رویدادهای تفرقه‌افکنانه هشدار آمیز

امیر هاشمی مقدم، پژوهشگر فرهنگی و عضو بخش تحلیلی انصاف نیوز، در یادداشتی درباره‌ی حادثه‌ی امروز در حرم امام رضا ع نوشت:

۱- نوجوانی در حرم مطهر رضوی، با چاقو به سه روحانی حمله کرده و یکی از آنها را به شهادت می‌رساند. دو روحانی دیگر در بیمارستان هستند که امیدواریم بهبود یابند.

۲- بلافاصله برخی افراد و جریان‌های خاص با برجسته کردن ملیت افغانستانی و مذهب تسنن مهاجم، شروع به نفرت‌پراکنی علیه افغانستانی‌های مهاجر و همچنین اهل سنت می‌کنند.

۳- دو کلیپ جداگانه هم در روزهای اخیر منتشر شده که چند اوباش ایرانی در صحنه‌هایی جداگانه، مهاجران افغانستانی را وادار به توهین به مردم افغانستان و همچنین بزرگان اهل سنت توهین می‌کنند.

۴- در سه-چهار روز گذشته نوشته‌ها و کلیپ‌های زیادی از حضور گسترده مهاجران افغانستانی در ایران و یا ورود انبوه‌شان از راه‌های قاچاق به خاک ایران را منتشر شده که درباره خطرات این حضور گسترده هشدار می‌دهد.

من از همین گزینه چهارم آغاز می‌کنم. تقریبا دو سه ماه پیش بود که کلیپ‌ها و نوشته‌های مشابهی درباره همین موضوع (حضور گسترده افغانستانی‌ها در ایران) منتشر شد. یک فایل صوتی هم از طرف شخصی که خودش را استاد دانشگاه معرفی می‌کرد (با آن سطح تحلیل خیلی بعید بود استاد دانشگاه باشد. احتمالا برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطب خود را استاد معرفی می‌کرد) به شدت به دغدغه‌های امنیتی از حضور گسترده افغانستانی‌ها در ایران اشاره داشت. این دغدغه‌ها (چه در کلیپ‌ها، چه آن فایل صوتی و چه نوشته‌هایی که به شکل گسترده بازنشر می‌شود) در چند گزینه خلاصه می‌شود:

الف) حضور گسترده افغانستانی‌ها در ایران تهدید امنیتی جدی برای کشور به شمار می‌آید.
ب) بیشتر مهاجران افغانستانی اهل سنت هستند.
ج) همه مهاجران افغانستانی با زاد و ولد بسیار زیاد دارند ترکیب جمعیتی ایران را به هم می‌زنند.
د) اینها به دنبال دریافت شناسنامه ایرانی هستند تا از آن طریق بتوانند به پست‌های سیاسی و امنیتی بالا در کشور دست یابند.
ه) همه رویدادهای بالا با طرح‌های امنیتی کشورهای بیگانه در حال برنامه‌ریزی است.
و) اینها در آینده که ایران به جنگ با کشوری دیگر کشانده شود، قرار است از داخل خنجر به ایران بزنند.
موارد دیگری هم گاهی بیان شده که چون بیشتر آنها را در مقدمه «سفرنامه افغانستان» و همچنین کتاب اخیرم «چرا افغانستان برای ایران مهم است؟» شرح داده‌ام، در اینجا چشم‌پوشی می‌کنم از آنها.

اما چند راهکار:
یکم، با حضور تقریبی ۵ میلیون مهاجر افغانستانی در کشور، چنین حساسیت‌هایی از سوی ایرانیان طبیعی است. در همه جای دنیا هنگامی که شمار مهاجران زیاد می‌شود حساسیت مردم هم بالا می‌رود. حتی اگر هم‌دین و هم‌زبان و هم‌فرهنگ باشند.
دوم، ایران باید با دولت طالبان و همچنین دولت پاکستان درباره جلوگیری از ورود مهاجرین غیرقانونی به کشورمان رایزنی جدی کند و به آنها هشدار دهد (یادآوری می‌شود که بیشتر مهاجرین افغانستانی ابتدا به پاکستان رفته و سپس از آنجا قاچاقی وارد ایران می‌شوند).
سوم، ایران باید بر دولت طالبان فشار بیاورد تا از رفتارهای متحجرانه و غیرمنطقی خود (همچون پیشگیری از تحصیل دختران کلاس ششم به بالا یا اخراج نیروهای متخصص در نهادهای گوناگون) دست بردارد تا فرار شهروندان افغانستان از کشورشان کاهش یابد.

