ایران بازیچه‌ی دست روسیه است؟ | تحلیل حشمت‌الله فلاحت پیشه

محمد توکلی، انصاف نیوز: حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم با اشاره به توقف مذاکرات احیای برجام به دلیل خواسته‌های روسیه می‌گوید: اگر روس‌ها در این حد ایران را بازیچه می‌بینند که منافع ملت ایران فدای جنگ‌افروزی آنها و جاه‌طلبی ولادیمیر پوتین شود، همان بهتر که هرچه زودتر ایران منافع خودش را از منافع یک جاه‌طلب جنگاور دور کند.

آقای فلاحت‌پیشه با بیان اینکه «باید گلیم برجام را از آتش اوکراین خارج کنیم»، گفت: اتفاقی که الان افتاده این است که به خاطر موضوعات خارج از برجام که عمدتاً مربوط به روسیه است مذاکرات برجام به حالت تعلیق درآمده است.  طرف‌ ایرانی سعی کردند دوباره آمریکا را مقصر جلوه بدهند برای اینکه به نوعی وجهه‌ی روسیه تطهیر بشود ولی واقعیت این است که این نقش منفی روس‌ها بود که در دو مرحله هم انجام شد؛ مرحله‌ی اول اینکه نگذاشتند برجام قبل از حمله به اوکراین امضا شود و مرحله‌ی دوم این است که سعی می‌کنند  برجام به عاملی برای فرار روس‌ها از تحریم تبدیل شود.

به‌گزارش انصاف نیوز، همزمان با بازگشت تیم‌های مذاکره کننده به پایتخت‌ها و متوقف شدن مذاکرات احیای برجام دو روایت درباره‌ی دلیل این اتفاق مطرح شده است.

مقام‌های دولت و مجلس ایران و همینطور چهره‌ها و رسانه‌های جریان اصولگرا «زیاده‌خواهی آمریکا و عدم توجه به مطالبات ایران» را به‌عنوان دلیل توقف مذاکرات اعلام می‌کنند و در روایت دیگر نیز نقش روسیه و سایه انداحتن حمله‌ی نظامی این کشور به اوکراین بر مذاکرات احیای برجام پر رنگ مورد توجه قرار می‌گیرد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با اشاره به توقف مذاکرات احیای برجام از طرح موضوعات جدید از سوی آمریکا انتقاد کرده و گفت: جمهوری اسلامی ایران با جدیت برای حصول توافق خوب، قوی و پایدار تلاش می‌کند.

محمود عباس‌زاده مشکینی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز در این ارتباط گفته است: توقف مذاکرات طبیعی است، مذاکره کنندگان باید در پایتخت‌ها حضور پیدا کنند تا تصمیم‌های سیاسی را در پایتخت‌ها بگیرند؛ ایستگاه پایانی مذاکرات همین تصمیم‌‌گیری‌های سیاسی است.

علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی پیرامون توقف مذاکرات احیای برجام می‌گوید: شیوه مواجهه آمریکا با پیشنهادت اصولی ایران، طرح پیشنهادات غیرقابل قبول و اصرار بر توافق سریع با طرح بهانه‌های واهی، نشان می‌دهد که آمریکا اراده‌ای برای توافق قوی و قابل دفاع برای طرفین ندارد. مذاکرات وین بدون اتخاذ تصمیم سیاسی توسط آمریکا هر ساعت پیچیده‌تر از قبل می‌شود.

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز درباره‌ی موضع جمهوری اسلامی پیرامون توقف مذاکرات وین گفت: وقفه‌ی اعلام شده در مذاکرات وین می‌تواند زمینه‌ساز حل‌ موضوعات باقی‌مانده و بازگشت نهایی باشد. دستیابی به‌ موفقیت در گفتگوها تمرکز اصلی همه طرف‌ها خواهد بود. هیچ عامل خارجی‌ای بر اراده مشترک ما برای حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نخواهد گذاشت.

اما از سوی دیگر آلمان، بریتانیا و فرانسه با صدور بیانیه‌ای اعلام کردند: درخواست روسیه مبنی در دریافت تضمین از آمریکا جهت حفظ روابط تجاری خود با ایران، توافق تقریباً نهایی وین را در معرض فروپاشی قرار داده است.

