روایتی تحلیلی از سیل بهار ۹۸: گلستان

فرهاد بنی زمان، کارشناس مدیریت ریسک و بحران، انصاف نیوز: بارش های سنگین و مستمر در اواخر اسفند ۱۳۹۷ و فروردین ۱۳۹۸ به بروز سیلابهای شدید در بخش های وسیعی از کشور منجر شد که با خسارت‌های مالی و جانی بسیاری همراه بود. سه سامانه بارشی منجر به سیل ظهور کردند. سامانه اول از ۲۶ اسفند تا ۲ فروردین، مناطق شمال شرقی، به ویژه غرب استان گلستان و شرق استان مازندران را در معرض سیل گرفتگی طولانی قرار داد. سامانه دوم از ۴ تا ۶ فروردین، اغلب، محدوده جنوب غرب شامل استان های لرستان و خوزستان را در بر گرفت. موج سوم بارش های سنگین از ۱۱ تا ۱۳ فروردین به وقوع پیوست و باز هم مناطق جنوب غرب را تحت تأثیر سیل های رودخانه ای قرار داد. افزون بر سیل های رودخانه ای بزرگ در محدوده های ذکر شده، مناطق دیگری نیز با سیل های ناگهانی مواجه بودند. از جمله شهر شیراز در ۵ فروردین ۱۳۹۸ دچار طغیان یک مسیل محلی شد که سرریز حاصل از مازاد ظرفیت دهانه آبگذر انتقال رواناب، محدودة دروازه قرآن را به شدت در هم کوبید و سبب فوت شماری از مردم شد.

بنا بر گزارش سازمان مدیریت بحران کشور، در سال 1398، ۲۵ استان کشور شامل ۲۰۰ شهر و ۴۳۰۴ روستا تحت تأثیر سیلاب و طغیان رودخانه ها قرار گرفتند. از جمله بیش از ۶۰ هزار واحد شهری و روستایی تخریب شدند و بیش از ۷۵ هزار واحد مسکونی شهری و روستایی آسیب دیدند. در این حوادث، ۳۲۸۵ نفر مصدوم و بیمار به مراکز و واحدهای درمانی مراجعه کردند که از این شمار، ۱۴۱۱ نفر به مراکز درمانی انتقال یافتند و ۱۸۷۴ نفر در محل حادثه درمان شدند. همچنین ۸۶ نفر از هموطنانمان در آستانه سال جدید و نخستین روزهای بهار ۱۳۹۸ جان خود را از دست دادند.

در بهار سال 1398 این خوش‌بختی به من روی آورد که به همراه تیم‌های کارشناسی در فاصله کمی پس از وقوع سیل از مناطق سیل‌زده استان گلستان، فارس، لرستان و خوزستان بازدید نمایم. در سالگرد وقوع سیل‌های سال 1398، در سلسله گزارش‌های تحلیلی که ارائه می‌شوند، مروری از سیل‌های رخ‌داده با هدف انجام تحلیلی کلی از هریک از آن‌ها بر اساس واقعیت‌های گزارش‌شده و مشاهدات صورت‌گرفته  ارائه می‌شوند.

روایت سیل استان گلستان

حوضه رودخانه‌های قره سو و گرگان‌رود در آخرین روزهای سال ۱۳۹۷ با بارش شدیدی روبه رو شدند، به طوری که بر اساس داده های هواشناسی، در نقاط مختلف استان از ۷۴ تا ۳۵۴ میلی متر باران در مدت پنج روز بارید. از ساعت 6:30 صبح روز 27 اسفندماه تا ساعت 6:30 صبح روز جمعه 2/1/1398 مقدار بارش در پربارش‌ترین ایستگاه‌باران‌سنجی، ایستگاه توسکاچال مینودشت به 354 میلی‌متر رسید. همچنین میزان بارش اندازه‌گیری‌شده برابر بود با 38% میانگین کل بارش سال آبی استان که در 5 روز به‌وقع پیوست. در مقایسه، رقم بارندگی سیل‌آسای استان گلستان معادل 122 برابر مقدار میانگین 50ساله بارش استان بوده است. بحران‌سازترین وجه سیل گلستان، آب‌گرفتگی شهر آق‌قلا بود که زندگی ساکنین آنجا را به‌شدت تحت تأثیر قرار داد.

