ایران و مدیریت دالان «جهان ترکی»؟ | جواد میری
سیدجواد میری، جامعه‌شناس در یادداشتی با عنوان «آیا ایران می‌تواند مدیریت دالان «جهان ترکی» را به‌دست گیرد؟» که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، نوشت:
در بسیاری از محافل که در این چند روز اخیر نشسته‌ام بحث از “کریدور پانترکیسم” است و خطری که ترکیه برای ایران از طریق وصل شدن به جمهوری آذربایجان و سپس از طریق دریای خزر و وصل شدن به آسیای مرکزی ایجاد خواهد کرد. من اصل را بر این می‌گذارم که این سیاست ترکیه است و اساساً این کریدور کانال ایجاد جهان ترکی میباشد ولی اجازه دهید در این باب کمی با هم بیاندیشیم و ببینیم اگر چنین برنامه ژئوپلیتیکی در جریان هست چه امکاناتی و چه چالش‌هایی پیش روی ایران است و آیا ما هیچ قدرتی در مدیریت منطقه در برابر بازیگران دیگر نداریم یا چنین برداشتی از بیخ و بن نادرست است؟
جمهوری آذربایجان یکی از شبیه‌ترین کشورها در جهان به ایران است هم از نظر مذهب و هم از نظر زبان و هم از نظر عقبه تاریخی و شاید بتوان عراق و جمهوری آذربایجان را از نزدیکترین کشورها در جهان به ایران دانست ولی جالب و دردناک است که ما طولانی‌ترین جنگ قرن بیستم را با عراق (با اکثریت) شیعی داشتیم و امروز می‌دانیم که چه کسانی چنین شطرنج شومی را برای ما چیده بودند. حال نکته اینجاست که نکند در قرن بیست و یکم باز شطرنج‌بازان قهار چنین خوابی را این بار در قفقاز برای ما دیده باشند تا یک ملت شیعه را که دارای دو دولت هستند به جان هم بیندازند. این امکان قابل تامل است و باید به آن عمیقاً اندیشید.
به سخن دیگر، نزدیکی ایران به جمهوری آذربایجان به مراتب بیشتر از نزدیکی ترکیه به این کشور است ولی چرا در عمل ما از ترکیه پس مانده‌ایم و امروز “لابی هور” در ایران افکار عمومی ایران را در نسبت با قفقاز جنوبی مدیریت می‌کند؟ این هم پرسشی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت. اما نکته مهم دیگر این است که ما باید بتوانیم در صحنه عمل هر سه کشور قفقاز جنوبی را مدیریت کنیم و هر سه آنها به ایران به مثابه “متروپل” نظر کنند ولی الان این‌گونه نیست. این وضعیت باید تغییر کند و تغییر هم نیاز به سیاستگذاری‌های جامع‌تر و کامل‌تر دارد که با مشورت اهل نظر ممکن خواهد بود.
اما اگر مفروض بگیریم که ترکیه به دنبال دالان ترکی در منطقه است آنگاه برای مدیریت کریدور پانترکیسم چه می‌توان کرد؟ آیا ما صرفاً باید به سمت ایروان برویم و باکو را از خود دور کنیم و سپس با ترکیه سر شاخ شویم و باز هم تکیه به روسیه کنیم یا می‌توان استراتژی‌های آلترناتیو دیگری تعریف کرد و ابتکار عمل را خود به دست بگیریم؟
به نظر من چنین امکانی برای ایران وجود دارد که هم ترکیه را کیش کند و هم روسیه را مات کند و هم ایروان و باکو و تفلیس را مدیریت کند و هم پای اسرائیل (و حتی سودای آمریکا برای جنگ نیابتی از سمت قفقاز علیه ایران) را خنثی کند و هم خود راهبری دالان پانترکیسم به آسیای مرکزی را به‌عهده بگیرد و آن، این است که ایران عضو “شورای همکاری های کشورهای ترکزبان” بشود و با حضور در این شورا بتواند بر محتوا و استراتژی‌های آن تاثیرات بنیادین بگذارد. زیرا اکثریت این شورا از کشورهای مسلمان هستند و جزیی از جهان اسلام محسوب می‌گردند و با ایران مشترکات فرهنگی و دینی و مذهبی و زبانی و تمدنی طولانی دارند و یقینناً با ورود ایران به این شورا جهت‌گیری‌های “سکولاریستی” آنها تعدیل خواهد شد و سوگیری‌های قومیتی تقلیل خواهد یافت.
