دستیار جدید رئیسی قرار است چه معجزه‌ای کند؟!

آرین افخمی در گزارشی برای ایسنا در باره‌ی انتصاب دستیار ویژه رئیس دولت در امر مردمی‌سازی نوشت:

«سیدابراهیم رئیسی رئیس قوه مجریه اول خرداد ۱۴۰۱ در حکمی سید احمد عبودتیان را به عنوان «دستیار رئیس‌جمهور در امر مردمی‌سازی دولت» منصوب و همه مقامات و دستگاه‌های دولتی را در راستای تحقق انتظارات پیوست این حکم، مکلف به همکاری با وی کرد.

عبودتیان که بیشتر در امور فرهنگی مرتبط با انقلاب اسلامی فعالیت داشته، پیش از این مسئول بنیاد فرهنگی خاتم الاوصیاء (ع) بوده و در آبان ۱۳۹۹ هم از سوی محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به‌عنوان مشاور عالی در امور جبهه مردمی فرهنگی انقلاب اسلامی منصوب شده است. عبودتیان همچنین فرمانداری تفت را در دولت دوم احمدی‌نژاد در کارنامه دارد. او در جشنواره فیلم عمار هم یکی از داوران بخش جبهه فرهنگی بوده است.

در بخشی از حکم رئیسی به عبودتیان آمده است: «در راستای ایجاد شبکه “همیاران مردمی دولت” به منظور کمک به تحقق انتظارات مذکور در سطح شهرستان‌ها، کلیه فرمانداران موظفند نسبت به معرفی و انتصاب دستیار مردمی در هماهنگی کامل با جناب عالی اقدام نمایند.»

این بخش نشان می‌دهد که قرار است در فرمانداری‌ها هم علاوه بر نهاد ریاست جمهوری یک دستیار مردمی‌سازی حضور داشته باشد. تاکید رئیس دولت سیزدهم بر مردمی بودن و مردمی رفتار کردن نکته مثبتی است اما اینکه قرار است شبکه همیاران مردمی چه نقشی در دولت ایفا کند و اساسا بر چه مبنایی شکل بگیرد هنوز مشخص نیست. البته رئیس قوه مجریه در پیوست این حکم ۸ مورد را به عنوان اهم انتظارات از «دستیار رئیس‌جمهور در امر مردمی‌سازی دولت» عنوان کرده است که می‌توان طبق آن برای بهبود کارکرد این سمت جدید سوالاتی را مطرح کرد.

در بند اول این پیوست آمده است: «بسترسازی برای “همیاری مردم” با دولت و “نقش‌آفرینی حلقه‌های میانی” و بسیج کلیه ظرفیت‌های مردمی در شناسایی، پاسخ‌یابی و حل مسائل محلی و ملی کشور.» در این زمینه می‌توان پرسید که قرار است این بسترسازی به چه نحوی صورت گیرد و حلقه‌های میانی چگونه باید در دولت نقش‌آفرینی کنند؟

طبق بند دوم قرار است این دستیار ویژه «سازماندهی و حمایت از تعاملات نخبگان مردمی و دولت برای تصمیم سازی در سطوح مختلف، در راستای کمک به کارآمدسازی دولت و حل مسائل کشور از طریق حلقه‌های میانی» را صورت دهد. طبق این بند آیا این دستیار ویژه قرار است نقش رابط میان نخبگان و دولت را ایفا کند؟ قرار است این نخبگان با چه سازوکاری شناسایی شوند؟

«گفتمان‌سازی ارزش‌ها، اصول و شعارهای دولت و نظام اسلامی در میان مردم با اتکاء به ظرفیت‌های مردمی» موضوعی است که در بند سوم به آن اشاره شده است. همچنین در بند پنجم آمده است: «فرهنگ‌سازی و ترویج روحیه مردمی در دولت در ابعاد مختلف اعم از تعامل با مردم، حضور در بین مردم، شنیدن حرف مردم، اطلاع‌رسانی به مردم، اقناع و رفع شبهات مردم، تکریم و جلب رضایت مردم.»