بنا بر خبرهای غیررسمی دیپلمات‌های اروپایی در واکنش به توقف مذاکرات وین می‌گویند: هماهنگ‌کننده اروپایی مجبور شد مذاکرات وین را متوقف کند و این مایوس‌کننده است. یک توافق جامع و منصفانه روی میز آماده انعقاد است. مذاکره‌کنندگان کشورهای تروئیکای اروپایی از آن‌جایی که کار خود را به اتمام رسانده بودند، هفته گذشته وین را ترک کردند

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در این ارتباط گفته است: متن نهایی برای توافق آماده شده، اما «عوامل بیرونی» باعث توقف مذاکرات شده است.

آمریکا نیز خواسته‌ی روسیه را با توقف مذاکرات وین مرتبط می‌داند و سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در همین زمینه گفت: این نیاز وجود دارد که تصمیماتی در تهران و مسکو گرفته شود. ما همچنان باور داریم که می‌توانیم به اجرای برجام بازگردیم، اگر آن تصمیمات در مکان‌هایی مانند تهران و مسکو گرفته شوند. زمان بسیار کمی برای احیای توافق برجام باقی مانده است.

«نقش روسیه در توقف مذاکرات احیای برجام چیست؟» و «راه حل برون‌رفت از وضعیت فعلی مذاکرات احیای برجام کدام است؟»؛ دو پرسشی است که حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در گفت‌وگو با انصاف نیوز به آنها پاسخ داده است.

متن توافق حاضر شده بود اما…

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه گفت: من اعتقادم بر این است که قفل مذاکرات نه به دست روسیه است، نه به دست آمریکا. به هرحال برجام در حال حاضر سه طرف اصلی دارد؛  برجامی که می‌بایست دو طرف اصلی می‌داشت، ایران و آمریکا،  الان عملاً سه طرف اصلی پیدا کرده است که آمریکا و اروپا در یک طرف هستند روسیه و چین در یک طرف و ایران هم یک طرف دیگر.

فلاحت‌پیشه افزود: اساس این چالش اخیری که ایجاد شده روسیه است. عملاً متن توافق حاضر و مشخص شده بود که بر اساس آن ایران از لحاظ فنی در برنامه هسته‌ای خود چه سازوکاری را بپذیرد و آمریکا هم سازوکار رفع تحریم را انجام دهد. یعنی متن مشخص شده است ولی در روند اجرا روس‌ها یک موضوع تازه‌ای را مطرح کردند که خارج از برجام است.

این تحلیلگر مسائل سیاست‌ خارجی در توضیح موضوع تازه‌ی مطرح‌شده از سوی روسیه می‌گوید: روس‌ها بعد از حمله به اوکراین دارند پنج هزار تحریم را تحمل می‌کنند و برای اینکه ایران را به یک کانال فرار از تحریم تبدیل کنند اعلام کردند کل مناسبات با ایران اعم از تجاری، اقتصادی، نظامی، فناوری و هسته‌ای باید تحریم‌ناپذیر شود در صورتی که این موضوع قابل انجام نیست.

روس‌ها برجام را به گروگان جنگ اوکراین درآورده‌اند

فلاحت‌پیشه در مورد نقش روسیه در مذاکرات هسته‌ای گفت: در مذاکرات برجام روس‌ها نقش واسطه را بازی می‌کنند، یعنی ایران مازاد سوخت تولید شده‌اش را به روسیه تحویل می‌دهد و زمانی که تحریم‌ها برداشته شد به ازای آن کیک زرد دریافت می‌کند اما روس‌ها با طرح این بحث عملا دیپلماسی و برجام را به گروگان جنگ اوکراین درآورده‌اند.

