تفاوت‌های فعالیت سیاسی و حقوق بشری از زبان دو وکیل

زهرا منصوری، انصاف نیوز: فریده غیرت -وکیل- می‌گوید فعال حقوق‌بشر فقط به حقوق و قوانین موجود توجه دارد و مایل است آن قوانین و مقرراتی که به نفع موکل است و اجرا نمی‌شود را پیگیری کند. اما یک فعال سیاسی عقاید دیگری دارد و می‌خواهد یک نظامی را دستخوش تغییر اساسی قرار دهد.

از سوی دیگر ابوذر نصرالهی، وکیل، می‌گوید فعال سیاسی ممکن است از یک سری قواعد حقوقی برای رسیدن به اهداف حزب تخطی کند، اما برای یک فعال حقوق بشر فرقی ندارد که گرایش فکری آن انسان چیست و تلاش می‌کند که آن انسان به حق خود برسد؛ حتی اگر عقاید او صد درصد مخالف با فعال حقوق بشر باشد.

از دو وکیل درباره‌ی تفاوت فعالیت حقوق‌بشری و فعالیت سیاسی، همچنین تفاوت وکیل حقوق بشر و فعال حقوق‌بشر و چگونگی مرزبندی میان اینها پرسیده‌ایم، متن کامل در پی می‌آید:

بیشتر بخوانید:

هشتگ‌سازی و پست‌های تند امید برای نجات جان نوید را بر باد داد
وقتی عماد‌الدین باقی اعتراض‌برانگیز شد
قضاوت به جای تفکر | پاسخ عماد باقی به منتقدان
«مسیح علینژاد گفته بود اگر صدای نوید را منتشر نکنید او را می‌کشند»
«سکوت به حقوق بشر کمک نمی‌کند»

غیرت: اهداف فعال حقوق بشر و فعال سیاسی با هم فرق دارد

فریده غیرت- وکیل دادگستری- درباره‌ی تفاوت میان فعالیت سیاسی و حقوق بشری به انصاف نیوز گفت: فعال حقوق‌بشر و فعال سیاسی با هم یک وجه اشتراک دارند و آن هم فعالیت هر دو گروه است اما اهداف آنها با یکدیگر فرق دارد. فعال حقوق‌بشر فقط به حقوق و قوانین موجود توجه دارد و مایل است؛ آن قوانین و مقرراتی که به نفع موکل است و اجرا نمی‌شود را پیگیری کند. اما یک فعال سیاسی عقاید دیگری دارد و می‌خواهد یک نظامی را دستخوش تغییر اساسی قرار دهد. مثلاً یک وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر مُصر است تا قوانین موجود مملکت خود اجرا شود. یک فعال حقوق بشر به نحوه‌ی نگه‌داری اعتراضی می‌کند یا به زندان‌ها ایرادی می‌گیرد. چون در کشور ما مقرراتی درباره‌ی نگه‌داری زندانیان داریم.

او افزود: قانون می‌گوید با زندانیان باید بدین گونه رفتار شود و شرایط محیطی و اجتماعی آنها اینگونه باشد. یعنی همه‌چیز را قانون تعیین کرده است. یک فعال حقوق بشر فراتر از این نمی‌رود و می‌گوید همین قوانینی را که داریم باید اجرا کنیم. هرچند با قوانین زیادی در این سال‌ها برخورد کردیم که آنها را نپسندیدیم. ما تغییر قوانین را از همان کشوری می‌خواهیم که در آن زندگی می‌کنیم. در این سال‌ها طرح و پیشنهادات زیادی را برای تغییر و اصلاح و رفع تبعیض قوانین را به قوه‌ی مقننه‌ی خودمان ارائه داده‌ایم.

