويت را چندبرابر كرد. در يك ماه اخير بسياري از رسانه‌ها با ادعاي وجود ارتباط ميان تيم جو بايدن با جمهوري اسلامي ايران توجه عمومي را به خود جلب كردند و البته نحوه مواجهه با تهران هم به پرسش ثابت خبرنگاران از نامزدهاي احراز پست‌هاي متفاوت در كابينه بايدن تبديل شد. ناگفته پيداست كه با توجه به فضاي پيش آمده در ايالات متحده در نتيجه شكست دونالد ترامپ، تيم بايدن بيش از حد معمول هم در اظهارنظر صريح و بي‌پرده درباره نحوه برخورد با پرونده ايران محافظه‌كاري به خرج داد تا هم بهانه‌اي براي تخريب وجهه تيم به دست ترامپ نداده باشد و هم مانع از ارتكاب اقدام انتحاري از سوي رييس‌جمهور در حال وداع براي تخريب هرگونه روند سازش با ايران شود. با اين‌همه جلسه‌اي كه شامگاه سه‌شنبه به وقت ايران در مجلس سناي ايالات متحده برگزار شد به پرده‌برداري از بخشي از سياست احتمالي تيم بايدن درباره ايران تبديل شد و البته چندساعت پس از پايان اين جلسه محمدجواد ظريف، وزير خارجه ايران در تهران در حاشيه نشست هيات دولت برخلاف روال معمول هميشگي مدت طولاني‌تري را به حضور در جمع خبرنگاران اختصاص داد تا از اين تريبون همزمان با تغيير چهره قدرت در كاخ سفيد، پيام ديپلماتيك تهران را به گوش تيم جديد برساند.
آنتوني بلينكن، گزينه وزارت خارجه:
اگر ايران به برجام بازگردد، ما هم بازمي‌گرديم
شامگاه سه‌شنبه به وقت تهران «آنتوني بلينكن» كه در صورت تاييد در مجلس سنا از اين پس عنوان همتاي امريكايي محمد جواد ظريف را به خود اختصاص خواهد داد در جلسه بررسي تأييد صلاحيت خود در مجلس سنا تلاش كرد سياست تيم بايدن در مقابل با ايران را تشريح كند. سياستي كه چند وجهي خواهد بود و تصميم‌گيري درباره برجام تنها يكي از اضلاع آن خواهد بود. در ابتداي اين جلسه «رابرت منندز»، رييس كميته روابط خارجي مجلس سنا از بلينكن سوال كرد كه آيا با كنگره براي رسيدن به اجماع در خصوص ايران و مقابله با اين كشور به عنوان يك چالش همكاري خواهد كرد؟ طبيعتا پاسخ نامزد بايدن براي احراز پست وزارت خارجه مثبت بود. بلينكن در ادامه پاسخ به اين پرسش همان اتهام‌هايي را درباره ايران تكرار كرد كه همواره در 40 سال گذشته با ادبيات‌هاي متفاوت از زبان مقام‌هاي متفاوت امريكايي اعم از دموكرات تا جمهوري‌خواه شنيده شده و افزود: «هنگامي كه صحبت از سياستي تا اين حد چالش‌انگيز يعني مقابله با ايران مطرح است، اگر بتوانيم درباره اين مسائل همفكري كنيم در وضعيت بهتري قرار خواهيم داشت. در خصوص ايران دو نكته وجود دارد. اول اينكه، رييس‌جمهور منتخب بايدن به اين گزاره كه ايران به سلاح هسته‌اي دست پيدا نخواهد كرد متعهد است و مي‌دانم كه همه ما در اين كميته در خصوص اين هدف هم‌نظريم. ايران مجهز به سلاح هسته‌اي يا در آستانه دستيابي به آن يا با ظرفيت ساخت چنين سلاحي در كوتاه‌مدت، در زمينه‌هاي اقدامات مخرب ديگر اعم از حمايت از تروريسم، حمايت از نايبانش يا بي‌ثبات كردن منطقه كشوري خواهد بود كه اقدامات خطرناك‌تري نسبت به الان انجام خواهد داد. بنابراين، فكر