گفت این آتش که بر جان من است…
رحمن پاداش در یادداشتی ارسالی به انصاف نیوز با عنوان «گفت این آتش که بر جان من است…» نوشت:
تابیدن نور خورشید بر شاخ و برگ‌های خشک هنگامی که با وزش باد همراه می‌شود انرژی لازم برای تولید جرقه و احیای آتش را فراهم کرده و تنها با گذشت چندین ساعت صدها هکتار از درختان و جنگل‌ها را به عنوان مهمترین منابع طبیعی و ارزشمندترین میراث بر جای گذاشته برای نسل آینده، را به خاکستر تبدیل کرده و دود هوا می‌کند.
در سال‌هایی که شدت بارندگی زیاد است با رشد گیاهان و علف‌ها و خشک شدن آنها در فصل تابستان شاهد وقوع پدیده آتش‌سوزی در کشور هستیم. از طرف دیگر و در سال.هایی که با کاهش نزولات جوی روبرو هستیم خشک شدن زمین باعث کاهش رطوبت زمین شده و در نهایت خشکیدگی گونه‌های گیاهی و آتش سوزی جنگل‌ها را در پی دارد.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد اگر چه عوامل طبیعی در بروز آتش سوزی در جنگل‌ها نقش دارند اما در اکثر موارد آتش سوزی به خصوص در پهنه زاگرس به دلیل عوامل انسانی صورت می‌گیرد و دامداران، گردشگران، چوپانان، شکارچیان، طبیعت‌پیمایان و… خواسته و یا ناخواسته سبب بروز اتش سوزی می‌شوند. آنها با روشن کردن آتش و عدم اطمینان از خاموش بودن آن در هنگام بازگشت، کوچکترین وزش باد سبب پراکنده کردن زغال‌های مدفون مانده در زیر خاکستر شده و در مدت زمانی کوتاه بخش وسیعی از جنگل طعمه حریق می‌شود. همچنین استفاده از ظروفی شیشه‌ای و فلزی سبب ایجاد کانون گرما شده و با انعکاس آن در شاخ و برگ خشک درختان و علفزارها سبب بروز آتش می‌شود.
اگر در شرق و غرب کشور اقدام به سوخت‌بری و کولبری می‌کنند، در بخش‌هایی از کشور افراد بومی اقدام به قطع درختان کرده و با ایجاد کوره‌های زغال و زغالبَری به دیگر شهرهای کشور به امرار معاش می‌پردازند. این کوره‌های دستی گاه سبب بروز آتش‌سوزی‌های وسیعی در جنگل‌ها می‌شود.
کمبود مرتع جهت چراگاه و درگیری‌های رخ داده بین افراد و اختلافات قومی و قبیله‌ای در معدود مواردی سبب آتش زدن جنگل‌ها و مراتع نزدیک به طرف مقابل شده است.
آتش سوزی با از بین بردن گونه‌های گیاهی نادر و چندین هزار ساله، نابودی گیاهان دارویی، تلف کردن هزاران موجود زنده، مهاجرت گونه‌های جانوری و… باعث تغییر و در مواردی نابودی کامل اکوسیستم منطقه شده و به این شکل جنگل‌های سرسبز را به بیابان خشک و بی علف تبدیل می‌کند.
بنابراین ضروری‌ست دستگاههای متولی از جمله جهاد سازندگی، منابع طبیعی، محیط زیست، سازمان جنگل‌ها و مراتع و… نسبت به پدیده آتش سوزی حساس‌تر بوده و برای جلوگیری از این پدیده شوم که میراث ما به آیندگان را هدف قرار داده مسولیت‌پذیرتر باشند. از جمله مسائلی که به کاهش آتش سوزی کمک می کند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- در وهله ا‌ول دستگاههای ذیربط باید با فرهنگ‌سازی، آموزش و توانمند کردن مردم محلی، پیشگیری از آتش سوزی و مهار آتش را در صدر برنامه‌های کاری خود قرار دهند.
۲- استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم‌نهاد و داوطلبان دوستدار محیط زیست به‌خصوص در بحث آموزش و هنگام بروز آتش بسیار راهگشا است.
۳- به منظور دسترسی سریع به آتش و با توجه به آشنایی بومیان و ساکنین به جعرافیای کوه‌ها و جنگل‌ها، ضروری است سازمان محیط زیست و منابع طبیعی نسبت به استخدام تعدادی از آنها اقدام کند.
۴- تعدد آتش سوزی در مناطق مختلف کشور ضرورت ایجاد ایستگاه‌ها مبارزه با آتش سوزی و پدیده شوم زغالبَری و قطع درختان را دو‌چندان کرده است.
۵- در نطر گرفتن مشوق هایی برای ساکنین و کسانی که به صورت داوطلبانه در مهار آتش نقش دارند بسیار ضروری است. از جمله تهیه لباس کوهنوری، کوله پشتی و کفش و عصای کوهنوردی.
۶- مجهز کردن چوپانان به دستگاههای قابل حمل دمنده می‌تواند به خاموشی سریع آتش کمک کند. همچنین تجهیز آنها به اجاق گازی/برقی قابل حمل جهت تهیه چای و غذا به کاهش اتش سوزی کمک می‌کند.
انتهای پیام
