مانع جدید احیای برجام؛ پرونده‌ی PMD یا تورقوزآباد؟!
در روزهای اخیر صحبت از مانع جدید بر سر راه احیای برجام در خبرهای غیر رسمی منتشر شده از مذاکرات وین شنیده می‌شود؛ اختلافات جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که برخی آن را ناشی از پرونده‌ی PMD می‌دانند و گروهی دیگر علت آن را به ماجراهای تورقوزآباد مرتبط دانسته‌اند.
به گزارش انصاف نیوز، برخی اختلافات ایران و آژانس را به معنای باز شدن دوباره‌ی پرونده‌ی PMD دانسته‌اند که پس از برجام مختومه شده بود. حسن روحانی، رئیس‌جمهور وقت در آذرماه 1394 و پس از اعلام مختومه شدن پرونده‌ی PMD توسط آژانس انرژی اتمی درباره‌ی این پرونده گفته بود:
«نزدیک به 14 سال اتهامات فراوانی از طرف گروهک‌های تروریستی، سازمان‌های اطلاعاتی و قدرت‌های بزرگ غربی علیه جمهوری اسلامی ایران طرح می شد مبنی بر اینکه ایران در یک نقطه‌ای غنی‌سازی کرده و به صورت مخفیانه نسبت به ساخت بمب اتمی اقدام کرده و اطلاعات شفاف و لازم را به سازمان بین‌المللی مسئول یعنی آژانس ارایه نمی‌کند و بر مبنای همین اتهامات واهی نیز قطعنامه‌های فراوانی علیه ایران اسلامی در شورای حکام آژانس و همچنین در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شد. در نشست روز گذشته شورای حکام، نه تنها موضوع ابعاد مختلف نظامی برنامه هسته‌ای معروف به پی ام دی و یا مطالعات ادعایی خاتمه پیدا کرد که بعد از 2011 همواره مورد رسیدگی آژانس بود و می‌گفت این مسأله قابل حل و فصل نیست، بلکه 12 قطعنامه‌ای نیز که از سال 2003 تا 2012 در شورای حکام علیه جمهوری اسلامی ایران تصویب شده بود، لغو شد».
گروهی دیگر اما مانع جدید بر سر راه احیای توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها را به ادعاهای رژیم اسرائیل درباره‌ی تورقوزآباد مرتبط می‌دانند؛ خبرگزاری اصولگرای تسنیم در مهرماه 1397 درباره‌ی این ادعاها در نوشته بود:
«نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی روز پنج‌شنبه در مجمع عمومی سازمان ملل اقدام ضدایرانی و جدید خود با نمایش تصاویری مدعی شد که تل‌آویو انبار تازه‌ای از تجهیزات هسته‌ای در ایران را در منطقه تورقوزآباد ( حوالی تهران) شناسایی کرده است. نتانیاهو در این سخنرانی با تکرار ادعای سرقت اسناد هسته‌ای از ایران، با نشان دادن تصاویری از یک ساختمان در «تورقوز آباد»، مدعی شد که ایران در نزدیکی تهران تجهیزات هسته‌ای دارد که آن را به آژانس گزارش نکرده است. گرچه در همان ابتدا حتی برخی افراد و شخصیت‌های مطرح ضدانقلاب چنین ادعای را مضحک خواندند اما برای بررسی بیشتر این ادعا، مهدی مشکینی خبرنگار تسنیم به همان محل و ساختمان مورد ادعای نتانیاهو رفته و با مردم آن منطقه به گفتگو پرداخته است؛ مردمی که در پاسخ به ادعاهای نتانیاهو، پاسخ‌ها طنزگونه داده و می‌گفتند اقدام نتانیاهو موجب مشهور شدن روستای تورقوزآباد شده است؛ یکی از اعضای تورقوزآباد می‌گفت، یک قطعه زمین در کنار کارخانه موردنظر نتانیاهو برای فروش گذاشته و اعلام کرده که به دلیل بین‌المللی بودن موقعیت، قیمت زمین را چندین برابر کرده است».