مي‌كنم ما مسووليت فوري داريم تا هر آنچه مي‌توانيم براي جلوگيري از دستيابي ايران به سلاح يا به دست آوردن ظرفيت گريز هسته‌اي براي ساخت چنين سلاحي انجام دهيم. از نظر من، برجام به‌رغم محدوديت‌هايش در ماموريت خودش براي بستن مسيرهاي دستيابي ايران به مواد هسته‌اي لازم جهت ساخت سلاح هسته‌اي موفق عمل مي‌كرد. اين توافق علاوه بر اين، شديدترين بازرسي‌ها در تاريخ كنترل تسليحاتي را مستقر كرد.» بلينكن در ادامه با تاييد سياست جو بايدن براي بازگشت به برجام گفت: رييس‌جمهور منتخب معتقد است كه اگر ايران به توافق بازگردد ما هم به اين توافق بر مي‌گرديم، اما از اين مساله، همراه با متحدان‌مان كه بار ديگر با ما همراستا مي‌شوند به عنوان سكويي براي دستيابي به يك توافق طولاني‌تر و قوي‌تر و رسيدگي به مسائل ديگر به خصوص مساله موشكي و فعاليت‌هاي بي‌ثبات‌كننده ايران استفاده خواهيم كرد. حالا كه اين گفته شد، بايد بگويم كه با اين نقطه فاصله زيادي داريم. بايد ببينيم بعد از اينكه رييس‌جمهور منتخب سر كار مي‌آيد ايران چه اقداماتي انجام مي‌دهد و آماده انجام چه اقداماتي است، بعدا اگر آنها مي‌گويند كه به پايبندي برجام برگشته‌اند بايد ارزيابي كنيم ببينيم آيا به وعده‌هاي‌شان عمل كرده‌اند يا خير.» در ادامه بلينكن در پاسخ به پرسشي درباره همكاري با متحدان ايالات متحده در منطقه غرب آسيا درباره نحوه برخورد با ايران گفت: «ما حتما با شما (نماينده‌هاي كنگره) مشورت خواهيم كرد. فكر مي‌كنم همانطور كه رييس (كميته روابط خارجي مجلس سنا) گفت مهم است كه در آغاز اين فرآيند و نه پايان آن، با متحدان و شركاي خود در منطقه از جمله اسراييل و كشورهاي خليج [فارس] هم تعامل كنيم.»
براساس ترجمه خبرگزاري فارس از اين جلسه، آنتوني بلينكن در بخش ديگري از اين جلسه به سوال يك سناتور در خصوص دليل مخالفت با اقدام «دونالد ترامپ» در ترور سردار «قاسم سليماني»، فرمانده نيروي قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامي پاسخ داد. بلينكن تصريح كرد كه از ترور سردار سليماني متأسف نيست اما اين اقدام امريكا را امن‌تر نكرده است. او گفت: «هيچ‌كس براي حذف قاسم سليماني اشك نمي‌ريزد. هيچ‌كس از اين بابت كه او ديگر آنجا نيست تأسف نمي‌خورد. اما مساله اين نيست كه آيا حذف او كار صحيحي بود يا خير بلكه مساله پيش‌بيني تبعات چنين اقدامي بود و پرسيدن اينكه آيا اين اقدام ما را ايمن‌تر مي‌كند يا خير؟ دولت‌هاي قبلي از جمله دولت‌هاي بوش و اوباما به اين نتيجه رسيدند كه ما [با چنين اقدامي] ايمن‌تر نخواهيم شد. فكر مي‌كنم آنچه بعد از مرگ [شهادت] او شاهد بوديم از جمله حمله به مواضع‌مان در عراق- كه اگر نگوييم صدها سرباز امريكايي، ده‌ها نفر از آنها را به صدمات مغزي دچار كرد- اينكه نيروهاي‌مان در عراق مجبور شدند از بيم حمله شبه‌نظاميان مرتبط با ايران به عقب برگردند، اينكه صحبت‌هايي از بستن سفارت‌مان در بغداد مطرح شد و اقدامات مختلفي كه ايران انجام داد… اينها نشان مي‌دهند كه ايمني‌مان كمتر شد نه بيشتر.»
