گمانه‌های وقفه در مذاکرات
رضا صادقیان، عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز در یادداشتی با عنوان «گمانه‌های وقفه در مذاکرات» درباره‌ی آخرین وضعیت مذاکرات احیای برجام نوشت:
توقف موقت مذاکرات هسته‌ای و بازگشت تیم مذاکره‌کننده ایران به منزله توقف کامل توافق‌های صورت گرفته و اختلاف نظرهای بر زمین مانده نیست.
اول: آنگونه که پیش‌بینی می‌شد و دور از ذهن نبود و با توجه به سخنان وزیر امور خارجه سابق درباره شیوه‌های رفتاری روسیه در مذاکرات سال 93 و 94، این بار نیز در دقایق پایانی به نتیجه رسیدن بازگشت طرفین به برجام، روسیه از مسئله‌ای سخن گفت و شروطی را اعلام کرد که باعث شد روند عادی مذاکرات با اشکال روبرو گردد. با حمله روسیه به اوکراین این کشور به دنبال راه فرار از تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهایی مانند انگلیس است. بنابراین برای رسیدن به توافق برجام به دنبال راهی می‌گردد تا تحریم‌های امروز و آینده را کم‌اثر کند؛ برهم خوردن نظم اقتصادی در روسیه، تعطیل شدن بازار سرمایه در این کشور، به تکاپو افتادن فعالان بازار رمز ارز و مسدود کردن دارایی‌های نزدیکان رییس دولت روسیه و… مسائلی نیست که روسیه نسبت به آنها آگاه نباشد. از سویی دیگر، روسیه و یا هر کدام از کشورهایی که سهمی قابل توجهی در تامین بازار انرژی دنیا دارند، به دنبال حذف و یا عقب راندن رقیبان خود در بازار انرژی هستند. براساس اطلاعات موجود چنانچه تحریم‌های ایران برداشته شود و نفت ایران به بازارهای جهانی راه پیدا کند چه بسا قیمت نفت در محدوده 80 الی 90 دلار باقی بماند. مهمتر آنکه چنانچه عزم اروپا برای وارد کردن گاز از کشورهای ایران و قطر جزم‌تر از گذشته باشد و ایران بتواند بخشی از گاز خود را از طریق خط لوله کشورهای اسلامی (ایران، عراق و سوریه) و یا ترکیه به اروپا منتقل کند شرایط بسیار متفاوت‌تر خواهد بود. در صورتی که امکان اجرای این دو امر برای پنج الی ده سال آینده تحقق پیدا کند، نقش روسیه در بازار نفت و گاز نسبت به امروز کاهش خواهد یافت و این مسئله برای روس‌ها خوشایند نخواهد بود.
دوم: آنگونه که از خبرهای منتشر شده فهم می‌گردد، اروپاییان و آمریکا نسبت به توافق هسته‌ای با ایران خوش‌بین هستند. طی روزهای گذشته واکنش وزیر و معاون وزارت امور خارجه آمریکا و سخنگوی کاخ سفید حکایت از آن دارد که «توافق با ایران نزدیک است». در میان مواضع آمریکایی‌ها، مسئولان اتحادیه اروپا و طرف‌های اروپایی فضای منفی و ضدیت با توافق یافت نمی‌شود. همزمان، سخنان سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز ناامید کننده نیست و به ترتیبی نبوده که دریچه‌های فعلی را مسدود کند. همزمان نیز نمایندگان مجلس و آنان که با اطلاع بیشتری درباره توافق هسته‌ای و شرایط بازگشت به برجام سخن می‌گویند، اظهار داشته‌اند: بحث فنی مذاکرات وین حل شده و موضوع سیاسی آن باقی مانده است. کنار هم قراردادن مواضع طرفین به غیر از روسیه، تصویر احیای برجام را دور از ذهن مجسم نمی‌کند.
سوم: در حال حاضر و به غیر از روسیه، سایر طرف‌های مذاکرات هسته‌ای برای رسیدن به یک توافق با ایران امیدوار هستند. به نظر می‌رسد در این زمینه و برای شناخت فضای مذاکرات نیاز است شمارگان طرفین حاضر در مذاکرات را دوباره بررسی کرد. آلمان، روسیه، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، چین و اتحادیه اروپا در مذاکرات گذشته و حال حاضر هستند. طرف‌های برجام به غیر از ایران، هفت کشور هستند و روسیه یکی از این کشورها به شمار می‌رود. بنابراین این احتمال وجود دارد چنانچه سایر طرف‌های مذاکرات هسته‌ای متوجه شوند که روس‌ها به دنبال زیاده‌خواهی و یا به بن‌بست کشاندن مذاکرات و جلوگیری از احیای برجام به بهانه‌های مختلف هستند، رویکرد دیگری و با کاهش تاثیرگذاری روسیه را پیگیری کنند.
احیای برجام برای هر کدام از طرف‌های مذاکرات هسته‌ای بسیار مهم است. کشورهای اروپایی، اتحادیه اروپا و آمریکا بازگشت به برجام و اجرای تعهدات را خواهان هستند. در حال حاضر وقفه پیش آمده به دلیل جنگ اوکراین و نگرانی روس‌ها از تحریم‌های گسترده است، در صورتی که کسب نتیجه دلخواه در اوکراین برای روس‌ها با موانع متعددی روبرو گردد و سایر کشورهای حاضر در مذاکرات هسته‌ای به این نتیجه برسند که امکان دارد فرصت طلایی احیای برجام را از کف بدهند، این احتمال بیش از سایر احتمالات پررنگ‌تر خواهد شد و برجام با رویکردی دیگری به مدار اجرا باز گردانده خواهد شد. به نظر نمی‌رسد کشورهای اروپایی و آمریکا سناریوهای جایگزین را رها کنند و شاهد آن باشند که روسیه یک تنه نظم موجود را با ایجاد چالش‌های پی‌درپی در جهان امروز تغییر بدهد.
انتهای پیام
