ماه رمضان، محرم نیست! | گفت‌وگو با یک قاری بین‌المللی

محمد توکلی، انصاف نیوز: یک قاری بین‌المللی قرآن کریم گفت: همان شب اول ماه رمضان گویی وارد غمکده می‌شویم و انگار محرم است. ماه محرم جای خودش محفوظ است و در آن گریه نشاط است ولی باید به تعادل توجه کرد، عزا و شادی در کنار هم باید باشد؛ محرم باید به‌عنوان ماه عزا و حزن باشد و ماه رمضان نیز ماه شادی و نشاط و لذت. در اسلام غم‌ محرم و شادی رمضان مجموعاً با هم است. اگر محرم ماه گریه است، ماه رمضان ماه شادی است، ماه لذت بردن است.‌

سیدحسین موسوی بلده درباره‌ی تفاوت‌های ماه رمضان در ایران و دیگر کشورهای با جمعیت مسلمان می‌گوید: کشورهای دیگر سبک‌وسیاق‌شان در ماه رمضان شادی و نشاط و ذوق و اشتیاق و جشن است و به دادن افطاری و پوشیدن لباس‌های خوب و لباس نو خریدن و مانند آن بسیار بسیار اهتمام می‌ورزند.به عبارتی مانند رفتار ما در نوروز عمل می‌کنند.

این مدرس قرآن درباره‌ی نقش مراجع و علمای دینی در تغییر نگاه به ماه رمضان در ایران می‌گوید: بزرگان خوبی داریم و وقتی قرار بود دهه‌های مختلف عزداری ایجاد کنند خوشبختانه مانع شدند و اجازه ندادند مملکت سیاه‌پوش شود. البته در این زمینه بعضی ساکت هستند اما بعضی علما مانند آیت‌الله شبیری زنجانی و آیت‌الله جوادی آملی مطالب خوبی را مطرح می‌کنند. من نمی‌گویم برای اینکه با شادی و نشاط همراه شود هر کاری انجام دهیم منتهی حداقل این زیبایی‌ها را درک کنیم و ببینیم کشورهای دیگر چه می‌کنند.

آقای موسوی بلده در گفت‌وگو با انصاف نیوز گفت: یکی از مواردی که ایراد وارد است اینکه تکلیف مردم روشن نیست که بالاخره ماه رمضان، محرم است یا ماه رمضان؟! ما علاوه بر ذی‌الحجه که ماه مهمی است، دو ماه بزرگ داریم؛ ماه رمضان و ماه محرم. با توجه به اعزام‌های بین المللی که از 14 سالگی داشتم سابقه‌ی حضور در کشورهایی خارجی بسیاری را دارم و در این سفرها هم عمدتاً میهمان برادران اهل سنت خودم بودم. در این سال‌های طولانی کلا آنها سبک‌وسیاق‌شان در ماه رمضان شادی و نشاط و ذوق و اشتیاق و جشن است و به دادن افطاری و پوشیدن لباس‌های خوب و لباس نو خریدن و مانند آن بسیار بسیار اهتمام می‌ورزند. به عبارتی مانند سبک و سیاق نوروز ما؛ شما در ماه رمضان در کشورهای اسلامی تحول را  می‌بینید مانند ما که می‌رویم به پیشواز نوروز، آنها نسبت به ماه مبارک رمضان اینگونه هستند.

این مدرس قرآن در ادامه افزود: اما ما همان شب اول ماه رمضان گویی وارد غمکده می‌شویم و انگار محرم است. ماه محرم جای خودش است. در گریه نشاط است ولی این نشاط معنوی که می‌گوییم اوجش باید در ماه مبارک رمضان باشد. نمیدانم این نگاه به ماه رمضان از فقر فرهنگی است یا برداشت نادرست از اسلام. چرا همیشه باید مردم را افسرده ببینم؟! در تمام کشورهای اسلامی که می‌روید از در و دیوار مسجد جوان می‌ریزد. سه تا چهار هزار جوان در مساجد هستند و در مساجد جامع پنج تا ده هزار جوان حاضرند اما ما سه هزار نفر هم بخواهیم برای حضور در یک همایش نمی‌آیند و برای دعوت از هزار نفر هم غصه‌مان می‌گیرد. آنها صبح، ظهر و شب در وقت نماز در صف اول بزرگان و ریش سفیدها هستند اما تمام صفوف بعدی را جوانان حضور دارند. یا وقتی قاری قرآن می‌خواند از توجه مستمعین لذت می‌برد و بعد از پایان مراسم هم دو هزار نفر صف می‌کشند و‌ می‌خواهند با قاری مصافحه کنند. وضعیت این کشورها در ماه رمضان این طوری است.

