15 علت و علائم شایع ابتلا به اسهال + روش های درمان
رپورتاژ آگهی
اگر به بیماری اسهال مبتلا هستید، معمولاً چندین بار در روز مدفوع شل و آبکی را تجربه خواهید کرد. همچنین ممکن است هوس های ناگهانی برای تخلیه روده خود را تجربه کنید.
اسهال اغلب نتیجه یک عفونت کوتاه مدت است، اما می تواند منجر به عوارض شدید، به ویژه کم آبی بدن شود. این بیماری همچنین می‌تواند مزمن باشد، اگرچه کمتر رایج است.
بیماری اسهال چیست؟
وقتی اسهال دارید، حرکات روده (یا مدفوع) شل و آبکی است. ابتلا به این عارضه شایع است و معمولاً جدی نیست زیرا یا خود به خود برطرف می شود یا با روش های خانگی قابل کنترل است.
بسیاری از افراد چند بار در سال دچار اسهال می شوند. که به طور معمول 2 تا 3 روز طول می کشد. برخی افراد بیشتر از دیگران به آن مبتلا می شوند. ممکن است به دلیل ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا سایر شرایط پزشکی بیماری اسهال رخ دهد.
علائم و نشانه ها
زمانی که به اسهال مبتلا می شوید، ممکن است هر کدام از علائم زیر را تجربه کنید:
- نفخ در شکم
- گرفتگی عضلات
- مدفوع نازک یا شل
- مدفوع آبکی
- احساس فوری مبنی بر اینکه باید مدفوع کنید
- حالت تهوع و استفراغ
علائم جدی تر بیماری عبارتند از:
- خون یا مخاط در مدفوع شما
- کاهش وزن
- تب
اگر بیش از سه بار در روز مدفوع آبکی دارید و مایعات کافی نمی نوشید، ممکن است دچار کم آبی شوید. لازم است بدانید که اگر اسهال درمان نشود می تواند به یک مشکل تبدیل شود.
اسهال مزمن ممکن است نشانه یک بیماری شدیدتر مانند سندرم روده تحریک پذیر یا بیماری التهابی روده باشد. اسهال مکرر و شدید می تواند نشانه بیماری روده یا اختلال عملکرد روده باشد.
علت ابتلا به اسهال چیست؟
معمولاً اسهال به دلیل ویروسی است که وارد روده شما می شود. برخی افراد آن را «آنفولانزای روده» یا «آنفولانزای معده» می نامند.
علل دیگر ابتلا عبارتند از:
- سوء مصرف الکل
- آلرژی به برخی غذاها
- دیابت
- بیماری های روده (مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو)
- خوردن غذاهایی که دستگاه گوارش را مختل می کند
- عفونت توسط باکتری (عامل اکثر انواع مسمومیت های غذایی) یا سایر موجودات زنده
- سوء مصرف ملین
- داروها
- پرکاری تیروئید
- پرتو درمانی
- دویدن (بعضی از افراد به دلایل نامعلوم دچار «اسهال دونده» می شوند.)
- برخی سرطان ها
- جراحی سیستم گوارش
- مشکل در جذب برخی مواد مغذی که به آن «سوء جذب» نیز می گویند.
اسهال همچنین ممکن است به دنبال یبوست، به خصوص برای افرادی که سندرم روده تحریک پذیر دارند، ایجاد شود.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد؟
اگر موارد زیر را دارید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- خون در اسهال یا مدفوع سیاه و قیری رنگ
- تب بالا (بالاتر از 101 درجه فارنهایت) که بیش از 24 ساعت طول بکشد
- زمانی که اسهال بیش از 2 روز طول بکشد
- حالت تهوع یا حالت تهوع که شما را از نوشیدن مایعات برای جایگزینی مایعات از دست رفته باز می دارد
- درد شدید در شکم (به خصوص در قسمت تحتانی سمت راست) یا عقب
- اسهال پس از بازگشت از یک کشور خارجی
همچنین اگر اسهال و هر یک از این علائم کم آبی دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- ادرار تیره
- مقدار ادرار کمتر از حد معمول یا در یک کودک، پوشک خیس کمتر از حد معمول
- ضربان قلب سریع
- سردرد
- خشکی پوست غیر طبیعی
- احساس گیجی
تشخیص
پزشک شما در مورد سابقه پزشکی و داروهایی که مصرف می کنید و همچنین آنچه اخیراً خورده اید یا مجبور به نوشیدن شده اید سؤال می کند. آنها یک معاینه فیزیکی برای بررسی علائم کم آبی بدن یا درد شکم انجام می دهند.