ایران کشوری است که جمعیت قابل معتنابهی از ترکها دارد و اساساً ترکیت بخشی از هویت ایرانی در کنار تشیع و اسلام میباشد و با برجسته کردن این بعد از ایرانیت ما خواهیم توانست بحران‌های نوظهور پیرامونی را به شکلی قوی‌تر مدیریت کنیم و به قول چرچیل “دوستانت را نزدیک خودت نگه دار و دشمنانت را نزدیکتر”.
انتهای پیام
ما چگونه می توانیم با ترکهایی که تاریخشان به خون بسیاری از مردم آلوده است کنار آییم پان ترکها در تاریخ خود حداقل هشت جنایت علیه بشریت مرتکب شده اند :
1) اذیت و آزار و اذیت مردم بغداد در عصر عباسی که موجب تغییر پایتخت از بغداد به سامرا شد و شهید مطهری در داستان راستان یک داستان با نام « اذان نیمه شب » به همین موضوع اشاره دارد.
2) کشتار و ترکتازی علیه مردم ایران که موجب ترک زبان شدن آذربایجان شد واژه ترکتازی مانده آن دوران است و انوری هم قصیده ای در این خصوص دارد با مطلع : بر سمرقند اگر بگذری ای باد سحر / نامه اهل خراسان به بر خاقان بر ) و مولوی هم در مثنوی در ابتدای داستانی می گوید :
آن غزان ترک خون ریز آمدند / بهر یغما بر دهی ناگه زدند )
3) کشتار شیعیان آناتولی در عصر صفوی به دست سلطان سلیم یاووز
4) نسل کشی ارامنه
5) نسل کشی یونانی ها
6) کشتار آشوری ها
7) کشتار شیعیان آناتولی معروف به کشتار درسیم
8) کشتار اکراد
این بخشی از کشتارهایی است که توسط پان ترکها صورت گرفته و.من توانستم آن را بیابم پس چطور توقع دارید ما بااین پان ترکهای خشن و خونریز متحد شویم ؟!؟!؟!؟!؟!؟!؟!
این نویسنده مخاطب خودش را چه فرض کرده؟کشورهایی که جز شورای ترک هستن براساس تاکیدبر عنصرنژادی و هویتی ترک بنا شده و نه عنصردینی.هویت ملی ما ایرانیست .استانهای شمالغربی ما هم هویت ایرانی دارن ونه ترکی .عضویت در این شورا مستلزم پذیرش هویت ترکی برای مردم کشورماست و اعتراف ضمنی به اینکه حداقل بخشی از سرزمین ما سرزمین ترکان هست موضوعی که آرزوی دیرینه پانترکهاست وزمینه ایست برای عملی کردن ادعاهای آینده تجزیه طلبان.ازقدیم گفتن سری که درد نمیکنه کسی دستمال نمی بنده.ما چه لزومی داره اجازه ایجاد دالان پانترکی که اهدافش برای ما مشخص هست بدهیم و بعد بخواهیم اون رو مدیریت کنیم.
سلام این پیشنهاد خوبیه هم با کشورهای ترکزبان نزدیکتر می شویم و هم خطراتی را که ما را از این بابت تهدید می کند مدیریت می کنیم. از طرفی کمی از سوء تفاهمات فی مابین با آذریهای خودمان برطرف می شه
از طرفی این طرح باید به صورت حساب شده و پس از مطالعات اساسی و دور اندیشانه پیشنهاد بشود. مخصوصا تجربه ثابت کرده ترکیه و جمهوری آذربایجان در سیاست خارجیشان منعت طلبانه عمل می کنند و چنین پیشنهادی ممکن است در آینده مخاطراتی را برای ایران به همراه داشته باشد.
