جنجال «جِم»
روزنامه ی «شهروند» در گزارشی نوشت:
در هر حال چه سینماگران ما راضی باشند و چه نباشند، این‌بار گویا دادگاه و دادسرا هم راه به جایی نخواهند برد. جِم این‌بار جنجالی به راه انداخته که باید منتظر نشست و دید دود آن به کجا می‌رود.
هنوز وقت زیادی نمی‌گذرد از زمانی که تبلیغات ماهواره‌ای فیلم‌ها جنجالی رسانه‌ای در اهالی سینما به پا کرد. یکی دو فیلم تهدید به توقیف شدند. یکی از پرده کشیده شد پایین و چند تهیه کننده هم به دادسرا فراخوانده شدند. در این میان نزاع بین اصحاب سینما و قوه قهریه جاری بود. هر کدام هم دلایل خود را داشتند. قانونگذار بر اعمال فشار حکم می‌کرد و اهل سینما هم بر این باور بودند که صداوسیمای ایران با نگاه میلی تبلیغ و سینما را پای سفره سلایق سیاسی حیف و میل می‌کند.
عده‌ای هم بر این باور بودند که تبلیغ یک فیلم ایرانی که از وزارت ارشاد جمهوری اسلامی مجوز گرفته چه مانعی دارد؟ در هر حال که جر و بحث‌ها چنان داغ شد که آتش آن فیلم «آاااادت نمی‌کنیم» را هم گرفت. هر چند با رایزنی‌ها این فیلم دوباره توانست به اکران خود ادامه دهد اما گویا شبکه جم دست‌بردار نیست و دوباره شروع کرده به تبلیغ فیلم‌های ایرانی. بر این اساس پنجشنبه شب تیزر فیلم‌هایی چون «آبنبات چوبی»، «زاپاس»، «دختر»، «دراکولا» و «بارکد» از شبکه جم پخش شدند که واکنش‌هایی متفاوت درپی‌داشت.
معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی به ایسنا گفت: «ظاهرا این شبکه در اقدامی خودسرانه بار دیگر تیزر فیلم‌های سینمایی ایرانی را پخش می‌کند و در این شرایط دستگاه قضائی می‌تواند از طریق مجامع بین‌المللی پیگیر این موضوع باشد.» که البته واکنشی کلی به موضوع است و گره از کاری نمی‌گشاید. اول این که ایران جزو کشورهای پیوسته به کنسوانسیون برن و به تبع، کپی‌رایت نیست و دوم این‌که اگر قرار باشد پای مجامع بین‌المللی وسط بیاید، بعید است رأی‌شان همسو با قوانین داخلی باشد.
ضمن این که غلامرضا موسوی، رئیس شورایعالی تهیه‌کنندگان سینما و تهیه‌کننده فیلم «خشکسالی و دروغ» نیز درباره پیگیری این موضوع از طریق قوه قضائیه توضیح داد: «بر اساس یک قاعده جهانی، پخش دو تا سه دقیقه از هر فیلمی در شبکه‌ها و تلویزیون‌های خارجی مجاز است و در شرایطی می‌توان شکایت کرد که آن فیلم به طور کامل پخش شده باشد.»
این در واقع آب پاکی است به دست کسانی که فکر شکایت قانونی از جم را در سر می‌پرورانند. از آن سو حبیب‌الله ایل‌بیگی در ادامه با اشاره به عواقب دامنگیر گذشته، گفته: «تهیه‌کنندگان ما عواقب سفارش این آگهی‌ها و تیزرها را می‌دانند و اگر کسی در این زمینه اقدامی انجام داده باشد، باید منتظر عواقبش هم باشد.» به هر حال گویا این بار شبکه مزبور خود اقدام کرده و سینماگران دستی نداشته‌اند. قوانین بین‌المللی هم دست شکایت را بسته است. به همین جهت معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی یکی هم به نعل کوفته و در ادامه آورده است: «یکی از مشکلات ما این است که فیلم‌ها به درستی معرفی نمی‌شوند و همان گونه که آقای میرکریمی هم گفته، با یک تیزر ٢٠ ثانیه‌ای نمی‌توان یک فیلم را به خوبی معرفی کرد. ضمن این که گاه بعضی تبلیغات، خود به ضد تبلیغ تبدیل می‌شود. بنا بر این گاهی تبلیغات ما نه‌تنها کمک‌کننده نیست، بلکه ضد تبلیغ است.»
او در ادامه از ارایه طرحی برای تبلیغ فیلم‌های سینمایی در تلویزیونی خبر داده، بلکه از تنش بکاهد. هر چند گویا خود او نیز چندان به این باور اعتقادی ندارد و می‌افزاید: «البته این رسانه نیز تحت فشار است و جالب این است که پیامدهای بی‌پولی تلویزیون متوجه ما می‌شود زیرا در حال حاضر که ساخت برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی دچار رکود شده، شاغلان این حرفه‌ها که عموما اعضای خانه سینما هم هستند، به این تشکل مراجعه می‌کنند و شاهد خیل گسترده هنرمندان بیکاری هستیم که گلایه‌های بسیار دارند. در حالی که سینما رونق دارد و تولیدش نسبت به چند سال پیش بهتر شده است اما حجم نیروی انسانی مشغول در صداوسیما بیکار هستند و غرولندشان به سمت ما است زیرا صداوسیما تشکل صنفی مانند خانه سینما ندارد که اعضایش مشکلاتشان را همان جا مطرح کنند.»
سمت تاریک، سمت روشن
همان‌طور که گفته شد این بار شبکه جم خودسرانه اقدام کرده است. به همین جهت احتمالا کسی نمی‌تواند خشم تبلیغات ماهواره‌ای را سر کسی دیگر خالی کند یا از اهرم‌های تنبیهی برای این ماجرا استفاده کند. در این شرایط آی‌سینما با چند تن از سینماگران کشور گفت‌وگو کرده که نظراتشان البته متفاوت بوده است. مثلا حسین فرحبخش، کارگردان «آبنبات چوبی» این اتفاق را خبری خوشایند دانسته و سیدامیر پروین‌حسینی، تهیه‌کننده «زاپاس»، ابراز نگرانی کرده است. جالب اینجاست نگرانی حسینی از توقیف فیلم‌ها نبوده بلکه عنوان کرده نگران است پخش این تیزرها به فروش فیلمش لطمه بزند.
حسینی در توضیح این موضوع گفته: «زاپاس در هفته‌های اخیر تنها فیلمی بوده است که فروش هفتگی آن هر هفته دو برابر هفته قبل بوده و می‌ترسم این اتفاق به فروش فیلم لطمه بزند. در واقع فکر می‌کنم مردم ما مردم باهوشی هستند و فیلم خوب را پیدا می‌کنند. اصلا استراتژی من هم برای تبلیغ فیلم بر همین اساس است و به تبلیغات شفاهی اعتقاد دارم.»
هر چند که او در صحبت‌هایش عنوان نکرده بنا بر چه آماری تبلیغات ماهواره‌ای خارج از کشور، در کاهش فروش تأثیر می‌گذارند. از آن سو حسین فرحبخش در این باره عنوان کرده: «مگر فروش خوب چهار پنج ماه اول سال را ندیدید؟ قطعا پخش این تیزرها در ماهواره در فروش فیلم‌ها بی‌تأثیر نیست.»
در هر حال چه سینماگران ما راضی باشند و چه نباشند، این‌بار گویا دادگاه و دادسرا هم راه به جایی نخواهند برد. جِم این‌بار جنجالی به راه انداخته که باید منتظر نشست و دید دود آن به کجا می‌رود.
انتهای پیام