او با اشاره به اینکه یک فعال سیاسی شاید اصلا معتقد باشد «این قوه قضاییه و این نظام نباید وجود داشته باشند»، اما تغییراتی که اینها می‌خواهند با آنچه یک فعال حقوق بشر می‌خواهد با هم متفاوت است، توضیح می‌دهد: البته یک فعال حقوق سیاسی می‌تواند یک فعال حقوق بشری هم باشد اما خواهان اسقاط یک حکومت نیست. بلکه به مسائلی ورود می‌کند که محدوده‌ی قانونی و نظامات موجود آن کشور است. مثلاً فیلم‌هایی که از زندان اوین بیرون آمد را یک فعال حقوق بشر به هیج وجه نمی‌پسندد و خلاف عقاید او است. چون می‌داند قوانینی داریم که می‌گوید باید با زندانی چگونه رفتار کنیم. اگر ما می‌خواهیم از طریق حقوق بشر مسائل حل شود چون می‌دانیم این قوانین را داریم. ما تغییر رژیم را نمی‌خواهیم این بر عهده‌ی کسانی است که صد در صد فعالیت سیاسی می‌کنند.

فریده غیرت معقتد است؛ امکان سیاست‌زدایی از فعال حقوق بشر و رعایت مرز میان فعالیت سیاسی و حقوق بشری وجود دارد و می‌‌گوید: ما به همراه آقای باقی سال‌ها کار کردیم، انجمن حقوق زندانیان را راه انداختیم اما هیچ‌گاه کار سیاسی نکردیم. شاید بنده در محفل خصوصی عقاید سیاسی خودم را داشته باشم اما هرگز آن عقاید سیاسی را در کارم وارد نکرده‌ام. متاسفانه در ایران مرز میان فعالیت سیاسی و حقوق بشری رعایت نمی‌شود. به ویژه برای بزرگوارانی که در خارج از کشور هستند، فعالیت حقوق بشری را با فعالیت  سیاسی آمیخته‌اند. در داخل کشور هم برخی اینکار را می‌گنند و فعالیت سیاسی و حقوق بشری را با هم قاطی کرده‌اند. یعنی مرزی میان فعالیت حقوق بشری و سیاسی قائل نیستند. در حالی که رعایت این مرز لازم است. وگرنه پیشرفتی حاصل نمی‌شود.

او اضافه کرد: اینها دلیل نمی‌شود به کسانی که فعالیت حقوق بشری انجام می‌دهند، بگوییم تابع دولت و قانون هستند. اینها انگ زدن است؛ منظور ما تابع بودن نیست، موضوع به یک نظام است چون در ایران زندگی می‌کنم و مقررات ایران را اجرا می‌کنم. اگر هم مشکل یک نفر را پیگیری می‌کنم باید حقوق آنها را طبق مقررات ایران دنبال کنم، نه طبق مقررات آلمان یا ایتالیا. عدم رعایت این مرز تاثیرات بسیار منفی دارد و مخرب است. بنده به عنوان کسی که به فعالیت حقوق بشری اعتقاد دارم؛ فکر می‌کنم اگر این فعالیت من با فعالیت سیاسی قاطی شود، متاسفانه به نتیجه نخواهد رسید. البته کسانی که فعالیت سیاسی می‌کنند، ممکن است یک مقداری فعالیت آنها رنگ حقوق بشر به خود بگیرد اما کسی که می‌خواهد فعال سیاسی باشد؛ باید این را اعلام کند.

وی در انتها درباره‌ی تفاوت فعال حقوق بشر و فعال سیاسی گفت: وکیل حقوق بشر یک شغل است و برای رسیدن به آن یک مراحلی را طی کند. اما یک فعال حقوق بشر هرچند تلاش کند اما برای رفتن به دادگاه و پیگیری حقوقی کارها باید از یک وکیل دادگستری کمک بگیرد، این دو به نوعی مکمل همدیگر هستند. بسیاری هستند که وکیل نیستند اما فعالیت حقوق بشری می‌کنند و با وکلا هم همراهی می‌کنند.

نصرالهی: فعال سیاسی ممکن است از یک سری قواعد حقوقی برای رسیدن به اهداف حزب تخطی کنند

ابوذر نصرالهی -وکیل دادگستری- درباره‌ی تفاوت‌های فعال حقوق بشر و فعال سیاسی به انصاف نیوز می‌گوید: یک تفاوت عمده میان فعال سیاسی و حقوق بشر وجود دارد و آن هم در رابطه با هدفی است که هرکدام از این دو گروه دنبال می‌کنند. فعال سیاسی یک هدف سیاسی دارد و معمولاً وابسته به یک جریان فکری و یا حزب سیاسی است، او قدمی که برمی‌دارد در چارچوب تشکیلاتش است. گاهی اوقات آن فعال سیاسی ممکن است از یک سری قواعد حقوقی برای رسیدن به اهداف حزب تخطی کنند.