کسی که نزدیکترین کشورها در جهان ازنظرتاریخی وتمدنی و هویتی به ایران را عراق و جمهوری باکو میداند واز افغانستان نام نمی برد معلوم است وابسته به کدام تفکر ومکتب است و چقدر از دانش تاریخی و اجتماعی بهره مند هست.
اولا اتحادیه ترک فقط یک خواب و خیال است و حتی زبان مشترکی ندارند .یعنی زبان اولین کشور یعنی ترکیه با دوم و سوم یعنی ازبک و قزاق اصلا قابل درک نیست و مجبور هیتند از زبان روسی یا انگلیسی استفاده کنند دوما ترک ایران و آذربایجان متفاوت از ترک اناتولی و بسیار متفاوت از چشم بادومی های اسیای مرکزی هستیم . سوما تفاوت مذهبی و از همه مهمار این اتحادیه هرگز شکل نخواهد گرفت والسلام
این متن سراسر توهین به شعور مخاطب وافکارعمومی ایرانیان میهن دوست هست.اکنون که گرد وغبارها خوابیده و روی سیاه دشمن وتوطئه های او آشکارشده؛تلاش برای بزک کردن چهره دشمن واهداف پلیدش وربط دادن آگاهی افکار عمومی به مدیریت توسط فلان لابی چیزی به جز وقاحت و توهین معنای دیگری نمی تواند داشته باشد.
درود بر دکتر میری
محض اطلاع کسانی که کامنت میگذارند و تهمت میزنند و متوجه هم شدم که دانسته های غلطشان آلوده به افکار ارتجاعی باستانگرایان میباشد
محض اطلاع دکتر میری چند روز پیش یادداشتی در کانالشون داشتند و سوای ارائه راهکار اشاره کردند به شیطنت فرقه رادیکال ایرانشهری با مبانی باستانگرا و ایضا پانترک های تجزیه طلب در این تشنج اخیر ایران با همسایگان شمالی اش اتفاقا باستانگرا ها چند هفته پیش هم مرگ بر پاکستان میگفتند و قبل تر هم به همسایگان عرب و مسلمان هم تاخته اند
گاهی خود بنده حس میکنم که دعوای ناسیونالیست های باستانگرا با پان ها زرگری هست
مطلب دکتر میری منتشر شده در کانالشان :
فهم پیچیدگی های نظم بین الملل و قفقاز جنوبی
✍️قفقاز شمالی و جنوبی بیش از یک قرن هست که ذیل مناسبات استعماری شکل یافته اند و از ایران جدا شده اند.
✍️پس از فروپاشی شوروی ما با سه کشور در قفقاز جنوبی روبرو هستیم که هویت های ملی آنها مبتنی بر روایت های استعماری روس شکل گرفته است.
✍️به عنوان مثال، هویت ارمنی و هویت گرجی و هویت آذری هر کدام در ضدیت با یکدیگر و غیر-تاریخی برساخت شده اند. ما اکنون با موجودیت های پیچیده استعماری مواجه هستیم که دقیق درباره آنها مطالعه نکرده ایم و نمی دانیم نظامهای اجتماعی آنها مبتنی بر چه کلان ایده های ضد ایرانی شکل گرفته است.
✍️یک نمونه بیاورم؛ روایت رسمی در ارمنستان معاهدات ترکمنچای و گلستان را به عنوان جشن رهایی از یوغ سلاطین مسلمان تقریر می کنند یا روایت رسمی در آذربایجان باکو جنبش مشروطه در ایران را به عنوان جنگ شوونیسم فارس علیه تبریز و آذربایجان صورتبندی می کند و … . اینها مسائل مهمی در فهم جغرافیای ذهنی قفقاز جنوبی هستند که در ایران مطالعات دقیقی در باب آنها نیست.
