مستقلین مجلس دهم؛ فراکسیون می‌شوند یا «سوفراکسیون»؟

سومین فراکسیون در مجلس در حالی اعلام موجودیت کرده است که هنوز هویت مشخصی برای آن تعریف نشده و معلوم نیست قرار است مستقل باشد یا یک «سوفراکسیون».

پردیس بهرامی درخبرآنلاین، سایت نزدیک به علی لاریجانی نوشت:‌ از همان روزی که دولت یازدهم با برچسب اعتدالی بودن روی کار آمد، در مجلس نهم هم به تدریج زمزمه‌هایی مبنی بر اینکه قرار است فراکسیون سومی به نام  اعتدال تشکیل شود، شنیده می شد، این افراد قرار بود از فراکسیون رهروان ولایت جدا شوند و گمانشان این بود که نسبت به سایرین به دولت یازدهم نزدیک‌تر هستند. البته در همان زمان مجید انصاری معاون وقت پارلمانی دولت گفته بود که تشکیل چنان فراکسیونی به نفع دولت نیست. هر چه که بود این فراکسیون در مجلس نهم پا نگرفت و دو قطبی رهروان ولایت و اصولگرایان، فراکسیون‌های اصلی سیاسی دوره نهم را تا پایان شکل دادند.

در مجلس دهم اما معتدل‌ها قدرت بیشتری گرفتند به ویژه آنکه مستقل‌ها را هم در کنار خود داشتند؛ کسانی که ترجیح می‌دهند نه اصولگرا شناخته شوند و نه اصلاح‌طلب.

کلید تشکیل این فراکسیون پیش از انتخابات هیات رئیسه و در روزهای اولیه مجلس دهم خورد، آنجا که بهروز نعمتی در لابی مجلس به جمع خبرنگاران پارلمانی آمد و از تشکیل فراکسیون اعتدال خبر داد. نماینده مردم تهران که با لیست امید وارد مجلس شد اما خود را از این لیست نمی‌داند، همان زمان گفت که این فراکسیون را علی لاریجانی تشکیل می‌دهد و فراکسیون اکثریت خواهد بود. در آن شرایط اما تشکیل چنین فراکسیونی از سوی لاریجانی یا حتی نزدیکانش چندان مثمرثمر به نظر نمی‌آمد، چراکه اصولگراها برای به دست آوردن کرسی ریاست و اکثریت هیات رئیسه نیاز داشتند همگی دور یک میز بنشینند. مسکوت ماندن طرح نعمتی به نفع اصولگراها هم شد چراکه هم علی لاریجانی بر کرسی ریاست تکیه زد و هم هفت کرسی از 12 کرسی هیات رئیسه مجلس به فراکسیون ولایت رسید.

در روزهای منتهی به برگزاری انتخابات هیات رئیسه، بهروز نعمتی دیگر به جمع خبرنگاران نمی‌آمد و یک بار که اتفاقی با خبرنگاران پارلمانی مواجه شد گفت که تصمیم گرفته تا بعد از انتخابات هیچ سخنی نگوید. او در برابر اصرار خبرنگاران تنها گفت که او و کاظم جلالی نه به فراکسیون امید می‌روند و نه به فراکسیون ولایت. این سخن به طور ضمنی خبر از فراکسیون سومی می‌داد اما گویا قرار بر آن بود که در آن مقطع سخنی از آن به میان نیاید.

این سکوت باید تا پایان انتخابات هیات رئیسه کمیسیون‌های تخصصی نیز ادامه پیدا می‌کرد. فراکسیون ولایت در به دست آوردن کرسی روسای کمیسیون‌ها نیز موفق عمل کرد و از 12 کرسی تنها دو کرسی یعنی کمیسیون‌های برنامه و بودجه و بهداشت و درمان را به رقیب واگذار کرد. البته گهگاهی صداهایی از فراکسیون سوم شنیده می‌شد اما صداها آرام بود و این فراکسیون را مربوط به آینده می‌دانستند، آینده ای که به نظر می‌رسد اکنون فرارسیده اما هنوز به قدر کفایت روشن نیست.

چرا فراکسیون سوم تشکیل شد؟

«به کرار گفته‌ایم چه در فراکسیون امید و چه در فراکسیون ولایت اجماع موقتی برای انتخاب رئیس مجلس شده بود. طبیعی است که بعد از انتخاب رئیس همه بنشینند و دوباره تصمیم بگیرند.»،  «نمی توانیم با پایداری‌ها دور یک میز بنشینیم»؛ اینها جملات جعفرزاده ایمن آبادی است که بیش از بقیه پیگیر تشکیل فراکسیون سوم بود و به گفته خودش اساسنامه اولیه فراکسیون را هم او نوشته بود تا کسانی که مشی‌شان با تندروها یکی نبود پایه‌های یک فراکسیون جدید را بگذارند. این فراکسیون در آخرین روز جلسه علنی مجلس در هفته گذشته بالاخره اعلام موجودیت کرد اما هنوز نام آن قطعی نیست و بیشتر به نام‌های اعتدال و مستقلین شناخته می‌شود.

