جای خالی آن یک نفر

معصومه رشیدیان، دبیر تحریریه انصاف نیوز:

عکس فارغ‌التحصیلان مقابل دانشگاه تهران را دیده‌اید؟ عکس دوم را چطور؟ که قرار بوده بازآفرینی باشد از عکس نخست و در عین حال پاسخی محکم به آن، با برجسته سازی ایدئولوژی مدافعین و مروجین حجاب یا شاید در اینجا حجاب اجباری. اما چرا می‌توان نقطه‌نظر مدافعین حجاب اجباری را در این عکس دید و مدافعان بی‌حجابی اجباری را -اگر هنوز وجود داشته باشند- در عکس نخست ندید؟!

در عکس نخست 15 دختر دانشجو مقابل سردر دانشگاه تهران ایستاده‌اند که چهارده‌ نفر آنها طبق روال معمولِ برخی دانشجویان این دانشگاه، دلشان خواسته تا عکسی بدون حجاب هم از این روز داشته باشند؛ ولی اینبار -خوشبختانه یا متاسفانه- عکس بدون حجاب آنها در فضای مجازی نشری گسترده پیدا می‌کند و واکنش‌هایی مثبت و منفی برمی‌انگیزد.

اما رسمی‌ترین واکنش به این عکس، تصویری دیگر است که قرار بوده پاسخی باشد به آنها که رسمیتی به این عکس بخشیده‌اند یا دفاعی از آن کرده‌اند، از رسانه‌ها تا مردم عادی. قرار بوده فضای همان عکس را بازسازی کنند؛ اینبار 15 زن، که نمی‌دانیم دانشجو هستند یا نه، با لباس‌ها و حجابی متحد‌الشکل -چادر مشکی، مقنعه و ماسک قرمز- مقابل سردر دانشگاه ایستاده‌اند و مثلا عکس فارغ‌التحصیلی انداخته‌اند.

ولی طراحان صحنه‌ی عکس دوم نقطه تمایزی اساسی را از قلم انداختند! تمایزی که اتفاقا عکس دوم را به کپی دسته‌چندمی مضحک بدل کرد: به سومین زن ایستاده در سمت راست تصویر نخست توجه کنید؛ زنی است که روسری برسر دارد و تنها به رسم دیرین جشن‌های فارغ‌التحصیلی کلاه از سر برداشته. عکس نخست شباهتی به یک ارتش یا فرقه‌ای ایدئولوژیک ندارد؛ عکسی طبیعی است از دانشجویانی با عقاید متکثر.

غایب عکس دوم، جز آنها که اعتقادی به حجاب ندارند، سومین نفر ایستاده در سمت راست تصویر نخست است، که انتخابی دیگر داشته و توسط جماعت همراهش پذیرفته شده و او نیز آن 14 نفر دیگر را پذیرفته است، یعنی آنها «دیگری» را پذرفته‌اند. زنی که در سمت راست ایستاده عکس نخست را نجات داده و غیبتش عکس دوم را به یک شوخی رقت‌انگیز بدل کرده است.

انتهای پیام