غلامعلی افروز: حتی می‌توان در محرم و صفر مراسم ازدواج برگزار کرد
غلامعلی افروز با بیان این که هر چه از تعادل بگذرد اشکال ایجاد می کند، تاکید کرد: تعطیلی خیلی از برنامه‌های پرنشاط در دو ماه از سال نادرست است و حتی می توان در محرم و صفر مراسم ازدواج برگزار کرد. این که گاهی همه شبکه‌ها همزمان در حال پخش سینه زنی و مداحی یا صحبت یک روحانی هستند، دلزدگی ایجاد می‌کند.
استاد روانشناسی دانشگاه تهران در دومین شب از آیین «عاشورا و امروز ما» که به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی و انجمن اندیشه و قلم برپاست، در سخنانی با عنوان «ابعاد روانشناختی و تربیتی حماسه محرم» اظهار کرد: عقل، دین درونی و دین، عقل بیرونی است. باید عاقل باشیم تا مومن باشیم. امام حسین(ع) برای احیای ارزشهای عقلانی قیام کرد. معاویه مزورانه و منافقانه عمل می کرد و به نماز می ایستاد که عقلانیت را تحت‌الشعاع قرار داد.
او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: جاودانگی عاشورا بر فراز عصرها و نسل ها از آن روست که بر پایه و بستر عقلانیت، اخلاص و زلالی شخصیت استوار است. کرونا امروز نشان داده چقدر زندگی کوتاه و مرگ چقدر نزدیک است. طبق سوره والعصر، همه ما سرمایه عمرمان را روزانه در خسران قرار داده ایم؛ مگر آنانی که خداباورند و عمل صالح را انتخاب می کنند که فقط برای خدا و فقط با تکیه بر خدا انجام شود. همچنین شکیبایی و ایثار دارند. امام حسین(ع) همه جان و خانواده اش را ایثار کرد و راز جاودانگی عاشورا همین است.
استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: یقینا بعد سیاسی محرم بی نظیر است، اما ابعاد تربیتی حماسه عاشورا ناشناخته مانده است. پیامبر می فرماید حسین منی و انا من حسین. هیچ کودکی در جهان از نظر تربیتی، محیط بازی و بستر تربیتی مثل حسین(ع) نداشته است. از آغوش زهرای اطهر در آغوش علی می رفت و مرکب بازی او، شانه های پیامبر بوده است. اولین آیین تربیت فرزند، با تولد فرزندان زهرای اطهر آغاز شد. اگر فرزندان او مثل علی اصغر نبودند، مردم نمی فهمیدند سپاه یزید، دین و عقلانیت و آزادگی ندارند؛ آنجا که امام فرمود اگر دین ندارید لااقل ازاده باشید. صحنه آب ننوشیدن عباس بن علی، تجسم ادب، محبت، مروت و جوانمردی است و این گونه جلوه های تربیتی عاشورا بسیار زیاد است.
در کربلا حتی عقد صورت گرفت، ولی ما ازدواج را در محرم تعطیل می‌کنیم
او ادامه داد: شب عاشورا و گفت‌وگوی امام با یارانش، جلوه ای دیگر از ابعاد تربیتی عاشوراست. خانه تکانی دل یاران است. زلال ها باید در آن صحنه بمانند. انان که ذره ای تردید ندارند. صحنه نه گفتن به هواهای نفسانی و دوری از حب جاه و مقام است. آنهایی که آن شب کنار حسین(ع) ماندند، جلوه های متعالی از انسانیت را به ظهور رساندند. حبیب بن مظاهر می گوید هیچ شبی به اندازه امشب، نشاط نداشتم. نشاط معنوی قابل مقایسه با دیگر شادی ها نیست. گفت‌وگوی امام با خواهرش، جلوه ای دیگر از این صحنه تربیتی است. به خواهرش استواری در برابر دشمن و ابربهار بودن برای اهل حرم را توصیه می کند.
وی گفت: بعد از عاشورا هیچ کس ندید حضرت زینب علنا گریه کند و در برابر یزید مثل کوه و با کلامی چون پدرش علی سخن گفت. در کربلا حتی عقد صورت گرفت ولی ما عقد و نکاح را در محرم تعطیل می کنیم. در حالیکه نکاح و ازدواج، توصیه خداوند است و این عبادت و اطاعت است که حتی در ظهر عاشورا هم هیچ اشکالی ندارد.