لويد آستين، گزينه وزارت دفاع:
ايران بايد پيشقدم شود
ايران تنها سوژه مورد بحث در جلسه بررسي تاييد صلاحيت وزير خارجه آتي نبود بلكه بخش اعظمي از ديدار سناتورها با «لويد آستين» ژنرال بازنشسته امريكايي و گزينه بايدن براي وزارت دفاع اين كشور نيز به مساله ايران اختصاص يافت. ادبياتي كه «لويد آستين» درباره ايران به كار برد با ادبيات بلينكن تفاوت فاحش داشت و البته به گواه برخي از تحليل‌گران اينچنين موضع‌گيري‌هاي تند و تيزي از سوي گزينه وزارت دفاع است كه مي‌تواند نظر مثبت سناتورهاي امريكايي را جلب كند. «لويد آستين» در همان ابتداي اظهاراتش ادعا كرد ايران تهديدي براي متحدان امريكا در منطقه غرب آسيا و نيروهاي مستقر اين كشور در منطقه است. او در ادامه ادعاهاي خود افزود: «اگر ايران روزي به توانمندي اتمي برسد، مقابله كردن با بيشتر مشكلاتي كه با آن در منطقه مواجه هستيم، به دليل اين مساله دشوارتر خواهد شد». گزينه وزارت دفاع امريكا در دولت بايدن، هرگونه بازگشت به توافق هسته‌اي ايران را نيازمند پيشقدم شدن تهران دانست و گفت: «پيش‌شرط ما براي بررسي بازگشت به توافق، اين است كه ايران شروط مشخص‌شده در آن را اجرا كند… بازگشت به نقطه‌اي كه بايد اكنون در آن قرار داشتند.» آستين با هشدار درباره اينكه كشورش هم در داخل و هم در خارج با گستره‌اي از دشمنان مواجه است، گفت كه وظيفه ارتش ايالات متحده است كه بر اين خطرات غلبه كند. «لويد آستين» در اين جلسه كه به جاي يونيفورم نظامي، كت‌وشلوار ساده‌اي پوشيده بود، مهم‌ترين و بزرگ‌ترين چالش كنوني امريكا را همه‌گيري گسترده ويروس «كوويد۱۹» در اين كشور معرفي كرده و اظهار داشت: «اين [همه‌گيري] بيش از ۴۰۰ هزار شهروند امريكايي را كشته است. اين ميزان تلفات، باورنكردني است. ما بايد هر كاري كه مي‌توانيم براي شكستن چرخه انتقال اين ويروس و تغيير دادن اوضاع انجام دهيم.» او در ادامه كشور چين را «نگران‌كننده‌ترين رقيب» امريكا توصيف كرده و مدعي شد: «هدف آنها اين است كه به يك قدرت مسلط در جهان تبديل شوند. ما بايد مطمئن شويم كه ستيزه‌جويي آنها را ارزيابي مي‌كنيم».
پيام تهران به تيم بايدن:
به دنبال باج‌گيري نيستيم، باج هم نخواهيم داد
ساعاتي پس از اظهارات نامزدهاي وزارتخانه‌هاي خارجه و دفاع تيم جو بايدن در واشنگتن، محمدجوادظريف در تهران از تريبوني كه در حاشيه جلسه هيات دولت در جمع خبرنگاران فراهم شده بوده استفاده كرد تا براي چندمين بار در يك ماه اخير نقشه راه مدنظر ايران براي بازگشت اعضاي اوليه برجام (ايران و 1+5) به توافق را به گوش اين اعضا و البته تيم جديد راه يافته به كاخ سفيد برساند.