وی با بیان اینکه «ما تکلیف خودمان هم روشن نیست»، می‌گوید: بلدیم که عزاداری کنیم اما جشن و شادی نه. خودم را می‌گویم، بلدم سینه بزنم اما بگویند دو سه دققیقه تشویق کن و دست بزن من یک دقیقه‌اش را هم بلد نیستم. اصلا عادت کردیم به سینه‌زنی؛ سینه زنی جای خودش محفوظ است، اصلا اگر نباشد اینها به درد ما نمی‌خورد. برای اباعبدالله الحسین (ع) باید مراسم عزاداری داشته باشیم و خود ما شخصا اصلا نذر سالیانه داریم و پنجاه سال است که دارد اجرا می‌شود و به آن افتخار می‌کنیم اما در ماه رمضان یک افسردگی ایجاد می‌کنند که نادرست است.

موسوی بلده با انتقاد از عملکرد صداوسیما در ماه رمضان، گفت: حتی در نورپردازی‌های صداوسیما هم این موضوع دیده می‌شود؛ یا شب اول ماه مبارک به مسجد می‌روید، می‌بینید یک قسمت را انتخاب می‌کنند که کمترین نور را داشته باشد یا هنگام دعا و مناجات وارد گریه و عزاداری می‌شوند. بله، اوج گریه‌ها در شب‌های قدر است و باید باشد زیرا ما از امام علی مظلوم‌تر نداریم. آن شب‌ها هم برای غصه‌ها و گریه‌هاست ولی مابقی شب‌ها را باید با شادی و نشاط باشد تا برای ورود به شب‌های حزن آمادگی داشته باشیم. اگر بخواهیم حزن و اندوه را نشان دهیم باید شادی را نشان داد تا سیاه پوشیدن و اندوه را درک کنند.

این قاری بین‌المللی قرآن با اشاره به دهه‌های مختلف عزاداری گفت: قرار بود دهه‌های مختلف عزداری ایجاد کنند که خوشبختانه علما و بزرگان جلویش را گرفتند و اجازه ندادند مملکت سیاه‌پوش شود. کشورهایی که ماه رمضان را با شادی همراه می‌کنند هم برای خودشان مراسم عزاداری دارند و شیعیان در آن فعال هستند اما ماه رمضان‌شان متفاوت است اتفاقا بهتر از ما هم عزاداری می‌کنند.‌ خود هندی‌ها و پاکستانی‌ها محرم‌شان بهتر از محرم ما است ولی مساجدشان در ماه رمضان و ماه‌های دیگر شاد است. به کشورهای با جمعیت مسلمان بسیاری رفته‌ام و دیدم که ماه رمضان بسیار متفاوتی دارند، نمی‌دانم چرا ما به سمت شادی و نشاط و خنده نمی‌توانیم برویم و لذت ماه رمضان را نمی‌گذارند درک کنیم.

موسوی بلده درباره‌ی این دیدگاه که حزن‌آلود شدن ماه رمضان را لازمه‌ی دعا و مناجات در این ماه می‌داند، گفت: یک جماعتی هستند که نمی‌دانم اینها راه درستی  می‌روند یا مسلمانان جهان دارند راه درستی می‌روند. مسلمانان جهان مانند این افراد این‌طور فکر نمی‌کنند. نمی‌شود اختیار را بدهیم دست چند نفر که تعیین کنند. اگر بنا بر نظر این افراد عمل شود ما همیشه باید گریه کنیم! با این رفتارها که شما نمی‌توانید افراد را جذب کنید. اگر شادی و نشاط را آوردید و لذت ماه رمضان را نشان دادید می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای محرم که مردم آن شادی را دیدند حالا لباس‌ عزا می‌پوشند. اگر دوازده ماه سال مشکی بپوشید و گریه کنید و‌ مردم را به سمت عزا ببرید که دیگر لذتی ندارد. 

این مدرس قرآن کریم گفت: من نمی‌گویم اجتهاد دارم ولی می‌گویم کشورهای دیگر وضعیت و جامعه متفاوتی در این موضوع دارند. بالاخره در دیدن کشورهای اسلامی و رفتن و دیدن رمضان‌های آنها که بیشتر از من نرفته‌اند و فعال نبوده‌اند؛ یک روز هم پایشان را نگذاشته‌اند بیرون از کشور اما من که با آنها زندگی کردم می‌گویم خیلی از کشورها، همین کشورهایی که به‌لحاظ مظاهر فساد بنا به دیدگاه بعضی افراد فاسدترین کشورها هستند، شهرداری برای کارهای قرآنی مردمی که مهاجرند بودجه اختصاص می‌دهد تا بروند قرآن یاد بگیرند یا افطار مجانی می‌دهد. شهرداری غیراسلامی به مردم مسلمان در بهترین رستوران‌ها افطار رایگان می‌دهد. این‌ها برای چیست و چه چیزی را ثابت می‌کند جز اینکه ما ضعف داریم. ما ضعف فرهنگی داریم. اسلام  این‌طور نیست که اینها تعریف می‌کنند. این نوع نگرش را قبول ندارم. در اسلام غم‌ محرم و شادی رمضان مجموعاً با هم است. اگر محرم ماه گریه است، ماه رمضان ماه شادی است، ماه لذت بردن است.‌

