تضاد منافع با پزشکان عمومی: «نیاز به متخصص طب اورژانس نداریم»

در حالی که وزیر بهداشت یک سال و نیم پیش گفته بود «حداکثر تا سه ماه آینده، همه‌ی اورژانس‌های کشور باید تحویل متخصصان طب اورژانس شود»، معاون درمان یکی از دانشگاه‌ها در گفت‌وگو با انصاف نیوز درباره‌ی انصراف از حضور چند متخصص طب اورژانس با بیان این که مساله تضاد منافع با پزشکان عمومی است، می‌گوید: نیاز آنچنانی به متخصص طب اورژانس نداریم!

چندروز پیش خبری با عنوان «روابط نامتعارف اداری و سوء مدیریت در دانشگاه علوم پزشکی قم باعث ترک قم توسط متخصصان طب اورژانس اعزامی از وزارت بهداشت شد» [لینک] منتشر شد.

طبق قوانین وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و آیین نامه‌ی ابلاغی طرح تحول سلامت، متخصصان طب اورژانس متولی اصلی تشخیص و درمان بیماران مراجعه کننده به اورژانس‌ها هستند. در بیمارستان‌هایی که اورژانس آن در گذشته توسط پزشکان عمومی اداره می‌شد، ورود متخصصان طب اورژانس و ارائه‌ی خدمات تخصصی اورژانس به همه‌ی بیماران، در ابتدا با چالش‌هایی مواجه می‌شود به دلایلی از جمله نبود یا نقص ساختارهای قبلی برای ارائه‌ی خدمات تخصصی، نبودن امکانات درمان اورژانس تخصصی، چالش منافع میان پزشکان عمومی مستقر و متخصصان اورژانس جدید و نیز ناآشنایی کادر درمان و مسوولین با وظایف و حیطه‌ی اختیارات متخصصین اورژانس.

آیا چالش منافع میان سیستم سنتی درمان و قوانین و دستورالعمل‌های طرح تحول سلامت که دریافت خدمات تخصصی اورژانس را در اولویت این طرح قرار داده به راحتی قابل رفع است؟ نقش مسوولین و کادر درمان در این میان چگونه است؟ آیا مسوولین حق دارند برخلاف قانون و دستورالعمل تصمیم بگیرند؟

تاکید گذشته‌ی وزیر بهداشت

وزير بهداشت درباره‌ی طب اورژانس در ششم اسفندماه سال 93 در دانشگاه علوم پزشكى قم گفته بود:

«حداکثر تا سه ماه آینده، همه‌ی اورژانس‌های کشور باید تحویل طب اورژانس شود. اگر ناراضی هستید، بگویید که «کار بلد نیستند، وقت نمی‌گذارند یا کم توجهی می‌کنند»، وگرنه اورژانس باید در دست طب اورژانس باشد. اتفاقا یک کاستی‌هایی وجود داشت، چون طب اورژانس حضور نداره یا صاحب اختیار نیست. بقیه نسبت به اینها کم طلفی می‌کنند، قلبی‌ها مخالف بودند، داخلی‌ها مخالف بودند، جراح‌ها که حتما مخالف بودند. وقتی ما پزشک برای این کار تربیت کرده‌ایم، نمی‌شود که کار او را به پزشک عمومی بدهیم که انجام بدهد، اصلا درست نیست. پزشک عمومی کار دیگری دارد که انجام بدهد. ولی اگر متخصص طب اورژانس که متخصص است، بخواهد زیر نظر یک متخصص دیگر کار کند یا زیر نظر پزشک عمومی کار کند، این ظلم است».