حجم و مساحت سیلاب‌گرفتگی

در مسیر حرکت سیلاب شیب متوسط مسیر بین 2/0 تا 3/0 درصد و بیشترین شیب 6/1 تا 2 درصد بوده است. وجود چنین شیب کم در مسیر آبراهه‌ها  و سیلاب‌روها باعث شد آب سیلاب در مساحت زیادی پخش شده و مراکز جمعیتی بیشتری با جریان سیل غوطه‌ور شوند. مساحت پخش سیلاب  براساس نگاره‌های ماهواره‌‌ای 400 کیلومترمربع بوده است. بادرنظر گرفتن طول تقریبی 150 کیلومتر مسیل سیلاب، پهنای تقریبی و متوسط سیلاب 7/2 کیلومتر ارزیابی می‌شود. متوسط بارندگی از ۲۷ اسفند تا ۷ فروردین ۱۳۸۸ حدود ۱۷۸ میلی متر برای کل استان برآورد شده است. این رقم برای حوضه گرگان رود ۱۹۰ میلی متر و در زیرحوضه های جنوب شرقی متوسط بارندگی ۲۲۰ میلی متر بود.

حجم کل بارش در منطقه موردنظر در طی ۵ روز ۲/۲ میلیارد مترمکعب بود که در اثر آن ۳۲۷ میلیون مترمکعب سیلاب ایجاد شد. در استان گلستان سه سد اصلی بوستان، گلستان و وشمگیر با حجم کل مخازن 118 میلیون‌متر مکعب وجود دارند. با این حساب حجم سیلاب در حدود 5/2 برابر ظرفیت سدها براورد شد که با توجه به آب موجود در آنها در قبل از بارندگی توانستند به ترتیب ۱۰، ۸ و ۱۴ میلیون مترمکعب و در مجموع تنها ۳۲میلیون مترمکعب از حجم پیش‌گفته را مهار کنند. در نتیجه از ۳۲۷ میلیون مترمکعب سیلاب، حدود ۲۹۵ میلیون مترمکعب (۲۹۵ = ۳۲-۳۲۷) حجم سیلاب به شهرها، دشتها، باغات و رودخانه‌های استان جاری شد. در محدوده شهر گنبد، دبی اوج سیلاب 545 متر مکعب در ثانیه و در شهر آق قلا 666 متر مکعب در ثانیه برآورد شد که با توجه به ظرفیت عبوری ایمن، مازاد ۲۷۲ متر مکعب در ثانیه در گنبد، و 546 متر مکعب در ثانیه در آق قلا موجب آب گرفتگی دشت سیلابی در این دو منطقه شد. آب های ناشی از بارندگی ممتد و شدید حدود ۳۵ ساعته، در مساحت ۸۵۰۰ کیلومتر مربعی در دو جهت شیب جنوب به شمال و شرق به غرب بسوی مسیر آبراهه‌ای گرگانرود و رودخانه های متصل به آن گسیل شده و در نواری از شرق (گنبدکاووس) به غرب (آق قلا) سیلاب قدرتمندی را تشکیل داده که در ادامه از آق قلا تا مجاورت شرقی دریای مازندران (روستای خواجه نفس در ۲۰ کیلومتری غرب آق قلا) نیز امتداد یافته و مراکز جمعیتی سر راه خود را تحت تاثیر قرار داد.

