ساخت و ساز غیر مجاز در نمایشگاه بین المللی تهران

سایت معماری نیوز گزارش داد:

محل دائمی نمایشگاه بین‌المللی شهر تهران، چند سالی می‌شود که دیگر میزبان نمایشگاه کتاب تهران نیست. بزرگترین نمایشگاهی که در ایران رخ می‌داد در دهۀ هشتاد ابتدا میهمان مصلی تهران شد و سپس به خانۀ ابدی‌اش در شهر آفتاب، در ابتدای اتوبان قم، کوچ کرد. با این حال هنوز محل نمایشگاه بین‌المللی تهران، در جنوب بزرگراه چمران سر جایش هست و هر از گاهی نمایشگاه‌های کوچکی که درصد کمی از این فضا را اشغال می‌کند، در آن برگزار می‌شود. نمایشگاه‌هایی به مراتب کم مخاطبتر که موجب شده دیگر کسی حواسش به اتفاقات محوطۀ نمایشگاه نباشد.

در این سال‌ها، محصوریتی که در اطراف نمایشگاه از قدیم ایجاد شده باعث می‌شود کمتر چشم نامحرمان به اتفاقات داخل محوطۀ بزرگ آن بیافتد، اما به هرحال جلوی صدا را نمی‌شود گرفت و خواه ناخواه صدایش به گوش خیلی‌ها می‌رسد. این روزها صدای شبانۀ بلدوزرها و کامیون‌ها خبر می‌دهند که به دور از چشم ناظران، گودبرداری عظیمی در اراضی نمایشگاه انجام شده است.

متاسفانه از وقتی که شهرداری تهران نتوانست جلوی تخلفات ساختمانی دستگاه‌های حاکمیتی علی‌الخصوص بخش‌های نظامی، بنیادها، ستادها و… بایستد و تهران بی‌دفاعتر از همیشه شد، باقی دستگاه‌های دولتی مثل وزارتخانه‌ها نیز این اجازه را به خود دادند که حتی بدون دریافت مجوز از شهرداری و کمیسیون مادۀ پنج، هر ساختمانی که دلشان خواست و با هر تعداد طبقه‌ای که باب میلشان بود در گوشه گوشۀ پایتخت، بسازند.

اتفاقات عجیبی که این روزها در محوطۀ نمایشگاه بین‌المللی تهران رخ می‌دهد نیز، نمونه‌ای دیگر از این تخلفات است. این نمایشگاه که زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارد، این روزها میزبان یک پروژۀ ای است که هیچ مجوزی را از شهرداری اخذ نکرده است. از آنجایی هم که این پروژه مجوزِ ساخت ندارد، سایر دستگاه‌های نظارتی مثل سازمان نظام مهندسی نمی‌توانند به آن ورود کنند و بر نحوۀ اجرای مراحل مختلف آن، از جمله گودبرداری، نظارت کنند.

آنچه که در اینجا علنا اتفاق می‌افتد، گردن‌کشی از قانون توسط یکی از وزارتخانه‌ها است. طبیعتا وقتی سرمایه‌داران بخش خصوصی و سایر شهروندان چنین برخوردهایی را از بخش‌های حاکمیتی و دولتی مشاهده می‌کنند، دیگر کوچکترین اهمیتی به قوانین ساخت‌وساز نخواهند داد و شهر با انبوهی از هرج و مرج پروژه‌های عمرانی روبرو خواهد شد.

هرچند مهمترین اتفاقی که این روزها در نمایشگاه آرامِ این سال‌ها به گوش می‌رسد، خبر ساخت‌وساز غیر مجاز در زمین‌هایی با کاربری غیرمسکونی و غیرتجاری است، اما اتفاقات عجیب دیگری نیز در آنجا در حال رخ دادن است. یکی از آن‌ها خبر سوله‌سازی است در زمین‌هایی که تا به امروز از شر تبدیل شدن به آهن و بتن و آجر، در امان بوده‌اند.

هرچند ساخت سوله در نمایشگاه‌ها چندان امر عجیبی نیست. به خصوص در مقایسه با برجسازی در آن، اما منطقی که پشت این کار است برای نمایشگاهی که در این سال‌ها میزبان هیچ نمایشگاه بزرگی نبوده که کل سوله‌های فعلی‌اش را اشغال کند، کمی تعجب آور است.

تقابل دولت با شهرداری در امور نمایشگاهی در حال شکل گیری است؟

از اردیبهشت امسال، با سرمایه‌گذاری هزار و هفتصد میلیاردی شهرداری تهران، شهر آفتاب، میزبان جدید نمایشگاه کتاب تهران شد. محلی که طی یک سال حدود ده روز مورد استفاده قرار می‌گیرد و تنها با همین هدف برای آن، این مقدار پول هزینه شده است. هرچند به ساخت چنین مجموعه‌ای چه از نظر اقتصادی، چه از نظر فنی و چه از نظر مکان‌گزینی نقدهای زیادی وارد است، اما آنچه که رخ داده سرمایه‌گذاری عظیمی است که از جیب شهروندان تهرانی صورت گرفته است. سرمایه‌ای که معادل ده درصد کل بودجۀ شهر تهران در سال 94 بوده است.

اما فارغ از این که چقدر پروژۀ شهر آفتاب توجیه اقتصادی و شهرسازی داشته، باید دید که موضع دولت نسبت به این اقدام چه بوده است؟

وقتی شهر آفتاب در اردیبهشت ماه امسال با حضور رئیس جمهور، وزیر فرهنگ و ارشاد و شهردار تهران افتتاح شد این تصور بوجود آمد که هیئت دولت از این فضا به عنوان یک فضای جدید فرهنگی که به مجموعۀ شهری تهران اضافه شده، استقبال می‌کند. اما آنچه که این روزها در نمایشگاه بین‌المللی رخ می‌دهد، یک تناقض کامل با این نوع تفکر دارد.

طبعیتا وقتی یکبار در این سال‌های رکود اقتصادی و کاهش بودجۀ عمومی دولت، سرمایه‌گذاری چند هزار میلیاردی برای یک شهر نمایشگاهی جدید صرف شده، نباید بار دیگر هزینه‌ای عظیم برای افزایش تعداد سوله‌های نمایشگاهی که این سال‌ها، دوران آرامی را سپری می‌کند صرف شود.

چرا نمایشگاهی که هیچ رویداد بزرگی در آن برگزار نمی‌شود و الان چند سال است میزبان نمایشگاه کتاب نبوده به فکر احداث سوله‌های جدید افتاده است؟

هرچند اگر این زمین‌ها مالکیت خصوصی داشت، ممکن بود مالک دلش بخواهد کاری بکند که توجیه اقتصادی ندارد. و ساخت سوله هم در آن زمین خصوصی منافاتی با حق عمومی نداشت و مانند یک برج یا یک مرکز خرید بزرگ، محدودیت‌های ترافیکی و خدماتی برای سکنۀ اطراف ایجاد نمی‌کرد. اما وقتی هزینۀ زیاد ساخت سولۀ جدیدی که کارایی نخواهد داشت، از بیت المال پرداخت می‌شود، قضیه دیگر فرق دارد. اینجاست که مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت باید پاسخگو باشند و توضیحات قانع کننده‌ای ارائه دهند.

معماری نیوز در گزارش های بعدی به معرفی مجری این طرح و خواب هایی که برای فضای بکر نمایشگاه بین المللی دیده اند؛ خواهد پرداخت.

انتهای پیام