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم: نیازی نداریم

متن گفت‌وگوی خبرنگار انصاف نیوز با دکتر مظفری، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قم در پی می‌آید:

چند روز پیش خبری را درباره‌ی بیمارستان «کامکار» بازنشر کردیم که چند متخصص طب اورژانس در اعتراض به وضعیتشان بیمارستان را ترک کرده‌اند. نظری درباره‌ی این خبر دارید؟

طب اورژانسی‌ها از ابتدای تیرماه نیامدند منتها اینها کاملا غیرقانونی عمل کردند و ما هم آنها را به هیات تخلفات اداری معرفی‌شان کرده‌ایم. اینها هر شرایطی خواستند را فراهم کردیم منتها می‌خواستند زیاده خواهی بکنند.

در چه موردی زیاده‌خواهی می‌خواستند؟

در دریافتی‌هایشان. یعنی عمده‌ی اختلاف دانشگاه با آنها، بر سر «اتاق عمل سرپایی» بوده، البته وظیفه‌ی متخصص طب اورژانس خدمت‌رسانی به بیماران اورژانسی است. بحث دریافت حقوق و مزایا هم وظیفه‌ی ماست که به آنها پرداخت کنیم. در سطح بندی بیماران چیزی به نام «تریاژ» داریم که بیماران را سطح بندی می‌کند، از یک تا پنج. طبق قانون، سطح یک تا سه باید توسط طب اورژانس – اگر هست – انجام شود، وگرنه پزشک عمومی. سطح چهار و پنج که سرپایی می‌شود، مال پزشک‌های عمومی است.

طبق کدام قانون؟ طبق طرح تحول سلامت، این متخصص طب اورژانس است که در اورژانس نظر می‌دهد و پزشک عمومی در اورژانس جایگاهی ندارد.

بله، خیلی از افرادی که به اورژانس بیمارستان مراجعه می‌کنند در حقیقت باید به درمانگاه مراجعه کنند. منتها سال‌های سال یعنی از 50 – 60 سال پیش که بیمارستان کامکار افتتاح شده، ورودی بیمارستان کامکار پزشک عمومی بوده، تا دیماه سال گذشته که ظب اورژانسی‌ها آمدند، اینها هم کامل نمی‌توانستند پوشش بدهند، فقط چهار نفر بودند …

پنج نفر!

بله پنج نفر. اما نمی‌توانستند کامل پوشش بدهند، چون اگر کامل بخواهد پوشش داده شود، حداقل به هشت – نه نفر نیاز داریم، هر شیفت باید دو نفر بایستند. 1440 ساعت در ماه حساب کنید، حداقل 8 نفر باید باشند.

البته خودشان مدعی هستند که می‌توانند کامل پوشش بدهند.

خودشان که ادعا کنند، ولی من اجازه نمی‌دهم که 24 ساعته. طب اورژانس 12 ساعت. چون طب اورژانس با پزشک‌های دیگر فرق می‌کند. در پزشک‌های عمومی شاید شب سه – چهار ساعت بتواند بخوابد، ولی نه پزشک اورژانس که باید بیدار باشد.

بله آنها هم شیفتی می‌ایستند خب.

در کامکار اگر می‌خواستیم پزشک عمومی‌اش را حذف کنیم، باید دو تا طب اورژانس می‌گذاشتیم. چون ورودی کامکار در 24 ساعت بین 500 تا 600 مراجعه کننده داریم.

آقای دکتر! حرف آنها هم حذف پزشک‌های عمومی نیست، سطح بندی است اما به همان نحوه‌ی سطح بندی اعتراض داشتند.