✍️مسائل قفقاز در فضای عمومی ایران متولیش شده است مرکز مطالعات هور در تهران که لابی ارامنه آن را مدیریت می کنند و محفل آذریون آن را منتشر می کنند و تمام سعیشان این است که ما “فهم درستی” از آنجا نداشته باشیم بل ذیل نگاه ارمنستان موضوع را صورتبندی کنیم و خودِ محفل آذریون هم در امتداد خوانش باستانگرایانه محمود افشار و اعوانش ضدیت با عرب و ترک را مفهومینه می کنند و گروهی هم در ایران ذیل نگاه “تورکگرایانه” اهداف ژئوپلیتیکی ترکیه را عین رهایی در جهان میبینند و مجموع این پیچیدگی ها نشان میدهد که ما با فهم دقیق و کمپلکس فاصله زیادی داریم.
فکر جالبی بود
باید این واقعیت را پذیرفت که ایران معادل فارس و فارس معادل ایران نیست یک سوم جمعیت ایران ترک هستند
دشمنی با کشورهای ترک ایران را به جایی نمی رساند
دیدگاه های پان فارسیست ها در ذیل همین مطلب و هزاران کامنت دیگردرفضای مجازی نشان می دهد که به دلیل نفرت فارس ها از ترک ها و عقاید لا یتغیر نژاد پرستانه آنها امکان همزیستی مسالمت آمیز ترک و فارس وجود ندارد! لذا بهترین و آخرین گزینه جدایی ترک و فارس و زندگی مستقلانه هر دو قوم می باشد.
سلام علیکم .
من هم موافقم .
عقاید پان فارس ها و پان ایرانیستها را در کامنت ها ببینید که اصولا چگونه ترک های ایران را انکار میکنن و علنا خودشون رو دشمن ترک ها میدونن ……….اینان به جای تعامل با دنیا فقط به دنبال نگرش های نژادرستانه خودشان هستن
بیا سیاست و بگیر دستت جون مادرت ،حتما می خوای ایدئولوژی حکومت شیعی و هم بزاره کنار ، بدبخت فارغ از درست یا غلط بودن این پیشنهاد، ترکیه بدنبال محدودیت بیشتر برای ایران نه شراکت بیشتر ترکیه اصلی ترین رقیب برای ایرانه ، و حتی از باکو جهت منافع خودش استفاده می کنه به راحتی هم تغییر موضع میده ، اگر هم موافقت کنه با حضور ایران هم جهت تاثیری گزاری و بدست اوردن اهرم فشار در داخل ایران، راه نجات ما یک سیاست ملی گرایانه ی ایرانی نه افراطی، بر پایه بهره برداری تمام کمال از روابط با کشور های جهان من جمله امریکا به نفع منافع ملیست ،
یه مقدار هم از مظلومین جهان رو بزارید امام زمان بیاد حمایتشون کنه
سلام این پیشنهاد خوبیه هم با کشورهای ترکزبان نزدیکتر می شویم و هم خطراتی را که ما را از این بابت تهدید می کند مدیریت می کنیم. از طرفی کمی از سوء تفاهمات فی مابین با آذریهای خودمان برطرف می شه
از طرفی این طرح باید به صورت حساب شده و پس از مطالعات اساسی و دور اندیشانه پیشنهاد بشود. مخصوصا تجربه ثابت کرده ترکیه و جمهوری آذربایجان در سیاست خارجیشان منعت طلبانه عمل می کنند و چنین پیشنهادی ممکن است در آینده مخاطراتی را برای ایران به همراه داشته باشد.
