از وحدت کلمه تا وحدت تحت تابوت
محمد توکلی، انصاف نیوز: «این وحدتی که خوشبختانه در زیر تابوت پیکر مطهّر شهید سلیمانی و شهدای همراه ایشان در بین مردم دیده شد باید محفوظ بشود و محفوظ بماند»؛ این جمله‌ای بود که رهبری حدود دو سال قبل و پس از حضور طیف‌های مختلف در تشییع پیکر فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران بر آن تاکید کرد. تاکیدی که چندی قبل به نوعی تکرار شد و آیت‌الله خامنه‌ای در ارتباطی تصویری با مردم قم گفتند: «تذکّری که بسیار مهم است، مسئله‌ی حفظ وحدت در کشور است. ما عوامل تفرقه را هر چه می‌توانیم باید کم کنیم. البتّه اختلاف سلیقه‌ها وجود دارد، اختلاف نظرها وجود دارد، اختلاف روش‌ها و منش‌ها وجود دارد؛ اما انسجام عمومی مردم نباید از بین برود، نباید بگذاریم این اختلافها اوج پیدا بکند».
با نگاهی به سخنان رهبر فقید انقلاب نیز شاهد هستیم که بنیانگذار جمهوری اسلامی پیش و پس از انقلاب 57 بر «وحدت کلمه» تاکید داشته‌اند و عباراتی همچون «رمز پیروزی انقلاب وحدت کلمه است»، «وحدت کلمه را باید حفظ کنید»، «باید همه در صف واحد به مبارزه ادامه دهند»، «بین شیعه و سنی نباید تفرقه باشد»، «اسلام به اقلیتهای مذهبی احترام گذاشته و آنها را محترم می‌شمارد»، «ما برادری خودمان را به برادران اهل سنت اعلام میکنیم»، «ما با همه ملت هم صدا هستیم»، «ما پیوستگی خودمان را به اقلیتهای مذهبی اعلام میکنیم» و… به دفعات در سخنرانی‌ها دیده می‌شود.
اما تاکید رهبران نظام بر وحدت تا چه اندازه در عملکرد مسئولان قابل مشاهده است و برای تحقق وحدت ملی چه راهکارهایی وجود دارد؟
جلال جلالی‌زاده، نماینده‌ی اهل سنت مردم سنندج در مجلس ششم در گفت‌وگو با انصاف نیوز در پاسخ به این دو پرسش می‌گوید: «با نصیحت و موعظه و شعار دادن هیچ مشکلی حل نمی‌شود. تا حالا چه وزیری به‌خاطر عدم اجرای قانون اساسی از سوی مجلس استیضاح شده است یا کدام مسئول به‌خاطر عدم عمل به فرامین رهبری توبیخ شده‌اند. رهبری دستوراتی را می‌دهد اما می‌بینیم به آن عمل نمی‌شود. بین دستورات و عملکرد مسئولان تناقض و دوگانگی وجود دارد. هر کسی حرفی می‌زند یا بحثی مطرح می‌کند به نام اقدام علیه امنیت ملی و مخالف مصالح ملی مورد مواخذه قرار می‌گیرد».
آقای جلالی‌زاده با اشاره به آرمان‌های انقلاب57 گفت: «هر چه ما از زمان پیروزی انقلاب دور می‌شویم وحدت و اتحاد و یگانگی در بین احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌ها کمرنگ‌تر می‌شود و شعارهایی که در اول انقلاب داده می‌شد و خیلی از جوانان رشید این کشور به خاطر تحقق این آرمان‌ها و شعارها شهید شدند کمرنگ می‌شود».
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب در مورد مطالبات اهل سنت و نسبت آن با مسئله‌ی وحدت ملی می‌گوید: «انقلاب بر اساس وحدت همه‌ی ایرانیان و همه‌ی اقوام و همه‌ی مذاهب به پیروزی رسید. بعد از انقلاب با تصویب قانون اساسی عملا اهل سنت از منصب ریاست‌جمهوری حذف شدند، بعدها در ارگان‌های دیگر، شوراها و نهادها اهل سنت حذف شدند و اجازه‌ی حضور به آنها داده نشد و در خیلی از موارد متاسفانه به فراموشی سپرده شد».
