لیست بلند بالای میلیاردرهای چینی که گم شده اند!
تکراسا نوشت: در سال ۲۰۱۹، یک تاجر ثروتمند چینی در یکی از مصاحبه‌هایش پیش‌بینی عجیبی کرد:
تنها دو چیز در انتظار تمامی میلیاردرهای چینی است: یا به قتل می‌رسند یا دستگیر می‌شوند!
البته کسی چندان آن پیش‌بینی را جدی نگرفت. تا اینکه در سال ۲۰۲۰ جک ما، بنیان‌گذار علی بابا، ناپدید شد! در این لحظه بود که مردم از به حقیقت پیوستن پبش‌بینی او شگفت زده شدند. اما آن تاجر چینی از کجا می‌دانست که بر سر میلیاردر مطرح چین، چه خواهد آمد و چرا او ناپدید شده است؟
واقعیت این است که پیش‌بینی آن تاجر خیلی هم عجیب نبوده است. او فقط پازل اتفاقات ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ را درست کنار هم چیده بود و با شناخت کافی از چگونگی اداره کشورش به یک تصویر واضح از چرایی همه این اتفاقات رسیده بود. در ادامه قرار است این اتفاقات را با هم بررسی کنیم و پرده از راز ناپدید شدن نه فقط جک ما بلکه دیگر افراد بانفوذ چین برداریم.
وارن بافت چین غیب شد
گو گوانگ‌چانگ (Guo Guangchang)، سرمایه‌گذار Fosun Group
در ۱۰ دسامبر سال ۲۰۱۵، گو گوانگ‌چانگ (Guo Guangchang)، معروف به وارن بافت چین، ناپدید شد. به‌طوری که مجله معروف چین، caixin، اعلام کرد:
ما نمی‌دانیم که چه اتفاقی برای او افتاده است. او واقعاً غیب شده است.
گو، میلیاردر و سرمایه‌گذار بزرگی بود که شرکت فوسان (Fosun Group) را تأسیس کرد. این شرکت در زمینه‌های زیادی سرمایه‌گذاری می‌کرد که شامل شرکت‌های داروسازی بزرگ در چین و هند، بانک‌های ملی، شرکت‌های بیمه و حتی ۲۵٪ از سهام یک شرکت مشهور کانادایی می‌شد. فعالیت‌های او در زمینه‌های گسترده با بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار دارایی باعث شد تا در سال ۲۰۱۵ به ۱۷مین مرد ثروتمند چین تبدیل شود. اما در همان سال بود که گو، وارن بافت چین، ناپدید شد!
مدیران شرکت فوسان، ارتباطشان را با گو از دست داده بودند. به‌همین دلیل معاملات بورس اوراق هنگ کنگ و شانگهای تا زمان پیدا شدن او متوقف شد و به حالت تعلیق درآمد. اما بعد از چند روز، شركت درباره گم شدن گو گوانگ‌چانگ این خبر را اعلام کرد:
در حال حاضر، گو با مقامات قضایی سرزمین چین در خصوص یک پرونده همکاری می‌کند و گروه فوسان از طریق کانال‌های ارتباطی محافظت شده (Appropriate Channels) با او در تماس است.
به‌قدری این مسأله حساس بود که سهام‌داران با اعضای شرکت فوسان جلسه‌ای برگزار کردند تا این سؤال را بپرسند:
«آیا در ادامه با گو به‌طور مستقیم در ارتباط خواهیم بود یا فقط از طریق واسطه‌های دولتی امکان‌پذیر است؟» اما این پرسش بی‌جواب ماند!
کارآفرین مد و فشنی که از همه به هیچ رسید
ژو چنگ ژیان (Zhou Chengjian)، کارآفرین مد و فشن
دقیقاً یک ماه بعد از ناپدید شدن وارن بافت چین یعنی در ژانویه ۲۰۱۶، شوک جدیدی جامعه کسب‌وکار چین را فرا گرفت. ژو چنگ ژیان (Zhou Chengjian)، میلیاردر و کارآفرین مد و فشن، ناپدید شد. او از جمله افرادی بود که از هیچ به همه چیز رسید و حرفه‌های متفاوتی را امتحان کرد؛ از نجاری و آجرکاری گرفته تا خیاطی!
ژو ۱۴ سال بیشتر نداشت که تمام پس‌اندازهایش توسط دولت مصادره شد. اما با رد شدن از مرحله سخت ورشکستگی، بعدها برند ژو به نام Metersbonwe به معروف‌ترین برندهای مد چین تبدیل شد. هدف این برند طراحی لباس‌هایی بود که برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان کالج مناسب‌تر و البته ارزان‌تر باشد.
