یک کارشناس اقتصادی: عجیب نیست دلار در سال‌های آینده صدهزار تومان شود

علیرغم نوسانات اندک نرخ ارز در چند روز اخیر، اما گویا بازار امیدی به کاهش قیمت دلار ندارد. انصاف نیوز در پی انتشار گزارشی از سوی سازمان برنامه با مرتضی کاظمی گفت‌و گویی را ترتیب داد و این کارشناس اقتصادی درباره احتمال تحقق سناریوهای این گزارش مبنی بر تحقق دلار 35 هزار تومانی و 110 هزارتومانی با انصاف نیوز گفت‌و گو کرد. این کارشناس یادآور شد همه دولت‌ها به دنبال کنترل و مدیریت نرخ ارز بوده‌اند اما این رویکرد نسبت به نرخ ارز غلط است، هرچند سالیان سال است دولت‌ها میل عجیبی به اجرا و تکرار آن خطاها دارند.این گفت‌و گو را در ادامه می‌خوانید:

مرتضی کاظمی تحلیل‌گر مسائل اقتصادی در پاسخ به این سوال که «سناریوهای مطرح شده مبنی بر رشد قیمت دلار قابل اعتنا هستند یا نه»، گفت: من فکر می‌کنم این سناریویی که برای این پیش بینی ها مطرح شده است می تواند محتمل باشد. اما نکته مهم این است که در علم اقتصاد مانند فیزیک و ریاضی پیش‌بینی قاطع وجود ندارد و در آموخته‌های علم اقتصاد می‌توان سناریوهای مختلف را در نظر گرفت و نتیجه هر سناریو به صورت احتمالی حدس زده شود.

وی در همین رابطه افزود: این گمانه‌زنی می‌تواند به صورت «پیش‌بینی» توصیف شود و برخی تصور کنند این پیش‌بینی همان پیش‌گویی است. در حالیکه باید به تفاوت معنایی این دو تعبیر توجه داشت. به هر صورت ما با سناریوهایی مختلف می‌توانیم حدس و گمان‌هایی داشته باشیم. من حدس می‌زنم این پیش بینی درست است و همین که، الآن دلار 35 هزار تومان نیست، برای من عجیب است.

کاظمی در خصوص تغییر احتمالی رویکردهای کلان اقتصادی با تغییر دولت گفت: سیاست‌گذاری در دولت قبلی و فعلی چندان تفاوتی با یکدیگر ندارد. بخصوص در زمینه سیاست‌های مرتبط با تورم و نرخ ارز. به همین دلیل من تعجب می‌کنم دلار به عدد 35 هزار تومان نرسیده است و تعجب نخواهم کرد چنانچه در چند ماه آینده به چنین اعدادی برسد.

پیش‌بینی آینده دلار

وی افزود: حتی می‌توان قیمت‌های بالاتری را هم برای ارز تصور کرد حتی اگر گفته شود در چند سال آینده دولت، قیمت دلار به بالای صدهزار تومان خواهد رسید اصلا چیز عجیبی نیست چرا که سیاست‌های دولت است. دولت در ایران بسیار پرخرج است و کسری بودجه سال جاری بیش از 50 درصد دارد و معمولا این کسری بودجه به تورم منجر می‌شود.

وی اضافه کرد: یکی از روش‌های دولت برای مهار قیمت، استفاده از ابزارهای مالی همچون انتشار اوراق است که انتشار این اوراق در واقع هل دادن تورم به سال‌های آینده است و می‌تواند وضعیت تورم در ایران را بدتر و بدتر کند. لذا می‌توان گفت سناریوهایی که به صورت غیررسمی از زبان سازمان برنامه منتشر شد، محتمل و قابل انتظار است.

