مروری بر فهرست نامزدهای قطعی و احتمالی ۱۴۰۰
آرین افخمی در ایسنا نوشت: کمتر از چهار ماه تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ باقی مانده، اما تاکنون تنها دو نفر به صورت قطعی آمادگی خود را برای نامزدی در این انتخابات اعلام کرده‌اند. انتخاباتی که در حالی که کمتر از چهار ماه به آن باقی مانده بر خلاف ادوار گذشته، فضای سردی بر آن حکمفرماست و بسیاری از شخصیت‌های سیاسی هم تحت تاثیر این فضا، هنوز یخ احساس خدمتشان آب نشده است.
علی مطهری روز پنج‌شنبه ۷ اسفند در یک نشست خبری به صورت رسمی اعلام کرد که در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ به عنوان نامزد ریاست جمهوری نام‌نویسی خواهد کرد و گفت: من با توجه به شرایط داخلی و خارجی کشور احساس کردم و با توجه به تجربه و توانایی که در خودم احساس می‌کنم لازم دیدم وارد این میدان بشوم و تصمیم گرفتم نامزدی خود را برای انتخابات اعلام کنم. برای انسانی که برای انجام وظیفه به میدان آمده باشد، شکست معنی ندارد. هر اتفاقی بیفتد برای ما خوشایند است. من صرفا احساس کردم در اینجا کسی مثل من باید وارد شود. به خدا توکل می‌کنیم و هر چیزی که پیش آید خوب است.
این نماینده ادوار هشتم تا دهم مجلس که برای انتخابات دوره یازدهم مجلس صلاحیتش از سوی شورای نگهبان رد شد، در پاسخ به پرسشی درباره رایزنی با شورای نگهبان جهت تایید صلاحیتش اظهار کرد: با شورای نگهبان رایزنی نداشتم، اما دلیلی برای رد صلاحیت خودم نمی‌بینم. هیچ تلاشی برای رایزنی نکردم. نمی‌دانم در آن دوران چه شرایطی بود، اما دلیلی برای رد صلاحیتم نمی‌بینم.
مطهری در سال‌های اخیر از چهره‌های جنجالی سیاسی کشور بوده است. فرزند ۶۳ ساله شهید مرتضی مطهری، دکترای فلسفه دارد و برادر همسر علی لاریجانی رئیس مجالس هشتم تا نهم است. او که مدیر موسسه فرهنگی صدرا (ناشر آثار شهید مطهری) است، در انتخابات سال ۱۳۸۶ به عنوان نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس وارد مجلس هشتم شد و از همان ابتدا از منتقدان سرسخت محمود احمدی‌نژاد به حساب می‌آمد. مطهری در استیضاح و برکناری علی کردان وزیر کشور دولت احمدی‌نژاد نقشی کلیدی ایفا کرد. در سال ۱۳۹۰ هم پیگیر سوال از رئیس دولت دهم بود تا جایی که به خاطر پیگیری نشدن این موضوع از نمایندگی مجلس استعفاء داد. هرچند نمایندگان مجلس وقت با این استعفاء موافقت نکردند.
مواضع مطهری در برخی موارد مثل موضوع رفع حصر، نحوه تعامل با مردم و شیوه تبعیت از ولایت فقیه از اصلاح‌طلبان تندرو هم رادیکال‌تر می‌شود و در برخی موارد مثل موضوع حجاب و مسائل فرهنگی گوی سبقت را از اصولگرایان تندرو می‌رباید. به همین دلیل هم در اظهار نظرهایش خود را اصولگرایی خواهان اصلاح یا اصلاح‌طلبی پایبند به اصول می‌نامد. در سال ۱۳۹۰ و در انتخابات مجلس نهم برخی جریانات موضوع تک رای به مطهری در تهران را مطرح کردند و او از همین طریق دوباره ردای نمایندگی را بر تن کرد و به انتقاداتش از دولت احمدی‌نژاد و نحوه برخورد با اتفاقات انتخابات جنجالی ۱۳۸۸ ادامه داد.
