اوجی و آینده‌ی دیپلماسی انرژی با روسیه
دکتر حسین قاسمی، پژوهشگر تاریخ، در یادداشتی که در اختیار انصاف نیوز قرار داده است، به بهانه‌ی تصاویر حضور وزیر نفت در سفارت روسیه در تهران نوشت:
اخیراً تصاویری از جواد اوجی، وزیر نفت، در سفارت روسیه در رسانه‌ها و فضای مجازی منتشر شده که مربوط به 17 خرداد و مراسم روز ملی روسیه است. البته این ماجرا هم به مانند بسیاری دیگری از رویدادهای سال‌های گذشتهٔ ایران، دوگانه‌ای را از نظرات مختلف به همراه داشته است. مخالفان دولت هجمه‌هایی به وی وارد کردند، اما رسانه‌های حامی دولت این ماجرا را نشانی از هوشمندی وزیر برای ابراز حسن نیّت از هر فرصتی برای ارتقا دیپلماسی با روسیه دانسته‌اند. حامیان دولت منتقدان را به گذاشتن چوب لای چرخ دیپلماسی دولت متهم کرده‌اند.
وضعیت کنونی ایران با توجه به اوضاع اقتصادی نامساعد داخلی و فشارهای روزافزون خارجی به نحوی نیست که آن را تنها در تفسیر این جناح یا آن جناح درک کنیم. ایران در وضعیت تحریم شدید و همه‌جانبه است و پس از مدت‌ها و در همین روزها، بار دیگر گذر پروندهٔ هسته‌ای ایران به مسیر شورای حکام افتاده است. آیا اوجی نمی‌تواند مثل بسیاری خود را از این مهلکه و تنگنا بیرون بکشد و به متهم کردن این و آن بپردازد و یا در کنار گود بنشیند و یکسره به تعریف و تمجید از سیاست‌های دولت بپردازد؟ وزیر نفت اما می‌داند در شرایط سخت فعلی، راه حل، نه این‌دست‌آن‌‌دست‌کردن است و نه انداختن خود به ورطه‌ای که کسی از آخر و عاقبت آن خبر ندارد. پس او نه می‌خواهد به روس‌ها باج بدهد و نه در پی خلق شاهکاری در دیپلماسی نفتی است. او ترجیح داده طبق شرایط موجود به مقابلهٔ با مشکلات برود. یکی از امیدواری‌های همیشگی ایران در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی، جهت گشایش در حوزهٔ نفت دو کشور چین و روسیه بوده است. او که به تازگی به ریاست مشترک کمیسیون اقتصادی مشترک ایران و روسیه هم رسیده است، می‌خواهد و البته باید نگاه متفاوت‌تر از دیگران به روسیه داشته باشد.
اوجی تاکنون دیدارهایی را در روسیه و ایران با طرف‌های روسی داشته و با مقامات و شرکت‌های نفت و انرژی روسیه موافقت‌نامه‌های مختلفی را امضا کرده است. اوجی از مشارکت با شرکت‌های مذکور در حوزهٔ توسعهٔ میادین گاز و نفت، احداث پترو پالایشگاه‌ها، انتقال تکنولوژی و تجهیزات فناورانه سخن به میان می‌آورد و به برنامهٔ جامع مشترکی که در حوزهٔ نفت به روس‌ها ارائه داده اشاره می‌کند. او با وقوف به اینکه هم ایران وهم روسیه، بعد از حمله به اوکراین، در تحریم قرار دارند، از ظرفیت مناسب هر دو کشور در ذخایر نفتی و گازی به توافقات و اسناد مهمی که در حوزه انرژی در سفرش با روسیه داشته می‌گوید. همچنین وی با توجه به عضویت روس‌ها در اوپک‌پلاس ابراز می‌دارد نظرات ایران و روسیه در اجلاس مذکور یکسان و تصمیماتی که گرفته شده مشابه هم است. تقویت همکاری ایران و روسیه در قالب اوپک‌پلاس با هدف تأمین منافع وتنظیم بازار انرژی، تأمین نیازمندی‌های متقابل، همکاری منطقه‌ای در انتقال گاز ایران به پاکستان و هند با مشارکت شرکت‌های روسی، بومی‌سازی تجهیزات نفت در ایران، همکاری در حوزهٔ ال‌ان‌جی، انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری مشترک از مهمترین محورهای رایزنی وزیر نفت با روس‌هاست بود.[1]
اوجی امیدوار است با این توافق‌ها و تفاهم‌نامه‌هایی که بعضی از آنها در حوزه انرژی به قرارداد منجر شده است، ظرف یک‌سال‌ونیم آینده و با برنامه‌ریزی به سقف 40 میلیارد دلار در سال در روابط تجاری ایران و روسیه برسد. او معتقد است ایران و روسیه به‌عنوان دو بازیگر مهم در تأمین نفت و گاز می‌توانند تأمین‌کننده انرژی در جهان باشند. می‌گوید بازی با این دو کشور مهم، تهدیدی برای امنیت جهان و تأمین انرژی خواهد بود. تحریم راه چاره نیست ودامن‌گیر تحریم‌کنندگان خواهد شد.[2] اوجی ابراز امیدواری می‌کند عقلای عالم، مصالح را با گفت‌وگو و مذاکره حل کنند و راه‌حل‌های منطقی برای مشکلات پیدا کنند. وزیر نفت می‌گوید جمهوری اسلامی ایران با ذخایر نفت وگاز رتبه اول را در جهان دارد و اینکه «ما امروز بیش از یک میلیارد مترمکعب ظرفیت تولید گاز و چهار میلیون بشکه ظرفیت تولید نفت داریم و طی برنامه هشت‌ساله برای افزایش تولید نفت و گاز کشور برنامه‌ریزی کرده‌ایم.» وی می‌گوید علی‌رغم تحریم‌ها ایران از سرمایه‌گذاری خارجی در حوزهٔ نفت و گاز استقبال می‌کند و البته آمادگی کاملی نیز برای این مهم دارد.[3] اوجی تأکید می‌کند تلاش جمهوری اسلامی ایران، توسعه روابط تجاری با کشور روسیه با همکاری بخش‌های دولتی و خصوصی دو کشور است.[4]
این ابراز امیدواری‌ها از سوی وزیر نفت ایران که شاید در بدترین شرایطی است که یک وزیر نفت در تاریخ ایران با آن مواجه بوده، همراه با موانع بزرگی است. به نظر می‌رسد کارشکنی اروپاییان وایالات متحده، دست‌وپنجه نرم کردن خود روسیه با تحریم‌های جدید وضع‌شده و موارد دیگر کار را برای ایران دشوار کرده باشد اما جواد اوجی در جایگاه وزارت مهمترین ذخیرهٔ زیرزمینی ایران، با سنجش وضع موجود وسختی مسیری که در پیش دارد با واقع‌بینی تلاش دارد تا ایران را به بهترین نحو ممکن، از عواید نفتی‌اش بهره‌مند سازد. ما امیدواریم ولی او می‌تواند؟
[1] https://www.irna.ir/news/84620077
[2] https://www.farsnews.ir/news/14010318000230
[3] https://donya-e-eqtesad.com/3871590
[4] https://www.nioc.ir/portal/home/?news/100193/322570/438983
انتهای پیام