بله، اختلاف ما با اینها هم همین است. ما در کامکار یک اتاق عمل سرپایی داریم که سطح یک تا سه مال طب اورژانس است و چهار و پنج آن مال پزشک عمومی است. بالاخره پزشکان عمومی، کارمندهای رسمی ما هستند، بیش از 20 سال سابقه دارند و قانون هم تعریف کرده که چهار و پنج مال پزشک عمومی است. بله یک زمانی می‌گوید که اصلا نباید راه بدهی، آن یک بحث دیگر است، ولی بیمارستان کامکار که مرکز شهر است و 50 سال است مردم یاد گرفته‌اند که سرما می‌خورند به این بیمارستان بیایند، من نمی‌توانم بگویم که تو را راه نمی‌دهم. مسایل فرهنگی راه هم باید در نظر بگیریم. این بیمارستان کنار حرم است، منطقه‌ی شلوغی است. بعضی از افراد امکان دارد که بیماری قلبی داشته باشند و می‌گویند برو بیمارستان کامکار که اگر لازم بود پزشک متخصص هم دارد. این است که باید این مسایل را کنار هم ببینیم. این دوستان اصلا مجاز به ترک بیمارستان نبودند. من به وزارتخانه هم این را گفته‌ام.

اینها طب اورژانسی‌ها سرباز من هستند، دارند تعهداتشان را می‌گذرانند، یک روزی به سرباز می‌گویند که باید به سیستان و بلوچستان یا کردستان بروند. رایگان رفته‌اند تحصیل کرده‌اند، وظیفه‌شان این است که خدمت بدهند. در مورد حق و حقوقشان هم آنها نباید خط بکشند، دانشگاه ترسیم می‌کند. دانشگاه هم طبق قانون. حتی اینها گفتند که یک اتاق عمل سرپایی هم برای ما ایجاد کنید، با توجه به محدودیت شدید فضایی که در بیمارستان کامکار ایجاد کنید، اما گفتیم اشکالی ندارد و یک اتاق عمل سرپایی برای شما در پایین فراهم می‌کنیم.

هر امکاناتی خواستند برایشان فراهم کردیم، منتها یک مقدار دوستان توقعاتی که در سایر استان‌ها داشتند، فکر می‌کردند که در استان ما هم ایجاد می‌شود.

توقع یا قانون؟

توقع! دوستان چهار روز می‌رفتند در یکی از شهرهای جنوب کشور، که این خلاف قانون است، چهار روز یعنی 96 ساعت می‌ایستادند، رقمی بین 25 تا 30 میلیون تومان می‌گرفتند. این را نقل قول از خودشان می‌گویم، اما مجاز نیستم اسمشان را بگویم. یکی از این افراد به خود من می‌گفت که «من می‌رفتم به فلان شهر، چهار روز بیشتر نمی‌رفتم، بین 25 تا 30 میلیون تومان پول می‌گرفتم، کمری خریدم، آپارتمان خریدم، هر چه الان دارم از آن موقع دارم». اما در قم از این خبرها نیست.

از آن طرف، آنها هم می‌گویند که منافع پزشکان عمومی فعال در اورژانس به خطر افتاده و برای همین مقاومت می‌شود.

اصلا به پزشکان عمومی ربطی ندارد. جایگاه طب اورژانس و پزشک عمومی مشخص است.

خیلی خب! چه کسی تصمیم می‌گیرد که بیمار سطح چند است؟

پرستار تریاژ بر اساس شاخص‌ها مریض را سطح بندی می‌کند.

آیا پرستارهای تریاژ آموزش دیده‌اند؟

بله آموزش دیده‌اند.

خیر، آموزش ندیده‌اند!

چرا آموزش‌شان داده‌ایم. خود دوستان طب اورژانس تا حدی آموزش دادند، ما هم تا حدی آموزش‌شان داده‌ایم.

در کلاس‌ها شرکت نکرده‌اند!

حرف آنها که ملاک نیست. شما با من مسوول مصاحبه می‌کنید. بعضی در این شبکه‌ها چیزهایی می‌گویند، اما من که ذی‌نفع نیستم، نه پزشک عمومی هستم و نه طب اورژانسم. بنده وظیفه‌ام اداره‌ی امور بیمارستان‌هاست، قانون هم می‌گوید که سطح یک تا سه مال طب اورژانس است و چهار و پنج مال پزشک عمومی است. خودشان هم قبول دارند.به وزارتخانه هم گفته‌ام، وزارتخانه هم حق را به بنده داده است. چون نامه‌نگاری‌هایی هم که می‌کنند، فوری رونوشت به مسوولین وزارتخانه می‌زنند. منتها ما در مقابل قانون گردنمان از مو باریک‌تر است.