چهارم، برخورد جدی با مافیا و باندهای قاچاق انسان از افغانستان به ایران در دستور کار قرار گیرد. بیشتر این قاچاق‌بران افراد شناخته‌شده‌ای هستند. همچنانکه باید ابهامات و شایعات درباره عبور برخی از خودروهای قاچاق‌بَر از برخی ایست و بازرسی‌ها برطرف شود.

پنجم، نهادهای امنیتی ایران منتشرکنندگان کلیپ‌های توهین‌آمیز علیه افغانستانی‌ها و بزرگان اهل سنت را پیدا و مجازات کنند. طبعا با چند مورد پیگیری و برخورد جدی، دیگر شاهد پخش چنین کلیپ‌های موهنی نخواهیم بود (یا دست کم شمارشان کاهش می‌یابد).

ششم، رسانه‌های پر مخاطب افغانستانی توجیه شوند که ایران شرایط و توان پذیرش شمار بیشتری از مهاجران را ندارد و از آنان درخواست شود در این زمینه اطلاع‌رسانی کنند.

هفتم، رسانه‌های پر مخاطب ایران توجیه شوند که با نوشته‌های تحلیلی یا دعوت از کارشناسان، به ابهامات و شبهه‌هایی که برای شهروندان ایرانی پدید آمده پاسخ دهند. برای نمونه توضیح دهند که ایران یکی از کشورهایی است که سخت‌ترین شرایط را برای ارائه شناسنامه و شهروندی به مهاجران دارد و با وجود قوانین سفت و سخت، باز هم کسانی که شامل این شرایط شوند نیز عموما از دریافت شهروندی ایران محروم هستند. ضمن آنکه تقریبا در همه کشورهای دنیا اعطای شهروندی به مهاجران و پس از آن حضور همان مهاجران دیروزی و شهروندان امروزی در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی پدیده‌ای رایج است. از سوی دیگر ایران جزو اندک‌شمار کشورهایی است که امکانات زیادی برای آموزش فرزندان مهاجران فراهم کرده و پس از دانش‌آموختگی، آنان را از کشور بیرون می‌کند (که عموما به آغوش باز کشورهای دیگر می‌غلتند). هیچ کشوری را سراغ نداریم که به رایگان متخصص و کارشناس و… تربیت کرده و سپس آنها را دوباره به رایگان به کشورهای دیگر ببخشد (البته این مشکل ساختاری ایران است که بسیاری از متخصصان خودش نیز راهی کشورهای دیگر می‌شوند).

اما مهمتر از همه‌ی آنچه در بالا اشاره شد، شخصا میان همه این پدیده‌ها ارتباط می‌بینم و فکر می‌کنم اگر توطئه خارجی‌ای وجود داشته باشد، بیش از همه در همین اختلاف‌افکنی ایرانی/افغانستانی و شیعه/سنی است. گزارش‌های معتبری در دست است که در افغانستان نیز چند روزی است فضای مشابهی علیه ایران شکل گرفته و در حال گسترش است. بنابراین پیشنهاد جدی اینست که اخبار غیرمعتبر، تحلیل‌های با منابع ناشناس، آمار و ارقام غیرمستند و به‌ویژه سخنان و نوشته‌های تفرقه‌افکنانه را بازنشر ندهیم. معمولا کمی که از رویدادهای شوکه‌کننده (همچون همین حمله به روحانیون در حرم مطهر امام رضا) فاصله زمانی بگیریم، ابعاد دقیق‌تری از آن روشن شده و فضای احساسی فروکش می‌کند.

انتهای پیام