طبق آمارها در سال ۲۰۱۵، ژو ۶۲مین مرد ثروتمند چین بود. اما او هم مثل وارن بافت چین به‌طور ناگهانی ناپدید شد و هیچ کسی نمی‌توانست با او و منشی هیئت‌مدیره شرکت ارتباطی برقرار کند. بنابراین، معاملات شرکتش در بورس اوراق بهادار شنژن (Shenzhen) متوقف شد. تا اینکه خبر رسید که ژو توسط پلیس دستگیر شده است.
هیچ کس حمایتت نمی‌کند
شیائو جیانهوآ (Xiao Jianhua)، مدیر Tomorrow Group
داستان ناپدید شدن میلیاردرها به اینجا ختم نمی‌شود! تقریباً یک سال بعد از ناپدید شدن ژو چنگ ژیان (ژانویه ۲۰۱۷) میلیاردر دیگری به نام شیائو جیانهوآ (Xiao Jianhua) از نظرها پنهان شد. جالب است بدانید که شیائو با خانواده شی جین پینگ (Xi jinping)، عالی‌ترین مقام جمهوری چین، رابطه نزدیکی داشته است. با این وجود یک روز دیده شد که پنج مأمور امنیت عمومی، شیائو را با صورتی پوشیده روی ویلچر به جایی می‌برند. در حالی که شیائو اصلاً سابقه استفاده از ویلچر را نداشت!
شیائو مدیر شرکت هلدینگ گروه Tomorrow Group بود. به‌طور کلی، تمرکز این شرکت بر روی سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف مانند شرکت‌های بیمه، بانک‌ها و توسعه‌دهندگان املاک و مستغلات بوده است. تا اینکه درآمد خالص شیائو به ۶ میلیارد دلار رسید و این موضوع باعث نگرانی و ترس او شد. ترس از اینکه هر لحظه ممکن است توسط مقامات چین ربوده شود. به‌همین خاطر همراه با چند نفر از افراد بانفوذ و پولدار از چین خارج شد. آن‌ها برای اقامت، هتل ۴ فصل در هنگ کنگ را انتخاب کرده و برای امنیت بیشتر ۶ طبقه کامل را اجاره کردند. هزینه این اقامت حدود ۶ تا ۲۶ هزار دلار در ماه شد. اما تمام این هزینه‌ها نتوانستند سرنوشت شیائو را تغییر دهند و در نهایت ساعت ۱ صبح در آستانه سال نوی چین، شیائو توسط ۶ نفر از مأمورهای امنیتی چین ربوده و به چین فرستاده شد.
شیائو بعد از بازداشت شدن، خبر بازگشت و سلامتی‌اش را به خانواده‌اش داد. اما شرکتش دلیل نبودن او را اینطور بیان کرد که شیائو فقط برای معالجه پزشکی از چین خارج شده و خیلی زود برمی‌گردد. اما شیائو ساکت نماند و مدتی بعد در فضای مجازی خبر نبودن خودش به‌علت بیماری را تکذیب کرد و خود را بی‌گناهی دانست که توسط دولت ربوده شده است. طولی نکشید که این پست بعد از مدتی برای همیشه پاک شد.
بین میلیاردرها و تاجران چینی این برخورد عادی است که بیانیه‌ای بدهند و بعد از نبودنشان بگویند که حالشان خوب است و اتفاقی نیفتاده است!
دلقک واقعی کیست؟
رِن ژی‌چیانگ (Ren Zhiqiang) و شی جین پینگ (Xi jinping)
همه چیز داشت به خوبی پیش می‌رفت. مردم داستان ناپدید شدن میلیاردرها را فراموش کرده بودند. تا اینکه در سال ۲۰۲۰ تمام دنیا درگیر بیماری واگیردار کرونا شد. مرد با نفوذی در صنعت املاک و مستغلات چین به اسم رِن ژی‌چیانگ (Ren Zhiqiang) مقاله‌ای را منتشر کرد؛ یک مقاله کاملاً ناخوشایند که نفرت رِن را به نحوه مدیریت کرونا توسط شی جین پینگ نشان می‌داد!