مطهری در انتخابات مجلس دهم در سال ۱۳۹۴ در لیست امید اصلاح‌طلبان جا داده شد و به نایب‌رئیسی دوم این مجلس هم رسید. هرچند که در سال آخر این مجلس نایب‌رئیسی را به عبدالرضا مصری واگذار کرد. حمله عده‌ای تندرو در شیراز به او، درگیری لفظی‌اش در صحن علنی مجلس با مهدی کوچک‌زاده، نظراتش درباره نوع پوشش زنان و… از جمله حاشیه‌هایی است که به وی مرتبط بوده است. مطهری هم مثل بسیاری دیگر از نمایندگان، برای انتخابات مجلس یازدهم صلاحیتش از سوی شورای نگهبان احراز نشد. حالا مطهری اسب خود را برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم زین کرده، اما شاید اولین مانع او در راه رسیدن به این هدف، شورای نگهبانی باشد که صلاحیتش را حتی برای نمایندگی مجلس احراز نکرد.
همچنین سردار حسین دهقان مشاور فرمانده کل قوا در صنایع دفاعی از دیگر شخصیت‌هایی است که کاندیداتوری خود برای انتخابات ۱۴۰۰ اعلام را کرده است. دهقان در ۴ آذر ۱۳۹۹ با اعلام کاندیداتوری برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ اظهار کرد: خودم را یک عنصر کاملا ملی و انقلابی و فردی می‌دانم که آنچه تا به امروز برایم مهم بوده، در اختیار گذاشتن ظرفیت فکری، اجرایی و ذهنی خودم برای پیشبرد اهداف و منافع نظام و انقلاب بوده است.
دهقان ۶۴ ساله از جمله چهره‌های نظامی است که در این دوره سودای ریاست جمهوری در سر دارد. او دکترای مدیریت دارد و از سال ۱۳۵۸ عضو سپاه پاسداران بوده است. جانشینی فرمانده نیروی هوایی سپاه (۱۳۶۵ تا ۱۳۶۹)، فرماندهی نیروی هوایی سپاه (۱۳۶۹ تا ۱۳۷۰) و جانشین رئیس ستاد مشترک سپاه (۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵) از جمله سوابق اوست. وی در سال ۷۶ به عنوان قائم‌مقام علی شمخانی وزیر وقت دفاع دولت سید محمد خاتمی انتخاب شد و مدتی هم سرپرست این وزارتخانه بود. دهقان در اردیبهشت ۱۳۸۳ به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در دولت دوم سیدمحمد خاتمی انتخاب شد و با روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۴ همچنان تا سال ۱۳۸۸ در این سمت باقی ماند و پس از آن مشاور رئیس دولت شد.
دهقان در سال ۱۳۸۹ نزد همکار سابقش علی شمخانی بازگشت و به معاونت او در مرکز مطالعات استراتژیک نیروهای مسلح رسید و پس از آن در سال ۱۳۸۹ به عنوان دبیر کمیته سیاسی، دفاعی و امنیتی مجمع تشخیص مصلحت نظام با اکبر هاشمی‌رفسنجانی رئیس وقت و محسن رضایی دبیر مجمع همکاری کرد. با آغاز دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ دهقان به عنوان وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از مجلس رای اعتماد گرفت و تا پایان دولت یازدهم در این سمت حضور داشت. مشاوره علی لاریجانی رئیس وقت مجلس و محمدباقر قالیباف شهردار وقت تهران، علاوه بر استادی در دانشگاه‌های نظامی از دیگر مناصب دهقان بوده است. وی هم اکنون مشاور رهبر انقلاب اسلامی در صنایع دفاعی است.