آزمایش های خاصی می توانند به مشخص کردن علت اسهال شما کمک کنند، از جمله:
- آزمایش خون برای بررسی بیماری ها یا اختلالات خاص
- کولونوسکوپی، در موارد نادر، که در آن پزشک با یک لوله نازک و انعطاف پذیر که دوربین کوچک و نوری را در خود جای می دهد، به داخل روده بزرگ نگاه می کند. آنها همچنین می توانند از این دستگاه برای نمونه برداری کوچک از بافت استفاده کنند. یا ممکن است پزشک فقط نیاز به یک سیگموئیدوسکوپی ساده داشته باشد که فقط قسمت پایین روده بزرگ را بررسی می کند.
- آزمایش مدفوع برای جستجوی باکتری یا انگل
روش های درمان اسهال در مردان و زنان
اگر اسهال خفیف داشته باشید، ممکن است نیازی به مصرف دارو خاصی نداشته باشید. بزرگسالان میتوانند از داروهای بدون نسخه مانند بیسموت ساب سالیسیلات یا لوپرامید استفاده کنند که می توانید آنها را به صورت مایع یا قرص تهیه کنید.
همچنین باید هیدراته بمانید. شما باید حداقل شش لیوان آب و مایعات در روز بنوشید. بهتر است نوشیدنی های جایگزین الکترولیت یا نوشابه بدون کافئین را انتخاب کنید. آب مرغ (بدون چربی)، چای با عسل و نوشیدنی های ورزشی نیز گزینه های خوبی هستند. به جای نوشیدن مایعات در وعده های غذایی خود، بین وعده های غذایی مایعات بنوشید. پیشنهاد میکنیم کم کم و مداوم آب بنوشید.
اسهال در نوزادان و کودکان خردسال
کودکان به ویژه مستعد ابتلا به اسهال و کم آبی هستند. CDC گزارش می دهد که اسهال و عوارض آن عامل حدود 1 مورد از هر 9 مرگ و میر سالانه کودکان در سرتاسر جهان بوده و این بیماری دومین عامل اصلی مرگ در افراد زیر 5 سال است.
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر و کم آبی بدن فرزند خود با پزشک تماس بگیرید یا به دنبال مراقبت های اورژانسی باشید:
- کاهش ادرار
- خشک شدن دهان
- سردرد
- خستگی
- فقدان اشک هنگام گریه کردن
- پوست خشک
- چشمهای گود رفته
- خواب آلودگی
- تحریک پذیری
چگونه می توانم از اسهال جلوگیری کنم؟
از آنجایی که بیشترین موارد این بیماری به عفونت های روده مربوط می شود، رعایت بهداشت شخصی دست ها در پیشگیری از این بیماری یکی از مهمترین موارد است.
- شستن مرتب دست ها با آب گرم و صابون پس از هر بار دستشویی رفتن و همچنین قبل از تهیه و صرف غذا
- جداسازی مواد غذایی خام از مواد غذایی پخته
- شستشوی کامل و ضدعفونی کردن میوه ها و سبزیجات
- مصرف آب آشامیدنی بهداشتی
- پرهیز از مصرف غذاهای تاریخ گذشته
- تمیز نگه داشتن و ضدعفونی کردن سطوح مختلف سرویس بهداشتی و حمام
- تمیز نگه داشتن و ضدعفونی کردن ظروف و وسایل آشپزخانه
- جدا نگه داشتن ظرف غذای حیوانات خانگی
- پختن کامل گوشت
- اجتناب از مصرف غذاهای دریایی خام
قسمتی مقاله برگرفته از پیشگیری از ابتلا به اسهال – کلینیک زارعی
