آیا ترکیه می‌تواند نتگه های داردانل و بسفر را برروی روسیه ببندد؟
پس از آنکه اوکراین خواهان بستن تنگه بسفر و داردانل به روی کشتی‌های جنگی روسی شد، ترکیه به خاطر روابط اقتصادی گسترده با مسکو در موضع دشواری قرار گرفته است.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از العربی الجدید، کنوانسیون مونترو توافق‌نامه‌ای بین‌المللی است که در سال ۱۹۳۶ میلادی بسته شده و به کشتی‌های تجاری اجازه عبور رایگان از تنگه‌های ترکیه را می‌دهد. پیمانی که حاکمیت این کشور بر تنگه‌های بسفر و داردانل را تضمین می‌کند.
در این توافق‌نامه برای کشتی‌های جنگی کشورهایی نظیر آمریکا که در دریای سیاه ساحل ندارند، برخی محدودیت‌ها در نظر گرفته شده که محدودیت در مجموع وزن کشتی‌های متعلق به این کشورها (حداکثر ۴۵ هزار تن) و طول اقامت آنها در دریای سیاه (۲۱ روز) از جمله آن‌هاست.
بر اساس پیمان مونترو، ناوهای هواپیمابر چه متعلق به کشورهای حاشیه دریای سیاه باشند و چه نباشند اجازه گذر از تنگه‌های بسفر و داردانل را ندارند و فقط زیردریایی‌های کشورهایی که در این دریا ساحل دارند می‌توانند از این تنگه‌ها عبور کنند.
از سوی دیگر، به گفته وزارت امور خارجه ترکیه کشورهای حاشیه دریای سیاه موظفند ۸ روز پیش از عبور کشتی‌های نظامی خود از این تنگه‌ها به مقامات ترکیه اطلاع دهند و کشورهای دیگر هم باید از ۱۵ روز قبل آنها را مطلع کنند، همچنین این پیمان به ترکیه حق می دهد از عبور و مرور کشتی‌های جنگی در شرایطی جنگی از جمله اگر تهدیدی علیه ترکیه باشد، جلوگیری کند.
اما در این میان، اقتصاد ترکیه که عملا با بحران ارزی رو به رو است به شکل ویژه در معرض شوک ناشی از جنگ در کشوره همسایه اوکراین قرار دارد، ترکیه بیش از یک‌سوم واردات گاز طبیعی خود را از روسیه و ۸۵ درصد گندم وارداتی خود را از روسیه و اوکراین وارد می کند همچنین روس‌ها و اوکراینی‌ها بیش از یک‌چهارم گردشگران خارجی ترکیه در سال ۲۰۲۱ میلادی را تشکیل می دهند.
ارزش لیره ترکیه هم روز پنجشنبه گذشته پس از حمله موشکی ارتش روسیه به شهرهای اوکراین و عملیات هلی‌برن در سواحل، ۲.۶ درصد در برابر دلار سقوط کرد، طی ماه گذشته هر دلار امریکا تقریبا روی ۱۴.۵۲ لیره ثابت باقی مانده بود اما روز گذشته به ۱۳.۸ لیره سقوط کرد.
منافع فزاینده با روسیه
«رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه به هنگلام بازگشت از تور سفر افریقایی خود، اقدام روسیه در به رسمیت شناختن استقلال مناطق دونتسک و لوگانسک را غیر قابل قبول دانست.
ترکیه تا شامگاه چهارشنبه در ردیف کشورهایی قرار داشت که بر لزوم عدم بروز جنگ میان روسیه و اوکراین تاکید داشت بلکه فراتر از آن، آنکارا تلاش داشت تا با میزبانی از رهبران دو کشور آتش زیر خاکستر جنگ را خاموش کند، اردوغان در سفری که نیمه ماه جاری به کییف انجام داد، علاوه بر گفت‌وگو درباره تحولات این کشور، ۸ توافق‌نامه از جمله تجارت آزاد، دوبرابر کردن حجم مبادلات تا رسیدن به ۱۰ میلیارد دلار و نیز تولید مشترک هواپیماهای بدون سرنشین ترکیه امضا کرد.
اما به گفته ناظران، آنکارا روابط رو به رشد خود با روسیه را قربانی جنگ میان مسکو و کییف نخواهد کرد زیرا پس از سرنگون‌سازی جنگنده روسی و کودتای ناکام در ترکیه، روابط دو کشور توسعه یافته و از حجم مبادلات تجاری از مرز ۲۵ میلیارد دلار فراتر رفته است و دو طرف در تلاش برای رساندن آن به ۱۰۰ میلیارد دلار در سال هستند، همچنین دو کشور پروژه‌های بزرگ مشترکی از جمله تمایل ترکیه برای انتقال گاز روسیه به اروپا و ساخت نیروگاه هسته‌ای آق قویو در استان مرسین دارند.
واردات گاز
به گفته «مسلم اویسال»، اقتصاددان تُرک اهمیت گاز برای اقتصاد ترکیه را نباید نادیده گرفت و در عین حال که آنکارا خواهان توسعه مناسبات با اوکراین است، عدم قطع روابط با روسیه هم حائز اهمیت است.
اویسال گفت: ترکیه هم از جهت ترانزیت گاز روسیه و هم صادرات این کشور که ۳۳.۶درصد از نیازهای این کشور را تامین می کند، تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.
وی به العربی الجدید گفت: اغلب قراردادهای بلندمدت ترکیه برای واردات گاز طبیعی یا پایان یافته و یا در آستانه پایان یافتن است لذا آنکارا دستکم به دو سال زمان نیاز دارد تا از هزینه سنگین واردات گاز (بیش از ۴۱ میلیارد دلار در سال) رها شود و تولید و چه بسا صادرات گاز را شروع کند.