دهقان به عنوان یک شخصیت نظامی با دولت‌ها و شخصیت‌های مختلف سیاسی همکاری کرده است. از دولت اصلاح‌طلب سیدمحمد خاتمی تا دولت دست راستی محمود احمدی‌نژاد، از دولت اعتدالگرای حسن روحانی تا مشاوره به محمدباقر قالیباف اصولگرا در کارنامه دهقان دیده می‌شود. موضوعی که می‌تواند برای او هم یک نقطه قوت باشد و هم یک نقطه ضعف. با این حال شاید روی همین موضوع و همکاری‌اش با همه جناح‌های سیاسی کشور حساب کرده و پا به عرصه گذاشته است. هر چند که هنوز هیچ کدام از دو جناح اصلی سیاسی کشور از کاندیداتوری او استقبال نکرده‌اند، ولی شاید تاکید برخی افراد بر روی حضور نظامیان در راس قوه مجریه باعث شده تا دهقان بخت خود را برای رسیدن به ریاست جمهوری بالا ببیند.
به جز این دو نفر هنوز کس دیگری به صورت قطعی اعلام نکرده که می‌خواهد در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم نام‌نویسی کند، اما در جناح‌های مختلف سیاسی کشور نام‌های متفاوتی هستند که اعمال و گفتار خودشان یا اظهارات نزدیکانشان این احتمال را تقویت می‌کند که ممکن است بخواهند شانس خود را در انتخابات ۱۴۰۰ امتحان کنند.
محمود احمدی‌نژاد یکی از اشخاصی است که با جنجال‌های همیشگی‌اش، خود را کاندیدای محبوب این انتخابات می‌داند و به همین دلیل از طرفی رسانه‌های مرتبط با او به صورت متداوم در حال انتشار اخباری مبنی بر دعوت مردم نقاط مختلف از وی برای حضور در انتخابات هستند و از سوی دیگر خودش با اظهارات و مصاحبه‌هایش تلاش می‌کند در کانون توجهات قرار گیرد. جدال لفظی او با حدادعادل که احتمال داده بود صلاحیت احمدی‌نژاد باز هم تایید نشود و ضدحمله سریع احمدی‌نژاد و پیش کشیدن ماجرای دست‌بوسی فرح پهلوی نشان داد که او همچنان قابلیت جنجال‌سازی را دارد.
از طرفی گفت‌وگوهایش با رسانه‌های خارج از ایران به خصوص تلویزیون وابسته به عربستان سعودی و اظهاراتی که در مقایسه با رفتارهای گذشته او باعث شگفتی می‌شود، یا نامه‌نگاری به سران دنیا از دیگر اقداماتی است که احمدی‌نژاد تلاش دارد با آنها توجه‌ها را به سوی خود جلب کند. هرچند عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان عنوان کرد که کسانی که پیش از این رد صلاحیت شده‌اند امیدی به تایید صلاحیت نداشته باشند اما با این وجود احمدی‌نژاد نشان داده که چندان به حرف دیگران توجهی ندارد و کار خود را می‌کند.
دکان شلوغ اصولگرایان
در جناح راست نظرات مختلفی وجود دارد و اصولگرایان که از هم اکنون خود را پیروز انتخابات آینده می‌دانند با تعدد گزینه‌ها مواجهند. شورای ائتلاف نیروهای انقلاب (شانا) که تقریبا توانست کاندیداهای لیست خود را در انتخابات مجلس یازدهم به بهارستان بفرستد به ریاست غلامعلی حدادعادل و دبیر کلی پرویز سروری هنوز به جمع‌بندی نهایی برای انتخابات ۱۴۰۰ نرسیده و با ائتلاف لحظه آخری خود در انتخابات ۹۸ با جبهه پایداری نشان داد که چندان هم مورد وثوق همه جناح راست نیست.
از طرفی برخی اطرافیان محمدباقر قالیباف بر کاندیداتوری او اصرار دارند و از سوی دیگر برخی نزدیکان سیدابراهیم رئیسی، وی را کاندیدای اصولگرایان معرفی می‌کنند. این در حالی است که هر کدام از این دو نفر ریاست یکی از قوای کشور را در دست دارد. به گفته علی مطهری، کاندیداتوری قالیباف به عنوان رئیس مجلس به نوعی بی‌احترامی به رای مردم تهران که به او به عنوان نماینده مجلس رای دادند به حساب می‌آید و بنا به اعتقاد برخی نیروهای حزب‌اللهی، کاندیداتوری رئیسی، بی‌توجهی وی به حکم ریاست قوه قضاییه خواهد بود.