رِن در این مقاله خطاب به رهبر بزرگ حزب کمونیست چین نوشت که:
اگر آزادی بیان وجود داشته باشد، شهروندان اقدامات فعالی را برای محافظت از خود انجام می‌دهند» یا «وقتی مردم نادان سعی می‌کنند که خود را تسلیم حماقت رهبران بزرگ چین کنند، در جامعه غوغا می‌شود و توسعه و پایداری در آن دشوار است.
علاوه بر این نوشته‌ها، مقاله او پر بود از توهین‌های بی‌اساس دیگر که یکی از آن توهین‌ها لقب دلقک دادن به شی جین پینگ بود. بعد از انتشار این مقاله کاملاً قابل پیش‌بینی بود که رِن قرار است ناپدید شود. این اتفاق در ۱۲ مارس ۲۰۲۰ افتاد و علاوه بر ناپدید شدن رن، اکانت ویبو (Weibo) او با ۳۷ میلیون فالوور پاک شد. حالا فکر می‌کنید که در نهایت سرنوشت این میلیاردرها که داستانشان را گفتیم چه شد و بر سر آن‌ها چه آمد؟
زنده یا اسیر؟ مسأله این است
از بین ۴ میلیاردری که ناپدید شده بودند، فقط دو نفر پیدا شدند، دو نفر! یکی محکوم به حبس در زندان شد و دیگری هیچ وقت در انظار عمومی خودش را نشان نداد.
مرد با نفوذ املاک و مستغلات، رِن ژی‌چیانگ، که در مقاله پرحاشیه‌اش به رهبر بزرگ حزب کمونیست چین لقب دلقک را داده بود، ۷ ماه از نبودش می‌گذشت که در سال ۲۰۲۰ به‌طرز شگفت‌آوری پیدا شد و به محض پیدا شدنش به ۱۸ سال زندان محکوم شد. اما به چه جرمی؟
او به جرم فساد، گرفتن رشوه و البته سوء‌استفاده از قدرتش دستگیر شد. رِن به تمامی جرایمش به‌طور صادقانه و داوطلبانه اعتراف کرد؛ اما این اعتراف باعث نشد که دل دولت به رحم بیاید. در نهایت، او را به مبلغ ۴/۲ میلیون یوان (تقریباً معادل ۶۲۳ هزار دلار الان) جریمه کردند و تمام دارایی‌هایش توقیف شد. از آن طرف، هیچ خبری از میلیاردر و سرمایه‌دار (شیائو) همان مرد سوار بر ویلچر نشد. از سال ۲۰۱۷ کسی او را ندیده و شرکت‌ها و دارایی‌هایش توقیف شده و امپراتوری مالی او توسط دولت چین از بین رفته است.
حالا فکر می‌کنید بر سر آن دو میلیاردری که برگشتند چه آمد؟
میلیاردر معروف به وارن بافت چین و کارآفرین مد و فشن، ژو چنگ ژیان، هردو بعد از بازگشتشان حتی یک کلمه هم درباره غیبتشان حرفی نزدند و طوری رفتار کردند که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده بود.
در این مقاله فقط داستان ۴ نفر از افرادی گفته شد که در چین ناپدید شدند. نه تنها میلیاردرها بلکه روزنامه‌نگاران، ناشران، کنشگران و میلیونرهای کوچک‌تر دیگری هم در این کشور به‌طور ناگهانی غیب شدند. تا اینکه می‌رسیم به جدیدترین خبر که همه دنیا به تازگی شنیده‌اند؛ خبر ناپدید شدن جک ما!
انتقادی ساده اما بهایی سنگین
جک ما (Jack Ma) و شی جین پینگ (Xi jinping)
در ۲۴ اکتبر ،۲۰۲۰ جک ما (Jack Ma) در نشست خبری Bund که در شانگهای بود، سخنرانی کرد. البته او بعد از این سخنرانی ناپدید شد. تنها سرنخی که نشان می‌داد جک ما به احتمال زیاد کجاست، مقاله سه پاراگرافی CNBC بود که به این موضوع اشاره کرده بود که جک ما تصمیم گرفته برای مدتی استراحت کند و فعالیت‌های خودش را کم کرده است.
اما ژنرال رابرت اسپالدینگ (Robert Spalding) نویسنده کتاب Stealth War: How China Took Over While America’s Elite Slept نظر دیگری دارد و می‌گوید:
جک ما مثل میلیاردرهای دیگر ناپدید شده است. دلیل ناپدید شدن او سخنانش علیه رهبر حزب کمونیست چین بود و به احتمال زیاد در حبس خانگی قرار گرفته است.