وی در ادامه گفت: در چنین شرایطی که می‌شود گفت موضعی تهاجمی از طرف روسیه اتخاذ شده است، آمریکا و اروپا نیز یک موضع تدافعی گرفته‌اند که این موضع تپافعی مبنی بر این است که «ما ورود عوامل خارجی به برجام را نمی‌پذیریم» و عملاً ایران و روسیه را در یک موضع قرار دادند. در صورتی که واقعیت این است، هیچ وقت روسیه در طرف ایران نبوده است. در روند مسائل هسته‌ای در ده تا پانزده سال گذشته روس‌ها بارها علیه ایران رای داده‌اند؛ چه در شورای حکام و چه در شورای امنیت سازمان ملل متحد و تابع مقتضیات زمان عمل کردند. 

مقامات ایران برای تطهیر روسیه، آمریکا را مقصر جلوه می‌دهند

نماینده‌ی مردم در مجلس دهم در توضیح بیشتر علل توقف ایجاد شده در مذاکرات احیای برجام گفت: اتفاقی که الان افتاده این است که به خاطر موضوعات خارج از برجام که عمدتاً مربوط به روسیه است مذاکرات برجام به حالت تعلیق درآمده است.  طرف‌ ایرانی سعی کردند دوباره آمریکا را مقصر جلوه بدهند برای اینکه به نوعی وجهه‌ی روسیه تطهیر بشود ولی واقعیت این است که این نقش منفی روس‌ها بود که در دو مرحله هم انجام شد؛ مرحله‌ی اول اینکه نگذاشتند برجام قبل از حمله به اوکراین امضا شود و مرحله‌ی دوم این است که سعی می‌کنند  برجام به عاملی برای فرار روس‌ها از تحریم تبدیل شود.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه در پاسخ به این سوال که «در شرایط فعلی چه باید کرد و چه راه‌حلی برای گذر از این وضعیت وجود دارد؟» به خبرنگار انصاف نیوز گفت: من اعتقادم بر این است در چنین شرایطی ممکن است روس‌ها طوری کار را پیش ببرند که دوباره کار ایران به شورای امنیت بکشد. نباید خیلی غیر قابل پیش‌بینی دانست که روزی روس‌ها از مکانیسم ماشه هم استفاده کنند. سازوکاری که بیش از هر چیزی به ضرر ایران می‌شود. چون روس‌ها برای منافع خودشان هر بلایی را سر هر کشوری می آورند، حتی کشورهایی مثل ایران که فکر می‌کنند با روسیه دوست هستند. بنابراین ایران نباید کاری کند که گذر برجام دوباره به شورای امنیت بیفتد.

گلیم برجام را از آتش اوکراین خارج کنیم

فلاحت‌پیشه ادامه داد: من معتقدم در شرایطی که آمریکا و کشورهای اروپایی عملاً حاضر هستند متن توافقی با ایران را امضا کنند ولی حاضر نیستند نقشی بیش از این برای روسیه قائل شوند تلاش ایران برای حفظ بازیگری روسیه به ضرر منافع ملی جمهوری اسلامی تمام خواهد شد، بنابراین بهترین کار این است که گلیم برجام را از آتش اوکراین خارج کنیم. ایران یک بار منافع بسیار زیادی را از دست داده است، اگر قبل از جنگ اوکراین برجام امضا شده بود الان بسیاری از عقب‌ماندگی‌های گذشته به ویژه در بازار انرژی را جبران کرده بود ایران دیگر نباید اجازه دهد که بیشتر از این  برجام به گروگان گرفته شود و اگر شرایط به گونه‌ای شکل می‌گیرد که روس‌ها در یک میز دیپلماتیک با آمریکا و اروپا قابل جمع نباشند دلیلی ندارد که این وصله‌ی نچسب در برجام باز هم باشد. به ویژه که یک بار هم باعث شکست برجام شده است  این راهی است که ایران باید عملاً در آن سمت حرکت کند.

رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پایان گفت: مسئولین جمهوری اسلامی نباید دغدغه داشته باشند که کاری ممکن است به روابط آنها با روسیه آسیب بزند؛ اگر روس‌ها در این حد ایران را بازیچه می‌بینند که منافع ملت ایران فدای جنگ افروزی آنها و جاه طلبی پوتین شود همان بهتر که هرچه زودتر ایران منافع خودش را از منافع یک جاه‌طلب جنگاور دور کند.

انتهای پیام