با این حال گفته شده که در صورت کاندیداتوری هر یک از این دو، نفر دیگر پا به عرصه انتخابات نخواهد گذاشت. ناصر ایمانی تحلیلگر سیاسی روز ۱۰ اسفند ۱۳۹۹ در گفت‌وگو با ایسنا، درباره احتمال ورود رئیسی و قالیباف به انتخابات ریاست جمهوری اظهار کرد: آقای رئیسی واقعا خودش تمایل ندارد، وارد انتخابات شود، زیرا اقدامات او در قوه قضاییه متوقف می‌ماند، اما عده‌ای از جریانهای سیاسی تمایل دارند که به خاطر اهمیت جایگاه ریاست جمهوری، وی وارد انتخابات شود. به هر حال اهمیت جایگاه ریاست جمهوری از ریاست قوه قضاییه بیشتر است. این افراد معتقدند که آقای رئیسی هم میان اصولگرایان و هم میان اصلاح‌طلبان رای دارد. در واقع مسئله آنها اهمیت جایگاه ریاست جمهوری است.
وی همچنین در مورد احتمال حضور قالیباف در انتخابات خاطرنشان کرد: اگر رئیسی وارد انتخابات شود حتما قالیباف کاندیدا نمی‌شود، اما اگر رئیسی نیاید، احتمال کاندیدا شدن قالیباف وجود دارد. تفاوت قالیباف با رئیسی این است که او کارهای اجرایی و مدیریتی زیادی کرده و کارنامه مفیدی هم داشته است و ممکن است اگر رئیسی نیاید، او به انتخابات وارد شود.
از طرفی محسن پیرهادی نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی و از اعضای جمعیت پیشرفت و عدالت ایران اسلامی که از احزاب نزدیک به قالیباف است روز ۸ اسفند ۱۳۹۹ در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «دکتر قالیباف در پاسخ به توصیه‌ها برای نامزدی در انتخابات ۱۴۰۰ گفت “بر مجلس تمرکز داشته و بنای کاندیداتوری ندارند. نیروهای انقلاب تلاش کنند ظرفیت خود را متمرکز بر موفقیت گزینه واحد کنند”. برداشت من این است که با افزایش احتمال حضور آیت‌الله رییسی، دکتر قالیباف آمادگی کمک به او را دارد.»
از سوی دیگر امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در ۲۴ خرداد ۱۳۹۹ در صفحه شخصی خود در توییتر در واکنش به مطرح شدن نام رییسی برای حضور در انتخابات ۱۴۰۰نوشته بود: «سخن برادرم آقای امیرآبادی بر لزوم حضور آیت‌الله رئیسی در انتخابات ۱۴۰۰ جدید نیست. جمع‌بندی بسیاری از انقلابی‌ها همین بود که مطرح هم شد اما ایشان به شدت مخالفت کردند و ضمن تاکید بر برنامه ۵ ساله خود در قوه‌قضاییه، طرح بحث‌های این‌چنینی را انحراف در مسیر تحولی قوه و گفتمان مبارزه با فساد دانستند.»
تمرکز قالیباف بر مجلس و تاکید سال گذشته رییسی بر برنامه پنج ساله خود در قوه قضاییه به نوعی باید نشان‌دهنده ثبت‌نام نکردن روسای قوای مقننه و قضاییه در انتخابات ۱۴۰۰ باشد، اما صحنه سیاست به خصوص در ایران قابل پیش‌بینی نیست و ممکن است هر اتفاقی رخ دهد. به خصوص که اعضای جامعه روحانیت مبارز بر کاندیداتوری رئیسی تاکید دارند. در همین زمینه غلامرضا مصباحی‌مقدم سخنگوی جامعه روحانیت مبارز روز ۲۶ بهمن ۱۳۹۹ در چهارمین نشست جمهور با تاکید بر اینکه تردیدی در حمایت از رئیسی نداریم، تصریح کرد: هیچ گونه بحثی در مورد آقای لاریجانی در جامعه روحانیت مبارز صورت نگرفته است. اینکه جامعه روحانیت در پی روی کار آمدن اقای لاریجانی است و دیگران به دنبال اقای رئیسی هستند، یک القاء از سوی دیگران است. آقای رئیسی خود عضو جامعه روحانیت مبارز است و هیچ گاه از عضویت جامعه کنار نرفته است. در انتخابات گذشته نیز به ایشان رای دادیم و هیچ گونه تردیدی در حمایت از آقای رئیسی نداریم.
