امام رضا عنصر هویت ملّی ایرانیان

احمد مسجدجامعی، وزیر اسبق ارشاد، در یادداشتی در روزنامه سازندگی ۲۲ خرداد ۱۴۰۱، نوشت:

برای نسل ما کمتر فیلمی چون قیصر و دیالوگهای صحنه و مکانها و لباسها و از این‌گونه چیزها در ذهن جایگزین شده است. موج سینمای نو در ایران از همان سالها و با همین فیلمها آغاز شد، قهرمان فیلم که در پی آن بود انتقام خون برادر و خواهر بی‌گناهش را از قاتلان یا برادران آب‌منگل بگیرد، از آبادان است. در همین اثر ماندگار یاد امام رضا علیه‌السلام به این شیوه گرامی دانسته می‌شود که قیصر به پیرزنی فقیر و بی‌کس قول داده، او را به پابوس حضرت ببرد. اشاره به آن بزرگوار در این فیلم برگزیده و پربیننده آقای کیمیایی بی‌مناسبت نیست.
زمانی در دولت آقای خاتمی صحبتی جدی بین چند وزیر کابینه، همچون مرحوم دادمان و آقای موسوی لاری و من ، برای احیا و معرفی مسیری که آن حضرت از مدینه تا مرو پیمود، انجام شد و مقدماتی فراهم آمد. این راه را بین خودمان «جاده گفتگو» نام نهادیم. در همان ایام از سازمان میراث فرهنگی کشور، که در آن سالها وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، خواستم که دراین‌زمینه بررسیهای تاریخی باستان‌شناسی، و مردم‌شناسی در چند استان مسیر حرکت آن حضرت انجام شود، که در قالب یک پژوهش انجام شد.
هر چند این کار به اجرا نرسید، اما جشنواره فرهنگی هنری رضوی راه افتاد، که سالهای سال است تا امروز برگزار می‌شود و از همان آغاز استان خوزستان مورد توجه قرار گرفت و دراین‌زمینه نیز چندمین گزارش تصویری مستند تهیه شد.
بنابر گزارشی که خانم زهرا گلشن در مقاله امام رضا و سینما نوشته تا سال 95 در بیش از 75 فیلم سینمایی و مستند و سریال به امام رضا و حرم و خاطره و تصاویر آن مستقیم و غیرمستقیم اشاره شده است، پژوهشگر خود آگاه است که این نخستین فهرست، که تهیۀ آن البته دشوار بود، باز هم به تکمیل نیاز دارد. آقای محسن شمس رقمی نزدیک به صد را برشمرده است. اگر این روال درباره تئاترها و ترانه‌ها و موسیقی و آوازها را پی‌گیری کنیم همین شکوه و دلدادگی را شاهدیم. هنرهای سنتی و خوش‌نویسی که جای خود را دارد. اگر به اسامی شناسنامه‌های ایرانیان دقت کنیم در هر دوره‌ای و بین هر طبقه و گروهی نام رضا به صورت تک یا ترکیبی، پرطرفدار بوده و پیوسته تکرار می‌شود. زیرا امام رضا از عناصر هویت ملی ماست ، البته امام رضایی که ادراک عمومیِ مردم علاقمند به ایشان با امام رضایی که حکومت‌ها ترویج می‌کرده‌اند متفاوت بوده است.
در پژوهش آماری که در همان سالها انجام شد گردشگران بیشترین سفر را به مشهد داشته‌اند و این مقصد، همچنان گردشگرپذیرترین شهر کشور است.
به هر حال حرکت امام رضا از مدینه تا مرو، از طریق خوزستان امروز انجام گرفت.
خوزستان از مناطقی است که از دوره‌های پیشین، سابقه تمدنی درخشانی داشت همچون دانشگاه جندی‌شاپور که تا قرنها پس از اسلام آوردن ایرانیان جایگاه علمی یگانه‌ای در جهان آن روز داشت و یا سازه‌های آبی، تاریخی شوشتر که ساخت‌وساز آن از دوره هخامنشیان تا ساسانیان را در برمی‌گرفت و به فهرست یونسکو راه یافته و ثیت جهانی شده است.
مرقد جناب دعبل که آن شعر مشهور به قصیدۀ تائیه را نزد امام رضا خواند و از ایشان لباس شخصی حضرت و مشتی سکه صله گرفت و از همه مهمتر آن که حضرت بیتی حاکی از پیشگویی مدفن خود بر آن افزود، در همین خوزستان واقع شده است.
بیهوده نبود که در نبرد هشت ساله، همه وام‌دار خوزستان هستیم. وامی که هیچگاه بازپرداخت نشد. نخستین پیروزی ما در این جنگ، با شکست حصر آبادان اتفاق افتاد که رمز آن عملیات نیز علی بن موسی الرضا بود.
باری امام رضا نماد مکتب ایران و به‌واقع آستان آن حضرت مرکز ایران است.

انتهای پیام