بر اساس این بندها می‌توان این سوال را مطرح کرد که گفتمان‌سازی ارزش‌ها و فرهنگ‌سازی و ترویج روحیه مردمی در دولت چیست و آیا چنین نقشی یک کار موازی با شورای اطلاع‌رسانی دولت نخواهد بود؟ آیا قرار است این دستیار ویژه از این به بعد به جای رئیس دولت و سایر اعضای کابینه در میان مردم حاضر شود یا اینکه نقش دیگری را بر عهده خواهد گرفت؟ تکریم و جلب رضایت مردم چگونه قرار است توسط این دستیار ویژه صورت گیرد؟

در بند چهارم هم آمده است: «ایجاد زمینه و پیگیری تحقق نظارت و مطالبه‌گری مردم نسبت به عملکرد و سلامت مسئولان در سراسر کشور مبتنی بر شاخص‌های گفتمانی دولت اسلامی.»

بر اساس این بند قرار است این “نظارت و مطالبه‌گری مردم” چگونه زمینه‌سازی و پیگیری شود؟ آیا این کار نیاز به نهاد جدیدی خواهد داشت؟

«تسهیل‌گری و مانع‌زدایی از فعالیت نهادهای مردمی اعم از تشکل‌های خودجوش مردمی و دانشجویی، هیئت‌ها، مساجد و سازمان‌های مردم نهاد در حل مسائل کشور با تاکید بر مسائل فرهنگی و اجتماعی از طریق حلقه‌های میانی» دیگر موضوعی است که در بند ششم به آن اشاره شده است که می‌تواند به عنوان بند طلایی این پیوست به آن اشاره کرد. شاید اصلی‌ترین وظیفه این دستیار ویژه همین تسهیل‌گری و مانع‌زدایی از فعالیت نهادهای مردمی باشد که در بسیاری از موارد اسیر دیوان‌سالاری زمان‌بر حاکم بر ادارات و نهادهای مختلف کشور می‌شوند و عطای کار مردمی را به لقایش می‌بخشند.

در بند هشتم هم به درستی به این موضوع پرداخته شده که می‌تواند این امید را به وجود آورد که دستیار ویژه با شناسایی آفات رایج نظام رسمی و اداری، قید و بندهای دیوان‌سالاری را به گوش مسئولان امر برساند. در این بند «صیانت از همیاران مردمی دولت در برابر آفات رایج نظامات رسمی و اداری از قبیل ساختارگرایی، دیوان‌سالاری، منفعت‌طلبی، قدرت‌طلبی و جاه‌طلبی» از دستیار ویژه طلب شده که البته همیاران مردمی مورد اشاره در آن ابهام دارد.

همچنین «توانمندسازی، انسجام‌بخشی و هم‌افزایی نیروهای مومن انقلابی سراسر کشور در راستای همیاری با دولت» در بند هفتم آمده که بیشتر به نظر می‌رسد وظایف یک حزب سیاسی باشد و مشخص نیست این دستیار ویژه قرار است چگونه این نقش را بر عهده بگیرد.

به هر حال تا شروع فعالیت عبودتیان به عنوان «دستیار رئیس‌جمهور در امر مردمی‌سازی دولت» باید منتظر ماند و دید که خروجی اقدامات او آیا انتظارات رئیس دولت سیزدهم را در مردمی‌سازی مورد نظر برآورده می‌کند یا خیر. اگر این اتفاق رخ دهد می‌تواند تکیه رئیسی بر مردمی بودن را افزایش دهد به شرطی که برخی ابهامات و سوالات گفته شده درباره این سمت جدید در دولت برطرف شده و نتیجه اقدامات آن به صورت شفاف و بر اساس بند پنجم پیوست حکم «اطلاع‌رسانی به مردم، اقناع و رفع شبهات مردم، تکریم و جلب رضایت مردم» به درستی صورت گیرد».

انتهای پیام