این حجم سیلاب ۱۱ شهر و تعداد زیادی روستاهای منطقه را با جمعیتی حدود 000و695 نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم تحت تأثیر قرار داد و خسارت های زیادی به بار آورد. مناطق سیل زده اصلی استان گلستان در فروردین ۱۳۹۸ بیشتر شهرستان های گمیشان، آق قلا، کردکوی، ترکمن و گنبد بودند. حوضه بارش در وسعتی به مساحت ۸۵۰۰ کیلومتر مربع، حدود ۴۰ درصد مساحت کل استان گلستان به طول تقریبی ۱۷۰ کیلومتر و عرض ۵۰ کیلومتر را پوشش داد. شهرهای آق‌قلا و گنبد با توجه به شیب ساختگاه و موقعیت خاص خود بیشترین تآثیر را از نظر آب‌گرفتگی و تخریب و تخلیه اضطراری گرفتند.

پیش‌بینی و هشدار هواشناسی

اگر چه سازمان هواشناسی نخستین بار در 24/ 12/ 97 پیش بینی کرده بود که سامانه بارشی از سمت شمال غرب و غرب وارد کشور می شود، ولی پیش بینی و اخطارهای سازمان در عمل بسیار کمتر و ضعیف تر از آنچه بود که در عمل اتفاق افتاد.

خسارت ها و تلفات ناشی از سیلاب گلستان

طبق برآورد استانداری گلستان (تا تاریخ 15/1/1388) هزینه کلی خسارت بالغ بر 000و68  میلیارد ریال تخمین زده شده است. مساحت اثر سیلاب و آبگرفتگی مساحتی در حدود 000و40 هکتار برآورد می شود که حدود 000و35 هکتار  اراضی کشاورزی زیر آب رفته‌اند. بر اثر سیل، به ایستگاه های هیدور متری آب منطقه ای و سازه و تاسیسات متعلق به این شرکت، به تجهیزات سازمان هواشناسی و فرودگاه گرگان و بسیاری دیگر از دارائی های ملی و شخصی خسارت وارد آمد. حدود ۱۰۰۰ کیلومتر از راه های استان، ۷۸۵ دستگاه ابنیه راهی، ۱۸۰۰۰ واحد مسکونی در این سیلاب آسیب دیدند. ۱۷ مرکز جمعیتی شهری و روستائی دچار آبگرفتگی و ۲۷ روستا دچار زمین لغزش شدند.

آبگرفتگی شهرها؛ شهر آق‌قلا در کانون تجمع رواناب‌های حوضه گرگان‌رود و شاخه‌های جنوبی آبراهه‌های مشرف به آن قرار دارد. میزان آبگرفتگی در شهر آق‌قلا به‌حدی بود که ارتفاع آن در محدوده‌های شمالی آن به بیش از 2 متر هم رسید. دلیل اصلی وارد شدن خسارت،  ماندن آب سیل در نواحی شهری و روستایی با کاربری‌های مختلف مسکونی، راه‌ و ابنیه، کشاورزی و غیره بود. در مورد ابنیه، ماند آب باعث کاهش مقاومت سازه‌ها بر اثر نمناکی و سپس فروریزش آن‌ها ‌شد. به‌علاوه، بروز چنین حالتی، حتی اگر به تخریب کامل ساختمان‌ها نینجامد سبب کاهش مقاومت سازه‌ها در صورت وقوع زلزله می‌شود. دلایل اصلی ماندن آب در محدوده سیل‌گرفته، شیب کم منطقه و نفوذپذیری کم و درنتجه تخلیه نشدن سیل به سمت خارج از محدوده سیل‌گرفته بوده است.

با برش خط‌آهن و جاده‌های سمت شرقی، ریان سیلاب به سمت غرب آق‌قلا و منطقه گمیشان ادامه پیدا کرد. به‌این ترتیب، منطقه گمیشان، گمیش‌تپه، سیمین‌شهر، روستای خواجه‌نفس و چند روستای دیگر دچار آبگرفتگی شدند. در انتهای این مسیر، گمیش‌تپه، با اجرای کانال و تخلیه جریان سیلابی از طریق آن تاحد زیادی از خطر آبگرفتگی و سیلاب مصون ماند.