استاد دانشگاه تهران در بیان بعد روانشناختی این واقعه اظهار کرد: امام حسین با خانواده و همه وجود به صحنه آمد. این صحنه کاری با جانها می کند و باعث می شود خیلی ها در محرم مسلمان شوند که من شواهد بسیار در این باره دارم. این عزاداری ها، یک مکتب تربیتی است. دانشگاه امام‌حسین(ع)، همین جلسات درس حسین(ع) است. یک روانشناس انگلیسی می گوید ما انگلیسی ها بلد نیستیم تبسم کنیم و فقط قهقهه می زنیم و در خشم هم فقط پرخاش می کنیم خوش به حال شرقی‌ها، بلدند تبسم کنند و لطیفند.
اشک عاشقانه و آگاهانه تلطیف روانی می کند
او گفت: محرم فرصتی است برای اشکهای پرلطافت بر مظلومیت حسین(ع) و فرزندان و یارانش که اخلاص می آورد. اشک هایی که در محرم می ریزید، ضدافسردگی است. اشک عاشقانه، آگاهانه و بامعرفت تلطیف روانی می کند و پرخاشگری را کم کرده، بزه و سکته قلبی را از بین می برد. اشک راحت برای مظلومان جهان، تلطیف روحی است. یک دلیل سکته های مغزی و قلبی این است که بلد نیستیم گریه کنیم. اشک آگاهانه مقدس و زیباست و باعث نشاط معنوی و رقص سلول های مغزی است.
این استاد روانشناسی در پایان سخنان خود به سوالات مخاطبان پاسخ داد و در جواب به این سوال که چگونه در اروپا و غیرمسلمانان هم انسانیت هست، گفت: همه جای دنیا در مواردی که عقلانیت حاکم می شود، رفتارها انسانی، معنوی و اخلاقی می شود. عقلانی رفتار کردن یعنی کسی را فریب ندهیم، دروغ نگوییم و تهمت نزنیم، راست بگوییم و حق مدار شویم.
وی ادامه داد: هدف اصلی از بعثت و نماز و روزه هم انسان شدن و کمال اخلاقی است. اما اگر من همراه با نماز خواندن دروغ بگویم، فساد داشته باشم، پول بانکها را بخورم و مدیریت صحیح نکنم، مردم را فریب دهم، باعث چند برابر شدن آمار کشته های کرونا شوم و قصور در واکسیناسیون داشته باشم، نشان می‌دهد آن نماز اثر نداشته و مرا به انسانیت نرسانده است.
دکتر افروز در پاسخ به سوالی درباره گسترش ایام عزاداری در کشور از امامان به امامزادگان و عملکرد صداوسیما در این ایام، تاکید کرد: هر چه از تعادل بگذرد اشکال ایجاد می کند. به نظر من تعطیلی خیلی از برنامه های پرنشاط در دو ماه از سال نادرست است. حتی می توان مراسم ازدواج برگزار کرد. من در محرم درباره ازدواج حضرت زهرا و علی و جزئیات زندگی و تولد فرزندانشان صحبت می‌کنم.
وی در پایان گفت: گاهی همه شبکه ها همزمان یا در حال پخش سینه زنی و مداحی هستند یا یک روحانی صحبت می کند. این دلزدگی ایجاد می‌کند. گریه هم تعادلش خوبست و گذر از حد تعادل غلط است. آدم می تواند با خودش خلوت کند و حتی غیر از محرم به عیادت جانبازان و بازدید یتیمخانه ها برود و منقلب شود. این باعث آرامش و نشاط معنوی و در نتیجه خیر و امیدآفرینی می شود.
سلسله نشست‌های «عاشورا و امروز ما» به همت خانه اندیشمندان علوم انسانی و انجمن اندیشه و قلم با سخنرانی چهره های حوزوی و دانشگاهی تا شنبه 12 محرم/ 30 مرداد برقرار است و به صورت مجازی از اسکای روم و اینستاگرام این دو نهاد پخش می شود.
انتهای پیام