متن کامل گفت‌وگوی انصاف نیوز با جلال جلالی‌زاده را می‌توانید در ادامه بخوانید:
یکی از مهمترین آرمان‌های مورد تاکید رهبران انقلاب «وحدت کلمه» بود و بسیاری بر این باور هستند که یکی از علل پیروزی انقلاب در بهمن57 همین موضوع بوده است. از آن روزها تا امروز عملکرد مسئولان کشور را درباره‌ی حفظ این مهم و دیگر آرمان‌های انقلاب چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جلال جلالی‌زاده: متاسفانه باید عرض کنم که هر چه ما از زمان پیروزی انقلاب دور می‌شویم وحدت و اتحاد و یگانگی در بین احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌ها کمرنگ‌تر می‌شود و شعارهایی که در اول انقلاب داده می‌شد و خیلی از جوانان رشید این کشور به خاطر تحقق این آرمان‌ها و شعارها شهید شدند کمرنگ شده است. برای نمونه شعار «نه شرقی، نه غربی» امروز فراموش شده و شعار «آری به شرقی و نه غربی» جایگزینش شده. و یا در مسئله‌ی آزادی که ما متاسفانه شاهد این هستیم که خیلی از افراد به خاطر تلاش برای رسیدن به آزادی دچار مشکلات می‌شوند،
نمونه‌ی دیگر مسئله‌ی استقلال است که برای تحقق آن باید کشور بتواند از توانمندی و پتانسیل همه‌ی شهروندان ایرانی و با ایجاد وحدت بیشتر استفاده کند، اما شاهد هستیم که به‌عنوان مثال اهل سنت هنوز به عنوان شهروند درجه دوم شناخته می‌شوند یا خیلی از احزابی که در پیروزی انقلاب نقش داشتند ممنوع‌الفعالیت هستند و خیلی از کسانی که در انقلاب و جبهه‌های جنگ بودند امروزه متاسفانه به نوعی حذف شده‌اند. یا در گزینش استخدام‌ها و کاندیداتوری در انتخابات افراد رد صلاحیت می‌شوند.
به هر صورت اگر این روند این گونه پیش برود که هزینه‌دادگان برای انقلاب روز به روز فراموش شوند و از صحنه خارج شوند و کسانی که یک روز هم در انقلاب حضور نداشتند و شاید مخالف انقلاب هم بودند امروز جلودار انقلاب و نظام شوند من معتقدم که هر روز فاصله‌ها و دوگانگی‌ها بیشتر می‌شود و شاهد مهاجرت‌ها و رفتن سرمایه‌های مادی و معنوی از کشور خواهیم بود.
راهکارهای پیشنهادی شما برای تغییر و بهبود این شرایط چیست؟ مسئولان کشورها چه کارهایی را باید در دستور کار خود قرار دهند تا از کمرنگ شدن آرمان‌های انقلاب و به طور مشخص مسئله‌ی وحدت ملی جلوگیری به عمل آورند؟
جلال جلالی‌زاده: به نظر من بازنگری کارنامه‌ی این چندین سال که پس از پیروزی انقلاب داشته‌ایم بسیار مهم است. باید ببینیم که مردم چرا انقلاب کردند؟ آیا مردم برای مسائل اقتصادی انقلاب کرده بودند یا موضوعات اجتماعی؟ یا برای تحقق مطالبات سیاسی انقلاب شد؟ باید بررسی کنیم که مردم چه مشکل و دردی احساس می‌کردند که انقلاب کردند؟ باید اتاق فکرهایی تشکیل شود و مسائل این مدت بازنگری شود.
وحدت منجر به پیروزی انقلاب شد اما بعدها بعضی افراد وارد صحنه‌ی انقلاب شدند و انقلاب را مصادره کردند. کسانی که در شهرها و استان‌های مختلف نقش اساسی در پیروزی انقلاب داشتند چرا امروز باید ساکت شوند یا فراموش شوند؟ به نظر من اگر هنوز کسانی که در انقلاب و پیروزی آن نقش داشتند و امروز بر مصدر امور هستند دارای سعه صدر نباشند و خودشان را و مقام و منصب خود را مدیون خانواده‌ی شهدا و جانبازان و ایثارگران ندانند و همچنین کسانی که بدون هیچ توقعی هزینه دادند تا این اشخاص امروز دارای نام و نشان و عنوانی شوند را فراموش کنند این فاصله‌ها بیشتر می‌شود و به هر صورت آینده‌ی خوبی در انتظار نخواهیم داشت.