اروپا مي‌داند كه ايران برجام را حفظ كرد
محمدجواد ظريف در ابتداي سخنانش با اشاره به ناتواني اروپا در اجراي تعهداتش در برجام گفت: اروپايي‌ها كاملا اطلاع دارند در سه سال گذشته كشوري كه با رعايت مصالح مردم خود و رعايت مصالح بين‌الملل و با عهدشناسي برجام را حفظ كرده، ايران بوده است. آنها نتوانستند منابع مالي براي اينستكس تامين كنند. حتي سخنگوي دبيركل ملل متحد هم ديروز اعلام كرد كه پول ايران در كره جنوبي آماده است و سازمان ملل نتوانسته اين پول را به نيويورك منتقل كند تا سهميه ايران را تحويل بگيرد. رييس دستگاه ديپلماسي با بيان اينكه هرچه اروپا و امريكا بخواهند پشت برخي ادعاها، خودشان را پنهان كنند، تاثيري ندارد، تصريح كرد: در مورد مسائل منطقه‌اي نيز همين‌طور است. آنكه منطقه ما را به آتش كشيده، سلاح ريخته و منطقه را به انبار باروت تبديل كرده، امريكا، فرانسه و اروپا است.
از اشتباهات ترامپ درس بگيريد
ظريف با اشاره به شكست سياست فشار حداكثري خاطرنشان كرد: مردم با مقاومت خود فشار را شكست دادند و ديپلماسي جمهوري اسلامي ايران هم امريكا را در مجامع بين‌المللي با پشتوانه حمايت مردم شكست داد. هفته قبل ۱۱۰ كشور عليه امريكا در صحن مجمع عمومي راي داد و فقط ۱۰ راي به نفع امريكا راي دادند كه اين به‌رغم تلاش‌هاي امريكايي‌ها بود. وي با بيان اينكه دولت جديد امريكا از اين شرايط بايد درس بگيرد، گفت: آيا دولت جديد امريكا مي‌خواهد آن سياست، فضاحت و سرافكندگي را در برابر دنيا داشته باشد يا آنكه مي‌خواهد روش جديدي را انتخاب كند. همانطور كه مقام معظم رهبري فرمودند ما عجله نداريم ولي به عهد خود پايبند هستيم. اگر تحريم‌ها را برداشته و اروپايي‌ها به تعهدات خود عمل كنند، ما هم به تعهدات خود كاملا عمل خواهيم كرد. قرار نيست دولت جديد امريكا به كسي باج دهد، فقط قرار است تعهدات خود را امضا كند. ما براي امضا و اجراي تعهدات ديگران به آنها باج نخواهيم داد. به دنبال باج‌گيري از كسي هم نيستيم. آنها تعهداتي دارند، خساراتي به ملت ايران وارد كرده‌اند. ما بايد ببينيم كه چقدر آنها آمادگي دارند كه به تعهدات‌شان عمل كنند.
ظريف در پاسخ به سوالي درباره خبر روزنامه فيگارو مبني بر انجام مذاكره ميان مجيد تخت‌روانچي، سفير ايران در سازمان ملل متحد با مقامات دولت بايدن يادآور شد: خيلي جالب است كه خبرنگار فيگارو چك نكرده است كه آقاي روانچي در سه هفته گذشته ايران بوده و روز دوشنبه به تازگي به نيويورك بازگشته است. آنهايي هم كه تازه برمي‌گردند يك هفته‌اي در قرنطينه هستند بنابراين بي‌حساب صحبت كرده است.