سعید جلیلی که نتوانست در انتخابات ۱۳۹۲ به پاستور راه یابد یکی از گزینه‌هایی است که از سوی برخی جریانات در جناح راست به عنوان کاندیدای اصلح مطرح شده است. جلیلی در این چند سال با دولت در سایه معروف خود و انجام سفر به نقاط مختلف کشور تلاش کرد بیشتر به معرفی خود بپردازد اما همچنان بخشی از اصولگرایان برای اجماع بر کاندیداتوری او توافق ندارند.
رستم قاسمی وزیر نفت دولت دو سال پایانی دولت دوم احمدی‌نژاد که سابقه نظامی بودن و فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء را هم در کارنامه دارد از جمله کاندیداهای احتمالی اصولگرایان به حساب می‌آید. قاسمی در ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ در پاسخ به این سؤال که نام شما به عنوان یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌شود، آیا به کاندیداتوری در ۱۴۰۰ فکر می‌کنید یا خیر، گفت: هر کسی ممکن است به خیلی چیزها فکر کند، فکر کردن مشکلی ندارد.
عزت‌الله ضرغامی رئیس اسبق سازمان صداوسیما از دیگر شخصیت‌هایی است که با رفتارهای اخیر خود گمانه‌زنی‌هایی را درباره کاندیداتوری‌اش مطرح کرده است. او که در سال ۱۳۹۶ هم اعلام حضور کرد، اما مجبور به کنار رفتن شد، این بار تلاش دارد با نشان دادن شخصیتی متفاوت و فارغ از جناح‌های سیاسی، خود را کاندیدایی خاکستری نشان دهد. ضرغامی که در سال‌های اخیر تلاش کرده با شخصیت‌های مختلف جناح‌های متفاوت سیاسی کشور جلسات بحث و گفت‌وگو داشته باشد در ۳۰ دی ۱۳۹۹ در توییتر نوشت: «جریانهای خودبرتربین سیاسی، اکثریت مردم را قشر خاکستری می‌دانند و خودشان را قشر سفید و قبه نور! آنان غافل از “سیاهی” های خودشان، به دنبال “سپید” کردن دیگرانند. خود را خاکستری بدانیم و به آن افتخار کنیم.»
خیلی‌ها این توییت ضرغامی را استارت او برای ورود به کارزار انتخابات دانستند و از طرفی اظهارات متفاوت وی در قیاس با نوع رفتارش در زمانی که رئیس سازمان صداوسیما بود، از سوی برخی کارشناسان به چرخش برای حضور در انتخابات ۱۴۰۰ تعبیر شده است. بعضی از مفسران هم معتقدند که ضرغامی تلاش دارد با رفتارهای عوام‌گرایانه شبیه احمدی‌نژاد برای خود پایگاه رای ایجاد کند.
حمیدرضاحاجی بابایی وزیر آموزش‌وپرورش دولت دوم احمدی‌نژاد و نماینده شش دوره مجلس شورای اسلامی که اکنون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس هم اخیرا در گفت‌وگو با یک رسانه محلی همدان از کاندیداتوری خود در انتخابات ۱۴۰۰ خبر داده است، اما واکنش چندانی از سوی اصولگرایان دریافت نکرده است. او در انتخابات ۱۳۹۶ هم کاندیدا شد ولی نتوانست در جمع کاندیداهای نهایی حاضر شود.
سردار سعید محمد فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء دیگر شخصیتی است که در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی تبلیغات زیادی برای حضورش در انتخابات می‌شود. او هنوز به صورت رسمی اعلام نامزدی نکرده اما به نظر می‌رسد کمپین بزرگی برایش تدارک دیده شده است.
