خطا در خطا (یک ماه جنگ اکراین و سه سوال)

حمیدرضا جلائی‌پور، فعال سیاسی اصلاح طلب، در یادداشتی تلگرامی درباره‌ی جنگ اوکراین نوشت:

امروز ۴/۱/۱۴۰۱ یک ماه هست که از حمله پوتین و ارتش روسیه به اکراین می‌گذرد، بر اساس شواهد موجود، که ما از طریق رسانه‌ها دریافت می‌کنیم، می‌توان گفت:

پوتین در حمله نظامی‌اش به کشور اکراین اشتباه محاسبه داشته است. او با این حمله تاکنون به پیروزی زودرس نرسیده است؛ ده میلیون اکراینی در پیش چشم رسانه‌ها آواره شدند؛ هزاران کشته و زخمی بجای مانده است؛ تاسیسات زیربنایی این کشور در برابر چشم مردم ویران شده است و افکار عمومی اروپاییان جریحه‌دار و یکپارچه مخالف پوتین شده‌اند. تا این‌جا پوتین در عرصه بین‌المللی و در پیشگاه افکار عمومی و از منظر جنگ نرم، جنگ را باخته است و البته از برد او در خود روسیه نگارنده نشانه‌های قوی در دسترس ندارد. (مگر در آینده وضعیت صحنه جنگ به نفع پوتین تغییر کند).

به نظر می‌رسد خطای دوم پوتین در این جنگ، “تداوم” این جنگ از سوی او است. زیرا تاکنون با آتش‌بس موافقت نکرده است. و جنگ پوتین با اکراین دارد وارد یک جنگ “فرسایشی” می‌شود که پیامدهای منطقه‌ای و جهانی تداوم این جنگ از هم اکنون به روشنی قابل احصا نیست. البته از پیامدهای کوتاه مدتی که از هم اکنون قابل مشاهده است، این است که فعلا خود روسیه با مشکل اقتصادی روبرو شده است و ناتو و آمریکا و اتحادیه اروپا یکپارچه علیه پوتین بسیج شده‌اند. به بیان دیگر چنین وحدتی را در «بلوک پر منازعه غرب» تنها پوتین می‌توانست با حمله‌اش به اکراین ایجاد کند!

در برابر رخداد فوق از میان سوالاتی که برای تحلیل‌گران مطرح می‌شود، سه سوال زیر ارزش جستجو دارد:

۱-چرا پوتین و تیم همراه او در این جنگ دچار اشتباه محاسبه شدند؟ در بالا اشاره شد صحنه یک ماهه جنگ اشتباه محاسبه او را نشان می‌دهد ولی من پاسخ محکمی برای «چرایی» این تصمیم خطای او ندارم، ظاهرا به گذشت زمان و کسب اطلاعات بیشتر نیاز هست. اما در میان تحلیل‌گران انگلیسی زبان یکی از دلایل عمده این خطا را به “ویژگی‌های شخصیتی پوتین (تنهایی خود ساخته ناشی از کرونا و عظمت‌جویی متوهمانه او) در اندک‌سالاری کاخ کرملین” نسبت می‌دهند. به بیان دیگر پاسخشان را با ارجاع به همان مرض اکثر دیکتاتورها جستجو می‌کنند.

۲-ممکن است در آینده ارتش روسیه همه اکراین را اشغال کند، اما سوال این است که چرا ارتش روسیه (بعنوان دومین قدرت نظامی جهان) با بکارگیری صدو‌پنجاه هزار نیروی انسانی چنین ناکارامد در این یک ماه عمل کرد؟ اکثر خبرنگاران از ناهماهنگی بین نیروی هوایی و زمینی و اطلاعاتی در این ارتش می‌گویند، خصوصا از کمبود لجستیک خبر می‌دهند؛ پس از یک ماه ارتش روسیه در برابر ارتش کوچک اکراین ده درصد امکانات انسانی و تجهیزاتی خود را از دست داده است. دلایل این عملکرد ناموفق ارتش روسیه چیست؟ من هم پاسخی برای این سوال ندارم ولی می‌توان حدس زد ارتش ترکیه از این کارنامه ضعیف ارتش روسیه چه مقدار درس و روحیه مثبت خواهد گرفت.

۳-سوال سوم این است که چرا تیم کوچک حاکم در کرملین تا این مقدار قدرت مقاومت مردم، دولت و ارتش اکراین را دست‌کم گرفته بود؟ ورود به جنگ‌ها جزو “تصمیمات بزرگ” دولت‌ها است ( تصمیم بزرگ به این معنا که وقتی آن تصمیم را گرفتید و بعد فهمیدید اشتباه هست دیگر آثارش را به راحتی نمی‌توانید جبران کنید) حالا پوتین با چه ارزیابی از مردم و دولت اکراین دست به اجرای این تصمیم بزرگ (یعنی ورود به جنگ) زده است؟ بعدها پاسخ درخور و مبتنی بر مستندات به این سوال به تجربه کشورداری دولت‌ها خواهد افزود.

انتهای پیام