کاظمی در پاسخ به این سوال که این پیش‌بینی‌ها چقدر قابل اعتنا هستند، گفت: این پیش‌بینی ها قابل اعتنا هستند. یکی از سناریوها این است که وضعیت کسری بودجه سال به سال بدتر خواهد شد و فنرهای فشرده شده، باز خواهند شد پس عجیب نیست که همانطور که از 50 سال گذشته دائم در شرایط تورمی زندگی می‌کردیم در ده سال آینده هم شرایط تورمی را تجربه کنیم. ولی واقعا نمی‌شود پیش‌بینی کرد دقیقا چه موقع این اتفاق می‌افتد و با کدام بازار این تکانه‌ها پیش می‌رود.

انتظار نداشته باشیم رئیسی عادت دولت‌های قبلی را تکرار نکند

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این پرسش که آیا دولت رئیسی با تزریق پول قیمت ارز را ثابت نگهداشته است، گفت: من فکر می‌کنم دولت‌های مختلف در ایران در 50 سال گذشته دائما ارز تزریق می‌کرده است و لذا دلیلی ندارد الان این کار  را نکند. سیاست ارزی 4200 اعلام شده ادامه نخواهد یافت اما من به سختی این نقل قول‌ها را باور کنیم.

از این کارشناس اقتصادی درباره چرا تداوم سیاست سرکوب نرخ ارز پرسیدیم، که او در پاسخ گفت: سیاست‌گذاران ایران هم در قبل از انقلاب و هم در سال‌های پس از انقلاب همواره مترصد سرکوب نرخ ارز بوده‌اند و عجیب است انتظار داشته باشیم این عادت در سال‌های پیش‌رو کنار گذاشته شود. به همین ترتیب من هیچ نشانه‌ای نمی‌بنیم بخواهد سیاست‌گذاری در ایران تغییر کرده است.

وی در گفت‌ و گو با خبرنگار انصاف نیوز یادآور شد: دولت‌های مختلف در ایران رفت و آمد می‌کنند امارویکرد دولت‌های مختلف در این موضوع اختلاف فاحش ندارد.

این کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این سوال که «توصیه‌های کوتاه مدت و میان مدت شما برای مدیریت قیمت دلار چیست» گفت:  مشکل اصلی ما این است که ذهنیت مدیریت قیمت دلار است. مسئولان تصور می‌کنند باید بر قیمت ارز کنترل‌گری کنند و در همه بازارها تصور می‌کنند باید همچون مغزهای متفکر، بازارها را کنترل کنند و این توهم ما می‌توانیم متاسفانه به ممکلت ما حمله کرده است.

کاظمی سپس با تاکید بر تعبیر «مدیریت نرخ ارز» گفت: مدیریت نرخ ارز در بسیاری از کشورها بسیار متفاوت از آن چیزی است که در ایران گفته می‌شود. کار درست این است که دست از نظارت بردارند و اجازه دهند عوامل بازار با یکدیگر تعامل کنند و قیمتی را بسازند. البته باید توجه داشت یکی از منابع اصلی عرضه ارز و دلار در ایران دولت و بانک مرکزی است. با توجه به درآمدهای نفتی دولت می‌تواند به عنوان یک بازیگر فعال باشد اما مشکل اینجاست که آنها تصور می‌کنند به دلیل در اختیار داشتن این منابع می‌توانند بازار را مدیریت کنند.

وی افزود: اما برخی اوقات به دلیل سوء مدیریت دولت با زندگی مردم بازی شده است. فرض کنید کارمندی که تصور می‌کرده می‌توانسته با پس‌انداز ماشین خود را عوض کند ناگهانی با وضعی مواجه می‌شود که پس اندازش به دلیل تورم پودر شده است. دقیقا به خاطر کنترل‌گری‌های دولتی که نتایج اسف باری داشته است.

مرتضی کاظمی در پایان گفت‌و گوی خود با انصاف نیوز گفت: نه تنها مدیران دولتی که توهم ما می‌توانیم دارند بلکه برخی از اقتصاد دانان نیز آلوده به توهم کنترل گری شده‌اند. سیستم‌های مالی و اقتصادی آنچنان پیچیده است که آنها نمی‌توانند دست به پیش‌بینی دقیق بزنند و به همین دلیل تجویزهای آنها اغلب به ضرر جامعه بوده است.

انتهای پیام.