از محسن رضایی هم نباید غافل شد. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام که از سال ۱۳۸۴ سودای ریاست جمهوری در سر دارد و هر بار به دلیلی نمی‌تواند مسافر پاستور شود گویا این بار تلاش دارد خود از اصولگرایان فاصله گرفته و به عنوان کاندیدایی مستقل آماده انتخابات ۱۴۰۰ شود.
سردرگمی اصلاح‌طلبان
در جناح مقابل هم هنوز تکلیف اصلاح‌طلبان مشخص نیست. به نظر می‌رسد آنها که در انتخابات۱۳۹۲ با حمایت از کاندیدای نیابتی خود یعنی حسن روحانی در انتخابات به پیروزی رسیدند قصد دارند این بار به گفته خودشان با یک کاندیدای اصیل اصلاح‌طلب وارد انتخابات شوند، اما شورای نگهبان و احتمال رد صلاحیت کاندیداهای اصلاح‌طلب برایشان یک مشکل جدی است. به همین دلیل برخی از اصلاح‌طلبان از ائتلاف با کاندیدایی اعتدالگرا مثل علی لاریجانی سخن گفته‌اند. موضوعی که بسیاری از فعالان جناح چپ به علت امکان رای‌آوری پایین لاریجانی و همچنین اصلاح‌طلب نبودن او و احتمال تکرار تجربه روحانی مخالفت کرده‌اند. اما به گفته برخی اصلاح‌طلبان شاید اگر کاندیداهای مورد نظر جناح چپ در انتخابات تایید صلاحیت نشود، مجبور شوند باز هم به کاندیدای حداقلی خود رضایت دهند. دوگانه لاریجانی-ظریف از جمله راهکارهایی است که اصلاح‌طلبان به آن فکر می‌کنند.
در این میان امید اصلی اعتدالیون و البته اصلاح‌طلبان به محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت روحانی است. آنها معتقدند اگر در این هفته‌های باقی مانده تا انتخابات دولت بتواند تحریم‌های آمریکا علیه ایران را لغو کند و از برجام نتایج دلخواهی بگیرد، ظریف می‌تواند این ظرفیت را داشته باشد که به عنوان معمار برجام، رای بالایی به دست بیاورد. هرچند که خود ظریف تاکنون در اظهاراتش قاطعانه کاندیدا شدن خود را رد کرده، اما در سیاست به خصوص در نزدیکی انتخابات هر لحظه ممکن است اتفاق جدیدی بیفتد.
سید حسن خمینی تولیت حرم امام خمینی (ره) هم از دیگر چهره‌های محبوب اصلاح‌طلبان در این انتخابات به حساب می‌آید که خیلی‌ها روی سرمایه اجتماعی او حساب کرده‌اند. هرچند نداشتن سابقه اجرایی می‌تواند به نقطه ضعف بزرگی برای او بدل شود. برگزاری اولین جلسه نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان که فعلا بهزاد نبوی به ریاست سنی آن رسیده است در جماران یکی از سیگنال‌هایی بود که ذهن بسیاری را به سمت خمینی جوان برد.
از سوی دیگر اسحاق جهانگیری و محمدرضا عارف به عنوان دو گزینه که ممکن است از فیلتر شورای نگهبان بگذرند برای اصلاحطللبان مطرح هستند. هرچند کارنامه ناامیدکننده سه سال اخیر دولت روحانی و وضعیت اقتصادی کشور، ممکن است جهانگیری را به عنوان عضوی از دولت دوازدهم دچار ریزش رای شدید کند. شاید وضعیت جهانگیری یا ظریف با برجام و چیدن هرچه سریع‌تر میوه‌های آن گره خورده باشد.