موسوی بلده می‌گوید: کل ماه رمضان سختی خودش را دارد، به هر حال روزه گرفتن سخت است، تشنگی و‌ گرسنگی سخت است؛ اگر این راهم ببرید در وادی دیگر و غم‌ و اندوه و گریه که نمی‌شود. خدا که اینطور نگفته است. تعداد افرادی که اینطور فکر می‌کنند هم کم است اما مردم را می‌برند به سمتی که فردا پس‌فردا خدای نکرده حالا که در کنار ما نیستند در مقابل ما هم بایستند. اگر فردا در مقابل ما بایستند نمی‌توانید جلویشان را بگیرید. الان هم در کنار ما یا با ما نیستند ولی این کارها را می‌کنید یک روزی مقابل می‌ایستند.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو به انتقادات از سخنان امام جمعه مشهد اشاره کرد و به خبرنگار انصاف نیوز گفت: هنر در انتخاب حدیث موضوع مهمی است که به آن توجه نمی‌شود. احادیث و روایت بسیاری داریم اما هنرمندانه انتخاب‌شان نمی‌کنیم؛ در این بحث به دنبال این نیستم که کدام یک جعلی است و کدام صحیح اما حدیث را هنرمندانه انتخاب نمی‌کنیم. مثلا در همین روایت  که درباره‌ی مسواک زدن روزه‌دار مطرح شده ما روایت داریم کسی که مسواک می‌زند و نماز می‌خواند هفتاد مرتبه بیشتر ثواب می‌برد ولی ما طور دیگری احادیث را مطرح می‌کنیم. این چه هنری است؟! به همین نسبت در شریعت همین‌طور هستیم. بالاخره اینها تاثیرات بد خودش را می‌گذارد. ما هنرمندانه احادیث و روایت را انتخاب نمی‌کنیم؛ یعنی نمی‌گوییم الان مملکت در چه شرایطی است و مردم در چه شرایطی هستند تا آن روایت و حدیثی که به حال این مردم مفید باشد انتخاب نمی‌کنیم.

این قاری بین‌المللی قرآن گفت: بزرگان خوبی داریم البته در این زمینه بعضی ساکت هستند اما بعضی علما مانند آیت‌الله شبیری زنجانی و آیت‌الله جوادی آملی مطالب خوبی را مطرح می‌کنند. من نمی‌گویم برای اینکه با شادی و نشاط همراه شود هر کاری انجام دهیم منتهی حداقل این زیبایی‌ها را درک کنیم و ببینیم کشورهای دیگر چه می‌کنند. برای نمونه در چین، هند، سوریه، سریلانکا، کشورهای عربی منطقه و… در ماه رمضان ببینیم چه کار می‌کنند که ماه رمضان آنها با زیبایی، رنگ، لذت، شادی و نشاط همراه می‌شود.

وی در ادامه افزود: باعث تاسف است که ما نمی‌توانیم شادی و نشاط را در جامعه بیاوریم؛ مردم مشکلات اقتصادی دارند و در همین ارتباط امام علی فرمود اگر معاش از بین رود معاد هم دچار گرفتاری خواهد شد، علاوه بر این موضوع یک افسردگی هم درچهره‌های همه‌ی ما که بچه جنگ و رزمنده هستیم وجود دارد. بیشتر رفقای ما بالاخره کنار خودمان و روی دست خودمان شهید شدند و یک غمی همیشه با ما هست.

این مدرس قرآن کریم می‌گوید: نمی‌دانم دنبال چه می‌گردند، من نمیتوانم بگویم دستگاه‌ها نفوذ ندارند، آنها نفوذ کرده و این مردم را ناامید از انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی می‌کنند تا افسرده‌شان کنند. بالاخره دشمن هم در این موارد نفوذی‌هایی دارد. نفوذی‌ها را باید جدی بگیرند. خیلی از قوانین مانند اینکه اگر گوشه‌ی موی کسی معلوم باشد ماشین فرد توقیف می‌شود یا هشدارهایی که هر ساله درباره‌ی روزه‌خواری می‌گویند را باید توجه کرد.  از طرف دیگر بیان این موارد از سوی روحانیت نیز اشتباه است و نیروهای انتظامی هستند که بگویند، نیازی نیست از زبان روحانیون مطرح شود.

موسوی بلده در پایان گفت: باید به تعادل توجه کرد، عزا و شادی در کنار هم باید باشد؛ محرم باید به‌عنوان ماه عزا و حزن باشد و ماه رمضان نیز ماه شادی و نشاط و لذت. این ماه سختی‌های خودش را دارد و ما باید آسانش کنیم و به شکل متفاوتی رفتار کنیم.

انتهای پیام