محدوديت‌هاي تسليحاتي را به دلايلي پذيرفتيم
وي درباره اظهارات روز گذشته آنتوني بلينكن مبني بر اينكه امريكا به دنبال يك توافق مستحكم با ايران است كه شامل مباحث موشكي و منطقه‌اي مي‌شود، بيان كرد: ما يك توافق مستحكم داريم كه شوراي امنيت سازمان ملل متحد در قطعنامه‌اي كه امريكا هم باني آن بود به اتفاق آرا به آن راي داد. نكاتي كه در اين توافق است يا نيست، با توافق انجام شده است. وزير امور خارجه با بيان اينكه موضوع زمان‌بندي‌ها در توافق يكي از طولاني‌ترين موضوعات مذاكره بوده است و امكان ندارد در مورد آن دوباره مذاكره شود، گفت: امريكايي‌ها ايده‌اي را كه هميشه درباره آن داشتند آنچه مال من است، مال خودم است ولي آنچه مال توست، مي‌توانيم درباره آن مذاكره كنيم، بايد كنار بگذارند. اگر اين ايده در مورد ديگران تاثير داشته، در مورد ايران اثر نخواهد داشت. ظريف با بيان اينكه در مورد مسائل منطقه‌اي و موشكي، از ابتدا مشخص بوده و توافق كرديم كه اين موضوعات در برجام نبوده و نخواهد بود، اظهار داشت: براي همين هم پذيرفتيم محدوديت‌هاي تسليحاتي تا پنج سال ادامه يابد و محدوديت‌هاي موشكي نيز تا هشت سال ادامه يابد. اين مساله در قطعنامه مطرح شد چرا كه حاضر نبوديم درباره آن صحبت كنيم لذا هزينه صحبت نكردن را پرداختيم.
فروش سلاح به منطقه را متوقف كنيد
وزير خارجه با بيان اينكه نكته‌اي هم دولت جديد امريكا و اروپا بايد بدانند كه مشكل منطقه ما از ايران نيست بلكه از آنها است، تصريح كرد: اين مساله را به آنها گفتيم و آنها حاضر نشدند درباره آن صحبت كنند. مشكل سلاح در منطقه ما از نظر محدوديت تسليحاتي كه خودش توليد مي‌كند، نيست بلكه فروش سلاح به منطقه است كه منطقه را به انبار باروت تبديل كرده است. اگر فرانسه يا امريكا مي‌خواهند درباره وضعيت تسليحات در منطقه صحبت كنند، بايد ابتدا فروش ۲۵ درصد سلاح دنيا را به اين منطقه متوقف كنند و بعد درباره اين موضوع صحبت كنند. من بعيد مي‌دانم كساني كه ۱۰۰ ميليارد دلار فروش سلاح به منطقه ما دارند – كه روي مردم يمن و فلسطين خراب مي‌شود – از اين فروش غيرانساني‌شان دست بردارند و بعد صحبت كنند. اين موضوعات يك بار درباره آنها بحث شده و در توافق محكمي هم به آن رسيده‌ايم.
دولت ترامپ به كنگره هم رحم نكرد
وي با تاكيد بر اينكه دولت ترامپ امروز به زباله‌دان تاريخ مي‌رود، ابراز داشت: مردم امريكا ترامپ را به زباله‌دان تاريخ فرستادند. اين دولت براي رسيدن به اهداف خود حتي به كنگره امريكا هم رحم نكرد و حتي به مركز دموكراسي – به قول خودشان – رحم نكرد. اين دولت، دولتي نيست كه بخواهند از اقدامات خلاف قانون آن بخواهند استفاده كنند و به عنوان سرمايه از آن استفاده كنند. اين ديپلمات عاليرتبه با اشاره به سياست فشار حداكثري عليه ايران بيان كرد: اگر آنها مي‌پذيرند حمله به كنگره براي‌شان سرمايه است، بايد بپذيرند اقداماتي كه عليه ايران انجام داده و آدم‌كشي‌ها و بچه‌كشي‌هايي كه در ايران انجام داده است، كودكان و بيماران پروانه‌اي كه به خاطر ترامپ در ايران زجر كشيدند، افرادي كه به خاطر نرسيدن دارو در ايران زجر كشيدند، اينها هم سرمايه‌هايي هستند كه مي‌توانند از آن استفاده كنند.