از جمله مصداق‌های حفظ وحدت، موضوع اتحاد مذهبی و قومی است. وحدت شیعه و سنی و همینطور حفظ حقوق اقلیتهای قومی و مذهبی اکنون در چه شرایطی است و آیا عزمی در مسئولان برای پاسخگویی به مطالبات اقلیت‌ها و حفظ وحدت قومی و مذهبی وجود دارد؟
جلال جلالی‌زاده: انقلاب ایران یک انقلاب رهایی‌بخش و عظیمی بود که در منطقه‌ی خاورمیانه رخ داد و به عنوان الگو برای کشورهای دیگر مطرح شد که بر اساس وحدت همه‌ی ایرانیان و همه‌ی اقوام و همه‌ی مذاهب به پیروزی رسید. بعد از انقلاب با تصویب قانون اساسی عملا اهل سنت از منصب ریاست‌جمهوری حذف شدند، بعدها در ارگان‌های دیگر، شوراها و نهادها اهل سنت کنار گذاشته شدند و اجازه‌ی حضور به آنها داده نشد و یا در مورد بحث آزادی زبان و تدریس زبان‌های اقوام ایرانی متاسفانه این موضوع به فراموشی سپرده شد، حتی در مسائل محرومیت‌زدایی هم شاهد این هستیم که بیشتر بودجه و اعتبارات به استان‌هایی که در دولت مسئولین و نقشی داشتند اختصاص داده شد.
به نظر من انقلاب با این فراگیری متاسفانه نتوانست در خدمات و آثار و ثمراتش فراگیر باشد و پس از مدتی متاسفانه آن خوی انقلابی‌گری که مبتنی بر عدالت و آزادی و مساوات و برابری حقوق همه‌ی شهروندان ایرانی بود کمرنگ شده است. شاهد هستیم که مذهب به طرف خرافات می‌رود و اسلامی که به دنبال اقتصاد بی طبقه توحیدی و رفع فاصله‌های طبقاتی بود کنار گذاشته شده و امروز شاهد ساختن برج‌ها و کاخ‌ها و ویلاها هستیم. خیلی از این اماکن برای همان کسانی هستند که ادعای حمایت از کوخ‌نشینان می‌کردند و خودشان را نماینده‌ی کوخ‌نشینان می‌دانستند.
زندگی مسئولان نشان‌دهنده‌ی این است که ما چقدر از آن شعارهای انقلاب فاصله گرفتیم و تحقق عدالت علوی متاسفانه هر روز در جامعه‌ی ما کمرنگ‌تر می‌شود؛ نه توانستیم بازارمان را اسلامی کنیم نه بانک‌مان اسلامی شد و نه وضعیت جامعه‌مان اسلامی است. به نظر من ما بیشتر به طرف یک نوع توخالی بودن شعارها می‌رویم. به نوعی که خیلی از افراد احساس می‌کنند از نقش‌شان در پیروزی انقلاب پشیمان شده باشند.
با نگاهی به سخنان مقام‌های ارشد کشور شاهد تاکید آنان بر حفظ وحدت ملی هستیم، اما این دستورات با عملکرد دیگر مسئولان چندان همخوانی ندارد. علت این موضوع چیست و چه راه‌حلی برای اجرایی شدن تاکیدهای مطرح‌شده برای حفظ وحدت پیشنهاد می‌دهید؟
جلال جلالی‌زاده: با نصیحت و موعظه و شعار دادن هیچ مشکلی حل نمی‌شود، همین قانون اساسی را نگاه کنید؛ تا حالا چه وزیری به‌خاطر عدم اجرای قانون اساسی از سوی مجلس استیضاح شده است یا کدام مسئول به‌خاطر عدم عمل به فرامین رهبری توبیخ شده‌اند. رهبری دستوراتی را می‌دهد اما می‌بینیم از سوی مسئولان به آن عمل نمی‌شود. اینجا تناقض و دوگانگی وجود دارد. برای مثال در برخی استان‌های سنی‌نشین در برخی مناطق حتی اجازه نمی‌دهند اذان اهل سنت پخش شود. سال‌های سال است که یک استاندار اهل سنت منصوب نشده است، یک وزیر اهل سنت منصوب نشده است. در هیچ نهادی یک اهل سنتی وجود ندارد. به شهدای اهل سنت و هزینه‌ای که داده‌اند برای پیروزی انقلاب و در جنگ تحمیلی چه توجهی شده است؟
متاسفانه ما هر روز بیشتر به سمت توهم توطئه می‌رویم و هر کسی حرفی می‌زند یا بحثی مطرح می‌کند به نام اقدام علیه امنیت ملی و مخالف مصالح ملی مورد مواخذه قرار می‌گیرد. ما اولا باید یک مقایسه و بررسی انجام دهیم و ببینیم که تا چند درصد شعارهای انقلاب محقق شده است؟ جایگاه ما در قبل از انقلاب در منطقه چگونه بوده و امروز به کجا رسیده؟ از نظر بازرگانی و تجارت خارجی ما دچار چه موقعیتی شده‌ایم؟ از نظر پیشرفت صنعتی و امکانات و بودجه و اعتبارات امروز نسبت به کشورهای منطقه چه تمایزی پیدا کردیم؟ از نظر جایگاه کشور و استقلال آن، شعارها و حرف‌های خوبی مطرح می‌شود اما ببینید که میزان وابستگی بعد از پیروزی انقلاب تا چه حد بوده است. آیا ترقی یا تنزل داشته‌ایم؟ ما باید همه‌ی اینها را در نظر بگیریم تا نقاط مثبت و منفی انقلاب را بشناسیم و سپس نقاط منفی و معایب را برطرف و اصلاح کنیم نه اینکه فقط در 22 بهمن مردم در خیابان بیایند، شعارهایی بدهند و قطعنامه صادر شود و مردم برگردند به خانه‌هایشان.