او افزود: در کشور ما دو جریان سیاسی اصلاح‌طلب و اصولگرا داریم و در خارج و داخل کشور هم جریان اپوزیسیون داریم. نگاه این فعالان سیاسی به‌جای اینکه نگاه اصلاح‌گرایانه باشد، اهداف آنها در پیشبرد حزب و تخریب مخالف است. برای مثال در برخی مواقع اعدام‌هایی که صورت می‌گیرد، یک فعالیت سیاسی به‌جای اینکه هدفش این باشد که حقوق آن فرد را در نظر بگیرد، به دنبال این است که کلیت یک سیستم و  یک روش سیاسی که با آن مخالف آن است را زیر سؤال ببرد و یعنی از یک مشکل جزئی یک کل را در نظر می‌گیرد.

او ادامه داد: ممکن است، همان فعال سیاسی به خاطر ذهن سیاسی خود، مسائل حقوق بشری را زیر سؤال ببرد. به خاطر وابستگی خود به نحله‌ی فکری خود برخی از مسائل را نبیند. پس یک فعال سیاسی اقداماتش در چارچوب مرام‌نامه‌ی حزب و گروه است. اما برای یک فعال حقوق بشر فرقی ندارد که گرایش فکری آن انسان چیست و تلاش می‌کند که آن انسان به حق خود برسد؛ حتی اگر عقاید او صد در صد مخالف با فعال حقوق بشر باشد. فعال حقوق بشر حتی خیر دشمن خود را می‌خواهد. اگر یک فعال حقوق بشر با مبانی حقوقی یک نظام سیاسی مخالف باشد اما آن مبانی حقوقی را مدنظر قرار می‌دهد. حتی از حقوق واعظین نظام و مقررات هم حفاظت می‌کند و از اینکه بخواهد با هر وسیله‌ای نظام را از بین ببرد، پرهیز می‌کند. البته فعال حقوق بشر و فعال سیاسی هردو از نظر ما محترم هستند.

وی درباره‌ی مرزبندی میان فعال سیاسی و حقوق‌بشر تاکید کرد: مرزبندی میان فعال سیاسی و حقوق بشری سخت است اما قابل رعایت کردن است. خیلی از فعالان حقوق بشر تلاش می‌کنند، نگاه سیاسی به مسائل سیاسی نداشته باشند و درگیر مسائل سیاسی نشوند. هرچند به‌هرحال حقوق بشر هم در یک‌جاهایی به سیاست برمی‌خورد. سیاست را می‌توان به اسبی تشبیه کرد که می‌تازد و لجامی که می‌تواند اسب سرکش را رام کند، حقوق بشر است.

نصرالهی درباره‌ی تفاوت فعال حقوق بشر با وکیل حقوق بشر می‌گوید: فعال حقوق بشر می‌تواند هر فردی باشد، از کارگر تا معلم هرکسی که دغدغه‌ای برای بهبود زندگی بشر دارد. اما وکیل حقوق بشر پروانه‌ی وکالت دارد و نگاه فعال حقوق بشر بیشتر به مسائل صنفی و کلان حقوق بشر مثل مسائل کارگری و حقوق زنان و کودکان است اما وکلا علاوه‌بر اینکه دغدغه‌ی ذهنی دارند، درگیر مسائل خرد در دادگاه هستند. درباره‌ی پرونده‌های سیاسی این وکلای حقوق بشر هستند که فعالیت می‌کنند. درباره‌ی پرونده‌ی فعالان سیاسی این وکلای حقوق بشر هستند که فعالیت می‌کنند. طبیعتاً فعالان حقوق بشر به خاطر محدودیت‌ها و اینکه تخصص لازم نداشته باشند، در این حوزه ورود نمی‌کنند و مسئولیتی هم ندارند. در حقیقت این دو باید مکمل هم باشند. اگر برای فعال حقوق بشر مشکلی پیش بیاید، وکلای حقوق بشر ورود می‌کنند، سوای فعالیت‌های کلانی که ممکن است همپوشانی داشته باشد.

انتهای پیام