بالاخره این مرزها خیلی به هم نزدیک است، تمام اینها، تضاد منافع است! دلشان برای مردم نسوخته، همه می‌خواهند بکشند طرف خودشان. آن می‌گوید من یک تومان بیشتر بگیرم، این می‌گوید من یک تومان بیشتر بگیرم. من متاسفم که پزشکی ما به سمتی کشیده شده، به جای این که هدفشان خدمت به مردم باشد هدفشان کسب درآمد بیشتر است و من متاسفم. امیدوارم که اخلاق پزشکی یک روزی جایگاهش را در مراکز درمانی و در بین اطباء ما پیدا کند.

آقای دکتر! من هم چنین برداشتی دارم که بالاخره تضاد منافع «هم» در این موضوع دیده می‌شود اما موضوعی که مطرح است از بعد قانونی اعتراضشان را مطرح کرده‌اند. مثلا این که جطور اتاق عمل سرپایی در اورژانس دیده نشده و زیر نظر درمانگاه دیده شده در حالی که اتاق عمل سرپایی قاعدتا زیرمجموعه‌ی اورژانس باید باشد.

بله، ببینید یک چیزهایی سرپایی است مثلا در چشم طرف یک پلیسه هست، این پلیسه سطحی است و با یک ابزار مخصوصی است که ظرف 10 ثانیه درمیاید. در کامکار 50 – 60 سال است که پزشکان عمومی دارند این کار را انجام می‌دهند، نمی‌توانستند؟! شاید تجربه‌شان از یک لحاظ‌هایی خیلی بیشتر از پزشکی است که تازه فارغ التحصیل می‌شوند. ما هم به قانون و تحصیلات دوستان احترام می‌گذاریم. روز اول هم به آنها گفتم که این طبیعی است وقتی کسی وارد خانه‌ای می‌شود آنهایی که درون آن خانه هستند گارد بگیرند؛ چون منافعشان باید تقسیم شود. اما یواش یواش جا می‌افتد.

اما بالاخره مسوولیت اتاق عمل سرپایی بر عهده‌ی متخصص طب اورژانس است یا نه؟

بر اساس همان سطح‌بندی.

کدام قانون؟

قانون خدمات درمانی تریاژ. خودشان هم می‌دانند.

اما من شنیدم که به لحاظ قانونی، تریاژ یک تا پنج کلا زیر نظر طب اورژانس باید باشد.

نخیر، چهار و پنج مال پزشک عمومی است. اشتباه راهنمایی کرده‌اند، خودشان هم قبول دارند. چرا این مساله را در بیمارستان‌های شهید بهشتی و نکویی نداریم؟ مساله‌ی اصلی تضاد منافع است و متاسفانه بعضی از این سایت‌ها و اصحاب رسانه یک مقدار این مسایل را با مسایل جانبی و مسایل سیاسی مخلوط کرده‌اند.

ببینید! خیلی‌ها مخالف بودند اما بنده گفتم دستور وزارتی است، تکلیف است، زمانی متخصص اورژانس نداشتیم و الان داریم در کشور تربیت می‌کنیم. هر چند من گفته‌ام که بیمارستان کامکار نمی‌خواهد، چون هم متخصص قلب مقیم داریم، هم متخصص عفونی مقیم داریم، هم متخصص بیهوشی مقیم داریم، و عملا شاید نیاز آنچنانی در اورژانس بیمارستان کامکار به متخصص طب اورژانس نداشته باشیم. وقتی بیمار قلبی می‌آید، متخصص قلب خیلی بهتر می‌تواند یک بیمار قلبی را منیج کند.

انتهای پیام