رهبري فرمودند ما عجله نداريم
ظريف در پاسخ به سوالي درباره زمان‌بندي و نحوه بازگشت ايران و امريكا به برجام هم عنوان كرد: اصلا نيازي به مذاكره نيست. آنچه اتفاق افتاده اين است كه دولت امريكا قانون و تعهدات خود را شكسته است. هيچ كس نمي‌تواند براي اينكه تعهدات خود را اجرا كند، دوباره مذاكره كند. اجراي تعهدات موضوع مذاكره نيست. قبلا اعلام كرديم و در سخنراني رهبري در ۱۹ دي و صحبت امروز رييس‌جمهور نيز كاملا مشخص است. رهبري فرمودند ما عجله نداريم و اگر آنها تعهدات خودشان را اجرا كردند يعني تحريم‌ها را برداشتند. مهم اين است كه تحريم‌ها برداشته شود. ما بحث‌هاي ريز حقوقي نداريم. امروز مشخص است ترامپ تعدادي تحريم را برگردانده و تعدادي تحريم هم جديد اضافه كرده است. وظيفه بايدن اين است كه اين تحريم‌ها را بردارد. اگر اين تحريم‌ها برداشته شد، همانطور كه رهبري و رييس‌جمهور صريحا گفتند، ما هم به تعهدات خود برمي‌گرديم. ظريف با بيان اينكه دوست داريم سريع‌تر تحريم‌ها برداشته شود اما عجله هم نداريم، اظهار داشت: مردم ما تحمل كردند، امروز هم تحمل مي‌كنند. امروز هم اين امكان وجود دارد كه اگر امريكايي‌ها تعهدات‌شان را اجرا كردند، با فاصله بسيار كمي ايران هم تعهدات خود را اجرا كند. اين مساله از سوي بالاترين مقام كشور و بالاترين مقام اجرايي كشور به صراحت مطرح شده است. وي با بيان اينكه آنچه بايد امريكا انجام دهد آن است كه به كل تعهداتي كه از آنها خارج شده است، برگردد، تصريح كرد: معناي صريح اين است كه تحريم‌ها بايد رفع و برداشته شود. تحريم‌ها، اسامي و نوع سرشاخه‌هايي كه ترامپ اضافه كرده، همه آنها بايد رفع شود. اين نيست كه برگردند و بگويند در ماده فلان برجام نوشته شده كه قانون شماره فلان و قانون شماره بهمان بايد برگردانده شود. اين مساله بايد حل شود و به سمت اجرايي شدن برود. در اين صورت، ايران نيز همه اقداماتش را برمي‌گرداند. آنكه اين كار چگونه و در چه زماني انجام شود، يك كار تكنيكي است و حتما انجام مي‌شود.
ما به دنبال كاغذبازي نيستيم
وي ادامه داد: آنچه ما بايد انجام دهيم را صريحا اعلام كرديم. ما يك دستگاه ناظر به نام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي داريم. گفتيم به محض آنكه امريكا تعهداتش را انجام داد و نتيجه آن را ديديم، يعني تحريم‌ها را برداشت، ما هم به تعهدات‌مان عمل مي‌كنيم. اين حرف را در بالاترين سطح كشور يعني رهبري مطرح كردند و ايشان حجت را براي كل دنبال تمام كردند كه بدانند ايران به تعهد خود پايبند است. وزير امور خارجه با تاكيد بر اينكه ما به دنبال كاغذبازي نيستيم، بيان كرد: ما به دنبال امضا نيستيم. ما به دنبال اقدام هستيم. دفعه قبل نيز همين‌طور بود. اين دفعه نيز دنبال اقدام هستيم. در خود برجام نيز وجود دارد كه نتيجه را و نه صرفا اعلام را مي‌بينيم. اين مساله هم در مورد اروپايي‌هاست و هم امريكايي‌ها. هم دوستان داخلي و هم طرف‌هاي خارجي ضميمه شماره دو برجام را مطالعه كنند. در آنجا به صراحت آمده نتيجه مهم است. اكنون نيز ما منتظر نتيجه هستيم. اگر نتيجه را مشاهده كنيم، ما هم به تعهدات خود پايبند هستيم.