وی گفت: ترکیه از جنگ روسیه و اوکراین تاثیر خواهد پذیرفت به خصوص پس از آنکه به دلیل قرارگیری در منطقه خاورمیانه و غرب دریای خرز به عنوان مهم ترین محور انتقال و ترانزیت انرژی در جهان تبدیل شد، بدین معنا که ترکیه در منطقه‌ای قرار دارد که ۷۱ درصد از ذخایر قطعی گاز و بیش از ۷۲ درصد ذخایر نفتی را در خود جای داده است، آنکارا پیش از این توافقاتی با اغلب کشورهای همسایه نظیر روسیه، آذربایجان و ایران و اخیرا قطر و اسرائیل برای انتقال نفت و گاز منعقد کرده اما به دلیل جنگ روسیه و اکراین برخی از منافع حاصل از این توافقات از دست خواهد رفت.
همچنین به دلیل افزایش قیمت هر بشکه نفت به بیش از ۱۰۰ دلار بعد از آغاز عملیات نظامی اشغالگرانه روسیه علیه اوکراین، انتظارها تاثیر منفی بر اقتصاد ترکیه افزایش یافته است چرا که ترکیه سالانه ۳۶۰ میلیون بشکه نفت وارد می کند و این امر بر افزایش هزینه‌های ترکیه تاثیر مستقیمی دارد.
در همین رابطه، «کاتب اوغلو»، تحلیلگر ترکیه‌ای به العربی الجدید گفت: ترکیه از پیش افزایش قیمت نفت و گاز را پیش بینی کرده بود لذا قراردادهای بلندمدتی با قطر، لیبی، آذربایجان، ایران و الجزایر برای خرید نفت و گاز با قیمت رایج و حتی قیمت ترجیحی منعقد کرده است همچنین تلاش می کند تا پروژه‌های جایگزین و نیروگاه هسته‌ای آکویو با همکاری روسیه را تسریع بخشد.
اما واقعیت میدانی حاکی از آن است که قیمت سوخت در ترکیه به صورت پی در پی افزایش یافته و به گفته اتحادیه جایگاه‌داران ۷۹ بار طی یک سال تغییر یافته و هر لیتر بنزین ۳۳ بار، دیزل ۲۸ بار و گاز مایع ۱۸ بار افزایش یافته است.
ارتباطات گردشگری قوی
گردشگری چه بسا در صدر بخش‌ها و حوزه‌هایی قرار داد که خسارت مستقیمی را در اقتصاد ترکیه بابت جنگ روسیه و اوکراین متحمل خواهد شد؛ هر دو کشور همسایه ترکیه محسوب می شوند و به خصوص پس از کاهش لیره و ارزان شدن گردشگری و کالاها، از گردشگرفرست‌ترین کشورها به ترکیه به شمار می رود.
در این میان، ۴.۶۹۴ میلیون گردشگر روسی علیرغم شرایط کرونایی سال گذشته به ترکیه سفر کرده اند و که نسبت به دو سال گذشته شاهد افزایش ۱۷۵.۷۳ درصدی بوده است، در مقابل، شمار گردشگران اوکراینی به ترکیه پس از توسعه مناسبات مشترک به یک میلیون گردشگر در سال ۲۰۲۰ میلادی رسید.
به گفته «فاتح ارسلان»، فعال بخش گردشگری ترکیه، انتظار می رود پس از بروز جنگ، شمار گردشگران دو کشور به ترکیه به شکل قابل توجهی کاهش یابد.
ارسلان به العربی الجدید گفت: گردشگران روسی از پرتعدادترین گردشگرها به ترکیه و هستند که پول خوبی هم خرج می کنند به خصوص در مناطق مشخصی نظیر آنتالیا که هم املاک دارند و هم در آنجا سرمایه گذاری کرده اند.
در مقابل، کاتب اوغلو اظهار داشت: در شرایط بحرانی نمی‌توان به مسافران به دید گردشگر نگاه کرد زیرا برخی از آنها از جنگ قرار کرده اند و برخی به دنبال شرایط باثبات هستند، اگر ۵ میلیون گردشگر روسی و اوکراینی به ترکیه سفر کند شاید بازار و گردشگری در ترکیه جان دوباره بگیرد اما تبعات جنگ بر گردشگری سایه افکنده است.
وی گفت: جنگ تاثیر شایانی بر گردشگری ترکیه خواهد گذاشت، زیرا تحریم کشورهای غربی علیه روسیه منجر به کاهش سطح درآمد در روسیه خواهد شد و این امر بر گردشگری خارجی این کشور تاثیر خواهد گذاشت.
تاثیر بر املاک در ترکیه
در شرایطی که ترکیه بر بخش املاک تکیه کرده تا بازار ترکیه را از رکود دربیاورد و تورم ۴۸.۷ درصدی را کاهش دهد، جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد و بر بخش املاک سایه افکند.
«بدر الدین ماردینی»، مدیر مجموعه املاک در ترکیه گفت: روس‌ها در مرتبه پنجم خرید املاک در ترکیه و به خصوص در شهر آنتالیا قرار دارند اما بروز جنگ چه بسا به بروز یک دوگانه متناقض منتهی شود زیرا ممکن است فروش املاک در نتیجه جنگ تحت الشعاع قرار گیرد اما در عین حال، احتمال دارد که شاهد افزایش فروش املاک به روس‌ها و اوکراینی‌های فرارکننده از جنگ یا جست‌وجوگر فضایی امن‌تر و باثبات‌تر باشیم.
این خبر را در العربی الجدید ببینید.
انتهای پیام