اسپالدینگ اضافه می‌کند:
ممکن است نبودن جک ما تصمیم خودش باشد. اما منطقی نیست که او به‌طور کاملاً ناگهانی تمامی فعالیت‌هایش را متوقف کند و بخواهد برای مدتی فاصله بگیرد و استراحت کند؛ چون جک ما یکی از ثروتمندترین و محترم‌ترین مردان چین است. با این همه ثروت و احترام از سمت مردم، بعید است همچین تصمیمی گرفته باشد. با رهبری شی جین پینگ او به احتمال خیلی زیاد دستگیر شده است.
سال ۲۰۲۱ جک ما بعد از یک سال در یک رویداد مربوط به معلمان روستایی اعلام حضور کرد. روزنامه گلوبال تایمز (Global Times) درباره این رویداد خبر داد که مشخص است به‌علت پاندمی کرونا، ارتباط با جک ما از طریق ویدئو برقرار شده؛ اما ما هنوز دقیقاً نمی‌دانیم که بنیان‌گذار علی‌بابا کجاست. تا اینکه مدتی بعد در ۲ نوامبر همان سال مشخص شد که جک ما برای گفت‌وگو توسط مقامات ارشد قانون‌گذاری مالی کشور فراخوانده شده است.
ممکن است با خودتان فکر کنید که سخنرانی جک ما خیلی تند و صریح بوده و برای همین این اتفاق برای او افتاده است. اما بعد از خواندن ترجمه متن سخنرانی متوجه خواهید شد که جک ما آنقدرها هم بد صحبت نکرده بود. در واقع او در سخنرانی خود اینطور گفت:
این‌ها تنها دیدگاه‌های غیرحرفه‌ای یک فرد غیرحرفه‌ای هستند و اینکه عقاید من ممکن است ناپخته، نادرست یا خنده‌دار باشد. اما من معتقدم که برای پیشرفت و صلاح چین، کشور نیاز به یک سیستم مالی جدید دارد و سیستم‌های بانکی چین هنوز بر طبق قانون‌گذاری قدیمی کار می‌کنند و ما نمی‌توانیم از روش مدیریت یک ایستگاه راه‌آهن برای مدیریت یک فرودگاه هم استفاده کنیم. چگونه شی جین پینگ مسئولیت نوآوری و اشتباهات ناشی از آن را بر عهده نمی گیرد؟
این اقدام جک ما مطمئناً از نظر سیاسی یک اقدام هوشمندانه نبوده است. اما در مقایسه با رِن که شی جین پینگ را دلقک خطاب کرد، این سخنرانی یک انتقاد منطقی بود. در حالی که در آن سوی مرزها در غرب ایلان ماسک و جف بزوس، میلیاردرهای مطرح دنیا، انتقادهای شدیدتر و کوبنده‌تری از دولت آمریکا می‌کنند و هیچ گاه توسط دولت دستگیر نشدند.
پس چرا این اتفاق در چین همچنان در حال رخ دادن است و میلیاردرها با وجود دستاوردهایشان برای کشور ناپدید می‌شوند؟
چین از خیلی قبل‌تر تا به امروز
رهبران حزب کمونیست چین
برای درک بهتر این اتفاقات باید به اواسط دهه ۱۹۰۰ برگردیم. زمانی که هیچ کسب‌وکار و شرکت خصوصی وجود نداشت. در چین تنها کمونیسم خالص حاکم بود. مشکل بزرگ این حزب و تفکر در آن زمان، برنامه‌ریزی ضعیف بود که باعث ایجاد گرسنگی در کشور شد.
آن زمان مائو تسه‌تونگ ( Mao Zedong) که از او به‌عنوان مرگبارترین دیکتاتور تاریخ یاد می‌شود، در رأس رهبری بود که با سیاست‌های اقتصادی نادرستش مرگ ده‌ها میلیون نفر در چین را رقم زد. بعد از مرگ مائو، جانشینانش اجازه دادند تا نظام سرمایه‌داری تا حدی وارد کشور شود. البته همچنان این سرمایه‌داری با کنترل مطلق همراه بود و نتیجه این اقدامات و فعالیت‌های محدود باعث ایجاد بخش خصوصی اقتصاد چین شد. اما چین امروزی به چه شکلی اداره می‌شود؟
چین امروزی ترکیبی از اقتدارگرایی (کمونیستی) و سرمایه‌داری است. سرمایه‌داری که محدود به خواسته‌های حزب کمونیست چین است. چرا؟ چون رهبران متوجه شده‌اند که نبود غذا و رفاه، مردم را وادار به شورش علیه حزب می‌کند. همچنین امکان دارد که تمام دنیا رهبران چین را محکوم کنند و دیگر هیچ کشوری به چین اهمیت ندهد و معامله‌ای هم با این کشور صورت نگیرد.
