ظریف، کلاب‌هاوس و انتخابات ۱۴۰۰
محمد رهبری در «امتداد» نوشت: در ساعات پایانی شب گذشته محمد جواد ظریف در یک گفتگوی کلاب‌هاوسی جنجالی شرکت کرد و به سؤالات در مورد توافق ۲۵ ساله ایران و چین و برجام پاسخ داد. این گفتگو باعث شد تا بر سر اهمیت کلاب‌هاوس در انتخابات آینده مباحثاتی شکل بگیرد. تردیدی نیست که فضای تعاملی در کلاب‌هاوس نقش عمده‌ای در جنجالی‌شدن گفتگو با وزیر امور خارجه داشته و حضور تفکرات متکثر در این محیط باعث شده است که سؤالات گروه‌های مختلف از ظریف پرسیده شود. اما آیا این فضا می‌تواند در انتخابات تأثیر بگذارد؟
گفتگو با محمد جواد ظریف در کلاب‌هاوس نمونه ایده‌آلی برای بررسی مزایا و معایب این شبکه اجتماعی است. همان‌گونه که پیش از این اشاره شد، توده مردم و رأی‌دهندگان تا به امروز در کلاب‌هاوس حضور ندارند و عمدتا سلبربتی‌ها، خبرنگاران و فعالان سیاسی در آنجا هستند. به همین دلیل نیز نیاز به واسطه‌هایی برای انتقال مباحث از کلاب‌هاوس به توده مردم هست. نمونه‌ی گفتگو با ظریف در شب گذشته این را به خوبی نشان می‌دهد: جایی که تلگرام، اینستاگرام و واتس‌اپ نقش رسانه‌های واسط را برای انتقال پیام به عموم مردم ایفا کردند چرا که مردم در این اپلیکیشن‌ها حضور دارند نه در کلاب‌هاوس.
البته انتقال پیام از کلاب‌هاوس به دیگر شبکه‌ها تحت تأثیر گفتگو با وزیر امور خارجه کشور که جزو مهم‌ترین چهره‌های کشور است، بوده و اگر با دیگران گفتگو می‌شد احتمالا مطالب از آنجا خارج نمی‌شد. کما این که گفتگو با عبدالله رمضان‌زاده، مرعشی، رستم قاسمی و … در همان فضا ماند و عموم مردم از آن مطلع نشدند.
بنابراین، تجربه حضور ظریف در کلاب‌هاوس به خوبی نتیجه‌گیری یادداشت مذکور را تأیید می‌کند. برای انتقال سخنان ظریف از اپلیکیشن‌های واسطی نظیر تلگرام و اینستاگرام استفاده شد و واقعیت آن است که «حضور فعال در این اپلیکیشن نمی‌تواند بر ذهنیت رأی‌دهندگان تأثیر بگذارد چرا که اساسا این گروه از مردم در کلاب‌هاوس حضور ندارند و سایر فعالان رسانه‌ای و سیاسی نیز در نهایتا مجبور هستند تا از طریق این پلتفرم‌ها با توده مردم گفتگو کنند».
استراتژی تبلیغات انتخاباتی با گفتگوی نخبگانی فرق دارد
تجربه حضور ظریف در کلاب‌هاوس نشان می‌دهد که شاید کلاب‌هاوس به شکل‌گیری گفتگوی نخبگانی کمک کند، اما نمی‌تواند بستر مناسبی برای تبلیغات انتخاباتی باشد. کلاب‌هاوس حداکثر می‌تواند بخشی از «زنجیره» یک کمپین تبلیغاتی انتخاباتی باشد و تمرکز بیش از حد گروه‌های سیاسی بر این اپلیکیشن می‌تواند گمراه‌کننده باشد.
مضاف بر اینکه احتمالا در روزهای آتی شاهد حضور گروه‌های متعدد در فضای کلاب‌هاوس باشیم و بعید نیست که هرچه به انتخابات نزدیک‌تر می‌شویم تعدد اتاق‌های سیاسی گفتگو در این فضا بیشتر شود. در نتیجه احتمالا هرکسی در اتاق همفکران خود بیشتر حضور پیدا کند و اگر به طور مثال قالیباف و ظریف همزمان یک گفتگوی کلاب‌هاوسی داشته باشند، حامیان قالیباف در اتاق مربوط به او و حامیان ظریف نیز در اتاق حامیان ظریف جمع شوند و مجددا شاهد شکل‌گیری اتاق‌های پژواک در این فضا باشیم که مانع بزرگی برای تبلیغات انتخاباتی خواهد شد. کما اینکه در شب گذشته نیز گفتگو با عبدالله رمضان‌زاده به دلیل اتاق موازی گفتگو با ظریف، به محاق رفت.
مزایای گفتگوی جمعی در تلگرام و اینستاگرام به کلاب‌هاوس
کلاب‌هاوس نقاط ضعفی هم دارد که در گفتگو با ظریف عیان شد. اولین نقطه ضعف آن این بود که بیش از ۸ هزار نفر نمی‌توانند در یک گفتگو شرکت کنند. در حالی که امکان گفتگوی جمعی در کانال‌های تلگرام و در قالب Voice Chat این ضعف را ندارد و همزمان صدها هزار نفر می‌توانند در چنین فضایی حضور پیدا کنند.
علاوه بر این تلگرام بر خلاف کلاب‌هاوس اجازه ضبط کردن گفتگوها و انتشار فایل آن در همان کانال را می‌دهد. این مزیت در اینستاگرام هم دیده می‌شود جایی که پس از لایو سه نفره می‌توان همان گفتگو را در صفحه منتشر کرد تا مخاطبانی که نتوانستند در زمان لایو گفتگو را گوش کنند، بعدا بشنوند. به همین خاطر است که لایو محمود صادقی با علی علیزاده ۲۱هزار بار در اینستاگرام دیده می‌شود و اگر به جای صادقی، ظریف طرفِ گفتگو بود شاید نتایج آن ده‌ها برابر بیشتر از گفتگوی کلاب‌هاوسی دیده می‌شد.
به هرحال نمی‌توان از قابلیت تکثربخشِ کلاب‌هاوس برای ایجاد گفتگوی برابرتر غفلت کرد. اما نباید فراموش کرد که این امکان در تلگرام و تا حدی در اینستاگرام هم وجود دارد و به دلیل حضور عامه مردم در این شبکه‌ها، نیاز به «رسانه واسط» برای انتقال پیام را کمرنگ خواهد کرد.
انتهای پیام
