جنگ روسیه در اوکراین و آزمون سختی که در برابر پکن قرار دارد

| ترجمه‌ی انصاف نیوز | یو جی محقق ارشد چین در برنامه آسیا و اقیانوسیه Chatham House:

تشدید تنش نظامی کامل رئیس جمهور ولادیمیر پوتین در اوکراین، به ظاهر بهترین دوست او در امور بین‌الملل، رئیس‌جمهور چین، شی جین پینگ، که شخصاً و از نظر سیاسی روی روابط دوجانبه سرمایه‌گذاری کرده است را ناآرام کرده. محور پکن با مسکو اخیراً در جریان بازی های المپیک زمستانی 2022 با اعلامیه مشترک آنها برای “همکاری بدون محدودیت” تقویت شده بود. سپس جامعه سیاست خارجی غرب به این نتیجه رسید که مسکو و پکن در حال تشکیل «اتحاد راهبردی» با هدف بی‌ثبات کردن نظم جهانی لیبرال مبتنی بر قوانین هستند – اگر قبلاً تشکیل نشده بود!

برخی در غرب تصور می کنند پکن به ناچار از اقدامات نظامی روسیه در اوکراین حمایت خواهد کرد. با این حال، برای جلوگیری از تضعیف اولویت ها و منافع چین، این همکاری باید با محدودیت های اساسی همراه باشد. به دلایل مختلف، آخرین مانور نظامی کرملین هم یک معماست و هم منبعی از فرصت‌های غیرمنتظره برای پکن.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین، در راستای یک اقدام دشوار تعادلی، علناً اعلام کرده بود که تمامیت حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها، از جمله اوکراین، باید محافظت شود و روسیه و اوکراین باید به میز مذاکره بازگردند. این قطعا به عنوان واضح ترین موضع چین در مورد وضعیت فعلی در نظر گرفته می شود که امروز در تماس تلفنی شی و پوتین نیز تکرار شد.

موضع چین در مورد درگیری در اوکراین متضمن دو عنصر است: اول اینکه از اقدام کرملین علیه اوکراین حمایت نمی کند و اقدامات مسکو را نقض حاکمیت ملی و منشور سازمان ملل می داند – یکی از اصول اصلی سیاست خارجی پکن از سال 1949. دوم و مهم تر این که موضع چین قویاً به این معنی است که هیچ این همانی بین اوکراین و تایوان وجود ندارد – اولی یک کشور مستقل است و دومی یک عضو کامل سازمان ملل نیست بلکه یک کشور منحصر به فرد است که توسط پکن به عنوان یک استان استقلال طلب دیده می شود. چین به دقت تمایل و عزم غرب برای واکنش به وضعیت اوکراین را که ممکن است بعداً به عنوان اشاره ای به تایوان مورد استفاده قرار بگیرد بازشناسی کرده است.

ماجراجویی نظامی کرملین تا حدودی از نظر اقتصادی به چین نیز آسیب می رساند. چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری روسیه، سرمایه گذاری ها و روابط مالی قابل توجهی با روسیه دارد که در معرض تحریم های غرب قرار خواهد گرفت. چنین تحریم هایی مطمئناً برای بسیاری از شرکت های دولتی متمرکز بر سوخت های فسیلی با مشکلات شدید همراه است. به همین ترتیب، پکن بزرگترین شریک تجاری کییف است و از روابط دوستانه با اوکراین، که منبع غلات و تجهیزات نظامی است، برخوردار است.

با این وجود، پکن واکنش خود به اوکراین را از دریچه رقابت آمریکا و چین می سنجد. برای این منظور، بحران اوکراین دو فرصت غیرمنتظره را برای رئیس جمهور شی فراهم می کند. چین وضعیت اوکراین را به عنوان یک حواس پرتی به موقع می بیند که حداقل قبل از انتخابات میان دوره ای ایالات متحده در نوامبر، ایالات متحده را از منطقه هند و اقیانوس آرام دور کرده و به اروپا باز می گرداند. این یک نفس راحت غیرمنتظره به چین به عنوان رقیب استراتژیک اصلی ایالات متحده می دهد. بدون هماهنگی عمدی، پکن و مسکو قبلاً به عنوان تقویت کننده نیروهای یک دیگر عمل کرده اند تا از طریق اقدامات فردی خود توانایی ایالات متحده را تضعیف کنند.

این درست است که فرض کنیم روسیه و چین به امور جهانی از دید مشابهی نگاه می کنند، که به ویژه در ضدیت با ارزش های لیبرال است. همکاری عمیق دوجانبه به دو کشور این امکان را می دهد که موقعیت قدرت بزرگی را در صحنه جهانی به نمایش بگذارند، چه برای متعادل کردن سلطه ایالات متحده و چه برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیکی خود. با این حال، پکن باید ترازنامه این همسویی فعلی را به دقت در نظر بگیرد. اگر هزینه همسویی به قیمتی بسیار بیشتر از سود واقعی باشد، پکن باید به نتیجه ای مستقل برسد و با دقت قدم بردارد.

پکن امیدوار است که روسیه از ابتکارات مختلف جهانی خود تحت مجموعه‌ای از پلتفرم‌های تحت رهبری سازمان ملل، در چارچوب رقابت با ایالات متحده، حمایت دیپلماتیک کامل ارائه دهد. اما حرکت فعلی مسکو خواسته های چین را مشکل سازتر کرده است. بی‌احتیاطی روسیه به عنوان انگیزه‌ای برای چین عمل می‌کند تا در بازگشت خود به همسویی با کرملین تجدیدنظر کند و ممکن است بخواهد خطرات مرتبط با روابط پرتنش روسیه با غرب را به حداقل برساند. چین ممکن است اصلاح محتاطانه ای را برای کاهش لفاظی های دیپلماتیک تند خود و مسیری برای روابط کمتر خصمانه با غرب برای نشان دادن بلوغ خود در مقابله با یک بحران بزرگ جهانی آماده کند.

تاریخ به عنوان معلم خوب حزب کمونیست چین عمل می کند: نیکیتا خروشچف تمام کمک های خود را برای حمایت از توسعه صنعتی نوپای چین پس گرفت زیرا پکن از تبدیل شدن به شریک کوچک مسکو در زمینه های سیاسی و نظامی خودداری کرد. شبه این عدم حمایت در کنار باقی سوابق تاریخی اقدام مسکو علیه پکن باعث می شود چین در ماجرای اخیر هم بسیار بیش از آن که دیگران انتظار دارند دست به عصا حرکت کند.

انتهای پیام