از آنجایی که رهبران متوجه شدند که کمونیسم خالص نتیجه مطلوبی ندارد، به مردم اجازه ایجاد کسب‌وکار و پرورش منابع کشور را دادند؛ اما تا زمانی که مردم تبدیل به تهدید نشوند و قدرت حزب به خطر نیفتد!
در واقع روش حزب کمونیست چین به این صورت است که تا حدی آزادی را در اختیار افراد قرار می‌دهد تا قفل‌های اقتصادی کشور باز شوند. اما مشکل اینجاست که با این همه محدودیت و کنترل از سمت حزب کمونیست چین و دادن آزادی محدود، افراد ممکن است جاه‌طلبانه رفتار کنند و از سمت حزب تهدید تلقی شوند. اینجاست که حزب کمونیست چین اقدام به سرکوب آن‌ها می‌کند. بنابراین، گاهی امکان دارد که آزادی بخشیدن باعث شود که افرادی مثل جک ما از حد و اجازه حزب کمونیست چین فراتر بروند و آزادی بیشتر بخواهند.
هیچ راه فراری نیست!
شاید به این فکر کنید که با این همه محدودیت در چین، چرا افراد همچنان انگیزه راه‌اندازی کسب‌وکار را دارند و اصلاً این انگیزه از کجا می‌آید؟
ثروتمند شدن و پاداش گرفتن به افراد انگیزه می‌دهد و آنقدر این انگیزه کافی است که مدیران ارشد، کارآفرینان و مبتکران با مثبت‌اندیشی کامل قدم در این راه می‌گذارند. اکثر آن‌ها این تفکر را دارند که در تمام مسیر کسب‌وکارشان، درست‌کار و بی‌گناه می‌مانند و هیچ وقت علیه حزب کمونیست چین کاری انجام نمی‌دهند. حتی در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن بعد از اینکه ثروتمند شدند، از کشور فرار می‌کنند و هیچ وقت دچار سرنوشت میلیاردرهایی که در ابتدای مقاله داستانشان را گفتیم، نمی‌شوند.
مشکل این طرز تفکر در این است که با به‌دست آوردن قدرت، همه چیز تغییر می‌کند و افراد به‌صورت ناخودآگاه بدون اینکه متوجه بشوند، ممکن است قوانین را زیر پا بگذارند. اما لحظه‌ای که قانون زیر پا گذاشته شود و این اشخاص کمی بیشتر بر روی طرفداران خودشان نفوذ پیدا کنند، زیر ذره‌بین حزب قرار می‌گیرند. وقتی حزب متوجه شود که این افراد محبوبیت زیادی بین مردم دارند، کار تمام است!
در واقع برای حزب مهم نیست که این افراد در کارشان موفق هستند یا کار متفاوتی انجام داده یا حرف متفاوتی زده‌اند. به محض اینکه حزب کمونیست چین احساس خطر کند، به‌طور کاملاً نامحسوس محدودیت‌های خود را تغییر می‌دهد و آن فرد را دشمن می‌بیند و درنهایت سرکوب می‌کند. این مسـأله به قدری اهمیت دارد که حتی اگر هر کسی که حزب او را تهدید می‌بیند، کشور را ترک کند، نمی‌تواند به‌راحتی از دست حزب پنهان شود. به این دلیل که مأمورهای امنیتی چین در همه جای دنیا حتی آمریکا قدرت و نفوذ دارند و می‌توانند افراد فراری را دستگیر کرده و به چین برگردانند. باید اضافه کرد که در این کار هم بسیار موفق عمل کرده‌اند.
بنابراین، می‌توان گفت که عملاً آزادی بیان در چین وجود ندارد و همواره این شعار و ایدئولوژی حکم‌فرماست: هیچ کس نباید بالاتر و برتر از حزب کمونیست چین باشد و همه چیز تحت کنترل حکومت چین است!
منابع:
- Why do Chinese Billionaires Keep Disappearing, Jake Tran, 2021
- Disappearing Billionaires: Jack Ma And Other Chinese Moguls Who Have Mysteriously Dropped Off The Radar, Jennifer Wang, 2021
- How China Lost Patience with Its Loudest Billionaire, Bloomberg Quicktake: Originals, 2021
انتهای پیام