جنان امیری عزیز بنده که ترک زبان نیستم با نظر شما موافقم و می دانم که با امدن قابل ترک به فلات ایران و حکومت انان در طی سده های دراز خواه ناخواه مردمان ترک و اذری یکی از پارههای مهم هویت ایران زمین را تشکیل میدهند و حتی از حیث تاریخی سلجوقیان و غزنویان و سایر دودمانهای ترک بیشتر با هویت ایرانی در هم تنیده شده اند تا کشوری مانند ترکیه یا هر مملکت ترک زبان دیگر و بنابراین به دور از هر گونه تمایلات تنگ نظرانه قوی و ضد ملی که شوربختانه در بعضی از کامنتها هست دودمانهای ترک هیچ فرقی با دودمانهای ایرانی دوره باستان ندارند و حتی شاهان انان بنا به گواهی های تاریخی فرمانروایی خود را ادامه شاهان ساسانیان و شاهنامه میدانستند. با این همه وجدانا گمان میکنید به همین راحتی ان شورا ما را میپذیرد؟ ان شورا بنیان گذاشته شده تا ابزار ترکیه در جهت تبدیل شدنش به قدرت اول در غرب اسیا باشد و خود او بخوبی میداند رقیب اصلی اش در این بازی ایران است. حالا ترکیه چگونه یکی از مهمترین دست افزارهای قدرتش را پیشکش ایران خواهد کرد؟ باور بفرما حتی اگر ایران زبان ترکی را هم زبان رسمی بکند باز ترکیه اجازه بازی به ما نخواهد داد زیرا تعارض ما با ترکیه بنا به مسائل ژئوپولتیک و جغرافیای سیاسی است نه مسئله هویتی مگر صفویه و افشاریه و قاجار ترک زبان نبودند که 500 سال جدال خونین با عثمانی داشتند. مسئل هویتی برای دولتها تنها بهانه ای برای تهیج افکار همگانی است اصل قضیه چیز دیگریست. سیاست گستره خوش خیالی نیست بلکه جایی است که شما تنها با واقعیت خشن و سفت روبرو خواهید شد.
با سلام
فرمایشات شما جناب میری به نظر جالب توجه هست ، اما نکته جالب این موضوع هیست که هم زمان با فرمایشات شما توییت فرمانده گروه ترکزبانی در سوریه است که از شورشیان محسوب میشوند و عینا شبیه شما خواهان عضویت سوریه در همین شورای مورد اشاره شما شدند ، زمانه عجیبی است حتی به هم میهن نیز نمیشود اعتماد کرد که مزدور نباشد ، شاید هم کاملا تصادفی است اما چه کنیم که مارگزیده از ریسمان سیاه و سفید میترسد ، به دوست عزیزی که در مورد جدایی ترک و فارس گفته اند : جناب خوش گلدین ، از سرزمین من برو و جدا از فارسها باش ما خاک میخوریم خاک نمیدهیم ولو از ایران زمین تلی از خاکستر باقی بماند
سرزمینی که ازش دم میزنید رو ما ترکها براتون جمع کردیم.اگه ترکان صفوی و افشار و در نهایت آقامحمدخان قاجار نبود الان کشوری به نام ایران وجود خارجی نداشت که برای اون سینه چاک کنید.پس صاحبان اصلی این سرزمین هم ما هستیم و اگه کسی قراره بره شما پان فارسهای نژادپرست هستید.
با رسمی کردن زبان ترکی در کنار زبان فارسی ایران قدرتمندترین کشور منطقه خواهد و بینی ترکیه را به خاک خواهد مالید
داد میزنه که این اقای نویسنده متمایل به ترک هاست! یه بخش کوچکی از اهالی اذربایجان افتادن این میانه که ما باید جدا بشیم وتجزیه بشیم واز این حرفا! فکر میکنند اگر از سرزمین مادریشان جدا بشوند، جلوشان فرش قرمز پهن میکنند! ابرادر عزیز! تحقیقات مرحوم کسروی رو که اتفاقا ترک زبان هم هست رو ببینید، راجع به ریشه واصل آذربایجان و زبان آذری! … تحت تاثیر ،،جو،، قرار نگیرید، حقیقت گرا باشید، دشمن ترین حکومتها با ایران درتاریخ، همین ترکیه وحکومت عثمانی بوده، که اتفاقا در ترک بودن خودشان هم تردید و حرف وحدیث هست! اسیر القائات دشمنتان نشید! یه ذره اگاهی کسب کنید! منابع موثق تاریخی فراوان ، در دسترس هست!.