رئیس موقت فراکسیون سوم کاظم جلالی است. فردی که در دایره نزدیکان رییس مجلس تعریف می شود و به اصرار او وارد عرصه انتخابات شد. چه آنکه او تا روزهای آخر از عدم کاندیداتوری سخن می گفت و حتی تصمیمش را طی بیانیه‌ای اعلام کرد اما در آخرین لحظه‌های ثبت نام، لاریجانی نامه‌ای خطاب به او نوشت و از جلالی خواست تا تصمیمش را عوض کند. جلالی هم روی لاریجانی را زمین نینداخت و این بار به جای شاهرود، از تهران ثبت نام کرد.قرار گرفتن در لیست امید تهران او را بار دیگر روانه بهارستان کرد تا در مجلسی که وزنه های کمی در لابی گری دارد تبدیل به یکی از لابی گرهای بهارستان دهم شود. جلالی اما برخلاف انتظار امیدی های مجلس حاضر نشد به عضویت فراکسیون امید درآید و این روزها خود پرچم یک فراکسیون مجزا از ولایت و امید را بالا برده است.

دست بالای فراکسیون ولایت در هیات رئیسه فراکسیون سوم

با اینکه فراکسیون سوم از هر دو فراکسیون یارگیری کرده اما به نظر می‌رسد وزن اعضای فراکسیون ولایت در این بین پررنگ‌تر باشد، دست‌کم در ترکیب هیات رئیسه اینگونه است. كاظم جلالي رئيس فراكسيون، مهدي فرشادان و غلامعلي جعفرزاده ايمن آبادي نایب رئیسان آن،‌ مهرداد لاهوتي سخنگو و عبدالرضا عزيزي دبیر فراکسیون همگی عضو فراکسیون ولایت بودند و در کنار آنها سميه محمودي دبير فراكسيون و محسن علوي و منوچهر جمالي كارپردازان فراكسيون سوم از فراکسیون امید آمده‌اند.

ابهام در فراکسیون مستقل بودن یا سوفراکسیون شدن
اما همان روزها که فقط  زمزمه‌های تشکیل فراکسیون سوم مطرح بود اما خود فراکسیون وجود واقعی نیافته بود، کسانی که چندان موافق انشقاق در فراکسیون ولایت نبودند عنوان می کردند فراکسیون سوم، فراکسیون مستقلی نیست بلکه یک فراکسیون در زیرمجموعه فراکسیون ولایت خواهد بود، حمیدرضا فولادگر یکی از آنها بود. البته در مقابل کسانی همچون نقوی حسینی هم بودند که می گفتند لاریجانی با تشکیل این فراکسیون موافق نیست و اساسا چنین فراکسیونی تشکیل نمی‌شود.

در سایه سکوت لاریجانی که به نظر می رسد تلاش دارد از جایگاه رییس مجلسی موضعی فرا فراکسیونی داشته باشد، فراکسیون سوم این روزها تشکیل شده ولی هنوز به طور دقیق مشخص نیست که فراکسیون مستقلی است یا زیرمجموعه فراکسیون ولایت. بهروز نعمتی که برای اولین بار خبر از تشکیل چنین فراکسیونی داده بود از عبارت «سوفراکسیون» استفاده می کند اما در برابر جعفرزاده ایمن آبادی می گوید که در اساسنامه آورده است که اعضای این فراکسیون حق عضویت در دو فراکسیون دیگر را ندارند. البته این اساسنامه هنوز منتظر تایید مجمع عمومی فراکسیون است.

شاید برای همین سردرگرمی هاست که جعفرزاده پیشنهاد می دهد مجمع عالی فراکسیون ها تشکیل شود و هیات رئیسه سه فراکسیون در آن عضو باشند تا با همگرایی سه فراکسیون موضوع جایگاه فراکسیون سوم چندان مسئله ساز نشود.

از آنجاکه فراکسیون سوم از فراکسیون امید هم یارگیری کرده،‌ احتمال فراکسیون شدنش بر سوفراکسیون بودنش می چربد اما ظاهرا هنوز جایگاه مشخصی برای اعضای خودش پیدا نکرده است و صدای اختلاف از درون آن شنیده می شود. اما اگر این فراکسیون به صورت قوی تشکیل شود، چه تعداد اعضایش اکثریت شوند و چه نشوند، تبدیل به فراکسیون سرنوشت‌ساز مجلس می‌شود چرا که از این پس نه اجباری دارد که کنار جریان تندروی اصولگرای بنشیند و نه مجبور است ردای اصلاح طلبی بپوشد.

فراکسیون سوم اما می تواند از جایگاه سوم بودنش برای نزدیک شدن به هریک از این دو فراکسیون در تصمیم گیری های مهم مجلس بهره ببرد و بدون شک دو فراکسیون امید و ولایت در مقاطعی برای رای اکثریتی داشتن باید وارد لابی و رایزنی با این طیف از نمایندگان شوند. امری که می تواند به آنها جایگاه تعیین کننده ای در بهارستان دهم بدهد.

انتهای پیام