سارا معصومی، خبرنگار دیپلماسی و بین‌الملل در کانال تلگرامی خود برای پاسخ به این سوال که مانع جدید احیای برجام کدام است؟ یادداشتی کوتاهی را با عنوان «توضيح ضروری» منتشر کرده که در پی می‌آید:
«در چند ساعت اخير برخي براي براي اشاره به اختلاف میان ایران و آژانس ببن‌المللی انرژی اتمی از عنوان PMD استفاده مي‌كنند. PMD یک موضوع مربوط به “جنبه های نظامی احتمالی” برنامه هسته ای ایران بود؛ پرونده ای بر مبنای ادعاهایی درخصوص اینکه ایران فعالیت ها یا مطالعاتی در حوزه نظامی هسته ای داشته است.اين پرونده همزمان با مذاكرات ايران و 1+5 وقت، در مسيري موازي ميان سازمان انرژي اتمي ايران و آژانس دنبال و در نهايت بسته شد. اما مسائل فعلی، فارغ از اینکه با انگیزه سیاسی یا مثلا پاپوش دوختن از سوی رژیم اسرائیل باشند، مسائلی در حوزه پادماني است و ارتباطي به ادعاهاي نظامي يا تسليحاتي ندارد. آژانس مي‌گويد:«ما اثراتی از مواد هسته ای پیدا کرده‌ايم و ایران باید توضیح بدهد كه این مواد چه بوده و چه شده‌اند.» هیچ ادعایي هم درباره متهم كردن تهران به فعاليت نظامي هسته اي مطرح نشده است.لذا پرونده PMD قطعا بسته شده و موارد جديد ارتباطي به آن پرونده ندارند».
رضا نصری، حقوقدان و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در مورد اینکه ادعاهای مطرح شده درباره‌ی تورقوزآباد مانع جدید بر سر راه از سر گرفتن توافق هسته‌ای شده است، در صفحه‌ی توییتر خود نوشت:
«اگر اسرائیل به یک مکان مانند تورقوزآباد آنقدر دسترسی داشته که توانسته در آنجا عملیات پیچیده جاسوسی اجرا کند یا به آنجا دستبرد بزند، منطق می‌گوید حتماً توانسته از آن میزان دسترسی برای آلوده کردن آن مکان و جاسازی «شواهد» ساختگی خود نیز استفاده کند! قاعدتاً هر مکانی که احتمال آلوده شدن آن توسط اسرائیل بالا بوده می‌بایست از رادار گفت‌وگوها خارج می‌شد».
اکبر اعلمی، نماینده‌ی مردم در مجلس ششم نیز در کانال تلگرامی خود در واکنش به احتمال شکست مذاکرات احیای برجام که در روزهای اخیر بیشتر از قبل شنیده می‌شود نوشته است:
«وقتی خبر سنگ‌اندازی‌های نمایندگان فرانسه و بریتانیا در مذاکرات وین و نقش مخرّب این دو در مذاکرات و همچنین تغییر شروط مذاکره‌کنندگان ایرانی و نیز یادداشت‌های «استفانی القاق» نماینده ارشد انگلیس در این مذاکرات و «علی واعظ» مشاور ایرانی‌الاصل تیم مذاکره کننده آمریکا را در کنار هم قرار می‌دهیم، بوی «شام آخر» به مشام می‌رسد که امیدوارم از جنس شام آخر روزهای پایانی عمر مسیح و ناشی از خیانت یکی از حواریون نباشد که انجیل به آن اشاره کرده است. ضمنا ایکاش بجای توسل به پنج محلّل که هریک در پی کامجویی‌های خود است، به گفتگو با همان طلاق‌دهنده اصلی بسنده می‌شد و اختلافاتی که به متارکه‌های پی‌درپی منجر شده، در سطحی وسیعتر کاهش می‌یافت و اکنون اسیر کامجویی‌های ۵ محلل دیگر نبودیم!».
احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی نیز در مورد آخرین وضعیت مذاکرات احیای برجام و احتمال ناکامی آن در یادداشت کوتاهی با عنوان «زورِ لحظۀ آخر؟» در تلگرام نوشت:
«گویا زورآزمایی در طناب‌کشیِ لحظات آخرِ مذاکرات وین در جریان است. برخی رسانه‌ها این طناب‌کشی لحظۀ آخر را به شکست مذاکرات تعبیر کرده‌اند. گمان نمی‌کنم اینطور باشد. شکست مذاکرات برای کشور و منطقۀ ما، پیامدهای مخربِ خارج از تصوری در بر دارد. از همین رو، به گمانم طناب مذاکرات به سادگی پاره نشود؛ حتی اگر به مویی وصل شده باشد. به هر حال تا زمانی که در بارۀ نتیجۀ نهایی مذاکرات اعلام رسمی صورت نگیرد، نمی‌توان به چیزی مطمئن بود».
انتهای پیام
نمیدانم چرانمی فهمیدتاباکدخداننشینید…چندتا محلل دلبسته اجراصیغه هستند..