منتقدان دو صفحه توافق انجام شده
را به ما نشان بدهند
وي در پاسخ به سوال ديگري درخصوص انتقادات از تيم مذاكره‌كننده و اينكه ما در دوره بعد بهتر مذاكره مي‌كنيم و آيا مي‌شد بهتر از اين مذاكره كرد، بيان كرد: ما ايراني‌ها اصطلاحي داريم كه مي‌گوييم املاي نوشته نشده، غلط ندارد. توافق و نوشتن يك متن يعني هم شما و هم طرف مقابل بايد راضي باشيد. شما نمي‌توانيد به طرف مقابل بگوييد من اين متن را مي‌خواهم، او هم نمي‌تواند به شما بگويد. آقاياني كه اين صحبت‌ها را مي‌كنند، به من نشان بدهند دو صفحه با يك نفر توافق نوشتند، نه ۲۰۰ يا ۱۵۰ صفحه. آقاياني كه مي‌گويند ما اين توافق را نخوانده‌ايم، چيزي كه دو صفحه است و خودشان هم نخواندند و امضا كردند را نشان دهند. ظريف با بيان اينكه توافق يعني اينكه نه آنچه شما مي‌خواهيد و نه آنچه طرف مقابل مي‌خواهد، يادآور شد: اين يعني توافق، در غير اين صورت تسليم مي‌شود. دوستان ما اگر بخواهند چنين توافقي انجام بدهند، خيلي بايد زحمت بكشند. نمي‌گويم نمي‌توانند ولي خيلي بايد زحمت بكشند. اگر روزي از اين بهتر را نوشتند، بنده در مقابل آنها تعظيم مي‌كنم و دست‌شان را مي‌بوسم و براي خدمتي كه به مردم ايران كردند، تشكر خواهم كرد. اميدوارم آنها هم اگر نمي‌خواهند ما را تحسين كنند، از پشت به ما خنجر نزنند.
«شيطان در جزييات است»
بررسي اظهارات وزير خارجه احتمالي تيم جو بايدن و محمد جواد ظريف، وزير خارجه ايران نشان مي‌دهد كه فعلا و در اين مرحله مي‌توان از وجود اراده سياسي قوي در تهران و واشنگتن براي حفظ برجام و تداوم آن سخن گفت اما اين جزييات و نحوه اجرا است كه قطعا كار را سخت خواهد كرد . تهران با توجه به گام‌هايي كه در كاهش تعهدات هسته‌اي برداشت عملا وضعيت فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را كم و بيش به قبل از برجام بازگردانده است و البته اين درست مانند وضعيت تحريم‌هايي است كه تا پيش از توافق هسته‌اي بر ايران تحميل شده بود. از امروز كه تيم جو بايدن عنان امور را در دست گرفته اصلي‌ترين سوال اين خواهد بود كه چه كسي اولين گام را بردارد؟بازگشت تمام اعضا به اجراي كامل تعهدات‌شان در چند گام و در هرگام با چه كيفيتي صورت بگيرد؟ آنچه براي تهران ضروري است رفع تحريم‌ها و آنچه طرف مقابل حياتي مي‌داند توقف فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران وفق متن برجام است، اين انتظارها چگونه بايد به گام‌هاي متناظر و متوازن تبديل شوند؟ شايد بتوان گفت كه امروز ايران و 1+5 در شرايطي مانند وضعيت پيش از حصول توافقنامه موقت ژنو در پاييز 1392 قرار دارند. زمان در حال از دست رفتن است و دو طرف براي تعيين تكليف به آتش‌بس نياز دارند.
انتهای پیام