ما باید ببینیم که اگر انقلاب نمی‌شد وضعیت مردم چگونه بود و حالا که انقلاب شده چگونه است؟ مردم انتظاراتی که از انقلاب و رهبران داشتند چند درصد برآورده شده یا نشده؟ چرا کشورهایی که در کنار ما بودند و حتی عقب‌تر از ما بودند توسعه و ترقی پیدا کنند و ما فقط شعار بدهیم؟ چرا کاری کردیم که اسرائیل در مرزهای ما مستقر شود؟ من معتقدم که انقلاب باید به صورت عمیق و همه جانبه مورد کنکاش و بررسی قرار بگیرد و کسانی که تنها به شعار اکتفا می‌کنند به نوعی مورد بازخواست قرار بگیرند و توضیح دهند که چرا در راه تحقق آرمان‌های انقلاب مانع ایجاد کرده‌اند؟
انتخابات یکی از نمادهای وحدت ملی است اما شاهد بودیم که در دوره‌های اخیر به ویژه در «انتخابات» 1400 چندان به این مهم توجه نشده است. پیش‌بینی شما از عملکرد مسئولان در دوره‌های بعدی انتخابات چیست؟ آیا این بی توجهی به وحدت در دوره‌های بعدی انتخابات باز هم تکرار خواهد شد؟
جلال جلالی‌زاده: آیا مردم انقلاب کردند که از حق انتخاب محروم شوند و آزادی انتخاب شدن را نداشته باشند و یک مجلس از یک جناح و گروه خاص تشکیل شود و بقیه‌ی مردم از داشتن نماینده محروم شوند؟! اینها نشان‌دهنده‌ی این است که ما از شعارهای انقلاب خیلی فاصله گرفتیم. اگر دوره‌های بعدی انتخابات شده باز هم اینطور پیش برود و شاهد بی تفاوتی مردم و سوءمدیریت و سرکار آمدن افراد ناآگاه از مسائل اقتصادی سیاسی و اجتماعی که هر روز موجب خنده و ملعبه در فضای مجازی می‌شوند باشیم ابهت و جایگاه نظام در میان مردم افت می‌کند و از طرف دیگر در برابر کشورهای خارجی اقتدار لازم را در این صورت نخواهیم داشت و موجب نارضایتی بیشتر و دور شدن مردم از صحنه و بی تفاوتی خواهد شد.
انصاف نیوز در گزارشی که دی‌ماه 98 و اندکی پس از تاکید رهبری بر حفظ وحدت زیر تابوت شهید سلیمانی منتشر کرده بود به راهکارهای پیشنهادی چند تحلیلگر به مسئولان برای حفظ این وحدت پرداخت که خلاصه‌ای از آن در پی می‌آید. متن کامل آن گزارش را می‌توانید در لینک زیر بخوانید:
علی مطهری، نماینده‌ی مردم در مجلس دهم: باید تلاش کنیم که این وحدت از بین نرود. صحبت‌هایی نکنیم که این وحدت از بین برود. شهادت این سرداران را مصادره به مطلوب نکنیم، تصویر غلطی از سردار سلیمانی به مردم نشان ندهیم. سردار سلیمانی کسی بود که در بینش سیاسی و اجتماعی، معتدل بود و اصلا این تندروی‌هایی که در بعضی سیاسیون وجود دارد در ایشان نبود. بنابراین اگر کسانی می‌خواهند مسیر ایشان را طی کنند نباید کاری کنند که حاکی از تندروی باشد و به وحدت جامعه آسیب برساند. باید از سخت‌گیری نسبت به منتقدان پرهیز شود، آزادی بیان را مخدوش و محدود نکنند، تلاش کنند که انتخابات آزاد برگزار شود و مشارکت بالایی در انتخابات آینده داشته باشیم که خود این پیام خوبی به دنیا ارسال خواهد کرد و باعث می‌شود که آمریکا و صهیونیست‌ها از آسیب زدن به انقلاب اسلامی مایوس شوند. وقتی احساس کنند که انقلاب یک پایگاه اجتماعی قوی دارد از شکست انقلاب ناامید می‌شوند.