محمد عارف هم که به عنوان نفر اول تهران وارد انتخابات مجلس دهم شده بود با عملکرد و به خصوص سکوت‌های معروفش در چهار سال نمایندگی، با انتقادات زیادی حتی در میان اصلاح‌طلبان مواجه است، اما به هر حال به عنوان کسی که با کنار کشیدنش به نفع روحانی در سال ۱۳۹۲، کمک زیادی در انتخاب رئیس‌جمهور کرد توقع دارد مورد حمایت اصلاح‌طلبان قرار گیرد.
محسن هاشمی‌رفسنجانی رئیس فعلی شورای شهر تهران دیگر گزینه‌ای است که حزب کارگزاران و بسیاری از تکنوکرات‌های جناح چپ و اعتدالی، او را کاندیدای خود می‌دانند، اما هاشمی هم در آخرین اظهار نظرهای خود فعلا نامزدی‌اش را تایید نکرده است.
در این میان حزب مردمسالاری که تاکید شدیدی روی لزوم حضور اصلاح‌طلب خالص در انتخابات دارد قرار است دبیر کل خود یعنی مصطفی کواکبیان را به عنوان نامزد معرفی کند. او که سابقه نمایندگی مجلس را دارد پیش از این دو بار در انتخابات ریاست جمهوری رد صلاحیت شده است.
مسعود پزشکیان وزیر بهداشت دولت دوم سیدمحمد خاتمی و نماینده ادوار مجلس که در مجلس دهم نایب‌رئیس بود از گزینه‌هایی است که به گفته برخی کارشناسان می‌تواند پدیده انتخاباتی اصلاح‌طلبان باشد. او اخیرا هم در یک برنامه تلویزیونی احتمال کاندیدا شدن خود را رد نکرد و با ادبیات خاص خود نشان داد در صورت تایید صلاحیت ممکن است بتواند در جذب آرای بخشی از مردم موفق باشد.
سید صادق خرازی دبیر کل حزب ندای ایرانیان از دیپلمات‌های باسابقه جناح چپ که در دولت خاتمی سفیر بوده و با جناح راست هم مناسبات دوستانه‌ای دارد، دیگر سیاستمداری است که مدتی است به برخی شهرهای کشور سفر کرده و برای نامزد شدن در انتخابات ۱۴۰۰ خیز برداشته است.
حزب اعتماد ملی که دبیر کلی فعلی آن در حصر است و گفته شده باید دبیر کلی جدیدی انتخاب کند، به گفته اسماعیل گرامی‌مقدم سخنگوی این حزب بنا دارد محمدعلی افشانی از سیاستمداران باسابقه اصلاح‌طلب و شهردار پیشین تهران را به عنوان کاندیدا معرفی کند.
همچنین عباس آخوندی وزیر مسکن دولت‌های روحانی و هاشمی‌رفسنجانی که خود را از دولت دوم روحانی کنار کشید از دیگر گزینه‌هایی است که ممکن است در روز نام‌نویسی انتخابات سر از ساختمان وزارت کشور دربیاورد. رضا اردکانیان وزیر نیرو، محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و سورنا ستاری معاون علمی و فن‌آوری رئیس‌جمهور از دیگر اعضای فعلی دولت هستند که نامشان در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی مطرح شده، اما مثل سایرین هنوز حضورشان را تایید یا تکذیب نکرده‌اند.
با این حال شاید نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان بتواند تا پیش از انتخابات تکلیف نامزد یا نامزدهای مورد توافق جناح چپ را مشخص کند. اصلاح‌طلبانی که این روزها با حضور سران خود در حصر خانگی حتی با سیدمحمد خاتمی هم سر ناسازگاری دارند و هر از چندی به خاطر برخی اقدامات و اظهاراتش از او انتقادات شدیدی می‌کنند.
به هر حال در هفته‌های آینده و با نزدیک شدن به انتخابات ۲۸ خرداد ۱۴۰۰، تعداد کسانی که به طور قطع نامزدی خود را برای ریاست جمهوری سیزدهم اعلام خواهند کرد مشخص شده و آرایش دقیق‌تری در بین جریانات سیاسی کشور شکل خواهد گرفت. انتخاباتی که با توجه به اتفاقات گذشته ممکن است به محلی برای شگفتی‌ها بدل شود.
انتهای پیام