طبق اظهارنظرهای کارشناسی، برش راه‌آهن در محور گرگان-آق‌قلا کارشناسانه نبوده و سبب شد به خاطر ابگرفتگیف به فرودگاه گرگان خسارت وارد شود.  خسارت‌های وارد شده به فرودگاه عبارت بودند از خسارت به ساختمان‌ها، برج مراقبت، سایت و تأسیسات آن. همچنین انتهای باند فرودگاه در اثر تخریب جاده دچار آب‌گرفتگی شد. در اثر آب‌گرفتگی؛ سامانه DVOR/DME(که فاصله دقیق هواپیما تا ایستگاه زمینی را در اختیار خلبان قرار می‌دهد) و چراغ‌های تقرب پرواز دچار آسیب شدند. همچنین ساختمان اداره کل هواشناسی و تجهیزات هواشناسی دچار خسارت شدند.

علاوه بر شهرهای آق قلا، گنبد کاووس و گمیشان، 17 آبادی دیگر استان نیز به دلایل دبی بالای جریان، لایروبی نشدن و نبود دایک و سازه‌های محافظت کننده دچار سیلاب شدند. به‌علاوه، 27 آبادی استان با جمعیت 304و15 نفر نیز به دلیل بارندگی ممتد و شدید دچار زمین لغزش شدند. علت زمین لغزش‌ها، شیب دامنه، اشباع شدگی خاک و برخوردار نبودن از تمهیدات پایدارسازی دامنه‌ها بوده است.

خسارت به واحدهای مسکونی: در مناطق شهری سیل‌گرفته، حدود 000و57 واحد مسکونی در معرض سیل قرارگرفتند که 000و32 واحد از آن‌ها(56%) از نوع ساختمان‌های بنایی و بدون اسکلت بودند. واحدهای مسکونی آبادی‌های مختلف واقع در معرض سیل 000و25 واحد بودند که 84% از آن‌ها واحدهای بنایی بدون اسکلت بودند. واحدهای روستائی با توجه به نوع مصالح آنها در مقابل بار سیلاب و اثر رطوبت و آب گرفتگی و سیلاب، استحکام لازم را ندارند و بیشتر دچار استهلاک و تخریب می‌شوند. از بین 14 شهر گرگان، کردکوی، بندرترکمن، بندرگز، رامیان، کلاله، مینودشت، علی‌آباد، آزادشهر، گمیشان، گنبد، مراوه‌تپه و آق‌قلا چهار شهر آق‌قلا، مراوه‌تپه، گنبد و گمیشان از بیشترین واحدهای مسکونی تخریب‌شده برخوردار بودند. در مجموع نیز به 837و17 واحد مسکونی خسارت شامل تخریب یا تعمیر وارد شد.

خسارت به راه و ابنیه؛ در مجموع، 997کیلومتر از طول راه‌های استان گلستان شامل راه‌های اصلی، فرعی و بزرگراه و 785 دستگاه ابنیه فنی دچار آسیب شدند. آسیب‌های وارد شده به‌دلیل آب‌شستگی، آب‌بردگی، ریزش و لغزش ایجاد شدند.

تلفات جانی

بر اثر ریزش دیوار در روستای پل چشمه واقع در بخش پیشکمر کلاله، کودکی دو ساله مجروح شد که بلافاصله به بیمارستان کلاله منتقل شد اما متأسفانه جان باخت. همچنین بر اثر آوار شدن منزل مسکونی در روستای برنج وین شهرستان مینودشت سه نفر از اهالی منزل، پدر، مادر و فرزند زیر آوار ماندند. در این حادثه فرزند خانواده، در طول مسیر، جان خود را از دست داد. همچنین در جریان امداد رسانی و کمک، واژگونی قایق متاسفانه منجر به جان باختن 6 نفر دیگر شد که جمع تلفات جانی حادثه سیل گلستان به ۸ نفر رسید.