نصرت‌الله تاجیک، دیپلمات سابق و تحلیلگر مسائل بین‌الملل: خیلی خوب است که مکانیزم و راهکاری پیدا شود تا از این وحدت ایجاد شده استفاده کنیم. قدم اول برای سامان‌‌یابی سیاست داخلی این است تا خودی و غیرخودی فراموش شود و ملت یکپارچه دیده شوند. مردم به مقتضای مردم بودنشان دیده شوند و همه به عنوان شهروند درجه یک از نظر مشارکت، حقوق شهروندی، در نظر گرفته شوند. منظور از مشارکت صرفا مشارکت سیاسی نیست، همیشه نباید به این موضوع فکر کنیم که چگونه به مراکز قدرت راه پیدا کنیم. بسیاری علاقمند هستند تا مشارکت اقتصادی عادلانه داشته باشند و بتوانند از منابع کشور به‌صورت یکسان استفاده کنند؛ نه رایگان استفاده کنند، سوء برداشت نشود. در فعالیت‌های سیاسی و به خصوص اقتصادی کشور، اطلاع‌یابی از تصمیمات و منابع، گردش اطلاعات و اینکه چه کسی چه اطاعاتی را در چه زمانی به دست بیاورد خیلی تعیین کننده است. خیلی خوب است تا راهکاری قانونی، عملی پیدا شود تا همگی بیایند.
حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل بین‌الملل و مدیر اسبق شبکه‌ی العالم: اگر می‌خواهیم که قدرتی برابر با دشمنان ایران داشته باشیم، باید به مردم اتکا داشت. حکومت‌هایی که به مردم متکی هستند می‌توانند در برابر مداخلات خارجی قد علم کنند. قدرت مردم از هرچیز دیگری برای مداخله‌ی قدرت خارجی بیشتر است. بنابراین باید وحدت ملی و اقتدار ملی را حفظ کرد. چرا مردم از طیف‌های مختلف برای قاسم سلیمانی اینگونه به خیابان‌ها آمدند؟ چون حرف و عملش یکی بود و این مهم است که شخصیتی چنین خصوصیتی داشته باشد. خودش در میدان باشد و دیگران را نفرستد جلو و خودش بنشیند. این مهم است که قاسم سلیمانی در صحنه حضور داشت و هرجا که لازم بود خودش وارد عمل می‌شد. باید همین صداقت و اخلاص و ایران دوستی و ظلم‌ستیزی و عدالت طلبی که قاسم سلیمانی داشت را در پیش گیرند. شاید شعار بنظر برسد اما من واقعا فکر می‌کنم کسی مثل قاسم سلیمانی در عمل اینگونه بود و به همه‌ی ما یاد داد که می‌شود در صحنه‌ی سیاست هم این کارها را کرد.
انتهای پیام
سلام‌وقتی‌تبعیض.رانت.پارتی‌بازی.
منم‌منم. زیادشد.فاصله‌طبقاتی
زیادشد.عدالت‌‌بزک‌‌گردید.وتقسیم
تجمیع‌بیت‌المال‌برحسب‌جمعیت‌مناطق
کشور‌با‌ترازو‌ودرتمام‌ابعادمطرح‌نیست
و….خوب‌‌اینها‌همه‌باید‌توسط‌مدیران
ارشد‌نظام‌پیاده‌سازی‌میشد.خوب
وحدت‌‌ضربه‌فنی‌میشود‌دربین‌مردم
بچرخید‌اکثر‌جامعه‌از‌کمبودها‌ناراحت
است‌بالاخره‌بی‌پولی‌سخت‌است‌ولی
به‌وحدت‌ضربه‌نمیخورد‌تبعیض‌ها‌و
تفاوتها‌‌وظلمها‌به‌وحدت‌ضربه‌میزند
انکارفرهنگ‌وزبان‌ملی‌اقوام‌‌‌‌درمناطق
دوزبانه‌‌اضافه‌بر‌مسائل‌درپیش‌گفته
شده‌دراین‌استانها‌ومناطق‌شده