بازار تهران یکی از اماکن پر خطر است

سخنگوی سابق شورای شهر تهران گفت: در بازار تهران با وجود بافت فرسوده و تاریخی گسترده‌ و راه‌های دسترسی نامناسب، انبارداری گسترده کالا و حدود 2 میلیون ترددt اگر در روز زلزله‌ای رخ دهد، به دلیل هجوم جمعیت، امدادرسانی بسیار دشوار می‌شود. بازار تهران یکی از اماکن پرخطر تهران است.

ساختمان‌های ناایمن دامن خود را نه تنها در پایتخت بلکه در تمام کشور گسترده است. پس از فرو ریختن ساختمان پلاسکو و انفجار در کلینیک سینا این روزها شاهد آوار شدن متروپل بودیم.

ساختمان‌های ناایمنی که هر از چند گاه لباس سیاه به تن ایران می‌کند، را بسیاری می‌شناسند و برخی از مسئولان با نام این ساختمان‌ها نمایش اجرا می‌کنند. لیست ساختمان‌های ناایمن تهران منتشر شد [لینک]. برخی مسئولان به جای آنکه به ایمن‌سازی ساختمان‌ها بیشتر اهمیت دهند توجه همه را به تایید نکردن این لیست معطوف کردند و علیرضا زاکانی هم از شهروندان خواست که توجهی به این لیست‌ها نکنند. محمد سالاری، رئیس پیشین کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران به این موضع‌گیری‌ها خاتمه داد و با تایید لیست منتشر شده از ساختمان‌های ناایمن پایتخت به صراحت اعلام کرد که این لیست، همان لیستی است که در اختیار مدیریت شهری دوره پنجم شهر تهران قرار گرفته است.

در این میان اما مهم نحوه برخورد با انتشار این لیست است. بسیاری به دنبال منتشر نشدن این لیست بودند و رئیس (محسن هاشمی) و منشی سابق (زهرا نژاد بهرام) شورای شهر تهران از اعمال نظر امنیتی‌ها در منتشر نشدن این لیست خبر دادند. علی اعطا، سخنگوی سابق شورای شهر تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی انصاف نیوز ساختمان‌های پرخطر تهران را بررسی و تاکید کرد: طبق مصوبه شورای شهر تهران در دوره پنجم، شهرداری تهران مکلف به تهیه و انتشار لیست ساختمان‌های پرخطر تهران شد. پس از ابلاغ این مصوبه به دلیل برخی از ملاحظات امنیتی انتشار لیست ساختمان‌های پرخطر تهران منتفی شد. البته این ملاحظه درست است چون انتشار عمومی لیست‌ برخی ساختمان‌های پرخطر می‌تواند تبعات امنیتی به همراه داشته باشد و احتمال دارد به جای کمک به تسریع ایمن‌سازی این ساختمان‌ها، به تهدید‌ تبدیل شود.

سخنگوی سابق شورای شهر تهران افزود: وقتی لیست منتشر شده را به صورت اجمالی بررسی کردم به نظرم آمد آمارهای قابل ارائه ساختمان‌های بسیار پرخطر تهران بیش از 129 فقره است. فکر می‌کنم ساختمان‌های پرخطر دیگری را می‌توان مثال زد که لیست منتشره آنها را پوشش نداده است. ضمن اینکه به نظر می رسد تمرکز این لیست بر مسئله حریق است. هرچند همان ساختمان‌های ناایمن در برابر حریق را هم به صورت کامل پوشش نداده است. در حالی که علاوه بر حریق ایمنی از منظر پایداری سازه نیز بسیار مهم است. به عنوان مثال در حادثه پلاسکو مسئله حریق و در حادثه متروپل ایمنی سازه ساختمان مطرح بود. در تهران که از نظر زلزله از مناطق پرخطر به شمار می‌آید، ناایمنی سازه بسیار کلیدی و مهم است.

علی اعطا در پاسخ به این سوال که «چرا لیستی از ساختمان‌های پرخطر تهران از لحاظ سازه و حریق منتشر نمی‌شود؟»، گفت: لیست معتبر و قابل استنادی از ساختمان‌های ناایمن تهران و شهرهای دیگر در دست نیست. معتبر و قابل استناد بدین معنا که مرجع واجد صلاحیت آن را تهیه کرده و معیارهای آن مشخص شده باشد. باید لیستی تهیه شود که معیارها و درجه‌های ناایمنی مشخص شده و ساختمان‌های ناایمن برحسب این درجه‌ها دسته‌بندی شوند. به نظر من ایمن‌سازی نیاز به یک اراده ملی دارد و فراتر از مسئله مدیریت‌های محلی است. با توجه به وضعیت نزدیک به بحران کشور و چند اتفاق پلاسکو، کلینیک سینا و متروپل، به نظرم دغدغه ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن باید در سطح ملی شکل گرفته و دنبال شود. مدیریت محلی فاقد توان و اختیارات لازم برای این امر است. دولت باید برنامه ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن در کشور را پیگیری و تنظیم و از طریق مدیریت‌های محلی برای ایمن سازی اقدام کند. مسئله ساختمان‌های ناایمن پرخطر باید در سطحی بالاتر سازمان‌های محلی (شهرداری‌ها) در حقیقت باید در سطح ملی مطرح شود و جنبه ملی پیدا کند.