تا زامانیکه هویت من بعنوان یک تورک شناخته نشود و حقوق معوقه ( حق تحصیل بزبان مادری – سرمایه گذاری عادلانه بر حسب جمعیت – برداشته شدن نگاه خودی و غیر خودی – تساوی حقوق ملل در جغرافیای ایران و… ) از سوی سیستم حاکم رسمیت نیافته است قرار گرفتن تورک با فارس در یک جغرافیا غیر ممکن خواهد بود .اگر خواهان ایرانی مقتدر و عاری از هرگونه تبعیض هستیم بایستی هر چه سریعتر با تصویب قوانینی موجبات فراهم شدن سیستم فدرالی در ایران شده و مانعی بر مقابل استقلال خواهی ملل ایرانی ایجاد کنند در غیر اینصورت این تبعیضها جدایی و قهر سیاسی را فراهم خواهد کرد .
سیستم فدرالی تنها گزینه نجات جغرافیای ایران خواهد بود .
اگر شما هموطن چنین نمی اندیشید بدون تحقیر و توهین راه کار ارایه دهید.
نویسنده متن ازچنان وزن علمی پایینی برخوردار هست که حتی در زمینه تحصیلی خودش که جامعه شناسی ست ؛صلاحیت ارائه راهکارنداره .جای تعجبه که تمنیات وعلایق شخصی ایشان به عنوان راهکار درزمینه مهمترین مسأله سیاسی وژیوپلتیک کشور وروابط بین الملل دراین سایت منتشرشده.به نظر میاد ایشان یا شناختی از بافت اجتماعی ایران ندارن ویاخودشان را به تجاهل زدن.
جناب اردوغان واعوان وانصارمزدور داخلی ایشان بعد از سالها چشم انتظاری وخبردارایستادن پشت دروازه های اتحادیه اروپا حالا که از دوستان اروپاییش مآیوس شده؛به فکر توران افتاده.نه داداش خواب شما به دست ایرانیها تعبیرنخواهد شد.ما اگرقرارباشه منافع اقتصادی مون رو با عضویت تو همچین اتحادیه هایی تامین کنیم ؛الان عضو شانگهایی هستیم که به مراتب قویتروگسترده تر از این شورای شماست.
هر رژیم یا فردی که به خاک و تمامیت ارضی ایران شیعه طمع کرد، یا ور افتاد، یا یک نیروی اجنبی بر آن ها مسلط شد و ذلیل شد. سرنوشت اردوغان و علی اف بهتر از صدام نخواهد بود، و ترکیه و باکو نیز سرنوشتی بهتر از عراق و افغانستان نخواهند داشت.
سلام‌فارسهاتحت‌تاثیر‌تحلیلهای
غلط‌روشنفکران‌پانفارس‌یا‌سایتهای
مشکوک‌حداقل‌بخشی‌ازترکهای
آذربایجان‌را‌تجزیه‌طلب‌میدانند‌آنها
باید‌ازخود‌بپرسندچرا‌بایدآذربایجان
شیعه‌که‌دلش‌برای‌زیارت‌امام‌رضا.ع.و.
..می‌تپد‌تجزیه‌طلب‌بنامداشعارفارسی
شهریار‌درمورد‌آذربایجان‌رابخوانند
مقالات‌سیدجلال‌آل‌احمددرمورد
آذربایجان‌رابخوانند‌ومتوجه‌شوند
سکه‌روی‌دیگری‌هم‌داردازخودبپرسند
چرااینهمه‌ترک‌به‌شهرهای‌فارس
مهاجرت‌کردندآذربایجان‌که‌کویر‌وبد
آب‌وهوا‌نبوداینهمه‌مهاجرت‌غیر‌متعارف
انجام‌شده‌تعداد‌مهاجران‌بازادولد‌از
تعدادساکنین‌بیشتراست‌‌سیدمحمد
حسین‌شهریار‌مینویسد‌ضحاکیان
مرکزی‌ظلم‌وستم‌را‌ازحد‌گذراندند
امابه‌ترکها‌توصیه‌میکنداینها‌را‌از چشم
ایران‌نبیند‌متوسط‌درآمدسرانه
آذربایجان‌ازمتوسط‌درآمدسرانه
کشوریک‌سوم‌است….آیا‌این‌سویه
تبعاتی‌نداشته‌باشد
هم ایران ما ترکها را اذیت می‌کند هم دار و دسته آمریکا ولی آمریکا بیشتر .
این آزار و اذیت فقط به دست عده ی قلیل پان فارس در ایران است .