جمع خسارت‌های ریالی به استان گلستان

خسارت به ساختمان‌های مسکونی:35/7234، مدرسه 09/143، جسم راه: 10/2272، ابنیه فنی(به‌غیر از پل):29/122، پل:71/54، فرودگاه:2، مراکز درمانی:25/261، آب‌و‌فاضلاب:83/671، برق:05/380، گاز:74/38، مخابرات:74/156، زیرساخت‌های کشاورزی:60/5965 و شهرک‌های صنعتی:07/70 میلیارد ریال

دلایل وقوع سیل استان گلستان، تشدید و بروز اثرات زیانبار ناشی از آن

دلایل وقوع سیلاب با شدت بالایی که به ایجاد خسارت‌ها و تلفات بالایی انجامید از دو دیدگاه قابل بررسی است. بخش اول برمی‌گردد به عوامل طبیعی که پارامترهای هواشناسی و جغرافیایی که خارج از اراده بشری است را در بر می‌گیرند.

1-دلیل اصلی وقوع سیلاب مسلماً مقدار و شدت بارندگی است. در واقع مقدار بارندگی در مدت زمان 35 ساعت طی 5 روز که معادل بود با 38% بارش متوسط سال آبی استان گلستان. حجم بالای رواناب تولید شده از حجمی بالاتر از میزان نفوذ آب، حجم زهکشی توسط رودها و ظرفیت مهار سدها برخوردار بود و تبدیل به سیلابی با حجم بالا شد.

عوامل طبیعی

2-ویژگی‌های ریخت‌شناسی حوضه‌‌های آبریز مهم (گرگان‌رود، قره‌سو و خلیج) و شیب زمین به طوری‌که رواناب‌های تولید شده با شیب زیاد به سمت مراکز جمعیتی هدایت شده سپس به دلیل تخت بود مناطق و ارتفاع کم آن‌ها، به‌آسانی در مناطق پخش شده‌اند. مناطق گنبد، آق‌قلا و گمیشان نقاط اصلی سیل‌زده بودند.

 3-جنس خاک در بیشتر مسیر سیلاب از جنس نفوذناپذیر(مصالح ریزدانه رسی) بود که خود باعث جذب کم آب در خاک و تبدیل شدن بارش به رواناب، ماندگاری آب سیلاب و پخش‌شدگی آن در سطح زمین شد.(مانند کل مسیر بین گنبد تا آق‌قلا)

4-پدیده تغییر اقلیم: دمای کشور رو به افزایش است و افزایش بارش‌های شدید و بی‌نظمی در اقلیم ایران از تبعات مورد انتظار این تغییر به‌شمار می‌آیند. بارش 40% از بارش سالانه در 10% از روزهای بارشی نتیجه مستقیم پدیده تغییر اقلیم است.

عوامل انسان‌ساز

درکنار عوامل طبیعی وقوع و تشدید سیل، عوامل انسان‌ساخت نقش مضاعفی در تشدید پدید سیلاب بازی کرده‌اند که شماری از آن‌ها به طور مختصر بیان شده‌اند؛

1-لایروبی نشدن رودخانه‌ها به طوری که از کل مجموع طول رودخانه های استان گلستان در حدود 2700 تا 2800 کیلومتر، و نیاز به لایروبی طول 1700 کیلومتر، در طول ده‌سال، تنها 180 کیلومتر لایروبی شده‌اند. این موضوع در محدوده غربی گنبد و شرق و غرب آق‌قلا بیشتر نمایان بوده است. باید توجه داشت که لایروبی کردن رودخانه‌ها باعث افزایش ظرفیت آبگذری آبراهه‌ها و درنتیجه کاهش حجم سیلاب می‌شود. همچنین 200 کیلومتر از طول رودخانه‌های استان در محدوده مراکز جمعیتی نیازمند دیوارکشی بوده است. وجود این نواقص خود باعث افزایش ریسک سیلاب شده بودند.