او تاکید کرد: نباید تدوین برنامه ایمن‌سازی ساختمان‌های پرخطر مختص تهران باشد و باید این لیست برای تمام شهرها تهیه شود. البته ممکن است ذینفعان مختلف دخالت‌هایی انجام دهند و موضوع به شکل مناسبی پیش نرود. به همین دلیل است که می‌گویم این اقدامات نیاز به اراده در سطح ملی دارد.

سخنگوی سابق شورای شهر تهران بیان کرد: اگر یک مرجع ملی برنامه ایمن‌سازی را تدوین کند، ضمانت اجرایی بیشتری خواهد داشت. همانطور که تهیه این لیست نیاز به اراده و پیگیری ملی دارد، ایمن‌سازی ساختمان‌های پرخطر هم نیاز به یک برنامه ملی دارد و باید معیارهای ایمن‌سازی هر ساختمان مشخص شود. متولیان اجرایی ایمن‌سازی هم باید به صورت شفاف و روشن مشخص شوند. چرا که در مواردی قانون دچار ابهام است. به عنوان مثال در بند 14 ماده 55 قانون شهرداری‌ها، مقرر شده که شهرداری‌ها باید ایمن‌سازی را انجام کند. شهرداری به استناد این بند، گاهی اقدام به مداخله می‌کند اما به دلیل اینکه ماموران شهرداری ضابط قضایی نیستند، با آنها برخورد قضایی ‌می‌شود. علیرغم اینکه تصور می‌کنیم شهرداری‌ها باید راسا اقدام کند، اما قانون دو پهلو است. یک جا انتظار ایجاد کرده که شهرداری‌ها راسا اقدام کنند و در جای دیگر با ماموران شهرداری برخورد قضایی می‌کند.

علی اعطا افزود: دستگاهی می‌تواند تصمیم‌گیرنده و مجری ایمن‌سازی ساختمان‌های پرخطر باشد که مدیران میانی نیز از آن پیروی کنند. ایمن‌سازی باید بر اساس دسته‌بندی ناایمنی و نوع مالکیت ساختمان‌های پرخطر  (عمومی، دولت، نهادهای عمومی، خصوصی، سایر نهادها و…) برنامه‌ریزی شود. چرا که هر کدام از این ساختمان‎های پرخطر با توجه به مالکیت‌شان برنامه خاص خودش را می‌طلبند.

او در ادامه گفت: آتش‌نشانی صرفا صلاحیت اظهار نظر در بحث حریق دارد، اما ایمن‌سازی ساختمان‌های پرخطر در تهران و تمام شهرهای ایران جنبه پیچیده‌تری به نام ناایمنی سازه دارد. مثلا ناایمنی ساختمانی مانند متروپل فقط از طریق گزارش مهندس ناظر قابل تشخیص بود. در حالی که ایمنی حریق به راحتی قابل تشخیص است، ناایمنی سازه با ساخت و ساز پنهان می‌شود.

علی اعطا به بافت فرسوده در تهران نیز اشاره و تاکید کرد: بین 5 تا 7درصد مساحت تهران بافت فرسوده است اما 15 الی 20 درصد ساکنان تهران در بافت فرسوده زندگی می‌کنند. طبق مطالعات جایکای ژاپن، در صورتی که زلزله 7 ریشتری در تهران رخ دهد، حین زلزله یک میلیون و 500 هزار نفر و 72 ساعت بعد از زلزله یک میلیون و 500 هزار نفر از بین می‌روند. یعنی 3 میلیون نفر در پایتخت در چنین زلزله‌ای جان خود را از دست می‌دهند. چون ساختمان‌های موجود در این بافت سازه‌های ناپایداری دارند و در بعضی موارد حتی قابل امدادرسانی نیستند.

او به بازار بزرگ تهران نیز اشاره کرده و افزود: بازار تهران بیش از 110 هکتار مساحت دارد که بافت تاریخی و بعضا بافت فرسوده در آن گسترده است. راه‌های دسترسی بازار تهران نامناسب بوده و دارای انبارداری گسترده کالا است. از سوی دیگر این 110 هکتار در معرض آتش‌سوزی‌های گسترده نیز قرار دارد و به دلیل بافت فرسوده در معرض تخریب بعد از زلزله است. با توجه به تراکم جمعیت بازار اگر اتفاقاتی در آن رخ دهد به دلیل هجوم جمعیت، امدادرسانی بسیار دشوار می‌شود. در دوره گذشته شورای شهر تهران از سازمان مدیریت بحران شهر تهران درخواست کردم گزارشی از پتانسیل‌های خطرزای شهر تهران تهیه کنند. طبق این گزارش که قبل از شیوع ویروس کرونا تهیه شد، رفت و آمد به بازار تهران حدود 2میلیون تردد در روز است که نشان‌‌دهنده میزان ازدحام جمعیت در این منطقه از تهران است. بنابراین بازار تهران یکی از اماکن پرخطر تهران است.

علی اعطا تاکید کرد: در حاشیه‌های شهر تهران نیز انبارهای متعدد موادشیمیایی موجود دارد و عموما این انبارها ناشناخته بوده و شناسایی نشده‌اند. این انبارها نیز پتانسیل‌های خطرناکی برای پایتخت محسوب می‌شوند.

انتهای پیام