2-اجرا نشدن کامل طرح آبخیزداری در استان؛ طیسال‌های گذشته (تنها 34% از کل برنامه جامع آبخیزداری تحقق یافته است).عملیات آبخیزداری یکی از روش‌های علمی برای کاهش آثار سیلاب و بار جامد آن است. بر اساس واقعیت‌های ارائه شده در گزارش سیلاب سال 98، 75 میلیون متر مکعب از حجم آب سیلاب سال 98، در پشت بندها و پروژه‌های آبخیزداری مدیریت شدند. یعنی کمتر از 25% درصد حجم سیلاب. این درصد نشان می‌دهد که درصورت اجراشدن طرح‌های برنامه آبخیزداری، حجم قابل توجهی از سیلاب قابلیت مهار و مدیریت دارد. تأثیر دیگر طرح آبخیزداری در نقاط پیاده شده کاهش سرعت جریان، نگه‌داشت آب و افزایش زمان تمرکز، تأخیر در جریان سیل و در نهایت کاهش پیک سیلابی بوده است.

3-اثر سدها؛ سدها تاثیر به‌سزایی در کاهش پیک و حجم سیلاب‌ها دارند. حجم سه سد بوستان، گلستان و وشمگیر که در مسیر سیلاب‌ استان گلستان وجود داشتند. ظرفیت کل آن‌ها 118 میلیون مترمکعب بود که پیش از زمان وقوع سیلاب به‌اندازه 90% ظرفیتشان پر از آب بودند به طوری که ظرفیت خالی هر یک از آنها به‌ترتیب از این‌قرار بود:۱۰، ۸ و ۱۴ میلیون مترمکعب و در مجموع توانستند تنها ۳۲ میلیون مترمکعب از حجم سیلاب را در خود جای دادند.

4-پوشش گیاهی؛ پوشش گیاهی نقش به‌سزایی در به تأخیر انداختن زمان تجمع سیلاب، افزایش زمان تمرکز و کاهش رواناب سیلاب می‌شود. هم‌اکنون در حدود 20% از مساحت استان گلستان جنگل است. نرخ تخریب پوشش گیاهی جنگلی و مرتع در استان گلستان نسبت به دو استان مازندران و گیلان از بیشترین مقدار برخوردار است. (73/0 درصد در سال به طوری‌که از سال 1383 تا 1395 حدود 000و33 هکتار از جنگل‌های استان تخریب‌ شده‌اند) تشدید سیلاب سال 98 تحت تأثیر پدیده جنگل‌زدایی کاملا قابل مشاهده بود.

5-تاثیر زیرساختها بر سیلاب؛ یکی از عواملیکه به‌عنوان یک تجربه جدید در سیلاب گلستان باعث تشدید تجمع آب شد، عبور جاده و خط‌آهن از زمین‌های پست به‌خصوص در محدوده آق‌قلا بود. در واقع آب در بین خطوط جاده و خط‌آهن که از تراز ارتفاعی بیشتری نسبت به زمین برخوردار بودند محصور شده بود و درنظر نگرفتن کالورت جهت هدایت شدن آب در جهت صحیح شیب و در موقعیتهای مناسب، باعث عملکرد بخش‌هایی از محور راه و خط‌آهن همچون سد و درنتیجه تجمع آب شد.

6-احداث مستحدثات در حریم رودخانه‌ها؛ نادیده انگاشتن سیلاب در مسیل‌هایی که به‌لحاظ تاریخی مدتی از جریان سیلاب در امان بوده‌اند و به عبارتی تجاوز به حریم رودخانه و مسیل‌ها و ساخت‌و‌ساز در حریم بستر آن‌ها باعث وارد شدن خسارت‌های زیادی بر آبادی‌ها و مستحدثات انسانی شد.

7-ضعف پیش‌بینی و هشدار محلی با توجه به کمبودهای فنی موجود در کشور، نبود سیستم بومی پیش‌بینی و ناهماهنگی موجود در صدور هشدار دقیق و به‌موقع سبب شد اقدامات واکنش به سیلاب از جمله تخلیه اضطراری به‌خوبی اجرا نشوند.

8-مدیریت مخزن سد به‌طور مستقیم تحت تأثیر پیش‌بینی جوی قراردارد. در این رابطه، ظرفیت خالی سه سد محدوده سیل‌زده در زمان وقوع سیلاب کمتر از 25% بوده است درحالی که درصورت پیش‌بینی موثر بارش و وقوع سیلاب، حجم بیشتری از سیلاب می‌توانست مهار شود.

نکات کلی در خصوص سیل استان گلستان

1. اقدامات واکنشی صورت‌گرفته نسبت به سیل

یکی از مهمترین واکنش‌های صورت‌گرفته به سیل، کمک به تخلیه آب در مناطق آب‌گرفته با ایجاد شکاف در بدنه راه و خط آهن بود. این کار در ابتدا باعث پایین آمدن سطح آب در آق‌قلا می‌شود اما در ادامه با تعادل یافتن سطح آب در دو طرف اثر آن از بین رفت. بنا به بررسی اینجانب از شماری از نقاط شکافته شده و صحبت با کارشناسان وقت اداره راه و شهرسازی استان گلستان، این اقدام جزو اقداماتی بوده است که نیاز به انجام بررسی‌های کارشناسی بیشتری داشته‌اند چرا که در شماری از نقاط، انجام این کار باعث تحمیل شدن خسارت‌هایی مضاعف بر ساختار شبکه حمل‌و‌نقل شد. مجموع تخریب و برش‌های جاده‌ای 90 نقطه و 7 نقطه در مسیر راه‌آهن. در بخش‌هایی از مسیر جاده‌های مخدوش شده، گسستگی ایجاد شده در مسیر به‌خطر شکاف‌های ایجادشده با استفاده از پل‌های خرپایی که دراختیار سپاه و ارتش جمهوری اسلامی بودند، بازسازی شدند.

• اقدامات مقابله، فعالیت‌های امداد و نجات، حضور مسئولین در منطقه و کلیه فعالیت‌هائی که تا حد امکانات و با توجه به ایام سال نو صورت گرفتند قابل قبول بودند. نکته‌ای که در خصوص واکنش به سیلاب گلستان وجود دارد این است که مانند روند موجود در دیگر سوانح به‌وقوع پیوسته در کشور، پاسخگویی پس از وقوع به سانحه بوده است و نقش اقدامات آمادگی، پیش‌بینی و هشدار و پیشگیری بسیار کم‌رنگ بوده است. این روند باعث می‌شود هزینه‌های مقابله و بازسازی چندین برابر هزینه‌های اولیه شود.
• در مدت‌ شرایط اضطراری ناشی از سیل گلستان، اسکان اضطراری یکی از معضلات مردم بوده است. کمبود فضای مناسب، پیش‌بینی نکردن محل اسکان و مقاومت در مردم محلی برای مسکن‌گزیدن در مسکن‌های اضطراری جزو چالش‌های موجود در این زمینه بوده‌اند.
• ناهماهنگی‌های موجود در امداد و کمک‌رسانی به مردم سیل‌زده، ضعف مدیریت گروه‌های امدادی مختلف شامل سمن‌ها و گروه‌های داوطلب مشکلاتی برای مردم ایجاد کردند.

مراجع:

گزارش ملی سیلاب‌ها، اسفند 98، نهاد ریاست‌جمهوری

گزارش سیل‌های سال 1398، مرکز تحقیقات راه و مسکن، وزارت راه و شهرسازی 1398

گزارش ملی سیلاب‌های، مرکز امور اجتماعي منابع آب و انرژي وزارت نيرو، مهرماه 99

انتهای پیام